Alþýðublaðið - 22.12.1955, Page 8

róna hefur nú veri
tUm 400 þú-sundir þegar greiddar fyrir
heyflutninga tii bænda.
UM tólf milljónum króna hefur nú verið útlilutað sem lán
v5l baenda á óþurrkasvæðinu. Er lán þetta veitt úr Bjargráða-
:-jóði, en Búnaðarbanki íslands mun annast alla afgreiðslu þess
.ra lána. I árnessýslu sóttu 470 bændur um lán og var veitt til
beirrar sýslu um 4,2 millj. króna, en í Rangárvallasýslu sóttu
•405 bændur um lán og var veitt til þeirrar.sýslu 2,9 millj. kr.
Eimmtudagur
í giv.v ræddu fréttamenn við
jjá Pál Sóphaniusson, búnaðar-
málastjóra og Árna G. Eylands
.'-íjórnarráðsfulltrúa um mál
Jpetta og fer hér á cftir grein-
■vrgerð þeirra um mál þetta:
Laust fyrir mánaðamótin
.september—október fól ríkis-
sijórnin okkur að athuga á
hvern hátt bændum yrðu veitt
!5Ú aðstoð, sein nauðsynleg er
íil þess að þeir skerði ekki bú-
aíofn sinn, eða lendi í örðug-
leikum, seni jafnvel gætu leitt
til þess að sumir bændur gær-
ust upp við búskapinn og snéru
ifér að annarri atvinnu. Um leið
var fjrrirsjáanlegt að ein afleið
ing áfallanna í sumar gat orðið
syo mikill samdráttur á fram-
leiðslu að til vandræða drægi
íyrir nevtendur t.d. hér í höf-
uðborginni, ef bændum kom
eigi hjálp til þess að halda fram
J.eiðslunni uppi.
Hið fyrsta verk okkar var að
athuga hvernig ástatt væri um
fóðurbæti í landinu og horfur
með innflutning á kjarnfóðri.
Samkvæmt ábendingum okk
a:r gerði ríkisstjórnin ráðstafan
ir til þess, að innlendur fóður-
bætir væri ekki fluttur úr landi
örar og meir en svo, að tryggt
væri að bændur og verzlanir,
sem þeir skipta við ættu kost
n nægu síldarmjöli, fiskimjöli
og hvalmjöli, en á undanförn-
um árum hefir innanlandsnot-
kun þeirrar vöru verið nálægt
5000 smál. á ári, verður að sjálf
sögðu' mun meiri í ár (á þéssu
fardagaári). Sömuleiðis voru
gerðar ráðstafánir til að tryggja
stóraukinn innflutning á útlend
um foðurbóéti.
Þá tók ríkisstjórnin samkv.
tillöguni okkar og fyrir for-
göngú landbúnaðarráðherra á-
kvörðun um að létta undir með
bæhdum á óþurrkasvæðinu,
sem kaupa hey og flytja að sér
um langíeiði, t.d. alla leið norð
an úr S.-Þingeyjarsýslu og aust
ur, á Suðurlandsundirlendið.
Varð fyrirheit um framlag til
slíkra flutninga til þess að hey
kaup jukúst allverulegá. Þá
kom til að hey varð einnig til
sölu í Dalasýslu í þeim tveim
hreppum, sem urðu fyrir því
óhappi að mæðiveikin gaus þar
upp að nýju, svo að grípa varð
til niðurskurðar.
Alls er búið að greiða um
400.000 kr. til heyflutninga,
sem nema um 7000 hestum.
Framlagið er allt vó kostnaðar
við flutninginn og er þá miðað
við a heyið hafi verið flutt á
hagkvæman hátt án óeðlilegs
tilkostnaðar.
Loks ákvað ríkisstjórnin aö
verja um 12 milljónum króna
til lána til bænda á óþurrka-
væðinu, til þess að gera hinum
lakar stæðu bændum kleyft að
kaupa nægilegan fóðurbæti.
Með bréfi dags. 15. nóvember
var oddvitum tilkynnt um að
slík lán yrðu fáanleg og þe:m
falið að safna lánbeiðnum.
Jafnframt var hreppsnefndun-
um falið að gefa sem beztar
upplýsingar um ástæður þeirra
Íbænda sem um lánin sæktu.
Lánbeiðnir áttu að vera komn
ar okkur í hendur fyrir 5. des-
ember.
Lánbeiðnir hafa verið að ber-
ast allt til þessa.
, ,AIls nema beiönir sem fran\
eru komnar um 19. millj . Kfona,
en vitað er urh að enn eru vænt
. anlegar beiðnir úr örfgáum
hreppum sem ekki hafa enn
sent slíkar beiðnir.
Við höfum nú lokið við ao
1ákveða lánin í hreppana, og
| landbúnaðaiTáðherra fallist á
tillögur okkar. Verða lánin bann
'ig sámkvæmt meðfylgjandi
; skrá, en sem sagt, er enn von
á einhverjum eftirhreitum.
