Alþýðublaðið - 01.09.1956, Side 4

Alþý^ublagjg
Laugardagur 1. sept. 1956
■>
S
$
s
s
s
N
s
S
s
s
s
$
s
s
s
s
s
s
$
s
s
s
s
s
$
s
*
s
$
s
\
s
V
s
s
I
I
s
i
s
Útgefandi: Alþýðuflokkuriiin.
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmtmdsson og
Loftur Guðmundsson.
Auglýsíngastjóri: Emilía Samúelsdóttir.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Afgreiðslusími: 4900.
Alþýðuprentsmiðj an, Hxerfisgötu 8—10.

Tvísöngurinn
MORGUNBLAÐIÐ heldur
tvísöngnum áfram. í fyrra-
dag komst það svo að orði,
að sú ráðstöfun nýju rikis-
stjórnarinnar að stöðva
verðlag og kaupgjald minnti
helzt á stjórnarfarið í Rúss-
landi. í gær er aftur á móti
komið dálítið annað hljóð í
strokkinn. Þá er þetta sama
viðleitnin og hér hefur ver
ið reynd allt síðan 1941 og
ekki sízt að frumkvæði
Sjálfstæðismanna!
Sannleikur þessa er sá,
að ráðstafanir nýju ríkis-
stjórnarinnar eru mjög með
líkum hætti og tilraunin,
sem gerð var af ríkisstjórn
Stefáns Jóh. Stefánssonar
1947—1949. Það er einnig
rétt, að mörgum hefur ver-
ið Ijós nauðsyn þess að
stöðva dýrtíðína og verð-
bólguna. Hingað til hefur
það ekki tekizt. Orsökin er
sú hversu erfitt hefur
reynzt að láta kaupgjald og
verðlag fylgjast að. Þar hef
ur verið um að ræða linnu-
laust kapphlaup, en ekki
samræmdar stöðvunarráð-
stafanir. Vinnustéttunum
til sjávar og sveita er
Iöngum kennt um hækkun
kaupgjaldsins og þær sak-
aðar um ábj-rgðarleysi.
Jafnframt hefur óspart ver
ið reynt að etja bændun-
um gegn launastéttum bæj
anna og launastéttum bæj-
anna gegn bændunum, svo
að ekki hefur tekizt eðli-
Iegt og nauðsynlegt sam-
starf þessara aðila þjóðfé-
lagsins. En staðreyndin er
sú, að kaupgjaldið hefur á-
vallt hækkað sem gagnráð
stöfun vinnandi stétta við
hækkuðu verðlagi og hækk
aðri þjónustu. Dýrtíðin hef-
ur ráðið úrslitum óheilla-
þróunarinnar. Og hverjum
er hún svo að kenna? Þeim
aðilum, sem eru máttar-
stólpar Sjálfstæðisflokksins
og ráða að tjaldabaki störf
um hans og stefnu og hafa
því á hendi leikstjórn sjón
arspilsins, þar sem Ólafur
Thors og Bjarni Benedikts
son fara með aðalhlutverk-
ið frammi fyrir áhorfend-
um og áheyrendum. Nýja
ríkisstjórnin áttar sig á
þessunt staðreyndum og
reynir því að stöðvS sam-
tímis verðlagið og kaup-
gjaldíð, meðan verið er að
finna framtíðaríausn vand-
ans. Aðrir hafa viljað slíkt
hið sarna, en það hefur því
miður ekki tekizt vegna
þess að Sjálfstæðisflokkur
inn var of áhrifaríkur Um
íandsstjórnina og mótfall-
inn því að reisa rönd við
hækkuðu verðlagi. Dýrtíð-
arbraskararnir, spákaup-
mennirnir og Ieikstjórar
blekkingarinnar máttu sín
of rnikils.
