Alþýðublaðið - 14.05.1952, Side 4

jAB-Aíþýðublaðið 14. maí 1952
bómur hæstarettar um 30. marz.
verða fullkomnari. Hér er einn af nýjustu gerð, sem nú er
notaður til farþegaflutninga á Sjálandi í Danmörku. Hann lítur
út eins og lítil járnbrautarlest.
Gestaleiksýningarnar:
Lelkféiag álraness sýnir „i
BopbúS" eftir iohn Ervine
-------------*------
ÖLLUM eru enn í fersku
minni aðfarir kommúnista, er
þeir gerðu aðsúg að alþingi
30. marz 1949, rneðan verið
var að ræða og afgreiða að-
ild íelands að Atlantshafs-
bandalaginu, og gengu þann-
ig með grjótkasti frá alþing-
ishúsinu, að þar var varla heil
rúða eftir; en mesta mildi að
. sjálfir alþingismennirnir urðu
ekki fyrir tjóni á Jífi eða lim
um af völdum skrílsárásarinn
ar. Því betur er sá viðburður
, alveg einstæður í sögu alþing
is; en í það sinn var vitandi
vits að því stefnt af komm-
únistum, að beita þessa æðstu
stofnun þjóðarinnar ofbeldi í
því skyni að trufla eða hindra
löglega afgreiðslu stórmáls
þar.
Síðan hefur þetta ljóta mál
verið til meðferðar hjá dóm-
stólunum. Er þegar alllangt
■ síðan undirréttur kvað upp
dóm í því og dæmdi marga
árásarmannanna til fangelsis
vistar fyrir þátt þeirra í of-
beldinu; en síðan hefur mál-
ið verið fyrir hæstarétti. og
er dómur hans nú nýfallinn
og málinu þar með lokið.
Hafa tíu hinna ákærðu verið
dæmdir til fangelsisvistar. frá
þremur upp í tólf mánuði, og
sjö þeirra verið sviptir kosn-
ingarrétti og kjörgengi til op-
inberra starfa og annarra al-
mennra kosninga; átta voru
dæmdir í skilorðsbundið iang
elsi frá þrjátíu dögum upp í
tólf mánuði, og einn þeirra
einnig sviptur kosningarrétti
og kjörgengi til opinberra
starfa. Tveir voru' dæmdir í
fjársektir, en fjórir hins veg-
ar sýknaðir.
Það segir sig sjálft, að blað
kommúnista, Þjóðviljinn,
sem dögum saman æsti til
skrílsárásarinnar á alþingi
30. marz 1949, áður en hún
var gerð. sé ekki ánægt með
þessi málalok; enda lét það
ekki hjá líða í gær að senda
hæstarétti tóninn. Talaði
blaðið um ,,réttarhneyksli“
og ,,réttarofsóknir“ í sam-
bandi við úrskurð hans, og
taldi sig þess um komið að
fullyrða, að hæstiréttur hefði
nú „glatað virðingu sinni“.
Ekkert af þessu þurfa menn
að undrast; það er áfram-
haldið á aðför kommúnista
að alþingi og óaðskiljanlegur
þáttur í allsherjarbarátiu
þeirra gegn lögum og rétti í
landinu með það fyrir aug- :
um að ná lokatakmarki sínu,
sem er að brjótast til valda
og koma landinu undir rúss-
nesk yfirráð. Þjóðviljinn not-
aði líka sókn og vörn máls-
ins fyrir hæstarátti til hins
hlægilegasta áróðurs fyrir öm
urlegum málstað ofbeldis-1
mannanna, sem hann tgilur |
hreina eins og engla af allri
sök í sambandi vif5 hinar ó-
hugnanlegu aðfarir hér 30.
marz 1949 samtímis því. sem
hann reyniiy að velta sökirmi
á þeim aðförum yfir á aðra
og þá helzt þá, sem þá voru
til varnar gegn skrílsárás
kommúnista.
