Alþýðublaðið - 23.05.1954, Page 5

ÍSumnudagmm 23. maí 1954
ALÞÝÐUBLAÐID
Farminum bjargað úr kaupfari,
sem fórsi fyrir 2200 áru
MAHSEILLE er næststærsta
borg í Frakklandi og hefur ver
:lð mikil verzlunarborg síðan á
6. öld f. K. Úti fyrir höfninni
er eyjaklasi og eru þar mestar
eyjar Maire, Jarron og Riou.
Austast er klettur nokkur,
sem nefnist Grand Congloué
og er hann alla vega sorfinn af
vindum og brimd. Hyldjúpt er
ails staðar við klettinn.
í Marseille átti heima kaf-
ari, sem hét Chirstianini. Hann.
hafði fengið sér hinn nýja kaf-
búning, sem nefndur er „Aq-
ualung“ (eða vatnslunga). Er
það sérstakur höfuðbúnaður og
súrefnisgeymir, sem menn
'binda á sig og hafa svo stóra
íit á fótum. Með þessum útbún
aði kafa þeir á sundí og geta
komizt talsvert djúpt og verið
léngi í kafi. Christianini gerði
sér bað að atvinnu að kafa eft-
ir ýmsu á hafnarbotni innan
eyjanna. Einu sinni var hann
of lengi í kafi og var aðeins
með lifsmarki þegar honurn
var bjargað. Var hann: þegar
fluttur í sjúkrahús og hafður
þar í stállunga í tvo sólar-
hringa. Lífi hans var bjargað,
en hann varð að vera tvo mán
uði í spítala. Læknir nokkur,
sem Dumas heitir, kom þar
daglega til hans og fór Christ-
ianini þá að segja honum1 frá
köfunarferðum sínum. Hann
sagði meðal annars frá því, að
ógrynni væri, af kröbbum við
Congloué klettinn. Þar væri
um 100 feta dýpi og krabbarn-
ir héldu sig rétt fyrir ofan leir-
lœrin.
Leirkerin? Læknirinn, sem
hefur mikinn áhuga fyrir forn-
lleifarannsóknum, kipptist við.
Hann fór að spvrja kafarann
spjörunum úr. Og þá komst
hann að því, að þarna mundi
vera flak af ævagömlu skipi,
og farmur þess mundi að
mestu leyti hafa verið eirker.
En hvaða skip gat þetta ver-
Ið? ______
Sap shipsins.
Það var ekki fyrr en eftir
margra mánaða rannsóknir og
björgun á farmi skipsins, að
^ í GREIN ÞESSARI segir j
(frá merkilegum fornleifa- S
( fundi suður á Frakklandi. Úti )
| fyrir Marseille hefur fund- ■
^ izt skip með farmi, sem leg- (
(ið hefur á hafsbotni í 22 ald *
( ir. Fræðimönnum hefur tek )
{ izt að rekja sögu skipstns ag'
) farmsins, og mun mörgum (
\
þykja hún ævintýri líkust. (
menn þóttust geta svarað þess !
ari spurningú með nokkurri
vissu. Saga skipsins, eins og *
fornfræðingar hafa tekið hana j
saman, eftir alls konar líkum
og sögulegum heimildum, sýn-
ir vel hve langt menn eru
komnir - í þeirri vísmdagrein.
Sagan er auk þess-allmerkileg
og skal því söeð hér, áður en
lengra er haldið.
Vér hverfum bá aftur í ald-
ir, að árunum 250--240 f. Kr.
Þá var utmi voldugur kaup-
maður í Róm. er Sestius hét.
Hefur hann bótt svo merkileg-
ur maður, að saenaritarinn Ti-
tus Liw getur hans hvað eftir
annað. Á frásögn Liw má sjá,
að Sestius hefur jafnframt ver
ið „fimmtu herdeildar maður“.
Slíka menn sendu Rómverjar
bá t-il hinna ýmsu landa við
Miðiarðarbaf og létu þá taka
i sér þar bólfestu til þess að und
irbúa innrás og yfirdrottnun
Rómveria. Þessi Sestius tók
sér bólfestu á eynni Delos í
Grikklandshafi. Var þetta helg
ey. því að talið var að þar
hefði Apollo fæðst. Var þarna
verzlun mikil og siglingar og
almenn velsæld. Segir Livy að
Sestius hafi redst þarna vand-
að og fagurt hús handa sér á
bezta stað.