Morgunblaðið óttast, að til
raun ríkisstjórnarinnar tak-
ist. Þess vegna beitir það öll
um brögðum í baráttunni við
þær ráðstafanir, sem marka
tímamót í stjórnmálasögu
samtíðarinnar. Það neitar
meira að segja staðreyndum
og ber á móti því, að samtök
verkalýðsins hafi verið með
í ráðum. Staðreyndin er hins
vegar sú, að um málið var
fjallað af miðstjórn Alþýðu-
sambands íslands, stjórnum
fj ór ðungssambandanna og
fundi stjórna verkalýðsfé-
laganna í Reykjavík. Af-
greiðsla stéttasamtaka
bænda mun einnig ’fiafa ver-
ið með þeim hætti, sem tíðk
ast undir sömu eða svipuö-
um kringumstæðum. Morg-
unblaðið segir því alrangt
frá. Og til viðbótar hrópar
það út yfir landsbyggðina,
að kommúnistar séu svo ó-
merkilegir og ósvífnir að ger
ast ábyrgur aðili að við-
leitni ríkisstjórnarinnar að
bæta fyrir mistök og óstjórn
Sj álf stæðisf lokksins.
Hitt er rétt hjá Morgun
blaðinu, að milliliðirnar
eiga allt annað eftir en að
verða að sætta sig við stöðv
un verðlagsins. Það hefur
Sjálfstæðisflokknum hing-
að til þótt of niikið, en nú
finnst Morgunblaðinu slíkt
smáræði. Hér er því að
byrjunin er til alls fyrst.
Heildsalarnir, gróðafélög-
in, dýrtíðarbraskararnir
skulu fá sínar tilkynning-
ar innan skamms. Vonandi
hugsa þeir hlýtt til Morg-
unblaðsins, þegar þeim
verður gert að leggja sinn
skerf af mörkum til end-
urreisnarstarfsins, sem kem
ur í staðinn fyrir óstjórn
og ofstjórn íhaldsins. En
hvað ætli Morgunblaðið
setur.
Gerlst iskrlfendur blaSslns.
Alþýðublaðið
Frakkar á krossgötum í Alsírmáiinu
Þelr ráða nú sjáfflr li¥aS við teknr og nú er tíml
kominn fyrir umbætnrnar, sem lofaS hefur veri^.
EFTIR fjögurra mánaða frið-
arstarf 400 þúsunda franskra
hermanna í Alsír er sú stund
loks upp runnin er segja má
að stjórnin hafi tögl og hagld-
irnar suður þar. En það var
hún einmitt ekki þann 6. febr.
þega Mollet forsætisráðherra
va rtekið með ópum og aðkasti
af æstum Evrópumönnum þar
í landi. Það má afrek heita
hverjp Frökkum hefur tekizt
að koma til leiðar þar undan-
farna mánuði þrátt fyrir al-
menna gagnrýni umheimsins,
og vafa og hik þjóðarinnar
sjálfrar, um leið og Frakkar
hafa haldið hreinni og beinni
frjálslyndisstefnu í Marokko og
Túnis.
Evrópskir Alsírbúar hafa nú
komizt að raun um að það er
alls ekki fyrirætlun frönsku
stjórnarinnar að láta þá lönd
o gleið til að stilla til friðar.
Einmitt þetta hefur orðið til
að auðvelda lausn vandamáls-
ins. Æsing hinna evrópsku íbúa
er mjög í rénun, og fyrir bragð-
ið verður hernum auðveidara
að kæfa mótspyrnu og hermda-
verkastarfsemi niður harðri
hendi. Það mun og reynast
klevft að fá evrópsku íbúana
til að viðurkenna nauðsynleg-
ar stjórnarbætur. Hins vegar
liggur ijóst fyrir að það hefði
ekki tekizt nema að hafa öfl-
ugan her að bakhjarli.
STEFNA FRAKKA EKKI
LENGUR ÞOKU HULIN
Uppreisnarmennirnir eru
heldur ekki í vafa um að Frakk-
ar ætli sér að halda tökunum
á Alsír. Þetta getur einnig orð-
ið til að auðvelda lausnina. Að
minnsta kosti gerir það stefn-
una mun Ijósari. Það e'r auk
þess margt annað í þessu sam-
bandi sem verið hefur þoku
hulið undanfarin ár og er nú
með öllu ljóst, varðandi pólitík
Frakka í Norður-Afríku.
