Alþýðublaðið - 01.11.1955, Page 5

PiiÖjlidagur 1. nóvember l í'o.í •
Af þ ý S u-bl a g^S
5
Ragnar Jóhannesson.
Sæll aftur, kunningi:
í ÞETTA SKIPTI ætla ég að
biðja þig að skreppa með mér
vestur í sjálfa Chicago-borg, á
bökkum vatnanna miklu. Ég
ætla að segja þér frá veizlu,
sem ég var í í gærkvöldi. —
„Veizlu? Ekkí, hann er að!‘‘ ,
munt þú andvarpa.
Já, ég hefi verið í mörgum
skemmtilegum samkvæmum
um dagana . . . . og nokkrum
leiðinlegum ■— en eitt hið
skemmtilegasta var þetta í gær
kveldi. Hér starfar góð stofn-
un, sem kallast: Institute of Int
ernational Education. Hún hélt
þetta samkvæmi, með mat og
hanastéli, í húsakynnum sín-
um, á 14. hæð, við Michigan
Avenue, út við vötnin blá. Sam
kvæmið sátu h.u.b. 60 manns,
frá um 20 þjóðum. — Sann-
arlega mislitur söfnuður: hvitt
og svart, brúnt og gult fólk.
Samt var samkvæmið allt svo
glátt og frjálst sem þar væri
ein þjóð, og líklega miklu frem
ur.
Þarna kynntist ég á rúmum
4 klukkustundum mörgu af-
bragðsfólki. Fyrst batt ég ævi-
langa tryggð við aldinn skóla-
stjóra frá Vestur-Berlín. Hann
kvartaði undan því, að eftir
stríðið virtist svo sem erlend-
ír ferðamenn sneiddu hjá Ber-
lín. „Samt sem áður, og eftir
sem áður er Berlín mesta borg
Þýzkalands“, sagði hann. Hann
bauð mér að búa í húsi sínu,
ef ég kæmi til Berlínar. Þar
mun ekki í kot vísað.
Einn af starfsmönnum stofn
unarinnar kom til mín, og kvað
hér staddan Indverja, sem væri
gagnfræðaskólastjóri eiris og
ég, og væri rétt að við töluð-
umst við, þar eð við værum í
sömu erindagerðum. Maðurinn
reyndist vera kaþólskur prest-
ur, lágur vexti, dökkur í aug-
um, hnellinn. En þegar við fór-
um að ræðast við, kom í ljós,
að við áttum ekki ýkja margt
sameiginlegt í skólastarfi og
kennslu. Klerkur spurði mig
fyrst, hversu marga nemendur
ég hefði í skóla. Þegar ég
nefndi 150, brosti hann og
kvaðst hafa á þriðja þúsund,
eða nokkru færri en íbúar eru
á Akranesi. Þeir kenna þrjú
tungumál eins og við: Indversku
(móðurmálið), ensku og eitt-
h'vert Asíutungumál, sem ég
kánn nú ekki lengur að nefna.
Ég hitti tvo indæla pilta frá
Indonesíu. Ákaflega held ég,
að þar sé viðfelldið fólk. Ég sá
allmikið af Indonesíumönnum
í Hollandi fyrir nokkrum árum
og varð strax hrifinn af því,
hve laglegir og snyrtilegir
menn þar væru á ferð. Sú skoð
un hefir styrkzt við fleiri og
nánari kynni.
Hér var finnskur stúdent,
hávaxinn og ljóshærður, og
hafði mikla kvenhylli hjá ann-
arra þjóða meyjum. Það var
ekki laust við, að við eldri menn
írnir öfunduðum hann.
Og svo var þýzka konan, sem
er að skrifa bók um þjóðlög. Ég
benti henni á dr. Hallgrím okk-
ar Helgason, og þangað mun
hún snúa sér, ef hún kemst
nokkurn tíma að íslenzkum
þjóðlögum.
Já, þetta var lærdómsríkt
samkvæmi, og það er meira en
hægt er að segja um flestar
fveislur. ......___________*,j
Ameríkubréf:
tðgjaldahækkun.
Sökum verulegrar hækkunar á daggjöldum í sjúkra-
húsum, aukins sjúkrahúsrýmis og mikillar hækkunar á
flestum öðrum útgjaldaliðum Sjúkrasamlags Reykjavík-
ur, verður ekki hjá því komizt að hækka iðgjöld sam-
lagsmanna.
Hafa iðgjöldin verið ákveðin kr. 38,00 á mánuði frá
1. nóv. 1955 að telja. Jafnframt tekur stjórn samlags-
ins fram, að því miður er ekki útlit fyrir að þessi hækk-
un nægí til langframa og verður iðgjalda-ákvörðunin
endurskoðuð fyrri hluta næsta árs.
