Alþýðublaðið - 22.11.1952, Page 5

Konan dráttardýr í landi mau-mau-manna.
„í KENYA'- er það almenn
ákoðun, að hin rauirverulega
undirrót ríkjandi óróar þar, sé
skortur á jarðnæði handa
rerulegum hluta Kikuyu-þjóð
ilokksins, en flestir meðlim-
ir mau-mau-félagsskaparins
koma þaðan, sem kunnugt er,
Þar við bætist ófullnægjandi
sjkólakerfi, þkortiír á sjukra--
lúsum og viðunandi húsnæði
íanda íbúum landsins almennt,
auk þess hversu litla möguleika
innfæddir menn hafa til þess
að komast til áhrifa í lands-
|Stiórninni“'. Á þessa Iund
hljóðar ein af nýjustu fréttatil-
kynningunum frá Nairobi, frá
hlutlausum aðila. í þessu. sam-
bandi minnast menn gjarna eft-
irtektarverðra athugasemda
hins bandaríkska blaðamanns.
Negley Farson, sem haiin héfur
sett fram í bók sinni: „Last
chance in Afriea“. Farson læt-
ur sig málefni Austur-Afríku
mestu skipta, þar á meðal ný-
lendupnar Kenya, sem kunnust
ar í hinum vestræna heimi. af
frásögnum veiðimanna. — í
þeim er hins vegar að jafnaði
lítið rúm fyrir lýsingu á þjóð-
félagsvandamálum-landsins,- en
um þau segir Farson m. a.:
RÓTGRÓIN TORTRYGGNI í
GARÐ HVÍTRA MANNA.
f Kenya eru sem næst 29
þús. • hvítir ‘ menn, um það bil
100 þús. Indverjar, sem alíir
hafa handverk eða verzlun að
atvinnu siniii. —“ Niður við
ströndina éru um 24 þús. Ar-
abar, en tala innfæddra manna
nemur um 5 milljónum. Indverj
um líður vel í Kenya og sömu
leiðis Evrópumönmnh. —Það
myndi einnig gilda um hina
innfæddu menn, ef þeir gætu
lagt niður hina rótgrónu tor-
tryggni sína í garð allra hvítra
manna og fyrirætlana þeirra.
Það er alls staðar farið vel
með innfædda, þar sem þeir
eru í þjónustu hvítra manna.
Hins vegar hefur tortryggni
þeirra í garð hvítra fyrr á
tímum orðið til þess, að þeir
drógu sig út úr öllum félagsskap
og samneyti Evrópumanna og
mynduðu einangraðar byggðir,
og þar lifir langmestur hluti
landsmanna. —- í þessum ein-
angruðu héruðum er allt land
þegar fyrir löngu tekið í notk
un og fólkið orðið þar allt of
.Last)
J í BÓK ,
^shance in Africa“ (Síðustu •
(Torvöð í Afríku) segir ame^
(ríski rithöfundurínn og(
\ iílaðamááurinn Negíey Far- (
(;on nokkuð frá hrezku ný- (
Slendunni Kenya í Austur-S
SAfríku, þar sem ógnarvöídS
Sbinna svoköiluðu mau-mau-S
S tnanna vekur nú alþjóða at- S
^hygli. S
^ Grein sú, sem hér birtist $
I um ástandið í Kenya, er
á bók Negley Farsons,-
margt, og hinum innfæddu
finnst sem hvítir menn haldi
þeim þar innilokuðum og vilji
ekkért gera fyrir þá, sem þar
búa, þótt raunverulega eigi þeir
sjálfir þar mesta sök fyrir ó-
raunhæfan ótta við samfélag
hinna hvítu, Það eru starfandí
margháttaðar stofnanir í ný-
lendunni, sem gera allt, sem
þeim er unnt til þess að fræða
svertingjana um, hvernig þeir
bezt geti hagnýtt sér landið og
fengið mesta uppskeru, en and-
úð hinna innfæddu er svo rót-
gróin á slíkum ráðleggingum,
að þær koma ekki að gagni.
