Alþýðublaðið - 13.05.1956, Blaðsíða 4

■m .
AlþýðubSafMH
Sunimdagur 13. maí 1956
Útgefandi: Alþýðuflokkurinm.
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarson,
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson.
Auglj'singastjóri: Emiiía Samúelsdóttir.
Kitstjórnarsímar: 4961 og 4962.
Auglýsingasími; 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Áskriftargjald kr. 20.00 á mánuði.
Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8 — 1§.
Veizlan í London
F’YRIR skömmu komu
tveir forustumenn Sovétríkj
anna, Bulganin og Krústjov,
í heimsókn til Bretlands.
Brezki Alþýðuf lokkuri n n
hélt þeim veizlu, er lauk með
sögulegum hætti og mjög hef
ur borið á góma í umræðum
og blaðaskrifum. Hugh Gait-
skell bar fram þau tilmæli
við gestina, að jafnaðarmönn
unum í Rússlandi og lepp-
ríkjunum yrði veitt frelsi.
Gestirnir brugðust illa við,
og Krústjov svaraði því til,
að jafnaðarmenn væru ó-
þekkt fyrirbrigði í Rússlandi.
Yar þeim þá afhentur nauð-
ugum listi yfir ncfn hlutað-
eigandi manna. Urðu af
þessu tilefni allsnörp orða-
skipti eins og rakið hefur ver
íð i fréttum.
Hér skal engiirn dómur á
það Iagður, hvort fram-
koma brezku jafnaðarmann
anna við Buíganin og Krús
tjov hafi verið viðeigandi.
Hitt er aiigSjósí mál, að
deilan, sem spratí af um-
ræðisnam œa érlög jaír.að-
armannanna í dýflissunum
og fangabúðuntim austan
iárntjalds, er í senn tíma-
bær og eðlileg. Valdhafar
Rússlands hafa neyðzí til
að iáta heima fyrir, að réít
arfarið þar sé harla ámæl-
isvert. Þeir reyna ekki leng
ur að neita þeirri stað-
reynd, að saklaust fólk hafi
verið tekið af Iífi eða svipt
frelsi. Og nú er spurning-
in, hvort Rússum sé það al-
vara að bæta fyrir þessa
glæpi. Jafnaðarmenn ó Vest
urlöitdum muntt nota sér-
hvert tækifæri til að krefj-
ast þess, að samherjar
þeirra austan járntjalds
endurheimti frelsi sitt og
mannréttindi. Og það er
ekki til neins fjrir komm-
únista að gera sér minnstu
von um samsiarf við jafn-
aðarmenn fyrr en af þessu
hefur orðið. Bulganín og
Krústjov er hoilt að kynn-
ast þeirri staðreynd. Veizl
an í London hefur því leitt
í Ijós, hvaða Iágmarkskröf-
um Rússar verða að full-
nægja áður ett jafnaðar-
menn é Vesturlcndum geta
talið þá samstarfshæfa.
Og veizlan í L-ondon er
einnig vel til þess fallin aS
opna augu kommúnista á
Vesturlöndum. Þeir látast
vilja samstarf við jafnaðar-
menn. En þeir eru naumast
samstarfshæfir fyrr en úr
því fæst skorið, hver er hin
raunverulega afstaða þeirra
til réttarglæpanna í Rúss-
landi. Vilja þeir krefjast
þess af einurð og festu, að
saklausu fólki sé sleppt úr
dýflissunum og fangabúðun-
um? Fást þeir tíl að fordæma
glæpi Stalíns og krefjast
þess jafnframt, að núverandi
valdhafar Rússlands og lepp
ríkjanna hætti þeim vinnu-
brögðum, sem einkenndu
Krémlbóndann, meðan hann
var og hét? Slíkt er grund-
vallaratriði þess, hvort
komfnúnistar Vesturlanda
eru hæfir í samféiag xrjálsra
manna.
Nú er því yfir lýsí, að
kommúnisfarnir. sem fallíð
hafa í ónáð ausían járn-
tjalás, geti átt von á upp-
reisn æru, sumir dauðir,
aðrir lifandi. Nýleg'a hafa
21000 fangar í Póllandi öðl-
azt frelsi. Sömu sögu er að
segja. úr öðrurn Iöndum
austan járntjaWs. Þetta er
gott og blessað. Það sýnir,
að jafnaðarmenn hafa sagt
satt og rétt um stjórnarfar
kommúnismans. En þetía
er ekki nóg. Komniúnisfa-
ríkin verða að ganga enn
lengra á þessari braut. And
síæðingar kommúnista,
sem sæít hafa rniskunnar-
Iausum ofsóknum, eiga
kröfurétt á uppreisn aeru,
freSsi og mannréttindum
ekki síður en þeir, sem
trúðu á Marx og Lenin, en
sætfu grimmd og ofríki
Stalíns og lærisveina hans.