En eitt er pólitískur áróð-
ur og annað lög og réttur. Og
hæstiréttur var ekki í neinum
vafa um það, að með aðfö'r-
um kommúnista og afvega-
leiddra fylgismanna þeirxa
30. marz 1949 hefði verið
gerð tilraun til þess að beita
alþingi ofbeldi; og því er
dómur hans að mestu byggð-
ur á þriðju grein hegningar-
laganna, sem fjallar um árás
á sjálfræði alþingis. Enginn,
sem man æsingaskrif Þjóð-
viljans dagana fyrir skrílsá-
rásina á alþingishúsið, getur
heldur gengið þess dulinn, að
um slíka árás var að ræða.
Það er ekki aðeins réttur,
heldur og skylda lýðræðis-
þjóðfélags, að verja sig og
stofnanir sínar gegn slíkri á-
rás; og vissulega mega árás-
armennirnir frá 30. marz
1949 nú þakka fyrir það, að
þeir lifa hér í lýðræðislandi,
við lög og rétt, en ekki í ein-
ræðisríki, eins og því, sem
þeir hafa tekið sér til fyrir-
myndar; því að þar myndu
þeir áreiðanlega hafa fengið
allt annan og alvarlegri dóm
fyrir verknað sinn, en þann,
sem hæstiréttur hefur nú
kveðið upp yfir þeim.
Hitt er svo annað mál,
hvort þeir, sem sekastir eiu
um árásina á alþingi 30. marz
1949, hafa ekki sloppið við
þessi eftirmál hennar, eins og
oft vill verða í slíkum tilfell-
um. Þeir, sem ofbeldinu
beittu og grjótinu köstuðu í
glugga alþingishússins, verða
að sjálfsögðu að taka af-
leiðingum gerða sinna. En
varla hafa þeir verið upp-
hafsmenn árásarinnar.
LEIKFÉLAG AKRANESS
sýndi í Iðnó í fyrrakvöld ,,í
Bogabúð“ á vegum Bandalags
íslenzkra leikfélaga — og er
þetta þriðja gestasýningin á
vegum hins unga bandalags.
Leikritið er írskt ettir St. .Tohn
Ervine, kunnan leikhússmann,
en Ragnar Jóhannesson skóla-
stjóri hefur þýtt það og stað-
fært, en þó að litlu leyti. Leik-
stjóri var Sveinbjörn Jónsson.
Þetta er gamanleikur, en þó
slunginn. alvöru og að mörgu
leyti mjög snjall í sálarlífslýs-
ingum, human og hreinskilinn,
allt í senn.
Meginefni sjónleiksins gerist
í Bogabúð, verzlun Boga Boga-
sonar kaupmanns, en hann er
kominn við aldur og stýrir
verzlun sinni eftir gömlum
! merkjaleiðum, enda hafa lang-
afi hans, afi og faðir átt þessa
verzlun og stjórnað henni. Bogi
Bogason er við góð efni, enda
ráðdeildarmaður. Hann hefur
fil að bera flesta kosti íhalds-
seminnar og fáa ókosti, hann er
góðmenni og hefur mikla brjóst
hlýju. Hann á eina dóttur, sem
trúir á föður sinn og erfir frá
honum traustið og ástina á búo-
inni. Þetta er sköruleg stúlka
með ákv.eðnar meiningar, og þó
að ung sé, er hún fyrinhyggju-
söm og finnur fljótt mismuninn
á hinum fölsku og heilu tónum
tilverunnar. Gamli presturinn
er kominn að fótum Iram, hann
er af gamla skólanum, saklaus
eins og barn, en ræður þó yfir
mikilli kímnigáfu. Ungur að-
stoðarprestur er aðalpersóna
sögunnar. Hann er kaldrifjaður
tækifærissinni og undirróðurs-
maður, reynir að bola gamla
manninum frá og leggur snörur
sínar fyrir ríkasta kvonfangið,
dóttur kaupmannsins. Ungur ný
útskrifaður verzlunarmaður set
ur upp búð gegnt búð Boga,
hann beitir nýtízku verzlunarað
ferðum við verzlun sina, en er
íullur af steigurlæti til að byrja
með, og hefur allt vit sití úr
bókum. Að lokum fer hann á
hausinn. Aukapersónur eru
nokkrar staðarkonur og vinnu-
stúlka, bóndi einn og strákling-
ur.
