Alþýðublaðið - 02.04.1955, Blaðsíða 4

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Laugardagur 2. apríl 195.Í
S
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
S
s
s
s
s
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Útgefandi: Alþýðuflotyurinn.
Ritstjóri: Helgi Scemundston.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Lojtur Guðmundsson.
Auglýsingastjóri: Emma MölUr.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10.
Askriftarverð 15,00 á mánuði. í lausasölu IBO.
Orðlaus meirihluti
IHALDIÐ í bæjarsl jórn
Reykjavíkur hefur fellt að
semja víð verkalýðsfélögin
á sama grundvelli og gert
var í Hafnarfiroi. Bæjarfull
trúar Sjálfstæðjsflokksins
láta sér í léttu rúmi liggja;
þó að sannað sé með óyggj-
andi rökum, að bæjarfélag-
inu sé stórhagur að sérsamn
ingum. Þeir reyna ekki að
rökræða afstöðu sína. Hins
vegar beit'.r þessi orðlausi
meirihluti handaflinu í at-
kvæðagreiðslu. Hann greiðir
atkvæði eins og húsbændurn
ir leggja fyrir áður en farið
er á bæjarstjómarfundinn.
Slík er slórmennska þeirra,
sem stjórna Reykjavík í
orði kveðnu.
Tíminn segir í gær í Erétt
sinni af bæjarstjórnarfund-
inum: ,,íhaldið borði alls
ekki að ræða má!ið.“ Þelta
er hverju orði sannara. En
Tíminnksegir ekki alla sög-
una. Hann lætur þess óget-
ið, að varabæjarfulltrúi
Framsóknarflokksins þorði
ekki að greiða atkvæði. Og
hvað kemur til þess. að orð-
laus meirihluti greiðír at-
kvæði gegn hagsmunum
bæjarfélaasins af fjandskap
við verkalýðshreýfinguna og
Framsóknarmaðurinn velur
sér dapurleet hlutskipfi hjá
selunnar? Skýringin ligeur
öllium í augum uppi. Ríkis-
stiórnin vill ekki, að Reykia
víkurbær semii. Hún mælir
svo fyrir, að bæjarfulltrúar
Aprílgabb Tímans
TÍMINN skýrir frá því í
gær, samkvæmt ókennilegri
heimild, að heimsveldafund
ur hinna „þriggja stóru“,
Bulganins, Churchills og
Eisenhowers, verði haldinn
hér í Reykjavík í þessum
mánuði!
Bændablaðið er með frétt
þessari að láta lesendur sína
hlaupa aprí.l í andlegum
skilningi. Fréttin er upp-
spuni. en vmnubrögð þessi
hafa blaðamenn Framsókn-
arflokksins lært í útlönd-
um. — Þar beila blöð, sem
óvönd eru að virðingu sinni,
vinnubrögðum eins og þess-
um til að auka lausasöluna
og koma á óvart.
Við þessu er auðvitað ekk
ert að segja, nema vorkenna
þeim, sem taka Tímann enn
svo hátíðlega að trúa þess-
um uppruna hans. Þetta er
dægrastytting, sem gleym-
ist, þegar lesstundin er lið-
in hjá. En óneitaníega hefði
verið sæmilegra, að mál-
gagn utanríkismálaráðherr-
ans veldi annað aprílgabb
en þetta. Tíminn hefði til
dæmis getað skýrt frá því,
að Hermann Jónasson og
Jónas Jónsson ættu að verða
endurskoðendur saimvinnu-
fyrirtækisins, sem tekur til
starfa innan skamms í húsa
kynnum Ragnars Rlöndals
h/f. Þá gæti Kristinn Guð-
mundsson kinnroðalaust
sagt skrýtluna með nauðsyn
legum skýringum á fundi
hinna „fjögurra stóru“.
Sntáþorpið, sem varð heimsborg.
ræsakerfi borgarinnar og ann- um síðar hafði íbúatalan meira
ast allar framkvæmdir í því en fjórfaldazt, orðin 306 605.
sambandi. Um jólaleytið 1855
skilaði Chesbrough nefnd þess
um uppdráttum sínum að fyrir
huguðu skólpræsakerfi borgar-
innar. ásaml áætlunum og ýt-
arlegri greinargerð.
ÓDðRASTA LEIÐTN.
Chesbrough hai:ð: athugað
aðkallandi fjórar leiðir til lausnar þessu olli sífellt fleiri dauðsföllum í
stjórnarflokkanna . skríði
undir gilsfald atvinnurek-
endavaldsins eins og kjúk-
lingar undir hænuvæng.
Sjálfstæðlsflokkurinn þyk
ist vera flokkur allra stétta,
þegar hann sníkir atkvæði
kjósenda. En hann gleymdi
óvart stéttum Reykjavíkur
á bæj arstjómarfnndinum í
fyrradag. Þar var atvinnu-
rekendasjónarmiðið metið
meira en hagsmunir bæjar-
félagsins og sanngirnin í
garð vinnandi fólks. Þrír
bæjarfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins, sem kallaðir voru
fulltrúar .Iðnaðarmanna í síð
ustu kosningum, réttu upp
hendurnar af sömu hlýðn-
inni og Geir Hallgrímsson
og Jóhann Hafstein.Og Auð-
ur Auðuns rækli skylduna
við húsmæðurnar með því
að greiða atkvæði gegn
lausn verkfallsins. Hún
hefði átt að þvo sér um hend
urnar á eftir.