Auk okkar tveggja vann Jón
as Rafnar nokkuð að undirhún
^ingi úthlutunarinnar í fjarveru
: Árna G. Eylands. Einnig fylgd
ist framkvæmdastjóri Stéttar-
samband bænda, Sæmundur
Friðriksson með hinni endan-
. legu úthlutun lánanna sam-
kvæmt ósk Stéttarsambands-
ins.
Lánkjörin eru þessi:
Lánin eru veitt til 6 ára, þau
eru afborgunar og rentulaus í
eitt ár, en greiðast síðan á 5
árum, og með 5% vöxtum. Lán
in eru veitt úr Bjargráðasjóði,
en Búnaðarbankinn annast af-
greiðslu þéirra.
Réttarhöldum haldið áfram vegna
atburðanna á Norðlendingi '
I dag verða forráðamenn útgerð-
arinnar yfirheyrðir
Frétt til Alþýðublaðsins AKUREVJtl
RÉTTARHÖLD héldu áfram í gær út af máli skipverja á
togaranum Noi-ðlendingi, vegna vanskila útgerðarinnar á kaup
j greiðslum til skipverja. Hófust réttarhöldin klukkan 10 í gæi-
' morgun og lauk klukkan 4,30 í gær. Voru skipverjár á togarán
■ um yfirheyrðir hver af öðrum en í dag verða forráðarmenn út
1 gcrðarinnar yfirheyrðir.
Leyfi voru veitt fyrir feelmingi lægri
upphæð en árið I$54
:
FÉLAG íslenzkra iðnrek- anförnu. Álýjctun FII um
enda sendi nýlega bréf til það efni hljóðaði svo: „Al-
í gær mættu fyrir útgerðina
þeir Friðrik Magnússon lög-
fræðingur og Guðmundur Guð
1 mundsson forstjóri útgerðarfé-
lags Akureyrar, en það sér um
útgerð á Norðlendingi. Fyrir
hönd skipverja og Verkalýðs-
og sjómannafélags Ólafsfjarðar
voru mættir Guðmundur Skafta
son lögfræðingur og Trj'ggvi
Helgason, formaður Sjómanna-
félags Akureyrar.
MIKIL VANSKIL.
í réttarhöldunum kom fram
að mjög margir skipverjar eru
búnir að vera fleiri túra á tog-
aranum og hafa aldrei fengið
neitt uppgjör. Mun útgerðin
skulda sumum þessara manna
állt að 8 þúsund krónur. Sögð-
ust þessir skipverjar oftar en
einu sinni hafa Icrafizt þess að
J fá laun sín greidd að fullu, án
Iþess að útgerðin ýrði við þeirri
kröfu.
Þá var það álit skipverja, að
skipinu bæri að halda til heima
hafnar áður en það færi á veið
ar á ný.
Þegar réttarhöldum á Akur-
eyri er lokið munu málsskjöl
verða send til Ólafsfjarðar, sem
er heimahöfn skipsins, til nán-
ari rannsóknar þar, en síðan
mun Dómsmálaráðunevtið fá
málið til frekari athugunar.
Hikil ófærð í bænum
MIKIL ófærð var i bænum I
gærkveldi veg'na fannkomu.
Voru bílar víða fastir í snjó
og komust ekki leiðar sinna.
Aðgerðunum gegn háhyrningnum er
haldið áfram með góðum árangri
Innflutningsskrifstofunnar
og spurðist fyrir um veit-
ingu fjárfestingarleyfa fyrir
iðnaðarhúsum árin 1953—
1955. •
Skrifstofan hefur nú svar-
mennur fundur í Félagi ís-
lenzkra iðnrekenda, haldinn
í Þjóðleikhússkjallaranum
18. október 1955, telur brýna
nauðsyn bera til þess að eigi
síðar en um næstu áramót
að og hefur samkvæmt því verði rýmkað verulega um
svari verið veitt fjárfesting- vetingu fjárfestingarleyfa til
arleyfi fyrir iðnaðarhúsum á
þessum árum eins og hér
segir:
1953 kr. 13.9 millj.
1954 kr. 15.4 millj.
1955 kr.
EINGONGU FRAMHALDS-
LEYFI Á ÁRINU.
verksmiðjubygginga, því
telja má, áð algert bann hafi
ríkt um slíkar byggingar að
undanförnu, þrátt fyrir að
meira er byggt en nokkru
8.5 millj. sinni fyrr af annars konar
húsnæði. Þá má Ijóst vera,
að ófullnægjandi húsnæði
iðnfyrirtækja dregur úr af-
I bréfi Innflutningsskrif- köstum þeirra óg eykur fram
stofunnar segir einnig, að á leiðslukostnaðinn að óþörfu.
yfirstandamli ári hafi ein-
göngn verið veitt leyfi fyrir
framhaldsframkvæmduni.
