Alþýðublaðið - 23.05.1954, Síða 7

Sunnudaginn 23. maí 1054
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
i
Fórst fyrir 22 öldum
Framhald aí 5. síðu.
höfðu áður fundizt, en vísinda-
menn höfðu haldið að þær
væru frá ýmsum tímabilum.
Þessi fundur afsannaði það.
Hann sýndi það, að allar þess-
ar gerðir höfðu verio fram-
leiddar samtímis, og er það
enn til marks um það, hve var
lega menn verða að íara i að
meta aldur hinna ýmsu forn-
gripa eftir útliti þeirra og gerð.
Mikið er og þarna af hinum
svörtu diskum og skálum, og
það er merkilegast við þá
gripi, að þeir bera það með sér,
að þeir eru ekki handgerðir,
heldur mótaðir í trémóturn.
Hér hefur því verið um fiölda-
framleiðslu að ræða, verk-
smiðjuiðnað, og kom vísinda-
mönnum það alveg á óvart að
slíkur iðnaður hefði verið tii
rúmutn 2 öidi’m f. T<r Fkki
eru þetta neinir dýrgripir frá
listrænu sjónarmiðx, en þó eru
sumir gripirnir með handmál-
aðri skreytingu. Merkilegast
ex-, hve vel beir hafa haldið sér.
Er talið víst að þeim hafi verið
raðað i kassa, en' kassarnir eru
nú fvrir löngu grotnaðir sund-
ur. En diskárnir og skálarnar
eru þarna í hlöðum eins o.g frá
þeim hefur verið gengið í köss-
unum, hver niðri í öðrum.
Eins og að líkum lætur þótti
fornfx-æðingunum það rnikiu
mein að geta ekki skoðað fund-
arstaðinn með eigin augum.
þvi að fæstir þeirra kunnu að
kafa. Og kafararnir voru ekki
fornfræðingar og lýsingar
þeirra á því hvernig umhorfs
var niðrl á sjávarbotni voru
ekki fullnægjandi. Að vísu var
hægt að taka myndir þar mðri,
en gagnsemi þeirra var mjög
takmörkuð. Þá var þao. að
mönnum kom til hugar, hyort
ekki mundi vera hægt að sjjjn-
varoa frá fundarstaðnum. 'f
Nú voru útvegaðar nýjar vél
ar og útbúnaður til þess að
taka sjónvarpsmyndir Jiiðri á
mararbotni. Þetta tókst. a,gæt-
lega. Kafarar fóru með véigrn-
ar niður að skipsflakinu’ og
höfðu heyrnartæki svo lúeai
væri að leiðbeina ’peipi. | Og
rvo sátu fornfræðingarnir í
klefa á skipinu og horfðu .þar
á mvndir frá mai-arbotni- er
svndu ‘hvernig þar var úm-
horfs. hvernig kerin iágu bar
í hrönnum og hvernig káfar-
arnir unnu að því að bjajrga
þeim. Þetta gerðist í maímián-
uði s.l. ár. Með þessu leiðrptt-
ist ým.is konar misskilpingur,
sem áður bafði verið. Kafarlinx
ir höfðu haldið því fram. |að
skipið hefði allt verið blýpleg-
ið áð utan og eins hefði b-ýi
verið slegið neðan á þilfarið.
Þessu vildu yísindamennirnir
ekki trúa. Þeir héldu því fi"S|m.
að auðvitað hefði þilfarið veVið
bakið blýi að ofan — þanæð
til þeir sáu myndirnar pg
sengu úr skugga um, að kaf-
ararnir höfðu rétt fyrir 's|r.
Það er áætlað að um 20 smá-
lestir af blýi hafi farið í það
að þekja skipsbyrðinginn.
1 ’■ $
Ferillinn rakliin \
Hvernig komust menn áð
því hvaða skip þetta var pg
hver átti það? Engin skjþl
fundust í skipinu og engi'n
merki á því sjálfu. En á ým|-
um munum fundust stafirnjr
,.SES“ með rómversku letri og
tánkmynd af akkeri. Þetta
voru þær upplýsingar, sem
leiðibeindu vísindamönnum að
hafa upp á eiganda skipsins.
Þeir sögðu sem svo: „SES hlýt
ur að vera skammstöfun á
nafni eiganda farmsins, því að
á þessum árum var það algeng
ur siður í Róm að skammstafa
nöfn.“ En munirnir, sem fund
izt höfðu bentu til þess að þeir
væi'u frá 2. eða 3. öld f. Kr. Þá
var að leita að einbverjum at-
hafnamiklum útgerðarmanni í
Róm á þeim árum, er gæti átt
þessa skammstöfun. Og nú var
farið í söfnin í Róm að leita,
og þar höfðu þeir :ipp á Mar-
cus Sestius. sem var mikill
kauomaður og sklpaeigandi á
3. öld f. Kr.
