Alþýðublaðið - 17.09.1957, Side 4

'4
A 1 þýð ublaðið
Þriðjuitagur 17. sept. 1957
Otgetandi: AiþýöuílokXurm&
Kitstjori: Heigi Sæmundsson.
-'.*j.giýsingEstjóri: Enxilía SamúeLsdóttlx
fréttastjón: Sigt'aldi Hjáimarsaoa
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson ot
r J>ítur Guðm mdsson.
Rátstjórnarsimar: 14901 og 14902.
Auglýsingasími: 14906.
Aígreiðslusími: 14900.
rTwciiemiðia AIþýðubla8*tn», HTertwaóxa *— i#
Skyldan sem gleymdist
SJAIrPvSTÆÐISMENN
tala mikið um nauðsyn þess
að spara — eftir að þeir eru
komnir í stjórnarandstöðu.
Þá eiga þeir alltaf við ríkið
og þykjast nú sjá alls konar
sparn&ðarmöguleika, sem
þeim tókst aldrei að eygja á
valdadögunum. Auðvitað er
sjálfsagt að verða við þeim
tilmælum, ef bent er á raun-
hæf úrræði. Sjálfstæðismenn
ættu að gera sitt til að korna
þeim á framfæri, því að ella
er gagnxýnin lítils virði. Og
þeir ættu að hafa forustu
um sparnað. Þess eiga þeir
kost, ef þeir vilja. Verkefnið
er nærtækt. Reykjavíkur-
bær ætti sannarlega að geta
sparað. Nauðsynin á sparn-
aði þar er sízt minni en hjá
ríkinu. En hvernig rækja
Sjálfstæðismenn þá skyldu?
Hún virðist hafa gleymzt.
Þvert á móti vex eyðslan
i)já Reykja-víkurbæ eins og
snjóalög í miklu vetrarríki.
Þar færist alit í kaf.
Þessis til sönnunar er
bezt að iáta tölurnar tala.
A úílíðandi kjörtímabili
bæjarstjórnarinnar í
Reykjavík hafa útsvörin
meira en tvöfaiclazt. Arið
1954 voru þau áætluð 90,4
miilj., og þótti sú fjárfúlga
að v«num álitiegur skild-
ingvir. En á hana hafa hlað
j.zt vaen lög ár frá ári. Hún
komst upp í 110 milljónir
árið 1955 og tók 20 millj-
óna stokk. Árið 1956 komst
hún upp í 149 milljónir, og
þá rcyndist stökkíð 40 millj
ónir. Fyrir yfirstandandi
ár voru úísvörin áætluð
181.3 milljónir og höfðu
þar með' meira en tvöfald-
azt á þremur árum. En
ekki nóg mcð það. Ákveðið
var aS nota 5—10% aukaá-
lagið fyrir vanhöldum bg
útsvarsupphæðinni þar
með þokað upp í 199,4
milljónir. Þar ofan á var
svo bætt 7 milljónunum,
sem félagsmálaráðuncytið
hefur úrskurðað ólöglegt at
hæfi með þeím afleiðing-
iim, að Morgunbiaðið og
Vxsir ætla að springa a£
reiði, Heildarupphæð út-
svaranma í ár varð þannig
206.4 mifljónir eða góftum
’hehningi hærri en sá skild-
ingur, sem Reykvíkingum
var gert aft borga í þessu
skyni árið 1954.
Sjálfstæðisflokkurinn hef-
ur ekkert við þessa fjármála
stefnu að athuga. Hann ber
ábyrgð á henni. Og nú ætlar
hann vitlaus að verða yfir
því, að ágirndin skuli talin
keyra úr hófi. En hvar . er
sparnaðarviljinn og ráðdeild
arsemin, sem á að hafa ein-
kennt þennan flokk síðan á
dögum Jóns heitins Þorláks-
sonar? Vita ekki Morgun-
blaðið og Vísir, að þetta er
íslandsmet í skattaálögum?
Og fer ekki illa á því, að
þessi blöð tali sig hás af
vandlætingu yfir skattkúgun
ríkisins sömu dagana og þau
verja íslandsmet bæjar-
stjórnarmeirihlutans eins og
það væri helgur dómur? Svo
mun mörgum finnast. Það
er gott og blessað að vilja
láta aðra spara. En víst færi
þó vel á því að reyna að
spara sjálfur.
Þess á Reykjavíkurbær
sannarlega kost. Eyðslu-
semin í stjórn og rekstri
höfuðborgarinnar nær
engri átt, og hún er orsök
útsvarshækkunarinnar. —
Forráðamenn Reykjavíkur
geta sparað margt og mik-
ið, ef þeir vilja. Þeim er sú
framkvæmd miklu auðveld
ari en ráðsmönnum rík-
isins af því að bæjarstjórn-
aríhaldið hefur sett íslands
met í skattaálögum. Eu
Sjálfstæðismönnum dettur
ekki í liug að spara. Þeir
láta Morgunblaðið og Vísi
hins vegar afsaka útsvars-
' kúgunina o-g líkja henni
við sjálfstæðisbaráttu. í
gærkvöhli munu allir
mættir íhaldsmenn á Varð
arfundi hafa mótmælt því
að spara og hyllt eyðslu-
postulann sem frelsishetjú!