Þetta er rétta myndin af
Sjálfstæðisflokknum, og
hún er í mikilli mótsögn við
auglýsingateikninguna, sem
höfð er til sýnis fyrir kosn-
ingar til að blekkja kjósend-
ur. Bæjarstjórnarihaldið er
orðlaus me'rihluti. En hann
ræður yfir átta viljalausum
höndum t!l atkvæðagreiðslu
gegn bæjarbúum, og það er
honum nóg. Hans er mátt-
urinn. en það fer lítið fyrir
dýrði'íni.

S
^að vaxa svo hroðum skref-
ÞEGAR Chicagoborg tók b
S
V
^og segir nokkuð frá því
^þessari grein.
vandamáli. Ódýrustu og um
Á HUNDRAÐ sjötíu og sjö
árum breyttist þorp með tvö
hundr.uð íbúum í eina af
stærstu borgum í heimi með
3 600 000 íbúa, brsytlist í iðn-
aðarstórveldi, samgöngumið-
stöð, þar sem 35 járnbrautir
mætast, og hafnarborg, þar
sem skip af öllum höfum leggj
ast við landfestar.
Þörf íbúanna fyrír ómengað
neyzluvatn var
vandamál í samband. við hina
furðulega öru þróun Chicago-
borgar. Þegar saga staðarins
hófst, var landsvæði það, sem
borgin stendur á, talið til
hinna svonefndu „miðvestur-
fylkja“. Árið 1803 vár reist þar
víggirt verzlunarþorp. Þangað
leiluðu Indlánarnlr, sem höfð-
ust við í hinum ókönnuðu inn-
: héruðum landsins, með loð-
'skinn, sem þeir létu í skiptum
fyrir ýmsar vörur. Þorp þetta
eða virki var byggt á lágum
höfða við Chicagotljót, þar sem leið auðveldustu leiðina áleit
það fellur í Micsiganvatn ð. og han að veita skólpinu beint í
(var varið af 57 hermönpum | Chicagofljólið, og kvíslar þess,
und'r stjóm liðsforingja. Árið er bæri frárennslið síðan út í
1812 tó'ku Indíánar virkið með^vafn'ð, en úr vaininu var
áhlaupi, drápu hermennina og neyzluvatn borgarinnar tekið,
.brenndu þorpið að grunni og —þó ekki þe'm hluta þess, þar
; hröktu á brott þá fáu land- ' sem fljólið fellur í það.
J nema, sem setzt höfðu að þar íi Aðalgallana við þessa áætl-
grennd. Virkið var siðan end-jun kvað Chesbrough í greinar-
urreist á árunum 1817— 1822, gerð sinni þá, að um hitalíma-
og skipaskurður var grafinn úr, bilið á sumrin, þegar fljóts-
vatninu í IHdnoisfl]ót. og þann kvíslarnar þorrnuóu að miklu
ie gerð sk'pgeng vatnaleið tiþleyti. mætt! ef til vill búast við
Missisipnifljótsins. Og á næstu að ódaunninn kynni að hafa
árum jókst byggð nokkuð á ^ hættuleg áhrif á heilsufar borg
arbúa, og í öðru lagi, að fram-
burðurinn úr skólpræsunum
kvnni að verða svo mikill. að
hann yrði hættúiegur sigUng-
um. bar sem settist að botni.
..Ráða má bót á fyrri gallan-
agjum með því að veita valni ú.r
vatninu í kvíslarnar að sumr-
inu.“ segir verkfræðingurimi,
en hinn galla.nn telur hann á-
stæðulaust að óttast, þar eð
straumurinn myndi ftylja þenn
an framburð eins og annán þsð
NEYZLUVATNÍÐ
MENGAÐIST.
Þ,að hafði verkfræðingurihn
ekki séð fyrir. og heldur ekki
bað, að hin s'aukni framburður
úr skólpræsunum mengaðl
drykkjarvalnið, svo að sóltir,
e:ns og lil dæmis taugaveiki.
þessum slóðum.
VOXTUR BORGARINNAR
HEFST.
Það var árið 1833, sem hinn
öri vöxtur borgarinnar hófst.
Það ár eru íbúar verziunarsLu j
arins v.ið virkið taldir tvö
hundruð. J
Um le'.ð og borgin tók að
vaxa, hófst eitthvert stórfelld-
asta lóðabrask, sem sögur fara
af. Þann 4. marz árið 1837
borgirni á ári hverju.
