Alþýðublaðið - 25.06.1954, Síða 4

ALÞÝÐUBLAÐIÐ

Föstudagur 25. júní 13546
Útgcfandi: AlþýCuflokkurlnn. Rltstjóri og ábyrgStimjtHei:
Hamtibcl Yaldlmarssðn Meðritstjóri: Helgi Sæmundsso*.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. Blaðamenn: Loftur Guð-
mundsson og Björgvin Guðmxmdsson. Auglýsingastjórl:
Emmt Möller. Ritstjómarsímar: 4901 og 4902. Auglýsinga-
«fml: 4906. Afgreiðslusími: 4900. Alþýðuprentsmiðjan,
Evf. 8—10. Askriftarverð 10,00 i mán. I lausasöiu: 1,00.
Tékkneska „eimreiSin"
TÉKKNESKA
Zatopek hefur
neitt undrabarn
„eimreiðin1* km. met sitt og hvöttu þeir
aldrei verið fiann óstjórnlega, enda þakkar
í hlaupum, — | hann þeim að miklu leyti, að
j Þverbrestir í grundvöiiinn
NÝLEGA hafa verið gerð- þegar þeir setja allt traust sitt
Sr viðskiptasamnirigar, sem á hemaðarframkvæmdirnar og
tryggja það, að framleiðsluvör- vanrækja uppbyggingu atvinnu
nr okkar íslendinga seljast við veganna, sem tryggja okkur
góðu verði í hálft annað ár, og framíeiðsíu, útflutning og fram
framtíðarútlitið í þessu efni er tíðarverðmæti. fslendingar eru
mú bjartara en verið hefur ,um orðni'r að viðundri. þegar þeir
sínn. Þetta ætti að vera öihim snúa baki við sjávarútvegi og
landsmönnum æri'ð fagnaðar- iandbúnaði, til að helga krafta
efni. Starfsgrundvöllur sér- sína verkefnumim í Klondike
hverrar sjálfstæðrar þjóðar er hernaðarframkvæmdanna. Þá
og verður framleiðslan, ræktun fer þeim líkt og gevintýramönn-
In og verðmæti hafs og lands. um, sem yfirgefa skip og bú til
Einstaklingnum er nauðsynlegt að gerast þjónar og sendisveinar
að vera efnahagslega sjálfst.æð í útíöndum. En ábyrgð þessa er
wr. Sú nauðsyn á eins við um hjá stjórnarflokkuuum. Þeir
þjóðina í heild. Því takmarki horfa aðgerðarlausir upp á það,
verður aðeins náð með þeim ár að atvinnuvegirnir grotni niður
angri, að útflutnl'ngurinn sé að og framleiðslan dragist saman
munnsta kosti eins mikill og yíðs vegar um heim fyrir ai-
innflutningurinn og framleiðsl á sama tíma og markaðir opnast
an stanrfj föstum fótum á hverj rakstur ísíenzkrar vinnu. Þetta
luum tíma. er fúnn í tré íslenzkra stjórn-
En samtímis því, sem fréttir máía, og spillingin verður fyrr
berast af hinum nýju vi'ðskipta- en varir blóðeitrun í líkama
samningum og úilitið reynist þjóðarinnar. Lælinisaðgerðin
bjartara og örnggara í afurða- í,0'*r enga bið.
sölumálunum, gerast ótíðindi Læknisaðgerðin þarf að vera
hér heima. Togaraílotanum er íólgin í bví, að atvinnustéttirn-
lagt, bátaútvegurinn berst í ar> 5001 e,£a alia srna afkomu
bökfeum, bændur fá ekki vinnu °S framtíð undir framleiðslu-
afl, og íslenzkur iðnaður ,á í
vök að verjast. Þetta eru þvcr-
brestir í grundvöllinn, og ýmis
rök fcníga að því, að til bruns
horfi. I
Hverjar eru orsakir þessa?