Hvað ætli Jón Þorláksson
segði, ef hann kæmi á Varð-
arfund og heyrði þvílíkt og
annað eins? Sjálfsagt þætti
honum flokkurinn hafa
breytzt til hins verra, og var
þó vissulega á öðru þörf. Áð-
ur vildi hann sparnað og hóf-
semi. Nú er hann orðinn við-
undur eyðslunnar og sukks-
ins. Þannig reyna Sjálfstæð-
ismenn að útrýma íhalds-
seminni úr fari sínu!
- ÚtiweiðW Alþýðublaðið -
!^S£?SS£ieS^SS£8í«ÍÆ88S8SSSSSg8S£;SSí:S$ÍS.'?í:S£«£?£SS«2S£S£8SíS£Sai£S£S2g£tSS£2æ^æS^S£tS®£S£Se?
Sextugur:
VILHJÁLMUR Þ. GÍSLA-
SON útvarpsstjóri varð sextug-
ur í gær. Þegar maður hugsar
út í það, hve langt er síðan
hann varð þjóðkunnur, verður
maður ekkert hissa á því að
hann sé kominn að upphafi sjö-
unda áratugsins. í þrjá áratugi
hefur hann verið í hópi kunn-
ustu manna þjóðarinnar vægna
ritstarfa sinna en einkum vegna
útvarpserinda sinna. Allt frá
því útvarpið tók til starfa hef-
ur hann verið einn af vinsæl-
ustu fyrirlesurum þess og h:n
þýða, viðfellda rödd hans hefur
á þessu tímabili líkast tii náð
fleiri eyrum íslendinga en
nokkurs manns önnur.
En þó Vilhjálmur hafi verið
mikilvirtur rithöfundur og út-
varpsmaður, lá þó aðalstarf
hans lengst af á öðru sviði. Um
tuttugu ára skeið veitti hann
forstöðu stórum skóla, Verzl-
unarskólanum, og á því
Vilhjálmur Þ. Gíslason.
tímabili efldist skólinn og
blómgaðist svo að segja
má, að hann hafi tekið
algerum stakkaskiptum. í skóla
starfinu held ég að hinir fjöl-
þættu hæfileikar Vilhjálms hafi
notið sín bezt. hann var alltaf
hugmyndaríkur og lifandi,
hafði uppeldisáhrif á nemend-
urna og hið bezta samstarf við
samkennara sína.
En þó starf Vilhjálms sé þeg-
ar orðið mikið, er ekkert fja:r
mér á sextugsafmæli hans, en
; að fara að gera einhverja út-
lekt á lífsstarfi hans. Hann er
| enn ungur í anda og með óbil-
aða starfskrafta og á óefað
eftir að inna mikið starf af
hendi enn. Ég býð hann velkorn
inn í hóp hinna sextugu með al-
veg sérstakri ánægju því að mér
finnst sá æruverðugi aldurs-
flokkur yngist upp við tilkomu
hans. Ég veit að ég mæli fyrir
munn allra samkennara hans
við Verzlunarskólann, er ég
óska honum. allra heilla á sex-
tugsafmælinu og þakka liðnu
i árin.
Þorsteinn Bjarnason.
Gylfi Þ. Gíslason, menntamálaráðherra:
UNG stúlka í fátæku landi
hélt út í heim til að leggja
stund á list, myndlist. Þjóð
hennar, sem eitt sinn vann af-
rek í orðsins list og hafði raun-
ar alltaf átt syni og dætur, sem
varðveittu þann arf, var þá svo
umkomulaus orðin, að list aug-
ans og eyrans voru henni næst-
um óþekktur heimur. Því var
hún furðu lostin yfir slíku at-
hæfi. Bókvit varð að vísu ekki
látið í aska, en var þó tæplega
talið skaðlegt. Listhneigð var
hins vegar talin til einkenna
amlóðans.
Þegar hún fór, átti hún ekkert
nema neista listarinnar í brjósti
sínu og góða foreldra, sem
skildu dóttur sína og höfðu trú
á hæfileikum hennar. Getur
ung stúlka ávaxtað pund sitt
betur — getur hún þakkað
traustið betur en með því að
vera ávallt íslenzk á erlendri
grund og koma síðan heim og
hjálpa þjóð sinni til að skilja
Iand sitt á nýjan hátt, sjá fjöll
þess og fossa, blóm þess og
kletta nýjum augum, opna
henni undraheim nýrrar listar?
