Alþýðublaðið - 09.02.1955, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 9. febrúar 1955
ALPYÐUBLAÐIÐ
7
Chöplin
(Frh. af 5. síðu.)
minna en ég hafði gefið hon
um, en það vissi hann ekki.
Hann hafði einungis fengið
matarbita og drykk og spjallað
svo'ítið við m'.g. F'rá honum
hafði ég fengið spánnýja hug
mjm.d í kvikmynd.
Láfiausí sfrif.
Jafnskjótt og ég hafði kvatt
hann. tók ég aítur tf. að vinr.a
við handrit mitt. Kvikmynda
handritið er raunverulega skrif
að af lifandi fyrirmynd. Eg
geri mér í hugarlund nokkrar
ferðir hans um land'.ð. Ég út
bjó handritið með fallegri
sveitartúlku, sem hjá’par hon
um. Ég niundi eftir fyrirlitn
íngu hans á sveitamönnum og
sveitinni, og tók því upp nokk
ur atriði, sem sýna iíf hans á
sveitabænum. Ég skrökvaði
upp atriðinu, þegar hann verð
ur ástfang'nn af stúlkunni —•
flökkukarlinn minn impraði
annars ekki á neinni róman
tík í f’ökkulífi sínu. Þegar leik
tjöld'n voru tilbúin, hófst hið
eiginlega sta.rf.
Það tók (þriggja vikna strit
að gera hessa kvikmynd. Ég
starfaði með sérbverium leik
ara. Ég skvrði fyr'.r þeim sjón
armið fl^kingsins, og ég
reyndi að fá þá til að bregðast
eins vjð fækingnmn og bænd
urnir. í fvrstu gátu leikararn
ir ekki skilið hugmynd mína.
Það var mjög skiljanlegt, því
ég átt; hugmyndina og varð
að gera heim hana skiljanlega,
áður en ibei'.T’ .gætu fa'rið að
leika bana. ’Nokkur af hinum
styttri atriðum urðum við að
endurtaka yfir tuttugu sinn
um.
Hið skemmtilegasta í mynd
inni ,,Viuua“, sem er ein af
mínum fvrsta kvikmyndum,
kemur fvr-ir í atriði, þar sem
málarawæínn íþrælast við a,ð
draga handvagn með málara
verkfærum. Ég varð vifni að
atvikt se»n ekki var skemmti
legt fyrir málarasvein. en býsna
skoplegt fyrir- áhorfendur, og
fékk hugmynd,ina þá. Maður
inn var að reyna að ýta hand
vagninum upp brekku, en
þungi vagnsins dró hann alltaf
niður aftur. Ég noiaði mér bet
ur þessa hugmynd, og áhorf
endur veltust um af hlátri.
Skammfiigg vifieysa.
Og þó heyrði ég nýlega nöld
ursegg segja, að hinn skrípa
legi gamanleikur væri bleltur
á kvikmyndunum. Maðurinn
skýrði frá þessu mjög kvíða
íullur. Hann var víst heimspek
ingur. Hann sagði, að heimur
inn væri að fara til helvítis og
að okkar stórum lofaða menn
ing væri einungis þunn g’já
kvoða. Það; að vel viti borið
fólk — sagði hann — skuli
veltast um af hlátri. við að
horfa á glens trúða og loddara,
væri sönnun þess, að al’t væri
á niðurleið. Hann sagði fyrir
um hræðilega hluti, að heim
urinn væri að hverfa aftur til
hinna myrku miðalda, og hann
var kvíðafullur yfir því, að
brátt yrði einungis fátt eftir
af ve\ upplýstu fólki í veröld
inni til að varðveita ’hið fág
aða í tilverunni.
Ég hef lengi beðið eftir því
að keppt yrði um verðlaun um
..Hið skemmlilegasta, sem ég
hefi nokkurn tíman heyrt“.
