Alþýðublaðið - 30.11.1954, Blaðsíða 7

í>riðjuflagur 30. nóvember 1954
ALÞTSUBLAÐIÐ
ftfcOG
LIFAÐ
ÍFSRFYNSLA • HA'NNRAÖNIK'- ÆFINT-VRI
Désemiberblað 1934,
íður.
S
s
s
s
s
s
s
>
s
s
s
s
52
^ Úrslit vérðlaunasamkeppn-^
^ innar. ^
^Bréf til Séð Ög lifað.
• Krfi'Sasta ákviirétín
- míns, eiftir Peggy McVey,-
lífs
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
'S
Si s
ví:
s
SSör.n saga úr "nafnarbo'rg-S
^ inni: Jóíatré holleiizká skip- S
^stjórans, éftir Morgan Cam-'í
• eron. --
SSannar sögur frá siðasta
S ctriði, X.
^ Börnin frá Cáen,
) eftir E. J. Madeen.
S Verðlaunafrásögn I:
b Pétur makalausi,
^ eftir Sigurð Heiðdal.
S Dulaffniít afl leiddi mig
S ao nrálverkinu,
b eftir Franci-s Lipsig.
{Verðlaunafrásögn, III: ^
\ Sælia e-r áð gefa én þiggja, ý
S eftir Ósk Skarpbéðinsd. \
SBaráttan. við bölið: S
S . s
(.Stærsti sigur lífs mins, ^
S eftir Arthur Moigari. S
SÞessum mannj gleymi ég S
S aldrei: S
S . s
VVilhjálmur frændi minn \
S ög sögur hans, S
S eftir Patricia Rawlins. S
S ■ , S
\Lengsta og hörmulegasta av^
Umíerðaslysin eru ofðin .stórt vandamál. Þau verða árlega .fjölda
■manna að bana og enn fleiri meiðast meira og minna. Þar að auki fer
forgörðum verðmæti, sem nemur milljónum króna. Elest umferðarslys orsak
a-t fyrir ógætilegan aikstur og brot á umferðarreglum.
ísienzk bifreiðalög og tryggingarskírteini hafa að geyma sérstök ákvæði,
'ér miða áö því að fyrirbyggja gáleysi í akstri ökumanna og skal sérst.áklega
bent á eftirfarandi: .
1.
Samkvæmt 36. gr. bifreiðalaganna hafa tryggingarfélögin endurkröfurétt
á hendur tryggingartaka, hafi hann valdið tjóninu af ásetningi eða stór
köstlégu gáleysi.
2. Safn'kvæmt kaskotryggingarskilmálum eru skemmdir, sem verða á bif-
reiðum, vegna stórkostlegrar óvarkárni ökumanna, undanskildar ábyrgð
félaganna. Auk þess mega félögin draga frá skaðabótunum, ef vátryggði
veidur tjór.i a-f óvarkárni, sem þó ekki má telja stórkostlega.
Tryggingarfélögin hafa ekki beitt þessum ákvæðum til fulls, en vegna
hinna stórauknu tjóna, sém orðið hafa undanfarið. munu félögin sjá sig til-
neydd að beita þessum ákvæðum.
Bifreiðaötjórar ættu því að gera sér það ljóst, að þeir ,geta sjálfir bo-rið
stóra áhættu, 'enda þótt bifreiðir þeirra séu tryggðar, ef þeir sýna óvarkárni
í akstri.
Bifreiðavátryggjendur.
nútímans mæðir á þeim flest-
um mörinum fremur.
Þá skal nefnd stétt manna,
er meira ræður um þróun tung’
unnar en almennt mun viður-
kennt. Það er verzlunarstéttin,
Það fellur oftast í hlut kaup-
| sýslumanna að kynna þjóðinni.
j nýjar vörur, áhöld og efni, sena
; tungan á engin orð yfir. Meðan
J semagangur var á viðskiptum,
. gafst stundum svigrúm til að
! finna nýjungúm íslenzk heiti,
áður en varan kæmi á rnarkað,
en sl’íkt er mikils virði. Minná
má á, hveria sigurför nývrðið
t skilvinda fór urn landið á'
V| fyrsta áratug þéssarar aldar.
** | Engum datt I hug 'að nota- út-
ilendu or&in sóperator eða
sen.trifu2e. Nú streyma nýjung
( ! ar ei'natt svo hratt vf;r. að ekki
( 'vinnst 't.ími t.il að skapa þeim
( , íslenzk heiti, þsgar þsér koma
\ j fvr-t fram, Þe+ta er rlæmt, því
\ í að erfitt er s'ífar að berjast við
orðskr.'pi. sem siiglýsingár í
b’öf'i.im os útvarni V.afa gert að
mmltu máli með þióðlnni, Út
yftr tekúr bó, þecar íslenzk
\
\ i
\
\ íevi minriar,
\ eftlir Jóhann Jónsson.
