Alþýðublaðið - 07.02.1928, Page 3

ALÞ.tÐUBLAÐIÐ
3
TOMI ÖLSE^I
u
Höfum til:
w
Iskex
í blikkkossum framúrskarandi ódýrt.
er í ,séu ákvœði, er banna notk’un
kafbáta.
8 stunda vinnudagurinn í Genf.
Frá Gen.f er simað: Tillögu
Breta um að breyta samningnum
um átta stunda vinnudag hefir
verið frestað til næsta árs.
Khöfn, FB., 6. febr.
Bretar og Bandarikiamenn.
Frá London er símað: Brezk
blöð virðast vera hlynt ]>eirri
hugmynd, sem Kellogg, utanrík-
ismálaráðherra Bandaríkjanna,
hefir borið fram, að allar þjóðir
geri með sér samning um að
banna smíði kafbáta í hernaðar-
skyni. Hins vegar virðast þau
telja vafasamt, að hin störveldin
muni íallast á hana.
Þjóðverjar og Frakkar.
Frá Berlín er símað: Þjóðverjar
virðast tilleiðaniegir til einhvers
endurgjalds, ef Frakkar .kalla
heim setuiiðið úr Rínarbygðunum.
Þó búast menn tæpiega við, að
reynt verði til að komast að
samningum um heimköllun setu-
iiðsins, fyrr en þá að loknum
þingkosningum í Frakklandi ög
Þýztelandi.
iljas’tass Jóstsson,
stud. art.
S unn u dags morgun in n er var, ki.
9Va, lézt í Hafnarfirði Kjartan Jóns-
son stud. art, Hann hafði legið lengi
að Vífilsstöðum, En þegar vist
þótti um sigur hvíta dauðans,
fluttist Kjartan heim til móður
sinnar til Hafnarfjarðar. Hann var
að eins 17 ára að atdri, fæddur
í Hafnarfirði 31. október 1910.
F'oreldrar hans voru Valgerður
Jensdóttiir kenslukona og Jón
Jónasson skóiastjóri. Kjartan var
svo framúrskaranidi gáfum gædd-
ur og þroskaður, að þess eru fá
dæmi. Hann var eldheitur hug-
sjónamaður og haföi brennandi
áhuga á jafnaðarstefnunn i og bar-
áttu kúgaðra manna.
Hann fyltist oft eldmóði, þegar
áhugamál hans bar á góma.
Hann var saklaius og hreinn og
irúði á mátt mannsandans.
Kjartan tók gagnfræðapróf við
metntaskólann vorið 1925 og varð
efstur ttllra utenskólasveina.
Vinir haus sjá eftir iionum með
hrygð, og æskumenn, er Vo.ru
skoðanabræður hans, kveðja unga
hugsjó,namann:nn hlýrri vinar-
kveðju.
Ungur jafnaðarmaður.
Efr»i deild
á laugardagimi.
Það gerðist til tíðinda þar á
laugardaginn, að stjórnarskrár-
breytingin, er samþykt var í fyrna,
var feid með 7 atkv. gegn 6.
Greiddu 5 Framsóknaxmenn og
Alþýðuflokksmennirnir tveir at-
kvæði á móti, en 5 íhaldsmenn og
1 Framsóknarmaður (Guðm. ÓI-
afss.) með. ingibjörg Bjarnason
greiddi ekki atkvæði.
Umræður voru fjörugar. Ingvar
var framsögumaður meiri hluta
nefndarinnar, sem iagði tii að
frumv. yrði felt. Benti meðal
annars á, að af þingmálafundar-
gerðum, er þinginu hefðu verið
sendar, mætti sjá, að 10 fundir
hefðu verið á móti stjórnarskrár-
breytingunni, en að eins 5 fundir
hefðu verið með. Mælti hann
margt móti breytingunni; benti
meðai an,nars á, sem dæmi upp á,
hve erfitt myndi að semja fjárlög
tii tveggja ára, að fjáraukalögin
fyrir 1926, sem nú lægju fyrir
þinginu, næmu U/2 milljón króna.
Halldór Steinsson talaði fyrir
minni hluta nefndarinnar (íhald-
ið). Talaði hann, að því er virt-
ist, af mestu ölund, og virtist
ekkert áhugamál að stjórnar.skrár-
breytingin næði fram að ganga.
Taldi, að sparnaður við að haida
þing ekki nema aninaðhvert Sr
Jóh Þorláksson taldi, að ekki
myndi vera 200 þús. krónur.
mætti miða við 1926, því þá hefði
staðið alveg. sérstaklega á vegna
greiðslu lausaskulda 1925. Ef
breyting næði ekki fram að ganga,
ætti að skoða ]>að sem tákri þess,
að þingmenn litu nú bjartari
augum á fjárhag ríkisins en í
fyrra, og skoðaði hann það sem
hrós um fráfarandi stj(',rn. Enn
freniur sagði liann, að það væri
ekki verra að semja fjáriög til
tveggja ára en eins árs, því þau
gætu bætt bvort annaö upp (tvö
hallaár líka?).
Ðómsmálaráðherrann tttlaði á
móti breytingunni. Benti á breliur
þær í sambandi við landskjörið,
sem íhaldið hefði í frammi, þar
sem það ætlaði sér með því að
færa landskjörið til, að ná einu
sæti meira. í sambandi við þetta
mintist hann á, að það hefði ver-
ið gott fyrir bændur ab þing var
rofið, og að kosningar fóru fram
í sumar.
Jón Baicivinsson sagði, að það
liti út fyxir að hafa verið þegj-
andi samkomuiag milli Framsókn-
ar og íhalds, að gera verkalýðn-
um þann órétt, að hafa kosningar
í sumar. Benti hann á, að fjárlög
til tveggja ára hefðu verið sett
1919, en einmitt á þeim árum
hefði myndast það, sem segja
mætti að hefði orðið undirrót að
öllum halla, er siðan hefði orðið.
