Alþýðublaðið - 14.01.1955, Blaðsíða 5

Fösíudagur 14. janúar 1955
ALÞYÐUBLAÐIÐ
GUÐSPJALLIÐ segir oss
írá tólf ára gömlum -dreng,
sem varð svo hugfanginn af |
musterinur að hann gat ekki j
slitið sig frá 'því. Og orsökin
var fyrst og fremst sú, að í
hans augum var musterið hús
föður 'hans, hús guðs.
Þetta var áreiðanlega ekki
í fyrsta skipti, sem Jesús sótti
guðshús. Það var raunar ekki
til nema eitt musteri í land-
inu, en í hverju þorpi og í
hverri sveit var til samkundu-
hús. sem svarar til kirkna í
voru landi. Þar voru lesnar og
útskýrðar heilagar ritningar,
sálmar voru sungnir og bænir
fluttar.
Frá Jerúsakm fór Jesús aft
ur til Nazaret. Þar l.fði hann
æskuár sín við svipuð eða
sömu skilvrði og ailur þorri
ungra manna á hans dögurri.
Vér vitum Ktið um uppvaxtar
ár hans og æskuáf, annað en
það, sem vér getum g'zkað á,
út frá þekkirtP'u vorri á gvð-
ínglegum bióðháttum, og bví.
sem guðspjöllin se.o'ia um hann
síðar sem þrorkaðan og' uoo-
kom'nn mann. En svo vill til,
að guðspjöllin fræða oss ein-
mitt um það. að Jesús hafi
verið vanur að sæk.ia sam-
kundubúsirt. hafi verið það,
sem vér mvndum kalla k'rkiu
rækinn maður. Og hann held-
ur þeirri venhi svo lsn«t fra.m
sem vér höfum nokkura vit-
neskju um.
BARNAGtmSÞJÓNTjSTUR
í REYKJAVÍK
Það er ekke""t óvenjulegt, að
foörnin hafa einlægan áhuga á
barnaauðsþjónu'tumj oa barn
ið biður bæn!r sinar af fölskva
lausri einlægrþ og lítur á bað
sem siálfsapð.an og eðiii'egan
hlut að tiibiðia guð. Barna-
guðsþiónusturnar eru með því
ánægiuiegra. se.m vér prestarn
:r höfum roeð hhndum. Vér
þurfum bví ekki að ve"a undr-
andi yfir þvþ þó að ungur
drengur frá Nazaret sé snort-
inn af iþví, s°m fram fer í
musterinu í Jerúsalem. jafn-
vel þótt sá drengur hefði ekki
heitið Jesús.
En einn munur er á honum
og flestum ísleozkum urylins
um. sem nú alast udd hér á
íslandi. Kirkiuræknin eltist
aldrei af honum. En hún eid-
Is.t af flestum á vorri öld. Eg
hefi verið að revna að veita
því athvgli hér 1 Reykiavík,
hvernig þetta gerist. Yngstu
foörni n. sækj a vel messurnar,
*— svo vel, að bað má vera
vond færð og mik'ð illviðri. til
þess að þau séu ekki á sínum
stað. — Smám saman fer þess
að verða vart. að önnur öfl
togi í börnin. Sum félög hafa
fundi fyrir börn um messutím
ann. Kvikmyndahúsin fara svo
snemma að selia aðgöngum'.ða
sína, að bömin eru ýmist í
foíómiðakauDum fyrir fullorðna
eða siálf sig, og komið hefir
það fyrir. að góðvdiað fólk.
sem taldi hörnin ekki fá nóg
af hoilum skemmtunum, hefir
stci'ria'ð til skemmtisamkomu
einm'tt á messutíma, svo að
foörnin drógust frá barnaguðs-
þjónuúunum. |en höfðu eftir
sem áður sama tækifærið til
þess að sækja óhollar
skemmtan'.r. — Og án þess að
ég vilii misvirða það starf, sem
hin kristilegu æskulýðsfélög
vinna fyrir börn í bessum bæ,
hefir mér oft komið til hugar.
að einmitt þau gerðu of lítið
að því að leiða börnin inn í
foelgidóminn siálfan, kirkiuna.