SJÚKRASAMLAG REYKJAVÍKUR.
Buckingham gosbrunnurinn í Great Park í Chicago.
I GRAND PARK —
MIKLAGARÐI
Skýjakljúfar eru hvimleið
hús, ef maður stendur rétt hjá
ljóssins lítt, svo há eru húsin
báðum megin. og víða eru járn-
brautir yfir götunum. En þarna
niðri virðast mennirnir ekki
þeim. Þeir byrgja fyrir sól og hafa þörf fyrir sólina. Þeir bæta
varna mönnum að horfa upp í sér sólskinsleysið upp með Ijós-
himinblámann. Ólafi Kárasyni um og marglitum ljósaauglýs-
Ljósvíkingi hefði geðjazt illa ingum. Það var nokkuð smell-
að slíkum kumböldum. j ið, sem vinkona mín, íslenzk
En þeir eru ekki sem verstir, hjúkrunarkona í Chicago, sagði:
ef horft er á þá úr nokkrum 1 „Chicago er alltaf eins og upp-
fjarska. Ég vil því ráðleggja lýst jólatré".
þér það, þegar þú kemur til! Ég var áðan í The Art Insti-
Chicago, — ekki sízt, ef þér tute of Chicago, listasafninu
kynni að leiðast einhvern dag- milda, sem. jafnframt er lista-
inn, — að labba niður að vatni, , háskóli með nær 7000 nemend-
niður í Grand Park — Mikla um, stærsti listskóli í heimi. Það
garð -—, og niður á Lake Shore ' er talið bezta safn, sem hægt er
Drive — eina fegurstu strand- | að sjá, af frönskum 19. og 20.
götu í heimi. Þar muntu hafa aldar málverkum, japönskum
hið mikla vatn á aðra hönd, en prentmyndum og kínverskri
á hina fagran garð, og ofan við bronzlist. Ég hef komið þarna
hann — í nokkurri fjarlægð , á hverjum degi. Núna gaf ég
skýjakljúfa Chicago-borgar. Og ’ mig aðallega að ætimyndum
þá munt þú komast að raun um, ' eftir Edvard Munch, Picasso
að þessar furðulegu byggingar o.fl., o.fl.
eiga vissa fegurð í fórum sín- | Þegar ég yfirgaf þessa fögru
um, ef þær kæfa ekki hver list, kom ég út í sólskinið á
Tilkynning.
Vegna sívaxandi erfiðleika og kostnaðar við inn-
heimtu sjá undirritaðir bifreiðainnflytjendur og vara-
hlutaverzlanir sig tilneydda að taka upp síaðgreiðshi á
varahlutasölu.
Reykjavík, 31. okt. 1955.
FÉLAG BIFREIDAINNFLYTJENDA.
aðra í þrerigslum og landleysi.
Á sólblikandi vatni skríða
skútur með fannhvítum segl-
um, og þarna uppi í skrúðgarð-
inurn, rétt hjá þér, er eitt mesta
listaverk sinnar tegundar, Buck
ingham-gosbrunnurinn. Þar er
svo miklu vatni þeytt upp úr
jörðinni, að líkja má við hveri
og geysi, 60 metra í loft upp,
eða meira. Sjálfur er brunn-
urinn umfangsmikið listaverk
úr hvítum marmara.
Þarna, — við hinn fagra
brunn, á bökkum vatnanna
miklu, með skýjakljúfa heims-
borgarinnar í baksýn — í hæfi-
legri fjarlægð-------þarna
er gott að dveljast stundarkorn
. . . „með sól sinni sjálfri11. Við
augum blasir sérstæð fegurð,
sem íslendingnum er sjaldgæf.
— Labbaðu þarna niður að vötn
unum, kunningi, þegar þú verð
ur leiður á hávaðanum, sólar-
leysinu, bílaþvarginu og ofan-
jarðarjárnbrautunum í the
Loop — miðhverfi C.hicago-
borgar. Og þú munt koma það-
an hressari á sál og líkama, haf
andi gert nokkra hressilega ís-
lenzka ferskeytlubotna þarna
niðri við vötnin blá.
BORG ANDSTÆÐNANNA.
Chicago er furðuleg borg,
enda fjórða stærsta borg í
heimi. Þar blandast ljótt og fag
urt undarlega saman. í mið-
bænum — the Loop — eru
fremur þröngar götur — krökk
ar af fólki af ýmsum litum, bíl-
um og lögreglu. Niðri á botni
gatnanna sumra nýtur sólar-
bökkum Michiganvatns. En
CFrh. á 2. síðu.)
Bílabúð SÍS.
H.f. Egill Vilhjálmsson.