Sagði, að þegar fjáriög væru sett
til tveggja ára, sæu menn ekki
eins nauðsynina á að gera Iög til
tekjuauka.
Eriingur Friðjónsson sagði ,að
á 500 manna fundi á Akureyri
hefðu að eins 2 greitt atkvæði
með stjórnarskrárbreytingunni.
Sagði hann, að það væri mjög
vafasamt að sparnaður yrði að
því að hafa þing annað hvort ár,
þingin myndu þá verðá helmingi
lengri en nú, því málin, sem fyrir
Jring'ið kæmu, væru ekki hin sömu
ár eftir ár. SagÖi hann, að af þvi
að haida þing ekki nema annað-
hvort ár, myndi leiða kyrstöðu í
þjóðféiaginu.
Forsætisráðherrann talaði með.
breytingunni en atvinnumáiaráð-
herrann móti.
Yfirleitt varð ekki annað séð, þó
íhaldið greiddi atkvæði móti
stjómarskrárbreytingunni, en að
nokkur hluti þeiss að minsta kosti
yrði feginn, úr því sem komið
var, að stjórnarskrrbreytingin var
feld.
Efa*í röeiStí
mánudag.
Þar var til umræðu í gær frv.
um iífeyri starfsmanna Búnaðar-
félagsins, sem búið er að sam-
þykkja í n. d. Enn fremur 2.
limr. um frv. stjórnarinnar um
betminarhús og letigarð. AUsherj-
arnefnd e. d. hafoi kl^fnað um
toálið, og' leggja þeir J. B. og
Ingvar til, að frv. veröi samþykt.
Minnihl. (Jón Þorl.) leggur aftur
á móti því. Ingvar hafði fram'-
sögu meirihl. Þá talaði Jón Þorl.
Þótti honum málið iítt undirbúið,
og óhentugt að taka Eyrarbakka-
spítalann til þessarar umgetnu
notkunar.
Jónas dómsmálarábherra svar-
aði Jóni. Kvað hann, að stjórnin
inynd i ekki framkvæma þessi iög
nema hsntugt reyndist að hafa
hinn hálfgerba Eyrarbakkaspítala
til þessarar notkunar. Hins vegar
væri óþarfi að heimta að svo
komnu áætlanir, því sízt hefðu
sérfræðnigarnir reynst svo vel að
gera þær. Mintist hann á Kveld-
úlfsbúkkann, sem sökk, Gijúfurár-
brúna, sem hrapaði, Skeiðarár-
veituna, sem. var helmingi dýr-
ari en áætlað var, og fleira af
þessari tegund. Með frumv. talaði
Jóhannes bæjarf^geti. Það fór tií
3. umr.
Embætt.isfræðsian í Barða*
strandasýsln.
Jón Elaldv. flytur í e. d. þings-
ályktun um áskorun á ríkisstjórn-
ina, að skýra frá niðurstööu
rannsóknar á embættisfærsLu í
Barðastrandarsýsiu, Mun fróðlegt
að kynnast embættisfærslunni JÆtr,
sem íhaLdsstjörnin áleit sæma sér.
Bréf askrift ir Spánar- og íslands-
stjórnar.
Ingvar og Erlingur flytja í e. d.
tillögu um skipun nefndar til þess:
að rannsaka þetta mál, svo vitað,
að verði til hlítar, hvort ekki
megi léggja niður útsölustaði vín-
anina án þess, að það Jeljist brot
á Spánarsamningnum. Tillagan er.
flutt samkvæmt tilmælum Um-
dæmisstúku Áusturlands og Sig-
urðar Jónssonar st{)rtempiars.
MeðH sieiW.
N. d. samþykti þessi þrjú frv.
í gær og afgreiddi til efri deildar:
Um eftirlit með verksmiðjum og,
vélum, um að velta dr. Björgu
Þorláksdóttur ríkisborgararétt og
boð á fasteignum og skipum.
um að að eins skuli
fara fram eitt nauðungarupp-
Heimild tii að seija Hafnarfjarð,-
arkaupstað land það, er Garða-
kirkja á í kaupstaðnum, var
samþykt til 3. umr. Frv. Haralds
um atkvæðagreiðsiu utan kjör-
staða við alþingiskosningar fór
til 2. umr. og allsherjarneíndar,
heimavjstir við Mentaskólann til
2. umr. og mentamálanefndar,
vegaiagabreytingin (Vestf jarða-
og Barðastrandar-vegir) til 2. um-
ræðu og samgöngumálaneíndar
og hvalveiðafrv. tii 2. umr. og.
sjávarútvegsnefndar.
Viðbótartillögur um að taka
þessa vegi í þjóðvegatöiu eru
komnar fram: Kópaskersbraut,
Borgarfjarðarbraut milli Gljúfurár
og Kljáfossbrúar, vegurinn frá
Keflavík til Útskála og þaðan til
Sandgerbis og Hafnarvegur i
Austur-Skaftafellssýslu, svo og, að
í stað þess að þjóðvegur liggi um
Landeyjar, sé hann frá Garðsvika
inn Fljótshlíð að Teigi, þaðan yf-
ir Þverá og Aurana austur yfir
Markarfijót.
Úm þingsályktun um endur-
skoðun fátækralaganna var ákveð-
in ein urnræða, og færi hún fram
í dag. —
Sveinn flytur frv. um löggild-
ingu verzlunarstaðar á Vattamesi.
Sakir þess
að fiskiþingið hefst viðj í kaup-
þingssalnum, verður enginn fund-
<ur í kvöld í Jafnaðarmannafélagi
Islands.