•— Þó að samkomúhúsið sé
gott, getur það verið óheppi-
Séra Jakob Jónsson:
íi
Fyrri grein
ræknin
legt, að börn o g fullorðnir
venjist á að láta það koma í
staðinn fyrir kirkjuna, must-
erið.
KIRKJURÆKNIN
ELDIST AF MÖNNUM
Þannig smávfenjast litlu
börnin af því að rækja kirkj-
una sína, af því að straumur-
inn, sem tey.gir. þau í aðra.r átt
ir, er þungur og. érfitt að hafa
hann í fangið. — Og þó foefi
ég ekki enn riefnt það, sem ef
til vill er aðalatríðið í þessu
máli. Börnin vilja sem fyrst
verða stór. og hegða sér.eins
og hinir fullorðnu. Það er ein-
hcnnilegur tvi'.skinnungur í
lífi flestra -unglinga. Æsku-
maðurinri er annars vegar í
uporeisn gegn hinni eldri kyn
slóð.. Á vissu alduisskejþi er
unglingurinn fullur af gagn-
rýni á hina fullorðnu, og finnst
þeir fara öfugt að. flestum hlut
um. En ef vér' skyggnumst vel
eftir því, sem fram fer í hug-
um hinna yngri. er mikið af
baráttunni fólgið í því, að
unglingunum , finnst, að vér
hinir eldri vilium aftra þeim
frá að vera fullorðnir. Barnið
vill taka udd siði hinna full-
orðnu svo fljótt sem því sjálfu
finnst tími til kominn, án til-
lits til þess. hvað hinum eldri
f'innst. 'Og þessi, krafa befir
sennilega sjaldan verið eins
sterk og nú á vorum dögum.
BÖRNIN SJÁ, AÐ
FULLORÐNA FÓLKIÐ
ER ÓKIRKJURÆKIÐ
Og í augum barna og ung-
linga tilheyrir það ekki full-
orðnu fólki, að vera kirkjuræk
inn. Þeir sjá, að kirkjuræknin
hefur elzt af foreldrum þeirra
og kennurum, íþróttamönn-
j um. vísindamönnum og fræði-
mönnum. Hún hefir elzt af
bændum og útgerðarmönnum,
húsmæðrum og skrifstofufólki.
Margt af þessu fólki hefir á
bernskuárum sínum iðkað
guðsþjónustur, verið bænræk-
ið og trúað. en það fluttist burt
úr heimi guðsdýrkunnarinnar,
eins og vér höfum flutt burt
af bernsku- og æskustöðvun-
um. Flestir hugsa með hlýleika
til bernskustöðvanna, og sum
ir vilja láta jarða rig þar, þeg
ar ævinni lýkur. Og þannig
verður því oft háttað um
kirkjuræknina. Þegar fólkið
deyr, verður það flutt að lok-
um inn í þetta vanrækta guðs-
hús, sem það átti góðar
bernskuminningar um, en
hvarf svo frá, þegar það var
orðið fullorðið. Kirkjuræknin
eltist af því. eins og það óx
frá því að leika sér að barna-
gullum sínum.
ÓKIRKJURÆKNIN Á LANG-
AN AÐDRAGANÐA
Það, sem ég hér hefi haldið
fram, er öllum svo kunnugt,
að varla þarf að finna því nokk
ur dæmi. Og aðdragandinn er
ÞETTA er stólræða, sem séra Jakob Jónsson flutti
í Hallgrímskirkju á sunnudaginn var, en í henni fjallar
hann um þá spurningu, hvers vegna kirkjuræknin fari
minnkandi með aldrinum og ræðir nauðsyn þess, að
breytt verði um til batnaðar. Leggur séra Jakob til, að
fólk bindist samtökum um kirkjusókn, svo að guðþjón-
usturnar veiði snar þáttur í lífi þjóðarinnar.