Svo er það líklega árið 240
f. Kr. eða þar um bil, að Ses-
tius sendir stórt skip frá Delos
til Marseille. Var bað að miklu
leyti hlaðið grískum vínum,
sem voru á leirkerum og mun
hvert ker hafa vegið um 50 kg.
Vínfarmur iþes.si var á botni
skipsins. og átti það svo að
bæta við sig farmi á höfnum á
leiðinni. Skipið var svo stórt,
að engar líku.r eru til þess að
því hafi verið róið, og gefur
það nokkuð aðra hugmynd um
skipasmíðar á beirri öld heidur
en menn höfðu gert sér í hug-
ariund eftir fornum skipa-
myndum.
Fyrsti áfangi leiðarinnar var
á milíi grísku evjanna og
hö*ðu skÍDveriar þar landsýn á
bæði borð. En ér eviunum
c19onti tók við hættulegasti
kafli ieiðarinnar, vfir ooið haf,
har sem hvergi sást til landa
í allt að hví brjár vikur, bvr
var ekki hagstæður. Fvr^ta
landsýn vsr snfviroddi Ítalíu
svo var haldið vestur um
Messínasund og síðan var hald
ið með ströndum. fram. Fj'rst.a
viðkomuihöfn var þar,. sem
Neapel-ibor? stendur nú o;/ þar
hefur skip:ð tekið mikið af
svartlakkeruðum bo’r'ðbúnaði.
sem Grikkir fT-amleiddu bá í
stórumi stíl í ítah-j. Þessum
farmi he'ur verið hlaðið ofan
á vínkerin. En ba- var einnig
tekið nokkuð af háum og mjó-
um rómverskum leirkerum
fylltum af Latiuvúú. Senni-
iega hefur sú vínsending veríð
frá Luclus T:tus. sem bá hafði
gevsimikla vínrækt á Sabína-
hæðum.
Skipið var rú fulih'aðið o<*
jafnvel úkyf’-gjleva nn'ki.ð hlað
ið t.il hess að sigla hina löngn
leið til Marseiile. Þó ‘hefur hað
komizt bangað. en rekv.j: á Con
gMué-kiettinn og ‘■'okkið
ölium farmi. Það hefur sigið
niður á réttum kili meðfram
lóðréttum klettaveggnum.
Senrilega hebxr bað rekizt í
klettinn á leiðmni niður og
brotnað eitthvað og roúizt við.
því að stefnið snýr til hafs, en
skuturinn upp að klettinum.
Ligeur það bar á snarhallandi
kletti, svo að 112 feta dýpi er
bar sem, skuturinn er, en 140
fet við stefnið. Oe barna hefur
vkipið svo legið í 22 aldir og
liðazt sundur, en farmurinn
var þar í hrúgu.
Dóttir alþyðunnar
AÐ ÞESSU SINNI förum við
löngum fingrum yfir vísna-
flokk eftir Jón Pétursson frá
Eyhildarholti:
Trúin styður anda og arm,
örvar niðurdreginn.
K'afnar friði, sundrar hann,
sælu ryður veginn.
Vonin eykur andans þrótt,
efan kveikja hefur.
Hún ós'keikul hinztu nótt
íhugró veikum gefur.
Kærleik telja guðs má gjöf
geisla hugsjónanna.
Út yfir dauða og dimma gröf,
dýrsta fylgja manna.
Ástin myndar. kærleiks
kennd,
kveikir yndi og gaman.
Hrein af synd í heiminn send
hjörtun bindur saman.
Gleðin lýsir, hressir hug,
henni prís skal Ijóða.
Harmi vísar hún á fcug,
heilla dísin góða.
Sorgin þunga þrautum með
þj'akar sálarhögum.
Safn.ar drunga, grætir geð,
gleði strjálar högum.
Heiftin tætir hug og sál,
hvergi mætir skini.
Aldrei bætir einkamál,
oftar grætir vini.
Lygin spillir landsins frið,
löstur villu manna.
Heimska fyllir sjónarsvið
sýnum hillinganna.