Því er fljótsvarað. Framlciðslu-
störfin á íslandi eru ekki nægi
léga eftirsóknarverð. Þau þola
efkki afkomulegan samanburð
yið hémaðarvinnuna suður á
Keflavíkurflugvelli og ævintýri
í verzlun og viðskiptum, Menn
fást ekki til að isækja sjó, þegar
þeim bjóðast tekjufcærri óglétt-
ári störf í landi. Menn fást ekki
til að viinna í sveit, þegar erlent
setulið suður á Keflavikurflug-
'velli býður margfalt hærra
kaup. Lausnin á vandanum er
sú ein, að framieiðskistörfin
skipi öndvegi í íslenzku þjóðlífi,
tryggi þegnunum öryggi og af-
komu og þoli samanburð við
sveiflur þær, sem eiga sér stað.
Hernaðarf ramkvæmdir n ar á
Suðurnesjum eru stundarfyrir-
bæri. Sjálfstæð þjóð, sem vill sretnm treyst grundvöll fram-
efga ,sér framtíð, getur ekki j leíðsTunnar, hækkað hann og
byggí afkomu sína og efnahag | stnokkað. ef hreytt er «m
á þeim. Hún stendur og fellur ^ stefnii. Og hér er um að tefla
með framleiðslu sinni, Þess- fram^Ið bess siálfstæðis, sem
vegna eru stjómarflokkamir að við heímtum fyrir tíu árum.
brcgðast sjálfstæöishugsjóninni Hvorki meira né minna.
störfunum, kippi í taumana og
láti ekki vandhöfunum líðast á-
byrgðarleys' þeirra og spákaup
mennska. íslenzk stjórnmál
veriðh að miðaj^t við hag og
héill íslendiniga. Útgeiðarmenn
og sjómenn eiga að sameinast
um þá kröfu, að sjávarútvegin-
um sé gert auðið að halda for-
nstuhlutverki sínu í íslenzku at
vimmlííf. Bændurnir ciga að
krefjast þess, að þeir geti hald-
ið áfram að aúka ræktun lands
ins og framleiðslu sína. og þurfi
ekki að horfa upp á það, að
verkefnin bíði stárfandi handa,
sem eyða orku sinni í Klepps-
vinnu. — Fólkið sjálft verður
að rísa eregn ósómamim og á-
byrgðarleysinu áður en allt er
hrjinið í rústir. Vinnan er móð-
I ir allra verðmæfa, en nú er viim
i an á fslandi í álögum. Þessvcgna
■ Ererast- ótíðíndin, sem setja ugg
j að öllum ábvrsum mönnum
j íslendinsar bregðast sjálfum
sér. ef þeir sætta sig við þver
bresé'na í grundvöllinn. Við
hans stórkostlegu afrek á
hlaupabrautinni eru bein af-
leiðing a£ lar.gri og mjr.g
strangri, æfingu. Þetta kemur
fram í grein, sem hann hefur
skrii'að ojr venð er ,aö gefan.
Þegar Zatopek var fjórtán
ára byrjaði hann að vinna í
Bátanverksmiðjunum og þar
gekk hann m. a. í kvöidskóls,
sem rekinn var í sarabandi við
verksmiðjurnar. í barnaskóla
æfði hann knattspyrnu og
^kíðagöngu, en ekki hafði hann
neinn áhuga á hlaupum þá. Að
vísu var hann áhugasamur á-
horfandi, þegar ungir hlaup-
arar voru að æfa sig undir leið-
sögn þjálfara, en sjálfur hélt
hann sig í hæfilegri fjarlægð.
Upp úr þessu fór hann samt
að æfa sig lítilsháttar einn.
Hinir drengirnir veittu því samt
enga athygli.
Er Emile var 19 ára, þving-
uðu félagar hans hann að vera
með í boðhlaupssveit. Þetta
var algjörlega á móti hans
vilja og hann reyndi að komast
hjá því að hlaupa með því að
fela sig í íþróttasalnum. En
þjálfarinn uppgötvaði þetta1 og
Emile varð að koma og hlaupa.
Hann hljóp fyrsta sprettinn,
sem var 1500 m. og varð ann-
ar. Þetta ár, 1942, kepptí hann
nokkrum sinnum og >náði bezt
4:20,0 í 1500 m.
Nú fór hann að fá áhugann
og æfði töluvert, sérstaklega
800 m. og 1500 m., en í fyrstu
keppninni í 5000 m. hljóp hann
16:25,0, sem hann bætti
skömmu síðar niður í 15:25,0.
