Alþýðublaðið - 09.02.1928, Side 2

2
ALÞ. ÝÐUBL'AÐIÐ
SeljjiiBsa 3t@kkrs& géða óðýra
tanbúta (ánætsr i dreia®|apeysar
telpakápnr.) Esmm% áressgjapeys"
ni° meé 2® %.
Werataii
Beii. S. Þérarinssðnar.
in klofin um það. Ein. Árn. va«
frsgm. meiri hlutans, og talaði
með frv. Einnig talaði með því
forsætisráðherrann. Móti talaði
Jónas KrLstjánsson, sem sagðf
málið þarft, en ekki nóg.u vel
undirhúið o. s. frv. En grunur
lék á að hér lægi annað á bak
við, það er löngun íhald'sins til
þes:s að tefja íyrir eða koma í
veg fyrir, að s tj órnar f r umvörp
næðu fTam að ganga. Kom þessi
löngun fhal-dsins esan berlegar
fram, er frv. um mentamálanefnd1-
ina var til urnræöu. Á nefn-d þessi
að hafa ýms störf með höndum,
svo sem úthluta skálda- og lista-
manna-styrk, kaupa listaverk fyr-
ir fé, er kann að vera vei-tt í
því skyni á fjárlögum, úthluta
námsstvrk til íslenzkra nemenda
erlendis o. fl. í nefndinni eiga
að vera þrír mienn, er alþingi
kýs með hlutfallskosningu.
Jón I>orláksson kom með ekki
færri en sjö breytingartillögur við
frumvaxpið og hélt um það þrjár
ræður og fann því flest til for-
áttu, en dómsmálaráðherra svar-
aði. Að lokum voru allar brey-t-
ingartillögrir J. Þ. drepnar, enda
hafði frsgm. meiri hl. inenta-
málanefndar, Erl. Friðj., lagt tif
að svo yrði. Frv. var síðan vísað
til 3. umræðu.
Margir höfðu búist við fróðleg-
um umræðum um einbættisfærsl-
una í Barðastrandarsýslu, er
stjórnin færi að gefa skýrsl-u, en
umrgéðum var frestað þar til
istjórnin gæti gefið betri upplýs-
'ingar en nú, þar eð rnálið væri
ekki fyllilega rannsakað.
Alþýðusamtökin
norðanlands eflast.
Akureyri, 8. febr.
Sjómannafélag Norðurlands var
stofnað hér á sunnudaginn. Stofn-
félagar 30—40.
Weös’i deild.
Þingmaður fyrir Hafnarfjörð.
Eins og vænta mátti, klofnaði
allsherjarnefnd n. d. um frv. um
skiftingu Gullbringu- og Kjósar-
sýslu í tv-ö kjördæmi, og mæla
Héðinn, Gunnar og Bernharð með
satmpykt þess, en íhaldsmenn-imir
Hákon og Magnús Guöm. á m-ó-ti.
Bermharð skriíaði raunar imdir á-
lit meiri hlúitans m-eð fyrirvara;
en er málið kom í gær ,til . 2.
uimr. í dei'ldinni, skýrði hann frá
Jwí, að fyrirvari siim væri að
eins sá, að hann kysi hel-dur, að
ttveimur þingmönnum yrði bætt
\dð, og fengju Hafnfirðingar ann-
an, en Siglfirðingar hinn, en sýsl-
urnar héldu hvdr um sig sínum
tveimur þingmönrr-um. Nú, þ-ótt
jiessu f-eng-ist ekki frariigengt á
Jwnginu, -telidi hann 'enga ástæðu
til a-ð h iiia þ-ass á Hafntirðingum.
Hins vegar kvaðst hann hafa far-
ið þess á leit við Ól. Thors, að
faann flytti ásamt sér tillögu um
þiesisa lausn málsins, en það hafi
Ólafur ekki viljað þýðaist. Það
boð sitt stæði, ef hann vil-di ganga
að því. Ekki svaraði Ól. Th. því
neinu.
