Alþýðublaðið - 07.12.1952, Qupperneq 4

AB—Alpýðuhlaðið
7. des. 1952.
g verkfalli
FRAMKOMA ríkisstjórn-
arinnar í sambandi við kjara
bótakröfur verkalýðsfélag-
ann og verkfallið, sem nú
stendur yfir, er alveg ein-
stætt dæmi ábyrgðarleysis.
I meira en mánnð er ríkis-
stjórnin búin að vita það, að
til verkfallsins hlyti að draga,
ef ekki yrðu gerðar ráðstaf-
anir til þess að afstýra því.
Og þá var að sjálfsögðu ekki
nema um tvennt að ræða:
annað hvort stjórnarráðstaf-
anir til þess að draga úr dýr.
tíðinni, svo að kaupmáttur
launanna ykist, eins og verka
lýðssamtökin töldu, og telja
enn, æskilegast, eða að hækka
kaupið, svo að verkalýðurinn
fengi dýrtíðina í bili bætta.
En ríkisstjórnin lét kiara-
bótakröfur vei'kalýðsfélag-
anna sem vind um eyru
þjóta, enda þótt hún og allir
viti, að þær eru eingöngu af-
leiðing ófarsællar stefnu
hennar. Hún hafði engan und
irbúning til þess að leysa
vandann með ráðstöfunum
til lækkunar á okurverðlagi
lífsnauðsynja, og vissi þó, að
atvinnurekendur neituðu um
nokkra kauphækkun. En blöð
ríkisstjórnarinnar höfðu helzt
ekki. annað til málánna að
legg.ja en hótsrir um nýja
gengislækkun, ef einhverjar
kjarabætur yrðu knúnar
fram.
Þrátt fyrir slíkt skeytingar
leysi og ábyrgðarleysi ríkis-
stjómarinnar. leyfir blað for
sætisráðherrans ;ór í gær að
telja verkfallið ótímabært!
En eftir hverju var bá að
bíða fyrir verkalýðsfélögin?
Samningum hafði verið sagt
upp með mánaðar fyrirvara
án þess að ríkisstiórnin sýndi
minnsta vilia til þess að nota
þann tíma til ráðstsfana, sem
afstýrt gætu verkfallinu. Og
enn, —- þegar verkfallið er
búið að standa. í viku og
valda þióðinni margra millj-
óna tjóni, befur hún ekki
rrnað fram að bera en end-
urteknar áróðurskröfur gegn
verkalýðsfélöffunum þess efn
i=, að verkfallinu verði frest-
a-5 um óákveðinn tíma!
Hvaða von er til þess, að
verkalýðurinn hlusti á slík
tilmæli ríkisstjórnar, sem
svo grátt er búin að Ieika
hann með gengislækkun,
bátagjaldeyrisbraski og verzl
unarokri, og nú gerir kröfu
til þess, að hann leggi niður
eina vopnið, sem hann á, til
þess að knýja fram ei.nhverj-
ar kjarabætur? Til þess er
vissulega engin von. Ríkis-
stjórnin hefur haft nægan
undirbúningstíma til þess að
gera þær ráðstafanir til lækk
unar á verðiagi, tollum. og
sköttum, sem ekki aðeins
verkalýðuririn, heldur og öll
þjóðin hefur lengi ætlazt til
að hún gerði, svo að verkfalli
og vandræðum yrði afstýrt.
Og hvað hindrar, að ríkis-
stjórnin geri þær ráðstafanir
nú þegar. — ef hiin hefur til
þess nokkurh viíja?
Yerkalýðurinn bíður eftir
slíkum ráðstöfunum og verk-
fallið heldur áfr.nm að breið-
ast út og valda þjóðarbú-
skapnum vaxandi tjóni. En
þeir, sem sökina eiga á öllu
saman, — ráðberrar ríkis-
stjórnarinnar — halda áfram
að halda að sér höndura og
ímynda sér að þeir geti svelt
verkalýðinn og kúgað til að
sætta sig við örbirgð og neyð.
Það eru ólík viðbrögð þeím,
sem norska ríkisstjórnin sýn-
ir u.m þessar mundir vegna
aýrtíðarinnar þar, í byrjun
desembers auglýsti hún, að
afnuminn væri t.ollur á kaffi
og sykri og verð lækkað á 20
—30 vörutegundum svo að
fólkið gæti lifað, þar eð ekki
væri hægt að hækka kaupið,
eins og það var orðað í
riorska útvarpinu.