Það er mikil hreyíing í þess-
um leik, og sviðið aldrei dautt.
Það ber að þakka leikstjóran-
um. Honum virðist hafa tekizt
mjög vel og er staðsetning leik-
aranna yfirleitt mjög góð. Lang
beztu „senurnar11 í leiknum eru
þegar mest veltur á leikstjóran-
um, í búðinni þegar konurnar
koma þangað, setjast á stólkoll-
ana og fara að slúðra. Þetta eru
ágæt atriði, full af lífi og fjörj,
enda má segja að konurnar
leiki allar vel, en þó sérstaklega
sú, sem hefur stærsta hlutverk-
ið, Móeiður (Sólrún Ingvadótt-
Margréti, er og ágæt, sýnir svo
vel forvitnina, áhugann fyrir
sögunum með tillitum, handa-
tilburði og hreyfingum, að ó-
venjulegt er um viðvaninga. En
yfirleitt eru konurnar allar góð
ar. Hið sama má segja um Stínu
vinnustúlku, Ásgerði Gísladótt
ur, sem er „frelsuð'1 og trúir á
helvíti og' kvalirnar. Bogi Boga
son er að sjálfsögðu annað aðal-
hlutverkið, og hefur Magnús V.
ViLhjálmsson það með höndum.
Hann er að mörgu leyti góður,
og gervið er prýðilegt, en við og
við bregður fyrir lestrarhreim.
Drenginn^ Alla Halldórs leikur
Einar J. Ólafsson. Þetta er fiísk
ur strákur og bregður hvorki
fyrir hiki né feimni í líjik hans.
Ragnar Jóhannesson le^kur
gamla prestinn. Gervi hans er
prýðilegt og lireyfingarnar á-
gætar, en þó að presturinn eigi
að vera hikandi og settur í tali
og hann eigi að leita að orðum,
þá ber á því, að hann kunni
ekki nógu vel. Og þá komum
við að unga fólkinu. Dóttir
kaupmannsins, Katrín Georgs-
dóttir, er yndisleg stúika á svið-
inu, en ef til vill of hikandi,
sem raunar er þó ekki tiltöku-
mál, en framburður hennar er
góður og hreyfingarnar oft á-
gætar. Unga kaupmanninn leik
ur Páll Eggertsson. Hann leikur
mjög misjafnlega, en. þó oftast
áferðarvel. Stundum er eins og
hann gleymi sér og farj. að
brjóta heilann um eitthvað í
fjarska. Vel má þó vera að það
stafi af hinni miklu ást hans á
Katrínu. Unga prestinn leikur
Hilmar Hálfdánarson. Þetta er
gullfallegur piltur, hár og
spengilegur, hann kann ákæt-
lega, en hreyfingar hans voru
eins og hreyfingar trékarls
hljóta að vera. Ég var alltaf að
hugsa um það, hvort þarna væri
ekki ágætur efnivi.ður í elsk-
Jiugaleikara. Það þyrfti aðeins
að brjóta hann, búa til á hann
liðámót og setja hann í strang-
an þjálfunarskóla. En hvers
vegna var hann hafður blánefj-
aður á senunni? Þurfti yfirleitt
nokkuð að fást við andltið á
honum?
Leikfélag Akraness stóð sig
vel. Vonandi heldur það starf-
semj sinni áfram af fullum
krafti, leitar að efnivið og þjálf
ar hann eins og unnt er. Það
vantar að minnsta kosti ekki
konur í hlutverk eidri kvenna
og ég trúi ekki öðru en að Hilm
ar Hálfdánarson eigi eftir að
sýna að hann hefur rnikla hæfi-
leika. Þökk fyrir komuna.
vsv.
inn í hvert hús!