Ef úr því yrði mundi ég mæla
með bví að Keimspekingurinn,
rem lét sér ofangreind orð um
murn fara, hreppi verð’aun
in. Ég segi þetta vegna þess,
að ég held fram þeirri kenn
ingu, að fágun gamanleiksins
standi í öfugu hlutfalli við fág
un þess heim,s; se-m hann birt
ist í. Það er þess vegna, að
siðleysingjunum fannst ekki
ffaman að djörfu og skoplegu
glénsi.
Smurt brauf*
og snfttur.
Nestíspakkar.
Oölrrart oauv '
eamlegasf pantl©
Tycírwfcrn
MIATaAíSíNB!
Itfekjargöt® C.
Geislaverkun
(Frh. af 5; síðu.)
beinlínis og óbeinlínis. Það er
tími til þess kominn að hefja
öfluga sókn gegn því, að slík
eyðileggingarögl séu leyst úr
læðing.
Það er von okkar. að þér,
hinir vestrænu vísindamenn,
hafið forustu um s’íka sókn,
þar eð ykkur má vera það Ijós
ast, hvílíkur bölvaldur slík
geislaáhrif hljóta að verða öllu
lífi á þessari jörð.“
TILRAUNIR, GERÐAR
Á FLUGUM.
I sambandi við fyrirlestur
inn sýndi prófessor Wester
gaard skuggamyndir, er fjöll
uðu um tilraunir, sem gerðar
höfðu vtrið, varðandi áhrif
kjarnageis’a á eitt þúsund
bananaflugur. Kvað bann mein
af völdum slíkrar tdraunar þó
verða enn meiri, væri hún gerð
á músum, og væri því ástæða
til að ætla, að þau ykjust í
sama hlutfalli, ef. um mann
eskjur væri að ræða.
Hvað snerti 840 af þessum
þúsund flugum, virtust erfða
einkennin ekki taka neinum’
breytingum. 25 urðu ófrjóar,
en titt hundrað urðu að mun
veikbyggðari. Væri um mann
eskjur að ræða, mundi það
býða, að um hundrað einstakl
ingar af þúsund þyrftu meiri
umönnun oe gætu afrekað
minna, en eðlilegt gæti talizt,
eða með öðrum orðum. — aukn
ar bjóðfélagsbyrðar. 35 flugur
höfðu hinsvegar hlotið enn al
varlegri mein við tilraunina.
ÞUNGAR BYRÐAR.
Þá gat prófessorinn þess, að
nú væri svo komið, að segja
mætti að hinum naikvæðu erfð
um væri haldið í skefjum,
enda þótt lenging mannsævinn
ar hefði í för með sér_að ým.s
um arfgengum sjúkdómum
ykjust áhrif. Þann.g hefði til
dæmis induUnið orðið til þess,
að fólk með sykursýki næði
háum aldri, og gæli því af sér
fleiri afkomendur en áður, er
tækju sjúkdóminn að erfðum
eftir vissum hlutföllum, og
hefði tala slíkra sjúklinga nú
ferfaldazt, mlðað við það, sem
var fyrir tuttugu og fimm ár
um. Síðan vék prófessorinn aft
ur að þeirri hættu, sem mann
kyninu stafaði af kjarnageisl
um, og viínaði í orð dr. K.
Mahlers, prófessors í líffræði
við háskólann í Birmingham.
„Við megum vænta þess, að
allir arfgengir sjúkdómar og
a’lar neikvæðar erfðir. marg
fáldist að áhrifum, ef sæðis
frumurnar verða fyrir kjarna
geislum".
Hinsvegar er ekki víst, sagði
prófessor Westergaard, að slík
ar erfðaskemmdir komi þegar
í ijós, ■—■ ef til vill ekki fyrr
en eftir hundrað ár, En þær
segja óhjákvæmilega til sín,
fyrr eða síðar.
ERFÐAMORÐ.