Þá fyrst fæst úr því skor-
ið, hvort nýja línan frá
Moskvu táknar farsæl tíma
mót eða er ein blekkíngin
enn.
Kommúnistar' Vesturlanda
eiga þá sök á óheillaþróun-
inni austan járntjalds að
hafa varið og lofsungið öll
óhæfuverkin þar undanfarna
áratugi í stað þess að beita
áhrifum sínum til þess að
koma vitinu fvrir austrænu
samherjana. Og nú býðst
þeim það tækifæri að taka
undir kröfú Gaítskells og
Bevans og annarra jafnaðar-
manna Vesturlanda. Þeír
geta ekki látíð veizluna í
London framhjá sér fara
eíns og hún hafi aldrei átt
sér stað. Heímurinn hlustar
eftir orðum og afstöðu kom-
múnistanna á Vesturlöndum,
og þögnin er líka svar.
UNGA fjölskyldan uppi a
loftinu er farin að elta tízkuna
í einu og öllu. Frúin, sem er
kornung, keypti sér rafkr.úna
kaffikvörn, sem hún taldi ekki
nema sjálfsagt, þar sem hmn
ungi eiginmaður hennar hafði
keypt sér rafknúna rakvél. Og
auk þess gerðu þau þetta bæði
í og með til þess að sýna ög
sanna, að Frakkland fvlgdist
með framförunum, hvað sem
hinir og þessir útlendingaskaf -
arar segja.
Um sjöleytið á hverjum
morgni hefst nú lágvært suð
hinnar rafknúnu kaffikvarr.ar
í stað urrsins í þeirri hand-
knúnu, sem nú er þögnuð fyr-
ir fullt og allt. Svo er kaffið
hitað á gassuðuvél, — ungu
hjónin sjá nefnilega enga mis-
sögn í því að mala kaffið me'ð
rafmagni en hita það á gassuðu
vél. Ef einhver færi að mínnasi
á rafeldavél, mundu þau óðar
hafa það svar á takteínum, að
rafmagnið væri svo dýrc, að
ekki tæki neinu tali að fara að
eyða því í slíka fásinnu. -
NORRÆNN ANDI.
Það er Norðurlandastúlkan
þarna uppi á lfotinu, sem hef-
ur komið þessu öllu af stað.
Norðurlandabúar eru fram-
faraíólk. Það var til dæmis
þetta nieð salernið. Það var
með gamla laginu. Og ung hjón
gátu ekki verið þekkt fyrir það.
Eftir að hafa talað um þeita
við Norðurlandastúlkuna, gerð-
ist það einn góðan veðurdag,
að ungi maðurinn kom rair.b-
andi heim með allan útbúnað í
vatnssalerni. Hafði keypt hann
hjá fonrsala fyrir lítið verð,
meira að segja, og bar hann
meira að segja eins og sigur-
herfang heim með sér. Og af
hinni alkunnu frönsku gætni
afréð hann að fá ekki neinn
fagmann til að annast upþsetn-
ingu þessara margbreyttu
tækja. Þeir hefðu verið til með
að eyðileggja allt saman. Eða
það, sem var enn lakara, ■—
ganga þannig frá því, að því
yrði ekki breytt, hvernig ser.i
það reynist. Nei, það var viss-
ara að sjá fyrst hverja raun
þessar framfarir gæfu. Þess
vegna setti hann tækin upp
sjálfur.
En framfara-sígurhrós ungu
hjónanna vað ekkí Iangvinnt.
A hverjum morgni hej’rðu þau
kynlegan vatnsnið inni í íbúð
norrænu stúlkunnar. Steypi-
bað. Skárri var það nú heita-
vatnssóunin. Ekki þar fyrir, að
bæði voru ungu hjónin hin
hreinlegustu. Á hverju kvöldi
þvoðu þau sig hátt og lágt upp
úr vatnsbala. En steypibað . . .
EKKI DÝRAKA EN
EINN GRÁR.
Norræna stúlkan sýndi of„
boð rólega fram á, að þcgar
allt kæmi til alls, væri það ekki
hótinu dýrara að taka sér heitt
og kalt steypibað á hverjum
morgni, en að fá sér einn „grá-
an.“ Og þar sem sjálf stjórnin
hafði meira að segja tekið upp
markvísa baráttu gegn áfeng-
Isnautninni, þá hafði þetta sín
áhrif. Ungu hjónin fóu að
reikna og reikna. Jú, þetta var
rétt hjá þeirri norrænu. Nokkr-
um dögum síðar kom ungi hús-
bóndinn heim með verðlista frá
ríkisviðurkenndum raftækja-
verzlunum og raflagnínga-
mönnum. Síðla kvölds vav svo
hin mkila ikvörðun tekin. Það
var fastákveðið að koma sér.
upp steypibaði.