Þar til má nefna franska her-
inn sem se.ndur hefur verið til
Alsír. Hann er að mestu leyti
skipaður ungum Frökkum sem
ekki hafa á neinn hátt borið
svip nýlendukúgara sem lands-
búar hafa jafnan gert sér í hug-
arlund að einkenndi franska
herinn. Enda þótt stríðið í Al-
sír hafi einkennst af sömu
grimmd og stvrjaldi einkennast
yfirleitt af, hafa þessir ungu
hermenn nefnilega tekið alvar-
lega það hlutverk sitt að stilla
til friðar en alls ekki komið
fram sem landvinningaher. Og
það hefur orðið til þess að
hovrki Evrópumenn. í Alsír né
Arabar eru framar í vafa um
tilgang Frakka.
Þar að auki hafa Frakkar
sannað að frjálslynd nýlendu-
pólitíð er þeim alvara er þeir
hafa sótt um upptöku Morokkó
og Túnis í bandalag Sameinuðu
þjóðanna.
ER STJÓRNIN GRIPIN
VAFA?
Sem sé — stundin er komin
að frönsku stjórninni sé ger-
legt að framkvæma stjórnar-
stefnu sína í Alsír og er því
ekki of mikið sagt að framtíð
landsins muni ákveðin á næst-
unni.
En nú snýst öll hugsun
franskra stjórnmálamanna um
Zuesdeiluna. Gott ef þeir at-
burðir hafa ekki orðið til þess
að þeir fari að endurmeta stefnu
sína í Alsírmálunum. Það er
eins og þeir séu í vafa um hvort
sú stefna muni dugar þegar allt
kemur til alls. Og hægrimenn-
irnir, sem til þessa hafa veitt
stjórninni stuðning varðandi
hernaðaraðgerðirnar í Alsír
hefja nú ramakvein þegar
stjórnin hyggst neyta þeirrar
aðstöðu sem þær hafa aflað
henni, og segja a.ð það sé með
öllu ógerlegt að framkvæma
neinar sjtórnarbætur í Alsír
eins og málum sé nú háttað.
Það mundi verða mikil ó-
gæfa, ekki aðeins fyrir Frakka
og Alsírbúa heldur og alla Ev-
rópu varðandi afstöðu hennar
til Abaralandanna ef Frakkar
hikuðu nú. Það er einmitt hið
eina nauðsynlega í samskiptun-
um við Araba að auðsýna þeiro
í senn frjálslyndi og festu.
Hörmulegt væri því ef Frakkar
hikuðu einmitt þegar þeir eru
að ná takmarkinu. Og ákvörð-
unin verður tekin næstu dag-
ana. Frakkar eiga aðeins um
tvennt að velja -— að koma á
stjórnarbótunum' eða eiga í ei-
lífri styrjöld sem mergsýgur
landið og gerir sambúð Evrópu
og Arabaríkjanna að öllu leyti
óþolandi.
ær Irotzki uppreisn hjá Rússum?
20 ár lít&in, síðan þeir Kaenév og Sinoév very clæmd-
ir og drepnir.
ÞANN 14. ágúst 1936 sendi
rússneska fréttastofan Tass frá
tilkynningu sem vakti alheims-
athygli. „Þjóðstjórnardeild inn-
anríkismála hefur komizt að
raun um að allmargir hermda-
verkaflokkar Trotskis og Sin-
ovjevs hafa að undanförnu und-
irbúið samsæri gagnvart leið-
togum kommúnistaflokks Sov-
étríkjanna, samkvæmt beinum
fyrirskipunum Trotskis......