Sem stendur er langmest á-
herzla iögð á það af yfirvöld-
unum í Kenýa að vinna sér
traust svertingjanna. — Hins-
| vegar er ástandið þannig í þétt
byggðustu héruðum landsins,
t. d. í héraðinu Kavirondo, þar
i sem búa 350 manns á hverjum
| ferkílómetra lands, og lífsbar-
áttan þar svo hörð og erfið
svertingjunum, ,að þeim er
nokkur vorkunn þótt þeir séu
í fai-nir að halda, að það séu hin-
ir hvítu menn, sem ábyrgir séu
Ifyrir eymdarástandinu en ekki
!„ forsjónin“.
sími 2678.
i Kennila
! byrjendur
: á fiðlu, píanó og í hljóm- ■
« fræði. ■
i ;
■ Sigursveinn D. Kristinsson:
■ Mávahlíð 18. Sími 80300 :
: !
a f * ■ ■ ■ ■ m■ f ■ insnt ■■■■ itt,ii kl
Farson lýsir á einum stað á-j
standinu í einni þeirra einangr-
uðu byggða, sem áður var á
minnst. — ,Hann tekur sem
dæmi Kiambu-héraðið. — Þar
búa eingöngu Kibuyu-menn, og
það er eitt þeirra héraða. þar
sem ástandið er þolanlegast og
lífskjörin skást, enda er landið
þar einna bezt fallið til rækt-
unar og áveitur í sæmilegu
Lagi. Samt er ofnotkun lands
svæðis þessa slík vegna hins
mikla mannfjölda, að tekið hef
ur verið til bragðs að fíytja
meira en þriðju hverja fjöl-
skyldu til annarra staða, eða
nánar tiltekið 10 þús. fjölskyld-
ur af þeim 28.500, sem þar
bjuggu til skamms.tíma. Mann
fjöldinn er samtals þar eftir
burtflutningana 196.181, og 40
af hundraði þess mannfjölda á
ekkert land, pn það land, sern. í I
notkun er, er allt of lítið handa
þeim, sem hafa yfirráð þess. Af
þessu sést, að í þessu eina hér-
aði eru um 90 þúsund menn,
sem enga möguleika hafa til (
þess að framfleyta lífinu.
KIKUYU-KONAN Á EKKI
SJÖ DAGANA SÆLA.
Maður hlýtur að hrærast til
meðaumkunar yfir hinni sterku
fróðleikslöngun svertingjanna,
þegar þess er gætt, hversu ilía
er að þeim búið í þeim efnum.
Aðeins sem næst tíundi hiuti
barna og unglingá á skólaáldri
fær nokkurn tíma að ganga; í
skóla, og þeir, sern hljót.a þáð
hnoss, eru sjaldnast við- nám
nema brot af þeim tírna, sem
eðlilegast væri. Aðeins um 10 (
búsund unglingar ljúka undix-
búningsnámi á ári hverju, þar
af rúmlega helmingurinn í
gagnfræðaskólunum, en ekki
Liggja fyrir skýrslur um hversu
margir Ijúka námi þaðan. —
Markere-skólinn, sem er í
Uganda og æðsta menntastofn-
un landsins, hefur ekki nema
um 70 nemendur. — Það fer þó
nokkuð í vöxt, að sérlega dug-
miklir nemendur þiggi náms-
styrki og fari til framhaldsnáms
í Englandi, jafnvel í Oxford og
Cambridge og meira að segja
til Bandaríkjanna. Innfæddir
námsmenn eru margir vel gefn-
Lr andlega og líkamlega og
framúrskarandi iðnir og dug-
miklir. — Segja roá, að trúboð
Framhald á 7. síðu.
!!!!!lll!!l!l

insiei
■heldur Alþýðuflokksfélag Kópavogshrepps laugardaginn
22. nóv. 1952 í féiagsheimilinu Kársnesbraut 21 kl. 9,30
síðdégi^. Félagsmenn, fjölmennið. takið með ykkur gesti.
Aðgangseyrir kr. 10.00. -
Kvikmyndmýnmg
verður fyrir börn sunnudaginn 23. nóv. 1952 í Félags-
heimili Alþyðuflokksins, Kársnesbraut 21 kl. 3 e. h. —
Aðgangseyrir kr. 2,50. -S tj ó r ni n.
IFRN vill. að efnt verði til fimieikahópsýninga skóla-
fólks í Reykjavík og í nágrennL
ÞRIÐJA ársþing ÍFRN (í-
þróttabandalags framhaldsskóla
í Reykjavík og nágrenni) var
haldið 'að 'Cáfé Höll 12. nóvl s.l.