En hvað? Það var ekki um
nema tvo staði að velja. Ann-
að hvort salernið, eða litla
skotið. þar sem unga frúin safn-
aði saman blöðum og pappa •
kössum, sem hún seldi síðan
að vísu ekki fyrir stóran pen-
ing, — en það dró sig saman.
Nei, hún mátti ekki með neinu
móti missa það skot. Og nor-
ræna stúlkan var spurð ráða
Hvar í ósköpunum, spurði hún
og rak upp stór augu. Svor.a
eru Norðurlandabúar, ■— þeir
eru svo rniklu húsrými var.ir,
að þeim þykir alls staðar
þröngt um sig.
FRÖNSK HAGSÝNI.
Nú kom það sér vel að hafa
ekki gengið nema lauslega frá
vatnssalernistækjunum, fyrir
bragðið var einmitt hægi að
breyta skotinu, þar sem þau
höfðu verið sett upp til bvaða-
byrgða í sallafínt steypvbað.
| Eða hvað, •— það þurfti ekki
1 að breyta neinu. Það þúrfti
! ekki annars við en setja lausan
; hlera ofan á sætið, þar gat rnao
! ur svo staðið undir steypunni.
| Frakkar eu hagsýnir menn.
Það tók unga manninn viku
að ganga frá öllu. Síðan vígðu
ungu hjónin steypibaðið með
hátíðlegri viðhöfn. Þvíh'kur
munur.......Já, framfarirnar.
Og nokkrum dögum síðar,
! þegar unga norræna stúlkna
| fékk sér einn ,,lítinn“ með þeim
hjónum, — því að enda þótt
; miðað sé við einn „lítinn'1. —
hvað sparnað snertir, þá er
maður ekki skuldbundinn ti?
að afneita honum fyrir fullt og
allt, — Ijóstaði hún upp við
þau helgustu leyndardómum
steypibaðsins. Að hver maour
fengi engilrödd til söngs und-
; ir steypibaði. .. Síðan syngja
! þau bæði í baðinu á hverjúm
morgni. Já, framfarirnar........
50 ára i ilaúi

Sæmundur Bjarnason
Á MORGUN, mánudag, verð
ur fimmtugur Sæmundur
Bjarnason pípulagningameist-
ari. Fagradal við Kringluniýrar
veg. Hann fæddist í Snæbýli í
Skaftártungu þann dag árið
1905, en foreldrar hans eru:
Ingibjörg Brynjólfsdóttir og
Bjarni Sverrisson. Standa að
Sæmundi skaftfellskar ættir,
sterkar og miklar, en þar eystra
hefur löngum verið mikið
jkjarnafólk. Þau Bjarni og Ingi-
'björg fluttu hingað til Reykja-
vikur árið 1903, en þá var Sæ-
mundur á þriðja ári. — Þegar
hann var 15 ára garnall réðist
hann til Gasstöðvarinnar og hiá
henni starfaði hann í 23 ár, eða
til ársins 1943, að hann réðist
tii ILitaveitu Reykjavíkur. Þá
hafði hann lært pípulagningar.
Hjá hitaveitu.nni hefur hann
unnið síðan sem verkstjóri, en
auk þess hefur hann unnið að
pípulagningum.
Særnundur Bjarnason hefur
alltaf verið mjög félagslyndur
og er hann var ungur stofnaði
hann ásamt nokkruni ungum
mönnum lúðrasveitina Svan og
starfaði í henni í mörg ár. Árið
1930 kvæntist hann Kristínu
Grímsdóttur og eiga þau fjögur
börn, þar af þrjú gift, tvær dæt-
ur og einn son, en yngsta barn-
ið er 7 ára gamall drengur.
Sæmundur Bjarnason er af-
burða dugnaðarmaður, stór og
föngulegur, brosrnildur og glað-
ur, enda vinsæíl með afbrígð-
um, góður stjórnari og þó nær-
gætinn og hjápsamur þegar
jþess þarf með. Hann nýtur ó-
, skoraðs trausts allra þeirra,
,sem koxnast í snertingu við
| hann, enda velvirkur og traust-
I ur hvar sem á hann er litið.
j Hinir mörgu vinir og kunn-
I ingjar Sæmundar Bjarnasonar
j hvlla hann og heimili hans á
i þessum merkisdegi.
1 Vinur.'
að AlþýðublaSimi fá
frá byrjun.