\
Hákon hafði fyr.stur orð fyrir
ífaaid-i.nu. Kvaö hann afdrif frv.
eiga að fara eftir því, hvort
Hafnfixöingar hafi skaða eða eigi
af ])ví að eiga þingmaim sinn í
samlögum við sýsiuna. Mun hann
þá hafa áttaö sig á, að þarna var
hann að -tal;a af íhafdimu, og bætti
við þeirri skörpu r-öksemdafærslu,
seim hann mun hafa talið vera,
að staða Ólafs T-hors sem útgerö-
'armanns og þingmanns kjördæm-
isins væri sönnun þess, að líann
væri manna dómbærastuT um,
haort þingmenn kjördæmiisin-s,
Bj. Kr. og hann sjálfur —,
bæru sky-n á hagsmuni Hafnfirð-
inga eða ekki, - þ. e. aö Óla'fur
væri -dómhæiastur um sjálfs sín
sök(l).
Alþýöullokkstólljrúarnir b. ntu
á, að Hafnfirðingar hafa bæði
skaöa og skapraan af því að
vera iieyddir til að hafa sk-oð-
anaandstæöinga rnikils meiri hluta
hafnfirzkra kjó-senda fyrir alþing-
ismenn, og það viti þessir þing-
menn sjálfir mjög vel. Sigurjó'n
sagði, að svo færi að voinum,
að Ól. Th. gengi illa að þjóna
tveimur herrum, sem hafa ger-
óljkra hagsmuina að gæta, annars
vegar verkamönnum í Hafnar-
firði og hins v-egar íhal-d'sflokkn-
um og stórútgerðarmönnum.
Ekki kvaðsit Bernharö halda
því fram, þóitt hann væri þing-
tnaður Siglfirðinga, að þeim væri
ekki betra að hafa sérstakan
þingmann, heldur en sameiginleg-
an við Eyfirðinga. Væri þó rétt-
ur Hafnifirðinga enn meiri ti! sér-
staks þingmanns, þar eð þsir eru
fjölmennari.
Magnús Guðmundsson tók sér
fyrir hendur að reyna að sauna,
að Alþýðuflokkurinn hefði þing-
menn í hlutfalli við kjósendatölu
hans, og því ættu Hafnfirðingar
ekki að fá sérstakan þi ngmainn.
Þeir -væru þá líklegir til að kjósa
Alþýðuiflokksmann og auka þainn-
ig þingmannatölu fiokksins. Har-
aldur Guðmundsson hrakti reikn-
ing-sv-illu lrnns með því að henda
á atkvæðamagn flokksins þegar
hann tók síðast þátt í landskjöri;
en eins og kuimug-b er sýnir J>að,
að hann á miklu fleiri kjósendur
en þingmenin hans eru að tiltölu.
M. G. hafði hálft í hvoru í
hótunum um, að Ihaldsflokkur-
inn myndi beita sér fyrir alls-
berjarbreytingu á kjördæma-skip-
uninni, ef Hafnaríjöröur væri hrif-
inn undain vaidi hans, og ympr-
aði á allsherjar-hlutfalliskosning-
um. Sigurjón kvað það verða í-
haldsmönnum til góös, ef þeim
færi svo fram, að þeir tækju að
bérjast fyrir réttlátri kjördæma-
skipuni. Ekki áttu þ-eir þátt í því
msðan þeir voru í meiri hluta.
— Og nú biðlaði Ól. Th. ákaft til
bænda á þingi um- atkvæði þeirra
gegn réttarkröfum Hafnfirðinga.
Eftir alt að hálfsmánaðarstfiti
og mikinn atgang launaðra sinala,
sem Jiotið hafa hús úr húsi í.
Hafnarfirði, hampaði Ólafur
Thors nú skjölum nokkrum, sem
hann áætlaði, að upp undir einn
fjórði hluti hafnfirzkra kjósenda
hefði skrifað möín sín á. Ekki
voru þó mótmæli gegn sérstökum
Jiingmanni fyrir Hafnarfjörð á
hl-öðum þessum. Svo langt mun
jafnivel hafa þó-tt v-onlaust um að
hægt væri að teym-a fámennan
hóp auðtrúuðustu íhal-dskjósenda,
hvað þá nokkurn hugsandi Hafn-
firðing. Voru því skjölin stiluð á
þá leið, að þeir, sem ú þau rit-
uöu, óskuðu ekki, að kjördæminu
væri skift. Haraldi þótti, sem. von
var til, að Óiafur væri lítilþæg-
ur, úr því að honum þótti þessi
árangur góður af sivo grandgæfi-
legri und'irskriftasmiölun. Ólafur
hélt því að vísu fram, að unilir-
skriftirnar heíðu komið smaia-
•lausar, en allir kunnugir vissu,
að það voru að eins hreystiorð.