T-’l þess að ráða nokkra bót á
þerru, var það ráð tekið, að
veita nokkru af frárennsli
^ skólpræsanna í IlUnoinsfljótið
um, að ekki finnast hl.ðstæð • • 0g baðan { skiparkurðinn, senii
. dæmi um aðra stórborg, ; ,y| j Missisippifliót. Skortur
Ivarð frárennsliskerfi borg- ; J á fé hamlaði þó fullnaðarfram
ar nnar helzta vendamálið, s kvæmdum. svo að þeim var
ekki lokið fvrr en 1870. Tíu ár-
um síðar var byrjað að gfera
tólf feta við jarðgöng úr fljót-
inu ú1; í vatnið. ou settar udo
apimiklar dæluslöðvar. Náðu
göng þessi fiórar inílur út í
vatnið. svo að ekki var talin
nein hælta á. að nevzluvatnið
gæ*! menvast af frárennslinu.
Árín 1881—90 var dánartal-
an af völdum laugaveiki í bong
inni mun hv»rr' en í þeim fáu
, borgum í Bandaníkjunum og
Evrópu. bar sem íbúarnir áttu
ko=t á hreinu og ómenguðu
drvkkianvatni. En.n slækkaði
borgin sföðuvt n<r íbúum henn-
ar fjölaaði. Það kom brátt í
lió=-. að iarðgöngin megnuðit
ekki að flvtia allt. frárennslið,
og þá var það; að nv áætlun
var gerð, — um iarðgöng. er
Iræðú alla leið út í Missisippi-
flió+íð. Því mikla verki var
lokið árið 1900. en há hafði íbú-
uum í borginni fiölgað um
hálfa milljón frá því árið 1890.
hlaut verzlunarst aðurinn borg
1856 tók'! Yrði neln teljandi botnhækkun
—»*«— n—trn—»»—
- Útbreiðið Alþýðublaðið -
arréttindi, og árið
borgin yfir 18 fermílur lands
og taldi 69 610 íbúa.
I Fyrst í stað söfnuðu borgar-
búar regnvalni í þrær eða
grófu diúpa bru,nna, og öfluðu
sér á þann hátt nauðsvnlegs
neyzluvatns. Árið 1836 var
stofnað hlutafélag tii að gera
og re-ka vatnsveitu fyrir borg-
ina. en ’árið 1852 lók borgin þá
. starfsemi í sínar hendur og
hóf sfórkostlegar vatnsveilu-
framkvæmdir ári síðer.
Um þetta leyli var skótnræsa
gerðin e:nig orðið aðkallandi
vandamál.
VERKFRÆÐINGAR KALL-
AÐIR TIL AÐSTOÐAR.
Ári síðar var E. S. Ches-
brough, borgarverkfræðingur íj
Boslon, fenginn til Ch'.cago og
honum falið að gera uppdrátt
af væntanlegu skóipræsakerfi
borgarinnar og ganga frá öll-
um áætlunum í því sambandi.
Var betta vafalaust í fvrsla
skiptið, sem áætlanir varðandi
full'komið skólpræsakerf; voru
gerðár fyrir bandarislta borg,
(og áre'ðanlega fyrsta skólp-
ræsakerfið, sem fvrirhugað var
sem heilbrigðisráðstöfun og á-
ætlanir allar gerðar samkvæmt
því.
Á undanförnum árum höfðu
chæðar sótt'r. bæði kóle>" og
blóðkreppusótt, hvað eftir ann
að geisað í borainni, og ekki
sízl þess v-egna hafði verið tek
ín sú ákvörðun að =kipa nefnd
lil að hafa eflirlit með skólp-
MÁLSHÖFÐUN.
En þá gerðist það, að yfir-
völdin í Missouri létu til sín
heyra. Héldu þau því fram,
að frárennsli Chicagoborgar
mengaði vatnið 1 Missisippi og
langt undan ströndinni.Tð ekkí S*tu meðal annars borizt með
þvi taugaveik.sýklar í vatns-
að.
Þegar Chesbrough lagði fram
áætlun sína. voru íbúar borg-
arinnar 69 610, en fimmtán ár-
veitur þeirra. Höfðuðu ýfir-
völdin í Missouri mál á hend-
ur yfirvöldum Chicagoborgar
Framhald á 7. síðu.
BRIDGE-
ÞRAUT NR. 12.
S — Á, D, 4.
H. — Á, G.
T — G, 8, 5.
L. — Á, K, D, 10, 3.
S — 9, 8, 7
H — K, 9, 8, 3.
T — D, 10, 6, ;
L — 8.
S — K, 6, 5, 3, 2..
H — 6, 5, 4.
T. — 9, 7
L — 7, 6, 4.
Suður spilar 6.
S -
H
T ■
L ■
grönd.
■ G, 10.
- D, 10, 7, 2
- Á, K, 4.
- G, 9, 5, 2.
Útspil spaða nía.
Lausn á þrauí. nr 11.
Suður drepur spaða tíu með kóng, en norður lætur
lauf fjarka. Spaða níu spjlað, sem vestur trompar, þar
eð hann þoþr ekki að láta hjarta eða lauf. Norður drep
ur og lætur hjarta gosa. Austur drepur með drottningu,
sem suður drepur með kóng og spilar tígul tvíst, en við
það þvingast vestur í hjarta og laufi.
S
S
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s
v
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s