„Þær erfðaskemmdir, sem
einu sinni hafa orðið, verða
ekki bættar, he’.dur margfald
ast þær með hverri kynslóð.
Sú staðreynd, að þær koma ef
til vill ekki í Ijós íyrr en að
löngum tíma liðnum, er okkur
engin afvikun. Við erurrj í tákn
rænni merkingu aðeins „fjár
haldsmenn", hvað erfðir okkar
snertir, því að þær lofa okkur,
og við verðum að fara. með
þær eins og arf; afkomendum
okkar til handa, en ekki okkar
■eigiin, persónulegu eign, Það
er því beinlínis skylda okkar
að verja þær skemmdum. og
koma í veg fyrir, að sæðisfrum
ur okkar verði fyrir áhrifum
kjarnageisla,.“
Prófessorinn kvað mikils
vert að .rannsaka hvílíkum
erfðaskemmdum þær fjórar
vetnissprengjur, sem álitið er
að þegar haf; verið sprengdar,
hafi va’dið. Slík rannsókn yrði
ekki gerð til hlítar af líffræð
ingum eingöngu, heldur.^yrðu
eðlisfræðingar, lögfræðingar,
hagfræðingar og jafnvel stjórn
málamenn að standa að henni.
FLUGMENN, — OG
SJÓNVARPSNOTENDUR.
Á undanfcVnum fimm ára
tugum, sagði prófessorinn, hef
ur sá fjöldi manna fanð sívax
andi, sem orðið hefur fyrir á
hrifum erfðaskemmandi
geisla. Er þar ekki aðeins um
að ræða fólk, sem vinnur við
röntgendeildir sjúkrahúsa,
heldur og flugmenn. Já, þeir,
sem siítja við sjó;nva|rpstæki’,
verða meira að segja fyrir
áhrifum af völdum slíkra
gelsla, þótt í litlum rnæli sé.
Öruggar varnir gegn slíkum
áhrifum verða æ meir aðkall
andi vandamál. Og prófessor
inn lauk máli sínu á þessum
orðum. —
„Fram að þessu hafa erfða
fræðingar ekki tekið þá kenn
Ingu Gamla testamentisins of
hátíð’ega. að syndir feðranna
komi niður á börnunum í þriðja
og fjórða lið. En síðan vetnis
sprengjan kom til sógunnar, er
fyllsta ástæða til að álykta, að
sá spádómur muni íætast bók
staflega áður en langt um líð
ur.“
Bálur frá Flateyri
Framhald af 1. síðu.
unum hér er alvarleg fyrir
bátaútveginn. Ekki e’nasta
vegna þess, að bátarnir verða
fyrir sfórskaða á veiðarfaerum
og aflatjóni í einstökum sjó-
ferðum, heldur eiunig af því,
að afllnn hverfur er togararn
ir koma. Á laugardaginn var
aflinn 7—10 tonn í róðri, en þá
höfðu togarar ekki verið að, af
því að veður var óhagstætt, en
í dag var hann 1—2 tonn s
róðri. Fiskurinn var sem sagt
horfinn. HH.
Alfreð Gtslason
Frh. af 8 síðu.)
VERKASKIPTING
STJÓRNAR
'Skýrt var frá því á fundin-
um. að stjórn fulltrúaráðsins
hefði skipt með sér verkum.
Riiari er Guðjón B. Baldvins-
son, gjaldkeri Gyða Thorlacius
og vararitari Ásgelr Stefáns-
son. Áður var búið að skýra
frá því, að Vilhelm Ingimund-
arson var kjörinn formaður og
Pétur Pétursson varaformað-
ur.
til afhendingar strax frá verksmiðju. Þexr, sem hafa áhuga á kaupum, snúi sér til skrifstofu umboðsins, sem veitir
væntanlegum kaupendum aðstoð og leiðbeiningar.
Tékkneska bifreiðaumboðið á íslandi h.f.
Lækjargötu 2 (Nýja Bíó-húsið), sími 7181