Zatopek var svo valinn sem
keppandi fyrir Tékkóslóvakíu á
EM í Oslo 1946 og varð þar
fimmti í 5000 m. Eftir þetta
sér. skildi takast að hnekkja
þessu meti. „Eg er ekki neinn
„spretthlaupari lengur", segir
StjdrnarráSið
verður lokað á föstudag (eftir -hádegi) og laugardag
25. og 26. júní vegna skemmtifarar starfsfólksins.
Forsætisráðuneytið.
hlaupið sagði Zatoþek, að braut
in hefði verið mjög þung, enda
hafði rignt töluvert áður um
daginn, metið er því hægt að
bæta mikið. Að lokum sagði
Zatopek, að hann hefði ekki
búizt við þessu meti nú, vegrsa
sífelldra ferðalaga og óreglu-
bundins ldfernis, t..d. hefði hann
ekkert æft í heilan dag í síð-
ustu viku.
Alls hafa þrír menn hlaup:ð
5 k-m. innan v.ið 14 mín., en 20
hafa hlaupið 10 km. innan við
30 mín.
5000 m. mm.
Zatopek, Tékk. ’54 ■ 13:57,2
Hágg, Svíþj. ’42; - 13:58,2
Anufrijev, Rússl., ’53 13:58,8
10000 m.: mín.
Zatopek, Tékk., 54 28:54,2
Pirie, Engl., ’53 29:17,2
Kovacs, Ungv., ’53 39:21,2
Anufrijev, Rússl., ’53 29:23,2
Nyström, Svíþj., ’52 29:23,8.
Schade, Þýzkal., ’52 29:24,8
Heino, Finnl., 1949 29:27,2
hann eftir hlaupið, „Pirie á að Mimoun, Frakk., ’52 29:29,4
geta hlaupið á 13:51 til 13:52“. \ Kuts, Rússl., ’53 29:45,4
10 km. hljóp Zatopek í Brussel Basalajev, Rússl. ’54 29:45,4
á 28:54,2 mín., sem er stór- | Ivanov, Rússl. ’54 29:45.6
kostlegt afrek. Hlaupið var j Albertsson, Svíþj. ’51 29:46,0
mjög jafnt, fyrri 5 km. hljóp Saksvik, Norégi, ’52 29:48,4
hann á 14:27,0 (Nurmi náði { Mihalic, Júg., ’52 29:48,6
aldrei svo góðum árangri í 5 ( Penzes, Ung., ’53 29:48,6
km. hlaupi), seinni 5 km. hljóp ! Posti, Finnl., ’52 29:49,8
hann svo á 14:27,2. Aðeins tvö j Jansson, Svíþj., ’52 29:51,2
þúsund manns sáu þetta hlaup Sando, EngL ’52 29:51,8
, og virtust þeir ekkert sérlega 1 Maki, Finnl., ’39 29:52,6
hrifnir af aíreM Tékkans. Eftir t Stokken, Noregí, ’52 29:54,0
Zatopek séður í spéspégli.
íslandsmótið:
LEIKUR Akur.nesinga og
Þróttar á íslandsmótinu fór
fram s.l. miðvikudágskvöld. Á-
hlaup sá hann, að ekkert dugði horfendur Voru niargir: Mun
nema ströng þjálfun, til þess að hinn óvænti sigúr Þróttar yfir
verða framarlega á alþjóðamót- | Val á dögunum haca átt nokk-
um. Flestir ípróttaunnendur! urn þátt í því, og rnenn ef til
þekkja feril Zatopéks 1947 tiljvi11 búizt við einhverju enn ó-
1954, en það er óslitínn frægð- , væntara. En vissuiega var það
arferill. Hér skulum við ofrausn að láta það hvarfla að
stikla á stóru og mi-nnast á það sér, að lið Þróttar fengi nokkra
helzta. Á Olympíuleikjunum í ™nd við reist hirmm snjöilu
London varð hann olympiskur Akurnesingum. Hins vegar
meistari í 10 km. hlaupi og ,frottur a ovartXÍ fyrri
„ , , halfleik, og er sa ieikur beztur
■settr nytt Olympiumet, en i af hálfu ÞróttVerja tU þessar
5 krn. varð hann annar, emu |>eir gerðú virðingárverða til-
skrefi á eftir Gaston Reiff. -— 'raun til þess að leika saman og
Evrópumeistaramótið 1950 fór tókst oft furðu vel. og var leik-
fram í Brussel eins og kunnugt ur þeirra í þessum hálfléik sízt
er og þar sigraði áatopek með verri en hinna Reykjavíkurfé-
yfirburðum bæði í 5 og 10 km. ;laSanna- En sjaldnást var
hláupí. Svo komu OlympíuJeik Akranesmarkið samt í nemni
arnir í Hensinki, en þar sigraði, VeIulefr hættu' ,+
, ,, . Er þrjar mmutiir voru af
hann i þrem gremum, 5 km„ 10 ^ skoruðu Akurnes-ngar sitt
km. og maraþonhlaupi og til fyrsla mark í leiknum, gerði h.