En betta þótti vísindamönn-
um ekki nóg. Hjá Lxvy höfðu
þeir fengið upplj’singar um
það, eins og fyrr er sagt, að
Sertius kaupmaður hefði flutzt
til eyjarinnar Delos hjá Grikk
landi og byggt sér þar vandað
hús. Og nú vildi svo vel til, að
síðan 1873 hefur verið unnið
að iþví að grafa upp hinar
fornu rústir á Delos. Þar er
engin byggð lengur. Á eynni
eru nú aðeins 33 menn og þeir
vinna flestir að fornleifarann-
sóknum. Það var bví um að
gera að fá að vita, hvort þeir
hefðu ekki rekizt á neinar upp
lýsingar um Sestus.
Og - svo sigldi) ,,Caiypso“ í
fyrrasumar austur til Grikk-
lands og kom heilu og höldnu
til Delos. Þar fengu vísinda-
mennimir að skoða safn þeirra
gripa, sem fundizt hafa. en eng'
inn þeirra var með SES-merk-
inu. Þá var að vita hvort ekki
mætti takast að hafa upp á
rústunum af húsi Sestius. Var
nú haldið til þess staðar á
eynni, þar sem Rómverjar hin-
ir fornu höfðu haft bækistöð
sína. Svo komu þeir að húsa-
rústum, er sýndu að þar haíði
staðið vandað hús, því að öll
gólf voru flísalögð (mosaik).
Meðal flísamyndanna fundu
þeir mynd af vínkeri, svipuðu
kerum þeim, er þeir höfðu
fundið í skipsflakinu. En svo
fundu þeir þarna einnig aðra
mynd, ekki alveg ólíka akker-
i’smyndunum. en þó líkari þrí-
tenntum forki og rnilli tanm-
anna stóðu stafirnir SS. Hinn
þrítennti forkur gat vel merkt
stafimn E. og þá höfðu þeir
þama SES, eða sama merkið
og var á fornminjunum, sem
þeir voru að bjarga.
Sumir héldu þá að enginn
vafi gæti leikið á því. að þarna
hefðu þeir fundið hús Sestius.
En um það verður hver að
halda það, sem honum sýnist.
Þetta er ekki óyggjandi sönn-
un f.yrir þvi. að sami maður og
skipið átti hafi átt þetta hús. j
Fn óneitanlega er þetta em-
kennileg og skemmtileg til- I
viljun. 1
*
Á árimu sem leið höfðu kaf-
arar „Calypso“ far'o 3500 ferð
ir niður á sjávarbotn til þess
að bjarga gripum úr skips-
farminum. Það var búizt við
því að þeir ættu þá eftir að
fara jafnmargar ferðir niðnr
að flakinu, áður en öllu hefði
verið bjargað. Og því verður
ekki Ipkið fyrr en einhvex-n
tíma á þessu ári.
HANNES A HORNINU.
Framhald af 3. síðu.
hafi fundið það, bæði þegar
hann kom heim og eins í sam
bamdi við sextugsafmælið, hve
rík ítök hann á í hjörtum þjóð
arinnar. Þetta stafar ekki sízt
af því, að þjóðin finnur að hún
á sér göfugmenni og mannvin ■*
og þjóðhöfðingja. Allar i*s|ur
hans og öll framkoma ber svip
af þessu. Þetta langaði mig að
segja af tilefni heimkomu for
setans og sextugsaímæli hans“r
Snjöll ferðabók ■
(Frh. af 4. síðu.)
(Morgunbl. 13. des. 1953): „Með
skáldlegu innsæi og Ijóðrænni
mýkt rekur hann sögu fljóts-
ins og mannanna, sem lifa á
bö'kkum þess, öld íram af öld.
unz fortíð .sameinast framtíð
í draumi augnabHksins, og
þetta er ekki saga Thailend-
inga og fljótsins Mpnam, held-
ur tímans mikla móöa, er renn
ur hjá.“
Á þeim hátindi ferðalýsinga
hans særnir svo vel að skilja
við Sigurð Magnússon að sinni,
þakka honum ágaúa leiðsögn
og skemmtun, og kveðj a hann
með þeirri ósk, að maður megi
fá meira frá bonum að heyra.,
því þetta ferðaiþáítasafn hans
er ágætur fengur íslenzkum
ferðalbókmenntum og landalýs-
ingum.
Bílar.
S Vanti yður bíl, þá leitið ^
S til okkar. s'
i s'
) BlLASALAN _ V
S Klapparstíg 37 s
$ Sími 82032 S
S
I Lesbók Morgunblaðsins, 6, tbl.. 14. febrúar s.l., segir svo um
,,Þ,að er búið til úr ýmsum hráefnum, svo sem kolum, steinolíu, jarðgasi, kalk-
steini, vatni og lofti, og hefur marga kosti fram yfir önnur gerviefni. Gerðir eru
úr þýí tvenns konar þræði, líkist annar ull, en hinn si'lki.
ÞAÐ ER NÍÐSTERKT OG Á ÞVÍ VINNUR HVORKI HITI NÉ SÝRUR
ÞAÐ HLEYPUR EKKI í ÞVOTTI.
ÞAÐ ENDIST MARGFALT Á
VIÐ ULL, SILKI OG ONNUR GERFIEFNI
Vér framleiðum sumarjakka úr
þessu un draefni hiönduðu með ull
litum og nýtízku sniðum
í mörgum fallegum
Biðjið verzlun yðar um
ORLONJAKKANN
ORLONJAKKINN
er meira virði en hann kostar