Ræðan vakti ærna athygli, enda tímabær hug-
vekja um .merkilegt mál. og þýðingarmikið. Hefur séra
Jakob góðfúslega orðið við þeim tilmælum Alþýðublaðs
ins að leyfa því að koma ræðunni á framfæri við les-
endur sína.

JÓN P EMlLSui
lnoóif,sstrffiti 4 - Simi 1776
Séra Jakob Jónsson.
orðinn langur. Fýr,‘ir síðustu
aldamót þótti það ekki tiltöku
mál, þótt messur væru illa
sóttar á venjulegum sunnudög
um. En allt fram til síðustu
ára voru stórhátíðirnar, jól,
pájskar 'og hv'ítasunna, dagar
hinnar almennu kirkjurækni.
Allir vita nú. hvernig farið
hefir í sambandi viö páska og
hvítasunnu í þessari borg, —
og nú er röðin komin að jól-
unum. Vér skulur.i hugsa oss,
að maður frá annarri plánetu
kæmi til jarðarinnar og næmi
staðar hér í Reykjavík. á .jól-
um. Ég efas-t um, að honum
kæmi til hugar að íyrra bragði
að s.etja jólahátíðma hér í
samband við kirkjuna. Við
margar jólamessurnar var að
vísu húsfyllir, og. þó ekki all-
ar, ef miðað er við öll jólin.
En jafnvel þótt hér sé fjöl-
menni við flestar messurnar,
dýlst oss ekki, að kirkjurækni
sctur ekki lengur svip sinn á
jólahald heimilanna. Á mörg-
um heimilum er að vísu hlust
að á útvarplð, en það er ekki
helrTstund,, ekki guðsdýrlkun,
í kirkjulegum skilningi, þó að
hlustað sé með öðru eyranu á
-bænagjörð annarra manna,
(meðan verið er . að hræra í
; grautarpottinum, klæða börn-
in, eða bera á borð. —- Hinn
ókunni ferðamaður mundi aft
ur á móti hafa fundið, að á
|öllum heimilum væni haldnar
, veizlur, og farið í hin . betri
j föt. Og ef honum hefði orðið
gengið suður að kirkjugarði,
mundi hann, að sögn blaðanna,
íhafa séð langar raðir af bíl-
' um með fólki, sem væri að
komast að því að skreyta leiði
hinna framliðnú með jólatram,
eða rafljósum. 'Ég vil ekki
meiða tilfinningar þess fólks,
sem lætur sér annt um minn-
ingu dáinna ástvina sinna, en
það veit ég, að faðir mirn og
móðir munu gleðj'ast meira af
því að vita mig og mína í guðs
húsi á hinni helgu jólanótt en
suður í kirkjugarði. — t graf-
reitnum eru andA'ana líkamir
þeirra að eyðast, en i kirkj-
unni veit ég mig vera í must-
eri þess guðs, sem hefir bæði
þau og mig í sinm hendi. —
Hafi dánir ástvinir þínir ver-
ið rétt hugsandi kristnir menn.
hygg ég. þeim sé me:ra áhuga
mál, að þú sameinist lifandi
söfnuði kristinna játenda í
helgidómi Jesú Krists en að
þú farir einförum þangað, sem
kyrrð dauðans raá gjarnan
ríkja á helgri jólanótt. Ég efast
ekki. um það, fyrir mitt- levti.
að dánir ástvinir vorir muni
að einhverju leyti halda jólin
með oss. en ég á þá auðveld-
. ast með . að hugsa .már. þá með
mér, þar. sem þeir voru með
mér á jörðunni í náustu sam-
félagi við e'lífðina sjálfa,. en
það .var .í kirkju Krists. —r
TRÚARLEGRI ÞÖRF HEFUR
VERIÐ FULLNÆGT
í HELGIDÓMINUM
Ég tek þetta til dæmis, vegna
þess, að. þetta er nýtt hér í
Reykjavík, og af því að það
virðist ætla að verða liður í
jólahaldi borgarbúa, ef rétt er
frá skýrt. Þetta bendir öðrum
þræði á trúarlega þörf, sem
ekki er fullnægt, löngun mik-
ils mannfjölda tll þess að kom
ast í snertingu við guð og eilífð
ina, því að kirkjugarðurinn er
vígður reitur, — en þessari
trúarlegu þörf hefir öldum
saman .veif.ð fullnægt meðal
kristinna manna með því. að
leita til helgidómsins, þar sem
Drottinn h'.nna dánu er einnig
drottinn hinna lifandi og hug-
um manna er stefnt til þjón-
ustu við líf og mannlegt sam-
félag.