Blinda stúlkan og ég,
S
^ éftir leikkonuna Péggy
\ Wood.
\
S
s
s
s
s
s
^Fimmtán myndir. — Tíu^
;irásagnir af lífsreynslu, ^
^mannraunum og ævintýr-'
\um. — Átta smágreinar. —\
S-52 blaðsíður. — Verð kr. 10. \
S
\
s
s
V
s
V
s
s
s.
s.
s
s
s
V
V
V
S:
s
V
s
s
s
s
s
i
Cocosdreglar í
Verð frá kr. 65,00 pr. m.)
er sú tegund hrærivéla, sem mestum vinsær.dum
á, að fagna hér á landi.
Af Kitohen Aid hrærivélum eru fáanlegar
3 tegundir, 3—C, K4—B og K5—A. Mikill fjöldi
hjálpartækja fyrirliggjandi.
Munið hina liagkvæmu afborgunarskilinála.
fyrirtæki Velva. framleiðsluvdr-
iitn rínum útlend hc'ti. Auðvit-
sð eisa ídenzk iðnfyrirtséki,
cem fraíf)19iðr fyr5r innlendan
rnarkað. að vélja vörum sánum
íslenzk nöfn.
Tungunni er ba'ð nauðsyn,
að reynt sé að 'kvnna þjóðinni
sem flestar innlendar og er-
lendar nýjungar á íslenzku
máli.
Þáð er spor í rétca átt, að
skj-nuð 'hefur verið riýyrða-
nefnd til að koma á framfæri
eíöri nýyrðum og ha.fa for-
görigu um sköpun riýrra. Kau.p
sýdnmenn og fleirí. er leið-
^ j beiningar þu-rfa við í bessum
ý'j o’fnum, ættu að leira ráða henn
S ar-
Orfbagir menn í ýrmsum
stéttum, sem vinna með nýjum
tæ.kium. finna þeim stundum
bráðsnjöll Menzk heiti. Þeir
þyrftu eirmig að hata samstarf
v;ð nýyrðanéfnd, svo að orð
þéirra vörði béyrinkunn.
Að lokúm béssi aðalatriði:
Við eigum öll að kost.a kapps
u.m, að tunpan haldi sínu forna
og fagra svipmóti.
me
Verð fró kr.
ir~
285,00.
Verð frá ltr. 160,00.
ICLED
Fiseborsunds.
irvélar h.f. Hafnarstrœii 23. jnm____________________
Skapa þarf nyjum. hlutum
og hugmyndum ný orð af ís-
j lenzkúm stofni efb'r því: sem
urmálskennsla öll markvisari landi en á síðustu áratugum. fre:kást er k.östur, og koma
en þá gerð-ist, enda völ betri og. Óbundið mál síðan í fornöld þejm á framfæri.
hagkvæmari kennslubóka. i aldrei af meira listfengi skfif-1 Tökuorðum, sem jregar hafa
Hins vegar er skólum þéttbýl-1 að en hið bezta í okkar samtíð. ( fest rætur í tungurihi og öðr-
að talað sé'og ritað hreint. fag isins er.fiðara en fýrr að verj- j Meginstoð tungunnar hefur ' Um, sem ekki verður komizt
mál í land ! ast n.eikvæðum áhrifum um-j enn sem fyrr verið hi'nn' foíni h'já, á að sníðá sem islenzkast-
i hverfis. Fjórar til fimm mó'ð- j bókmenntaarfúr, sem vekja Sn búning bæði að framburði
íslenzk funga
Framhald af 5. síðu.
urt og amibögulau.st mai i
inu. Á bessu sviði íer þó margt |
aflaga, ’eins og þetta s’tutta ýf- j urmólsstundir á viku í nokkra hlýtur hverri kynslóð Islend- - 0g dafsétningu.
iriit yfir œiálfar eins davs «ef- i vetur íafrivel í góðum skóla j inga hollan þjóðarmétnað
ur nofckra hugmvnd mm enda j mitt í Þy« borgarlífsins, jafn- j En é hygg.
þótt ég Ixafi orðið áfe sleppaí^^f^viS uppeldi á kyrrlatu þ8kha skélum
nokkru, að
skipbrot
Hverriig
Óþarfar útlendur slettur
að líka rpégi, æltu að hiverfa.
Aðalíundur FUJ.