Ágirnd bindur hug í haft,
hrifnæm lyndisbylgja.
íStundum myndar kynngi-
kraft
Léttúð eyðir allstaðar,
öllu heiðarlegu,
unz hún breiðir bölvunar
blæju á leiði kristninnar.
Þeir, sem vildu kveða með í
þessum þætti, sendi bréf sín og
nöfn, Alþýðublaðinu, merkt:
„Bóttir alþýðunnar“.
í ágústmánuði 1952 var ver-
ið að gera út leiðangur ti! þess
að rannsaka gamalt skip. sem
fundizt hafði á sjávarbotni hjá
eynni Maire. Hafði leiðangur
þessi til umráða rannsókna-
skip, sem heitir „Calypso“.
Hafði það verið að rannsókn-
urn í Rauðaihafi veturinn áður.
En nú var snúið við blaðinu og
haldið til Congloué til þess að
rannsaka þessar fornminjar,
sero, Ohristianini hafðl fundið.
Hefur síðan verið unnið stöð-
ugt að björgun þessa gamla
farms, og er það ekkerí smá-
ræði, sem þar hafur fundizt.
Kafarar hafa verið sendir mð-
ur að skipsflakmu til þess að
safna saman diskum og leir-
kerum og koma þeim fyrir í
stórum: netjapokum, seim. síðan
eru dregnir upp í skipið. Hefu
fíöldi kafara unn;ð að þessu.
En auk þess var gerð öflug
dæla os sett niður á sjávarbotn
og með henni er dælt upp leir
og botngróðri, sem safnazt
hafði að skipinu á bessum
langa tíma. sem það hefur leg-
ið, og fylgja þá með ým-sir smá
munir, sem köfurunum getu”
hæglega sézt yfir. Búast menn
jafnvel við að geta á þennan
Kirkjan og þjóðin
ÞAÐ ER almennur bænadagur hinnar íslenzku þjóð- ■
ar í dag. A þessum degi eigum vér öll landsins börn, svo
dreifð sem vér erum um byggðir og ból og sundurleit, jjxfn
vel sundurþykk í mörgum efnum, að hneigja huga í einn
farveg, þann, sem liggur að uppsprettu alls góðs til Guðs.
Raunar er þessi tiltekni bænadagur að þessu leyíi
ekkert annað en áminning um, hvað eigi að gerast hvern
helgan dag, sem jTir landið rennur. Bænadagar eru þe.ir
allir. Ómar hins v'gða máls úr turnum kirknanna í bæj-
um, þorpum og sveitum, kalla á þjóðina og segja: Beyg
kné þín, fólk vors föðurlands“. Þeir kveðja oss saman til
þess að tilbiðia og biðjast fyrir, samstillast innbyrðis í
trú, von og kærleik, játa fyrir alskyggnum Guði brigð vor
við hann, óhlýðni, synd, tjá honum vandkvæðin öll og leita
bóta. bjá honum vjð áhyggjuefnum og meinum. Hljómur
klukknanna kallar á þjóðina til þess að heyra raust heiiags
Guðs og láta týgjast til hlýðni við hans góða, hjálpsamlega
vilja. .
Hvaða áhrifa væri af.pví að vænta á þjóðlífið, ef vér
gegndum af heiium hug þessu kalli og leituðu almennt og
al’lshugar .þeirra sáiarnota, sem Drottinn vor hefur búið
oss í heilagrj kirkju sinni? Þá myndum vér að upphafi
hverrar viku öðlast þær megingjarðir til lífsbaráttu rúm-
helginnar, sem gerði hana auðveldari og affarasælli. Þá
myndi vorsins varmi leika um þjóðarsálina og lífgrösin í
leynum hennar ekki kala né vísna. Hér myndi þá miða á-
ieiðis á þeim vegi. sem bænarorð þjóðsöngsi'ns vísa: Verði
gróandi þjóðlíf með þverrandi tár, sem þroskast á guðsríkis
braut.
Þeir eru sjálfsagt í minnihluta, sem biðja að stað-
aldi'i. En mun fæstir munu þeir, sem aldrei biðja. í hásjia
eða þraut koma bænarorð á varir eins sjálfkrafa og barn-
ið kallar á mömmu sína. Þetta vita þeir sem hafa lent í lífs
háska. Og óvænt gleði leitar á sama hátt útrásar í þökk,
sem beinist upp til gjafarans allra góðra hlusta.