Þess \7egna skorar fundurinn
á hæstvirta ríkisstjórn að
gera ráðstafanir til þess að
Virðist þá fengin staðfest- úr þessum annmörkum verði
ing á þvrí er segir í ályktun, bætt og fjárfestingarleyfi
er samþykkt var á almennum verði veitt nægilega snemma
fundi í FÍI 18. okt. s.l., að
algert bann hafi ríkt um
verksmiðjubyggingar að und
til þess að byggingarfram-
framkvæmdir geti liafizt
með vorinti.4'’
t»eirra vegna hefur verið unnt að halda
veiðum áfram og hefur lenging veiðitíín
ans haft stórkostlega þýðingu
fyrir f járhagsafkomu bátanna
AÐGERÐUNUM gegn háhyrningunum hefur Verið haldið
áfrant fram til þessa. Virðast aðgerðir þessar hafa gefið góða
raun og má óhikað þakka þeint að veiðarnar stöðvuðust ekki
nú í liaust eins og sl. ár. Hefur lenging veiðitímans haft stór-
kostlega þýðingu fyrir fjárhagsafkomu reknetabátanna og
unnt hefur verið að veiða upp í alla gerða santninga og jafn
vel fram yfir það.
Blaðinu hefur borizt eftirfar
andi fréttatilkynning frá Fiski-
félagi íslands.
MILLJÓNATJÓN.
Svo sem kunnugt er hafa rek
netjabátar, sem stundað hafa
veiðar við Suðvesturland und-
anfarin haust orðið fyrir þung-
um búsifjum af völdum háhyrn
ings.
Hefir hvalur þessi, sem fer í
allstórum vöðum, tætt sundur
net bátanna og þannig stór-
skemmt eða eyðilagt þau og auk
þess valdið miklu óbeinu tjóni.
Telja þeir, sem gerst vita, að
beint tjón á veiðarfærum af
þessum sökum hafi numið mörg
um milljónum króna. Haustið
1954 varð tjón af völdum hval-
anna svo geigvænlegt, að rek-
netjaflotinn neyddist til að
hætta veiðum á miðri vertíð, í
októbermánuði, enda þótt þá
skorti mikið á. að veitt hefði
verið upp í gerða sölusamninga.
Á þessu hausti leit út fyrir,
að eins mundi fara, þrátt fyrir
aukna gæzlu báta á veiðisvæð-
inu.
SPRENGJUM VARPAD Á
HVALAVÖÐUR.
Til þess að freista þess að
ráða hér bót á var því seint í
október sl., fyrir milligöngu
varnarmáladeildar utanríkis-
ráðuneytisins, leitað til yfir-
stjórnar varnarliðsins á Kefla-
víkurflugvelli og þess .farið á
leit, að varnarliðið léti í té flug
vélar í því skyni að gera til-
raunir til að hefta ágang hval-
anna með því að verpa sprengj
um á hvalvöðurnar og útrýma
þeim eða hrekja burtu af veiði
svæði reknetjabátanna.
Brást yfirstjórn varnarliðsins
mjög vel við þessari málaleitan.
Fiskifélag íslands fékk þá
Agnar Guðmundsson skipstjóra
til þess að hafa á hendi stjórm
þessara tilrauna af hálfu félags
ins.
Svo sem skýrt var frá eftir
fyrstu tilraunirnar, sýndu þær.
að með þessu var leið fundin
til að draga mjög úr ágangi
hvalanna og þarmeð netjatjón-
inu.
Yfirstjórn vamarliðsins tjáði
sig fúsa til þess að halda áfram
þessum aðgerðum, eftir að gag'n
semi árásanna hafði svo ótví-
rætt verið leidd í ljós.
AÐGERÐUM HALDIÐ
ÁFRAM.
Hefir aðgerðunum því verið
haldið áfram og var síðasta ferð
in farin 15. þ.m. og tókst þá enn
að granda allmiklum fjölda
hvala. Má óhikað fullyrða, að
þessar aðgerðir hafa komið í
veg fyrir stöðvun reknetjaveið-
anna á miðri vertíð og lengt
\reiðitímann verulega þannig,
að reknetjabátamir hafa getað
haldið áfram óslitið fram til
þessa. Hefir það orðið til þess.
að unnt hefir verið að veiða a5
fullu upp í þá sammnga, sem
gerðir höfðu verið fyrirfram
um sölu saltsíldar og freðsíld-
ar og jafnvel framyfir það.
Hefir þetta því haft stórkost
lega þýðingu fyrir fjárhagsaf-
komu reknetjabátanna og á-
hafna þeirra, þegar það hefir
einnig komið til, að afli hefir
verið með afbrigðum góður.
einmitt síðari hluta vertíðar-
(Frh. á 7. síðu.)