Einar Krisfjánsson
óperusöngvari
kemur22, maí
EINAR KRISTJÁNSSON
óperusöngvari er væntanlegur
til landsins 22. maí, en hann á
sem kunnugt er að syngja hér
í óperettunni Leðurblakan,
sem sýnd verður í þjóðleikhús
inu. Kemur Einar með Gull-
faxa um leið og ieikararnír
frá konunglegaleikhúsinu,.
Hlýtur siyrk til há-
skólanáms í Noregi.
MENNTAMÁLARÁÐUNEYT
IÐ hefur langt til að Hreini
Benediktssyni stúdent verði
veittur styrkur sá til háskóla-
náms í Noregi á komanda
vetri, er norska ríkisstjórnin
bauð fram og áður hefur verið
frá skýrt. Námsefni hans er
samanburðarmálfræði, er hann
hefur lagt stund á í Osló og
París síðan árið 1947.
Æskulýðsmót nor-
rænna iðnaðar-
maim_________
ÆSKULÝÐSSAMTÖK iðn-
aðarmanna í Svíþjóð og Dan-
mörku hafa ákveðið að gangast
fyrir smnorrænu æskulýðs-
móti iðnaðarmanna í Danmörku
dagana 29. júní til 6. júlí í sum-
ar, og hafa boðið íslenzkum
iðnaðarmönnum þátttöku í
mótinu. Enda þótt ætlunin sé,
að mótið skuli einkum vera
æskulýðsmót, þá er öllum iðn-
aðarmönnum heimil þátttaka.
Þátttaka tilkynnist fyrir 25.
þ. m. til skrifstofuí Landssam-
bands iðnaðarmanna, Laufás-
vegi 8 í Reykjavík, sem veitir
einnig nánari upplýsingar.
Tveir listamenn sýna
listaverk á Óiymp-
íuleikjunum.
TVEIR listamenn, þeir Ás-
geir Bjarnþórsson listmálari og
Guðmundur Einarsson mynd-
höggvari frá Miðdal, hafa nú
ákveðið að senda listaverk til
sýninga á listsýningu, ólympíu
leikanna. Ásgeir sendir tvö
málverk er hann nefnir Lax-
veiðimenn og Veiðimaðurinn.
En Guðmundur sendir högg
mynd, sem hann nefnir Óiym
píueldurinn.
Vorhoðarnir
í M i n n stahœ.
HUGARSTRÍÐ vetrarins
hverfur frá mér,
þá hlusta á vorfug-la-kvakið.
Hve margradda kórinn í
MINNSTABÆ er,
sem mann fær til hrjfningar
vakið.
Römmustu taugina tryggffar sjá
og takmarkalausasta átthaga-
þrá;
er dansa þeir dillandi um
þakið.
20. apríl 1952.
Jónas Jónsson
frá Grjótheimi.
Glasgowferðir
ms. Heklu 1952.
1. ferð 2. ferð 3. ferð 4. ferð!5. ferð 6. ferð 7. ferð
Frá Rvík 23/6 4/7 15/7 26/7 6/8 18/8 29/8
Til Glasgow 26/6 7/7 18/7 29/7 9/8 21/8 1/9
Frá Glasgow 27/6 8/7 19/7 30/7 11/8 22/8 2/9
Til Rvík 30/6 11/7 22/7 2/8 14/8 25/8 5/9
Byrjað verður í dag að veita farpöntununt
móttöku.
AB — Alþý'öublaSið. Otgefandl: AlþýSuflokkurinn. Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Auglýsingastjórií Emma Möller. — Ritstjómarsímar: 4901 og 4902. — Auglýsinga-
KÍmi: 4906. — Afgreiðslusími: 4909. — AIþýðupre.ntsmiðjan, Hverrtsgötu 8—10. ir). Þóra Hjartar, sem leikur
AB 4 ---------