En barnið á ekki að nema staða'r á stigi óvitans sem
ósjálfrátt býr gi'át sinn og gleði búningi þeirra samstarfa,
sem á öllum málum eru stofninn í orðinu „mamma". Það
á að læra að blanda geði við móður gína vakandi huga.
Sama máli gegnir um bænina. Sá er miklu sviptur, sem
lærir aldrei að umgangast Guð sinn í daglegri -bæn. Vér
lærðum flest stafróf þessarar listar við móðurkné. Kvöld-
og morgunversin eru góðir leiðarsteinar. Margir fara með
versin þín þannig, að þau veki þér bæuarhug. Hugleiddu
það, sem þú ert að fara með og legðu hugsanir þínar inn
í það, þakkarefni þín, áhyggju, brot þín og þrá eftir heilla
lífi. Orðin eru mótuð af þroskuðum biðjendum. Þau eru
helguð í rneðförum, m. a. af fyrirbæn móður þiirnar þú ferð
með þá bæn ertu að biðja með sjálfum Drottni og gervallri
kirkju hans, biðja um sigur Guðs vilja og ríkis hjá þér og
öðrum til handa, biðja um fyrirgefningu á synd þinni og
fyrirgefningarhug gagnvart öðrum, um styrk gegn freist-
i’ngum og eilíft hjálpræði Guðs.
Lærisveinarnir komu til Jesú og sögðu: Kenn þú oss
að biðja. Hann kenndi þeim Faðir vor. Bænin er fyrsta
lexían í námi lærisveins — og sú síðasta. Bænadagurinn
minnir á þetta.
r;.
Andvana lík til einskis neytt
er að sjón, heyrn og máli sneytt,
svo er án bæmar sálin snauð,
sjónlaus, köld, dauf og rétt steindauð.
(H. P.
Sigurbjörn Einarssom.
hátt fundið peninga. en a£
þeim má sjá, hvenær þeir hafa
verið slegnir og tekur það auð-
vitað af allan vafa um aldur
skipsins, ef þess gerðist þörf.
Það er svo sem enginn hægð.
arleikur að fást við bjöi'gunj
farmsins. Á 140 feta dýpi geta
kafarar ekki unnið nema 17 (
mínútur í senn, og ef beir kafa
oft á dag, eiga þeir á hættu að^
verða ruglaðir, eða dofna xxpp i
af kulda. Og ef beir eru of j
lengi í kafi, er lífi þeixrra hætta
búin, enda fórst einn þeirra á
þann hátt. En það er af nógu 1
að taka þar sem fammrinn er. |
Þar eru þúsundir muna,.en að-
allega þó vínker. Eitt. ker náð-
ist upp þannig, að bað var enn
fullt af víni, því að tappinn
hafði ekki haggazt. í því. Leið-
angursmönnum lék mikil for-
vitni á því að vita. hvernig
svona gamalt vín væri á bragð
ið. Þeir tóku því tappann úr
kerinu og supu á leglnum. En
drykkurinn var þá orðinn ban
vann og voru þeir fljótir að
spýta honum út úr sér aftxir.
Forstjóri leiðangui’sins, Jauu-
es-Yves Cousteau, sá mikið eft
ir þessu óðagoti, þvi að þeir
hafa ekki fundið fleiri ker með
víni. Hann nagar sig í handar-
bökin fyrir það að hafa ekki
farið með kerið óhreýft . til
efnarannsóknars-tofu og látið
rannsaka innihaldiS. En það
var um seinan að gera bað eft-
ir að kerið hafði verið opnað,
því að um leið og loft komst
að drykknum, breyttist hann
mjög. Svo hefur fari'S um
fleira, t. d. spýtur úr skipinu,
Þótt þær sýnist heillegar, þeg-
ár þær koma upp úr sjór.um,
flagna þær og molna niður, ef
loft nær að leika um þær
nokkra stund.
Mest hefur fundizt af leir-
kerum og eru þau ax ýmsum
gerðum, Allar þessar gerðir
Framhald á 7. síðu.