gamans má geta þess, að í- útíh. Halldór það, ei'tir snögga
þróttafréttaritarar sögðu, að . sókn. Fleiri mörk voru ekki
aldrei fyrr hefði sigurvegari í skoruð í þessum hálfeik. Og
maraþonhlaupi komið brosandi þrátt fyrir það þó hurð skylli
inn á leikvanginn.
Fyrir nokkrum vikum vann
Zatopek samt afrek, sem hann
hefur lengi þráð, en það var,
að setja heimsmet í 5 km. og
hlaupa 10 km. innan við 29
mín. Fyrra afrekið vann hann
í París, en hann hljóp 5 km. á
13:57,2 eða 1 sek. skemmri tíma
en hið lífseiga met G. Hágg.
Sjö þúsund áhorfendur sóttu
mót pað, sem Zatopek setti 5
oft nærri hælurn, tókst vörn
Þróttar að hægja hættunni frá,
en 'hún blasti við á næsta leiti
hvað eftir annao. Markvörður
Þróttar átti mjcg góðan þátt í
því hversu giftusamlega tókst
til, og bjargaði hann marki fé-
Iags sfns oft og morgum sinn-
um af hinni mestu prýði, en
hann og Daníel v. bakv. báru
hita og þunga varnarinnar.
þetta ejna mark, eins og fyrr
segir. En framherjar þeirra
áttu allir sín skot á mark og
sumir fleiri en eitt, en mark-
vörður Þróttar var alkai þar í
markinu. sem hættau var mest
á hverjum tíma, vei staðsettuf
og öruggur. Skot Haildórs er
hann sko.raði var óverjandi ská
skot fast og snöggt, verður
markvörður Þróttar eklti sak-
aður um það mark. ■
Eftir hálfleikinn..-voru ýmsir
svo bjartsýnir að t.rúa því ;að
Akurnesingar myndu . ekki
sigra með nejnum stórkostleg-
um yfirburðum. En ekki var
lei-kur fyrr hafinn á ný, en þeir
hófu þegar sókn, samstillta og
!hraða, og á 4. mínútu senciir
Halldór loftbplta fyrir mark,
sem Þórður skallar þegar óverj
andi ínn.
Var þegar auðséð -í upphafi
þessa hálfleiks, að . nú hugðust
Akurnesingar láta til skartr
skríð-a, enda, var það , svo, að
meiginhluta leiktí'nans var
vallarhelmingur Þróttar nær
eingöngu notaður.
Á 10. mínútú á 'Þórður fast
skot í þverslána, en knötturinn
hrekkur út og Pétur Georgs-
son nser 'honum, en sk-ýtur yf 'r.
Fiórum mínútum síðar skorar
Þórður með.allföstu skoti. Fjór
um mínútum síðar er auka-
snyrna á Þrótt. sem endar með
föstu markskiotí og sendir
knöttinn í netið: F.r pú hlé nm
sk.eið á markáðfferðnm. en sókn
Þrátt iyrir ýms góð tækifæri, Akurnesinga er hnnn og vörn
Akurnesinga í þessum L.álfleil;
tókst þeim ekki gð skora nema
Þróttar ver«t í Ríkharður
Framhald á 7. síðu.