Þegar slíkar ráðstafanir
þykja nauðsynlegar í Noregi,
þar sem dýrtíðin er þó ekki
nema svipur hjá sjón, miðað
við það, sem hún er hér, —
hvort myndu þær þá vera ó-
nauðsynlegri á íslandi, þar
sem verkalýðurinn er orðinn
svo aðþrengdur af okri og dvr
tíð, að hann neyðist út í alls
heriarverkfall til þess að
knýja fram einhverjar kjara-
bætur?
gerir
\\l
John ■ Cobb, 52ja ára gamall
Breti, sern hefur heimsmetið í*
kappakstri bíla, 374 enskar mílur á klúkkustund, ætlar nú einn-
íg að setja hraðamet í kappsiglingu. Þá tilraun ætlar hann að
gera í þrýstiloftsbát þeim, sern myndin er af, á Loch Ness-vatni
á Skotlandi, þar sem skrýmslið fræga á að hafast við; og verður
fróðlegt að reyna, hvernig því verður við. Hraðametið í slíkri
kappsiglingu hefur nú Bandaríkjaniaðurinn Stanley Sayres,
178 enskar inílur á klukkustund.
lékarheifi§: Verkfea sm'mrn
SU VAR TÍÐIN. hér á landi, ekkert við því að segja. Verð-
að ekki þótti sæmilegt að ur ekki frekar rætt um hans
liggja í launsát fyrir öðrum. þátt í þessu mili, enda ekki
Þjóðin kunni góð skil á slík- ástæða til.
um mönnum og gaf þeim sam Skal nú hugtakið ..Verkleg
sjóvinna11 skýrt, enda þótt slíks
boðin heiti.
i Einn slíkra manna. vegur að
ihisjfM nýtjabókar sjömanna
„Verklerf |pjóvinna“ í fynir-
spurn til íslenzkuþáttar ríkisí
útvarpsins og fer þess á leit
við Halldór Halldórsson dósent,
er annaðist þáttinn 20. f. m.,
að hann skammi höfunda bók-
arinnar fyrir heiti herinar.
Halldór mun hafa reynzt
vandanum vaxinn að taka á
miálum svo sem menntuðum
I manni sæmir. Hann leiðir það
| hjá sér, að skamma höfundana,
en skýrir mólið frá sjónarmiði
Brezkf stórblað ...
(Frh. af 1. síðu.)
Og hvers vegna? Staðrevnd-
irnar eru þessar:
1) Ríkisstjórn tslands hefur
lokað landhelgi íslands til þess
að friða uppeldisstöðvar fisks-
ins óg hefur hún til þess fullan
•rétt. íslendingar segja að fiski-
miðin séu að eyðileggjast
vegna ofveiði.
2) Brezkir togaraeigendur,
sem nú eru útilokaðir frá ís-
lenzku yfirráðasvæði, hóf.U
mótaðgerðir í haust. Þeir neit-
uðu íslenzkum togurum, serU
vildu selja fisk sinn í Bret-
landi, um afnot af löndunar-
tækium í Hull og Grimsbv. en
í þeim efnum hafa þeir algera
eirokun þar.
31 íslendingar komu. sér
siálfir upp löndunartækium í
Grimsby og lönduðu þar farmi
úr einum togara í vikunni.
4) Yfirmenn á Grimsbjúog-
urum hegðuðu sér þá ,eins- og
húsbændur þeirra, þeir gerðu
verkfall.
Hafa togarayfirmennirnir
gert sér ljóst hverjar afléið-
ingar verkfall þeirra getgr
haft?
Það getur verið að þeir hafi
efni á að vera lengi í verkfalli.
vegna bess að laun þeirra eru
há. en togarahá=etar hafa ekki
efni á því, né heldur þola hafn
arverkamennirnir áð vera
lengi atvinnuíausir. Og vissu-
lega hafa brezkar húsmæður
ekki efni á að kauna rándýran
fisk veena óraunhæfs eða c-
réttmæts verkfalls.
Aðserðir togaraeigenda og
yfirmanna á toeurunum. eru al
eerleea óréttmætar þegar þeir
láta gremiu sína í garð Islend-
inga bitna á brezkum hús-
mæðrum.
Það er stiórnin. sem á a’ð
hefia pðgerðir í máiinu, því að
misYIiðin verður aðeins leyst
fvrir tilstiUi ríkisstiórnarinnar.
Svirvaða sögu er að segja um
æfcti ekki að vera þörf fyrir
hnvoandi fóik. Einnig verður
nokkrum orðum eytt. að fyrir- jriMsú.iómina. hún h.efur stað-
‘ ið sis illa. Stiórnin hefur setið
aðeerða.laus { þessu máli í
maro-a mánuði.
F.itthvað wrfitjr að srerá,
segir leiðari hlaðsins' að lokum,
hví alvarleirur skórtur verður
á fiski ef verkfall togarayfir-
manna hreiðist út.
spyrjandanum, sem fer af stað
með slíkum fítonsanda.
Sjómannsstarfið er margþætt
og má skipta því m. a. í hið
andlega starf, skipstjórn og for
sjá skips og manna, og svo hið
verkleaa starf við skip og tæki
þess. víra og kaðla, svo og skip
ið sjálffc, en um þá hlið sjó-
vinnunnar fjallar bókin og
dregur af bví heiti sitt. Og víst
er það, að andlegt starf er ekki
málfræðingsins, fellir sinn dóm ’ síður til á sjó en á landi. En
ællsfundur
'araadeihlin
i
heldur afmælisfund n.k. þriðjud. kl. 8.30 í Sjálfstæðis-
húsinu.