Island fannst tvisvar sinnum,
hið fyrra skiptið af mönnum
frá fjarlægum löndum, hið síð-
ara. eftir meira en þúsund ár,
af íslendingum sjálfum, Hinir
seinni landnámsmenn eru þeir,
sem skópu íslenzka myndlist,
sáu landið í nýju ljósi, gáfu
þjóðinni nýja sjón og þar með
nýtt land og kenndu henni að
dá það og elska á nýjan hátt. '

> . s
S AVARP þetta flutti GylfiJ,
SÞ. Gíslason inenntamálaráð-s
Sherra, er hann opnafti mál-S
S verkasýningu JúlíönuSveins S
Vdóttur í Listasafni ríkisinsS
^á laugardag. Meðal gestaS
^við opnunina voru forseti fs- S
^lantls og forsetafrúin. Sýn-'S
^ ingin, sem haldin er á vegum •
^menntamálaráðs, verður op-?
Sin kl. 1—10 daglega til 6.^
Soktóber. JúHana er frum-^
S herji íslenzkra kvenna á vett ^
Svangi myndlistarinnar, ogs
^h.vllti ráðherrami hana SemS
|sííka í ávarpi sínu. S
S C
Unga st.úlkan, sem snemma
á öldirini hélt út í heim til þess
að nema myndlist, er einn þess-
ara nýju landnámsmanna. Land
nám hennar — eins og hinna
— hófst með þeirn undarlega
Gylfi Þ. Gíslason
menntamálaráðherra flytur
ræðu við opnun sýningarinnar.
verkufn, sem eru „fögur, hug-
Ijúf og hreinL
Með þessum orðum lýsi ég
sýninguna opna.
- ■■ ---- >
Gomulka
Framhald af 8. síðu.
riuð af þeim Tito og Gomulka í
Hvítu höllinni í Belgrad.
„FRIÐVÆNLEGRA ÁSTAND“
í yfirlýsingunni segb-, að
dregið hafi nokkuð úr spenn-
unni í alþjóðamálum undanfar-
ið, en að halda beri áfram bar-
áttunni fyrir friðsamlegri sam-
búð þjóða með ólík hagkerfi.
Sósíalistísku löndin eiga að
gegna veigamiklu hlutverki í
baráttunni fyrir friði, segir í yf-
irlýsingunni.
SAMSTARF
KOMMÚNISTAFLOKKA
í yfirlýsingunni er enn frem-
ur látinn í ljós vilji fyrir því;
að sem flestir kommúnistaflokk
ar taki upp náið samsiarf sín á
milli. Segir enn fremur í þeim
kafla yfirlýsingarinnar, að unnt
sé að ná fram til sósíalismans
eftir mörgum og mismunandi
leiðum.
hætti að hún yfirgaf landið í
bráð. En nú er hún komin hing
að heim—- með hluta af landinu
sínu, landinu okkar, í sjálfrj
sér og verkum sínum. Við bjóð-
um Júlíönu Sveinsdóttur vel-
komna. Það er sérstök ástæða
til þess að fagna konunum í
hópi hinna nýju landnáms-
manna. 1 þeim fögnuði felst
þögul virðing fyrir öllum þeim
konum íslenzkum, sem í alda-
raðir varðveittu tengslin við
forna list á íslandi í söðuláklæð
um, reflum, altarisdúkum og
kórkápum. Án listiðkunar
þeirra gæti myndvefnaður Júlí
önu Sveinsdóttur ekki verið
jafn. einlæg og jáfn íslenzk list.
íslendingar fagna þessari sýn
ingu. Þeir þakka Júlíönu Sveins
dóttur, einum af þrautryðjend-
um íslenzkrar mýndlistar, kjark
fnn, baráttuna, sigurinn. Þeir
þakka henni fyrir að hafa auðg-
að íslenzka naenningu að lista-
BREYTINGAR FRÁ ÞVÍ,
ER ÁÐUR VAR
Bent er á í Belgrad, að lýst sé
yfir stuðningi við samstarf
margra kommúnistaflokka, í
stað þess, að áður hefðu allir
þræðir átt að liggja til Moskvu
og leiðtogum þar lítið um „prí-
vat“ samstarf , kommúnista-
flokkanna. Einnig: er vakin at-
hygli á því, að leiðtogarnir-
benda í yfirlýsingunni á það,
að margar leiðir komi til gveina
í sambandi við framkvæmd
sósíalisma.
FYLGJA TILLÖGUM
VESTURVELDANNA?
Þá vekur stuðningur Titos og
Gomulka við afvopnunartillög-
ur athygli. Þykir sýnt af unr-
mælunum, að leiðtogarnir séu
hlynntir afvopnunartillögum
vesturveldanna, eða a. m. k.
hafi til þeirra mun jákvæðari
afstöðu en, Sovétríkin.