Frh. af 8. síðu.)
kjör stjó.nar og annarra trún-
aðarman.. ^ f élagsins -fyrir
ýmsu til þer-s að þ.réýta ekfci
með frekari upptalriingu ein-
stakra orða.
Hv-er á sök á misfellunum?
' Nofckuð 'eefnur tiðkazt á 'síðarj.
m-enninganheimili í sveit fyrir
40—-50 áru.ro. er skapa skal ung
menni riæman mál smekk og
skýran framburð.
Við lifum á öld hraða
landsins
að
Allir ábvrgir
og
aðilár vefða
tungan beið ekki | að FaTn.s;naci í baráttu gsgn
í ölduróti nýrra tíma. j Sirobögum og öðrum innri mál-
befði fanð, ef su : skernmdum.
breyting þjóðfélagsbátta, sem I Magna þarf. áróöur fyrir þvf,
ég minntist á, hefði gerzt, áður 8g hinni unpvyandi kynslóð sé
árum að láta- í það skína á öp- j breytinga. A fáuxn áratugum i en almenn skólaiskvlda var unp ksnnt skýrt og fagurt tungu-
inberum vettvangi,
þar
sem i hefur kyrrlátt bæxidaþjóðfé- : toMn? Ef börn h;ns nýja þétt-
þesU'.i xnál hefur borið á góma, j lag. bar sem búið var í einangr, býlis hefð-u alizt upp án skóla-
næsta cíarfsar.
kj-örnir i. stjórn:
Öjörg
oeoon.
Sæiriiúnó
varaíofn
fjörð P-:
vik Ciz;
fíaukur
stjóri, f
greiðdu
mundar'
stj órnen:
Þessir voru
Guðmnndsson stxid.
-.rmaður, Ástbjartur
:n skrifstofum-aður
ður, Kristinn Breið-
igningarmaður, Lúð
on stud. jur., Jcn
"efánsson bifreiðar-
'björg Jónsdóttir af-
ka og Bjórgvin Vil-
stud. oacon., með-
:.r.
sð lé'egri móðurmálskenn-lu í
skólum landsins vær; um að
kenna. Hún beindist. nær ek-
göngu að ófrjóu m.álíræðistagli
og því, sem enn 'háskales'pn
væri, hir.ni -ægilega torskildu
m ta i n gafræði. B ólfm-s tmtir
þjóðarinrar forriar og nvjar
vreru algjörlega vanræktar'.
Pullyrðxngar aí þessu tagi eru
rnjög úr lapsu lot'ti grinnar.
un og strjá’.býli við ald.agaml- göngu, mennt.unarlaus og fá-
ar venjur, breytzt í þjóðfélag kunnand-i á bók. hefði afleiðim?
bo”"a xr-°ð stó"’.ðiu og véltækni þess óhiálcvæmilega orðið sú,
á n-"rgrm sviðxrm. Samg'tag- j a* tungan hefði stórbreytzt á
f 'á 'hr'síi til flugvélar. einum ms'nnsaldri eða svo. Við
ier;.L síikkbreyt.ing ásarnt
m,iHum samskiptum við geysi-
f jcl'r.'’-ns.n erlendan her á
styrjaidr. ráru-num.. hefði orðið
tungu flestrai armarra smá-
Bsmnleikurinn ,er -á. :
menntalestur í skólum
ustu árin er .sízt, minni
s« bó1’
u sin
íð-
héfðum fengið afbakað sfcríl-!
mál í stað menningarm.ál'S. Frá
heseu hafa skólanúr forðr.ð
þióð'’rmi meir en nokkuó ann-
að Þá e'ga davblöð og útvarp
þ'ióða um megn. Þegar á a’lt er miög ríkan þátt í þróun og
litið. fixiást mér íslenzkan hafa sköpun daglegs máls. Mikil á-
stað-'zt þessa bolraun fcetur en byrgð gagr.vart tungxinni hvíl-
en títt vænta máiti. Ald-rei hefur ver-
var fyrir 20—30 árum og móð- [ ið fegur og sléttar kveðið á Is
ir á' fceim, sem á þersspa vett-
vangi vinna. í þeirn hópi eru
ta.k.
jSé þessa vel gæ-tt, mun ís-
tónzk tu-nga ibalda velli. svo
lengi rem írtónz'k þjóg lifir í
Isndi fcðra sinna.
Ný|a serscfs*
hflöStö^lin! li.l'.
beíur sUgrejö*ii,
bíiastöömni . Á»«u*tx.w
Ife Optð ‘T.B0--2S
sunnudöguir 19—
Síroi 13SB