Mun og ekki langt þess að bíða,
að hinin stórmiikli meiri hluti
bafnfirzkra kjósenda. sem einróma
krefst. réttar sín-s til að hafa sér-
stakan þingmann, láti sjálfur
þingheim heyra kröf-u sína.
Enn benti Haraldur á, að þegar
m-enn, sem hafa ráð á atvinnu í
kaupstaðnum, beita sér fyrir
undirskriftasöfnun, þá er þær alls
ekki að marka á 'sama hátt og
um leynilega atkvæðagreiðslu
væri að ræða, en-da útkoman oft
alt önnur.
Loks minti Sigurjón <ÓI. Th. á,
að á afaT-fjiölmennum kjósenida-
fund-i í Hafnarfirði fyrir .riimum
tveimur árum var borin fram
fyrirspiurn til frambjóðendanna,
Har-akls Guðmundssonar og Ól.
Thors um, hvort þeir væru með
því, að Hafnfirðingar fengjiu sér-
stakain þingmann. Haraldiur. svar-
aði því greiðlega, en Ólafur út í
hött.
Ekki vanst timi til að Ijúka uni-
ræðunni i gær, og var framt-
haldiniu frestað. Rétt áður en
fluodi var sldtið jók Hákon enn
meir á hrellingar íhaldisliðsins.
Ætfaði hann að taka svari þess,
en úr varð ein af bimum íaikuinnu
skringiræðum hanls, sem snéri
vörninjni upp í almehnan hlátur,
og fanst hon^ni jafnvel sjálfum
að Jokum hálft um hglft, að hún
hefði verið afkáraleg. —-
Þessi frv. voru einnig til um-
ræðu: ^ala á lan-di Garðakirkju
í Hafnarfirði. Það var afgreitt til
efri deildar. Löggilding verzlun-
arstaðar á Vattarnesi. F-ór til 2.
umr. og allsherjarnefndar. Þing-
lýsing skjal-a og aflýsing. Sam-
þykt til 3. umræðu.
Efri deild.
Til umræðu voru J>ar í gær
þessi lagafrumvörp; Um búfjár-
íryggingar, uim, mentamálanefnd,
ffln hafnargarð á Skagaströnd,
um eftirlit með vélum og verk-
smiðjium (er getið var um í sér-
stakri grein í bliaðinu í gær), tvö
smámál (rikisborgararéttarveiting
og ran nauðungaruppboð á fast-
eigmuim og skipuin) og að auk
þingsályktunartillagan . um emb-
æftisfærslu í Barðastrand-arsýslu.
-sýsi-u.
Ihaldið virði-st ætla að kjjúfa
hverjia nefnd, til þe-ss að reyna
með því aö tefja framgang mál-
anna. Merkilegt jiótti að íhaldið
-skyldi trey.sta sér að vera á rnóti
lögunirm um búfjártryggingpr, en
svo var og \ar landbúriaðarnefnd-
\
Innlend t £ ð I «s d i„.
Vestmieyjum, FB., 7. febr.
Tregur afli. Gæftir haía verið
slæmnr. M-enn hafa þó sótt á sjó
tliaglega, þrátt fyrir vond veður,
e-n ekki hefir aflast nema 1—2(K)
af þorski á dag á bát. í gær
réru margir, en fæstir fengn
nema 100. Veltibrim í -dag. Fjór-
ir bátar á sjó.
Akureyri, FB., 8. febr.
Dauði Nathans Ketilssonar
var leikinn í áittunda s'mni í gær-
kveldi fyrir fuliu húsi. Kvar-an
var kallaður fram sem áður.
Ðrepsótt í sauðfé.
Dýralæknirinn er nýkominíi
hoim úr átta vikna ferðalagi riin
>