Samsærisundirbúningur þessi
hófst árið 1932 samkvæmt skip-
un þeirra Trotskis og Sinovjevs
.... Þá er og sannað að hið
níðingslega morð Kirovs þann
1. desember 1934 var framið af
hermdarverkaklíku í Leningrad
samkvæmt skipun frá þeim
Trotski og Sinovjev....“
Þannig hljóðar tilkynningin,
undanfari hinna fyrstu réttar-
halda í Moskvu. Foringi Rauða
hersins og fyrrverandi aðalrit-
ari heimssambands kommún-
ista, Trotski og Sinovjev, voru
auk Kamenevs ákærðir um
morð og undirbúning að sam-
særum og morðum. Ennfremur
var frá því skýrt að öll skjöl og
sönnunargögn í málinu hefðu
verið send til æðsta herráðsins
þar sem það skyldi tekið til
meðferðar samkvæmt ákvörðun
framkvæmdaráðs kommúnista-
flokks Sovétríkjanna. Samtals
voru 16 persónur ákærðar auk
Trotskis og af tilkynningunni
mátti ráða að þeir ákærðu væru
þegar dæmdir. Nokkrum dög-
um síðar viðurkenndu þeir all-
ar sakir, sem á þá voru bornar
— allir nema Trotski.
Hann var nefnilega víðsvegar
fjarri. Þegar hann var öllum
þessum sökum borinn naut
hann sumarleyfis síns í ró og
næði úti á hólma einum í norska
skerjagarðinum. Frá þessum
friðsæla stað sendi hann mót-
mæli sín og lýsti vfir því að 511
ákæran og réttarhöldin væru
hin mesta sögulega fölsun sem
stjórnmálasagan kynni frá að
greina. Hann stakk upp á því
að norsk nefnd, stjórnskipuð,
skyldi sett til að rannsaka á-
kærurnar og alþjóðleg samtök
verkamanna sendu nefnd til
Moskvu er rannsakaði allan
málatilbúnað.
Þann 23. ágúst lét hinn opin-
beri ákærandi, Vishinski, svo
um mælt: „Ég geri það að til-i
lögu minni að þessir óðu hundar
verði allir skotnir“. Var svo
frá skýrt að allir í réttarsaln-
um hafi tekið þeirri tillögu með
lófataki og fagnaðarhrópum.
Daginn eftir var tilkynnt að
dómnum hefði verið fullnægt.
Réttarhöldin og dauðadóm-
arnir í Moskvu vöktu heims-
athygli. Blöð norsku verkalýðs-
hreyfingarinnar kölluðu það
réttarmorð. Borgarablöð um
víða veröld fögnuðu af mein-
fýsi. Verkalýðsflokkurinn
norski sætti miklu álasi fyrir
að veita Trotski skjól og nokkr-
ir Kvislingastrákar gerðu árás
á bústað hans í Hönefors, — en
borgarablöðin létu sér vel líka.
Síðan kom til nýrra réttar-
halda, bæði í Sovét og leppríkj-
unum. Eftir andlát Stalíns hafa
sovétleiðtogarnir lýst yfir því
að Stalín einn hefði borið á-
byrgð á þessum réttarmorðum.
Hinir sakfelldu hefðu verið sak-
lausir.
Formlega hafa þeir Trotski,
Sinovjev og Kamenev ekki
hlotið uppreisn af hálfu rúss-
neskra yfirvalda. En það verð-
ur væntanlega innan skamms.
.Sjálfir trúa rússnesku komm-
únistarnir ekki lengur á sakar-
giftirnar 1936, _ _______
ión Ásgjörnsson
forseti Hæslarétiar
FRÁ ÞVÍ er skýrt i síðasta
lögbirtingablaði, að Jón Ás-
björnsson, hæstaréttardómari,
hafi verið kjörinn forseti
Hæstaréttar frá 1. september
1956 til 1. september 1957.
WASHINGTON, föstudag.
Eisenhower forseti sagði á
blaðamannafundi sínum í dag,
að hann vildi ekki ræða gerðir
annarra stjórna, er hann var
spurður um skoðun sína á liðs-
flutningum Frakka til Kýpur.
Hann lagði áherzlu á, að Banda
ríkjamenn mundu nota hvert
tækifæri sem gæfist til að finna
friðsamlega lausn á deilunni
og væri stjórnin viss um, að
slík lausn mundi íinnast.
4
i.