Fráfarandi formaður, Jón
Böðvarsson stud. mag., setti
þingið og bauð fulltrúa vel-
komna, en þingið sátu 30 full-
trúar frá 8 félögum af 12, sem
eru í bandalaginu. Auk fulltrú
anna sátu þingið íþróttafulltrúi
ríkisins, Þorsteinn Einarsson,
Benedikt Jakobsson, -ráðunaut.
ur bandalagsins, og fráfarandi
stjórn. Þingforséti var kjörinn
Baldur Jónsson, en þingritarar
Benedikt Bogason og Steinn
Steinsson.
Jón Böðvarss. flutti skýrslu
stjórnarinnar, en Svavar Mark-
ússon las reikningana í fjar.
veru gjaldkerans, Harðar Felix
sonar. Var hvorttveggja sam-
þykkt.
Á Liðnu starfsári voru haldin
9 íþróttamót í 7 Iþróttagrein.
um: frjálsum íþróttum (2),
knattspyrnu, sundi (2), skíðaí-
þróttum, fiandknattleik, körfu-
knattleik og fimleikum. Þátt-
takendur í mótunum voru alls
um 700 að tölu.
Vegna fjárhagsörðugleika
varð ÍFRN að segja upp útgáfu
samningi við Samband bindind
isfélaga í skólum um hlutdeild
að blaðinu Hvöt, er samtökin
höfðu gefið út í sameiningu.
Að lokinni skýrslu stjórnar-
innar skýrði íþróttafulltrúi,
Þorsteinn Einarsson, írá störf-
um miliiþinganefndar, er hafði
með höndum athuga.nir og uiid-
irbúning á stofnun skólaíþrótta
samtoands' íslands.; Lýsti þingiíS
ánægju sinni yfir þeim aðgerð -
um, sem gerðar iiafa verið :i
þessum málum og væntir ennt
meíra skilnings og áhuga allra
aðila um þessi mál.
Ein lagabreyting var gerð A
þinginu þess efnis, að ársgjöld*
til bandalagsins hækki þannig,,
að hvert íþróttafélag greiði 3
krónur (í stáð tveggja áður),
en í þess stað falli niður plt.
gjöld fyrir þátttöku í mótum.
Aðrar . lagabreytingar gerði
þingið ekki, en kaus þriggja
manna nefnd til að endurskeðu
gildandi lög bandaiagsins eg
skiia áíiti fyrir 1. des. næstk.
Bragi Friðrikssen er formaður
nefndárinnar.
Þá fór frarn stjórnarkosning.
Baldur Jónsson stnd. mag. var
kjörinn íormaður :. sfað Jóns
Böðvarssonar stud. mag., ev
baðst undan endurkosningu.
Aðrir í stjórn eru: Guðmundur
Jafetsson, Menntaskólanum,
varaformaður; Guðmundur Ax.»
elsson, Gagnfræðaskóla Austur
bæjar, fundarritari; Svavar
Markóscou ^„„„ovct-’^ðianum,
-idkerl, -og Ragnhildur Þórð.,.
ardóttir, jKvennaskólanum,
skýrsluritari. — í dómnefnd
voru kjörnir: Bragi Friðrikssoa
istud. theol., Valdimar Örnólfs«-
son, Menntaskólanum, og GuðL
Framhald a 7. síðu.
AB5
Grænienzkt skart á GrásteinshölL
Þegar dönsku konungshjónin komu frá Grænlandi
höfðu þau meðferðis margar dýrmætar
í sumar,
gjafir þaðan, meðal annars þá grænlenzku þjóðoúninga, sem Ingrid drottning og dætur þeirra ;
konungshjónanna. þrjár. skarta með hér á.nyndinni, sem var tekin á Grásteinshöll. Nokk ’
ru eftir heimkomu konungshjónanna var hald.n sýning í Kaupmannahöfn á hinum grænlenz
ku gjöfum og gersemum; og verður tekjunumaf þeirri sýningu varið til baráttu gegn berkia (
veikinni á Grænlandi.
er ódýrt viðbit. Smásöluverð. er kr. .19.70-
gegn skömmtúiiarmiðum. Bögglasmjör' íæst
í I f»-c1í Ti! m m í Tríriirtí ti ex-vr l tt » Ti'rv-T