Garðar Gíslason.
Gísli Jónsson h.f.
Bifreiðar- og landbúnaðar-
vélar h.f.
P. Stefánsson h.f.
Jón Loftsson h.f.
Bílavörubúðin Fjöðrin.
Þ. Jónsson & Co.
Rofi.
H. Jónsson & Co.
Kristinn Guðnason.
Vélaverkstæðið Kistufell.
Bílabúðin h.f.
Sveinn Egilsson h.f.
Bifreiðavöruverzlun
Friðriks Bertelsen.
Kr. Kristjánsson h.f.
Ræsir h.f.
ísarn h.f.
Orka h.f.
Columbus h.f.
Sveinn Björnsson & Ás-
geirsson.
Jónas Jónsson frá Hriflu:
Eiga bílarnir eða börnin
MERKASTA FRÉTT í blöð-
um Reykjavíkur: Um helgina
voru 26 bílaárekstrar, 7 ára
drengur missti lífið. Annar lít-
ill dréngur slasaðist um leið.
Fyrir vestan féll 5 ára drengur
út af bryggju þar sem hann var
að leika sér og drukknaði.
I Reykjavík eru óhemju-
margir bílar og þeim fjölgar,
svo að segja daglega. Þúsundir
barna eru að leikum á götunni
seint á kvöldin. Brátt kemur
skammdegið. Þá vex slysahætt
an alveg óviðráðanlega. Þegar
26 árekstrar verða í bænum um
eina eina helgi er auðséð, hve
lítið vald bílstjórarnir hafa á
tækjum sínum í þeirri erfiðu
aðstöðu, sem þeir búa við.
Báðir aðilar eru brotlegir.
Mörg börn eru körg, og biðja
’ næstum um slysin. Margir bíl-
stjórar eru kærulausir, aka allt
of hart og eru undir áhrifum
áfengis. Börn og bílar mynda
j skipulagslausa hringiðu á göt-
um fjölmennustu íbúðarhverf-
anna. Foreldrar eru oft mjög
hirðulaus um börn sín, svo sem
1 með því að láta þau slóra úti á
' síðkvöldum í stað þess að ganga
á réttum tíma til hvíldar.
j Öngþveiti Reykjavíkur í þess
um efnum er alveg fordæma-
laust. í erlendum stórbæjum
eru börnin aldrei á götunni
nema með fullorðnum. Þeim er
| haldið í húsagörðum foreldra
á almennum leikvöllum og inni
í heimilunum, ef ekki er ann-
ars kostur. Hér verður að fara
sömu leið. Börnin verða að
hætta að nota götuna sem leik-
völl nema ef foreldrarnir í bæn
um viljja eiga slysa- og dauða-
hættuna svífandi yfir höfðum
afkvæma sinna alla daga árs-
ins. Bílstjórarnir verða að eiga
götuna en ekki með alveldi.
, Gangandi og hjólandi fólk þarf
líka að lifa. Það verður að
heimta mjög hægan akstur af
öllum bílstjórum í þéttbýli eins
og Réykjavík og Hafnarfirði og
á veginum milli bæjanna. Bíl-
1 stjórar komast nógu fljótt í gröf
ina eins og aðrir þó að þeir
reyni ekki að fljúga eftir þétt-
. býlisvegum.
Börnin verða að hverfa af
götunni í Reykjavík eins og í
öðrum stórborgum. Ef börnsýna
ruddaskap á götunni sökum ó-
fullkomins uppeldis á að sekta
foreldrana fyrir yfirsjónir
barna sinna þar á meðal fyrir
að vera úti eftir háttatíma. I
skólum þurfa kennarar ag lög-
regluþjónar að kenna börnum
umferðarreglur og mannasiði.
Bílstjórarnir þurfa að læra a3
aka hægt í þéttbýli. Ef þeir
meiða fólk á götum eða þjóð-
vegum eiga þeir skilið að tapa
ökuleyfi um lengri eða skemmri
tíma eftir málavöxtum auk aim
arar hegningar fyrir dauðaslys.
Það væri þakkarverð fram-
kvæmd, ef ríkisstjórnin og beej
arstjórn Reykjavíkur gerðu út
nefnd manna í rannsóknarför
til næstu landa til að kynna sér
hvernig fólk fer að í stórborg-
um að bjarga börnum og göngu
mönnum frá bráðum bana í
skiptum við þá, sem aka bií -
reiðunum. Reykvíkingar
mundu hlýða betur óhjákvæmi
legu aðhaldi, ef þeir vissu, &8
þeir eru nú á lægsta stigi að því
er snertir umfefðarmenningu í
þéttbýli. '
Jónas Jónssou
r fráHnfltt.J