Dudley Barker
Þriðja grein
Herforinginn og eiginmaSurinn
LOUIS MOUNTBATTEN
EiFTIR SIGURINN i Asiíu
var Mountbatten heiðraður á
margan hátt og veitt æðri að-
alstign, en hann la.ngaði ekk-
ert til að verða konungur í
Þýzkalandi eða sendliherra. í
Rússlandi — en það voru tvær
af hinum mörgu, furðulegu
uppástungum, sem fram komu.
Yngsti yfirhershöfðinginn úr
stríðinu var riú kominn upp í
undir-aðmírálstign (Rear-Ad
miral), og nú skyldi hann setj
ast á skólabekk og r.ema her-
fræði æðri foringja.
Hann -hefur gaman af sjó-
mennsku.
En Clement Attlee og Sir
Stafford Cripps ætluðu sér
ekki að hleypa honum til sjós
enn sem komið var.
Þeir álitu hann e'na mann-
inn, sem gæti komið í veg fvr-
ir ófarir í sambandi við valda-
skiptin í Indlandi, þar sem
Hindúar heimtuðu sjálfstæði
og s /Múhammeðstrúarmenn
börðust fyrir Pakistan, sér-
stöku ríki fyrir sig. Þeir báðu
hann um að gerast síðasti land
stjórinn. > | ;
Mountbatten neitaði. Attlee
og Cripps lögðu að honum.
Hann ráðgaðist við frænda
sinn konunginn. Honum til
undrunar hvatti konugurinn
hann einnig til að taka að sér
starfið.
22. marz 1947 komu Mount-
batten og kona hans til Dehli
með umfooð til að láta völdin
í hendur landsbúurn í síðasta
lagi í júní 1948.
Nú voru þessi hjón á há-
tindi mikilfengsins, vara-kon-
ungur og drottning. í rauninni
konungur og drot.tning yfir
einum fimmta hluta ibúa
heimsins, umkringd af við-
höfnt sem óþekkt var nokkurs
staðar annars staðar.
Til þess að gefa nokkra hug-
mynd um þetta, þá voru 340
herbergi í húsinu þeirra og
alls störfuðu rúmlega 7 000
manns við landssetrið; garð-
yrkjumennirnir einir voru 350
að tölu auk 50 drengja, sem
hræddu burtu fugla.
Og hvernig höguðu þau sér
á þessum hátindi upphefðar-
innar? Þau voru vingjarnleg,
eins og venjulegt fólk og
kærðu sig ekki hætis hót um
stöðu í þjóðfélagsstiganum.
Þau buðu lelðíogum Ind-
verja frá öllum stöðum í veizl
ur sínar. Flestir þeirra höfðu
aldrei stigið fæti sínum inn í
ihöll vararkonungsins, þótt
margir þeirra hefðu setið í
fangelsum hans.
__,,KJAFTAГ VIРGANDHL
Lafði Mountbatten fór í
heimsókn til Gandhis í litla
húsinu hans í hverfi hinna ó-
snertanlegu. Hún sat á gólfinu
með honum og „kjaftaði11 við
hann, eins og hún sagði.
■Þar eð hún vissi að hann var
eins konar dýrlingur. hafði
hún með sjálfri sér haldið, að
hann væri leiðinlegur. í stað
þess hitti hún þarna ljómandi
öldung með kímnigáfu.
Hún heimtaði að fá að kynn
ast indversku eiginkonunum
— þessum konum,. sem haldið
var frá fólki, en höfðu þó svo
mikil áhrif.
Og hún umgekkst sífellt al-
Framhald á 7. siðu.