SKEMMTIATRIÐI:
1. Upplestur: Frú Ragnheiður Jónsdóttir.
2. Kvartettsöngur.
3. Sam'alsþáttur: Frú Bjarnfríður Steinþórsdt
4. Upplestur: Frú Hulda Helgadóttir.
5. 70 ára gömul félagssystir leikur á gítar með
. fjöldasöng.
Kaífidrýkkja og dans.
Fé!agskonur:/*nætið vel og stundvíslega. Stjórnin.
AB — AlþýSublaöiö. ÚtgeJFandi: Alþýðuflokkurirm. Hitstjóri: Stefán Pjeturssoa.
Fréttastjóri: Sigvaidi íijál.-narssori. Auglýsingastjóri: Emma Möller. — Eitstjóm-
arsímar: 4901 og 4902. — ' ugiýsingasfmi: 4908. — Afgreiðslusími: 4900. — Alþýðu-
prentsmiðjan, Hverfiígötu 8—10. Áskriftarverð 15 kr. á mánuði; 1 kr. f Iausasölu.
AB 4
og telur nafnið ósmekklegt.
Dósentinn tók það fram, að
heitið „Verkleg sjóvinna“ værí
ósmekklegt eða öllu heldur
vandræðalegt og þæri þess
meniiar að vera ekki hugsað á
íslenzku. Það væri tvítugga
(taufcaloai). Hins vegar kvaðst
hann óí'áanlegur til þess að
íkammast yfir því. Hann
kvaðsfc ekki hafa lesið bókina
os vel gæti hún veríð merkis-
grinur. Oa vel skyldu menn
athuaa, að efni bókarinnar
skinti miklu meira máli en
heiti hsnnar.
Sínnnrmið þef+a er siónarmíð
mátfræð’nes, án tillits til eðlis
sióvínnunnar, sem Halldór ber
væntsnlega allmiklu mínni
ker.nsl ,á. en íslenzkt mál.
Nú ber að lathuaa bað, sero
Haildór veit auðvitað nreta vel.
8 5 tuheur bióðanna hafa ekki
fnvnriiazt við menntaarinn roái-
fv-œsincrnnna. heldur í lifi þjóð
arma oa starfi. þannie er
ro»ð hetta heiti „Verkleg sjó-
vinna“,
Viðhorf Haildórs er sem sé
einaöneu roálfræðilegs eðlis en
ekki starfslegs, og er viíardega
það er einmifct á skilgreiningu
þessara starfa, sem' spyrjandinn
flaskar. Hann virðist ekki vifca,
að þau störf, sem unnin eru
með höndunum, eru kölluð
verklea. en bau ,sem unnin eru
með huganum, eru kölluð and-
leg. Bókin leiðbeinir mönnum
í þeim störfum, sem unnin eru
með höndunum, þess vegna er
híð rétta heifci hennar „Verkleg
sjóvinna“.
Gefca má þess til samanburð-
ar, að heiti hliðstæðrar bókar
danskrar er „Praktisk sö-
niandskap“. Danir aðskilja
þessa hlið sjómennskunnar með j
því að setja orðið praktisk fyr-
ir framan. Þrátt fyrir þetta
hsiti dönsku bókai'innar dettur
víst engum dönskum málfræð-
ing í hug, að neitt það sé til, er
heiti „Upraktisk sömandskap",
svo <að o.rðinu ,,praktisk“ sé
þarna oíaukið í bókarheitínu,
því JPrafckisk sömandskap“
býðir sióvinna, eins og hún er
framkvæmd í verki.
Orðið sömandskap er jafn
víðíækt í dönsku eins og, sjó-
vinna er í íslenzku, og verður
Frh. á 7. síðu.
Fíugferðin norður...
(Frh. af 8. síðu.)
Ofar í iiallinu er eldri náma
150 m. djúp.
HAFISINN
Orn kvað hafís ekki hafa
verið sjáanlegan í ferðinni
fyrr en komið var norður á
miðja 68. breiddargráðu. Þar
var íshraf! á reki, en samfelíd-
ur varð ísinn ekki fyrr en
korrúð var norður á hálfa 70.
breiddargráðu. Eftir það var
a!It þákið ísi, nema þar sem
upp haíði brotnað fyrir sjávar
gangi. — Flogið er í hánorður
frá Horni vestra.
Samþykktin
(Frh. sf 1. síðu.)
og aíleiðinear hennar, en
hún gerði ekki neitt.
í dag getur hún íeyst ,verfc
faúið m«í! bví að stöðva dýr-
tíðarflóðið o<r konia í veg fyr
ir hið taumlausa okúr méð
öruo-eru ve'ð’agseftirliíi.
Verltalýðuvinn krefst ekki
hækkunar launa að krón,u-
tölu, heldúr þess, að laún
hans haldi raunverulegn
gildi sínu.