Alþýðublaðið - 15.10.1957, Blaðsíða 4

i
A1 þýðubiaðlð
Þriðjuclagui 15. október 1957.
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn
Ritstjóri: Helgi Sæmundsson
Fréttastióri: Sigvaldi Hjálmarsson
Jlaðamenn: Biörgvin Guðrnundsson og
Loftur Guðmundsson
tuglýsingastjóri: Emilía Samúelsdóttir
Ritstjórnarsímar: 14901 og 14902
Auglýsingasími: 14906
Afgreiðslusími: 14900
Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu 8—10
Áfleiöingar einrœöisim
ALÞÝ-BUBLAÐIÐ hefur
birt undanfarna daga at-
hyglisverðan greinaflokk,
. þar sem komið er á framfæri
bréfastóptum rússneska
gagnrýnandans Ivans Anissi-
movs og ítalska rithöfundar-
ins og jafnaðarmannsins
Ignazio Silone. — Þar er
deilt um menningarviðhorf
austurs og vesturs. Báðir að-
ilarnir kunna vel til verka,
en. munurinn á málstaðnum
segir eftirminnilega til sín.
Anissimov reynir að verja
þá stefnu í menningarmál-
urn, sem felur í sér geigvæn-
l'ega hættu. Hann ver og lof-
syngur rússneska fyrirkomu-
lagið. Silone rís hins vegar
upp gegn ósómanum, segir
valdhöfunum í Kreml misk-
unnarlaust til syndanna, rek
ur ofsóknir þeirra og óhæfu-
verk og heimtar sannanir fyr
ir því, að stefnúbreyting hafi
átt sér stað. Anissimov
bregzt ókvæða við. Hann get
ur ekki rökrætt málin að
hætti Vesturlandabúa af því
að málstaðurinn er gersam-
lega vonlaus.
Hér er um að ræða deilu-
mál einræSisins og lýSvæð-
isins, kúgunarinnar og frels
isins. Nazistar hnepptu list
ir og bókmenntir í harðar
viðjar með þeim afleiðing-
um, a'ð þýzk menning varð
fyrir aívarlegu áfalli. Fólk,
sem þorði að hugsa, tala og
skrifa af frjálsri dirfsku,
varð að flýja ríki Hitlers
eða gista fangabúðirnar og
dýflissurnar. Sama sagan
hefur gerzt í Rússlandi.
ALIt þetta rekur Silone í
skýrrnn me-gindráttum og
clregur hvergi af. Og afleið
ingarnar urðu mjög á sömu
lund í Rússlandi og Þýzka-
landi. Fyrrum voru Rússar
forustuþjóð í bókmenntum,
þrátt fyrir kúgun og hörm-
ungar keisarastjórnarinnar.
List&verk snillinganna
heira&frægu voru ljósin í
myrikrinu. En urðu þau að
björtu báli við valdatöku
kommúnistanna? Óðru
nær. Rússneskar bókmennt
ir samtíðarinnar þola eng-
an samanburð við' listaverk
keisarastjórnaráranna. Kúg
un kommúnismans hefur
lagzt yfir landið eins og
þokubakki. Jafnvel þeir
rússneskir rithöfundar,
sem vöktu athygli mann-
kynsins í árdögum bylting-
arinnar, hafa týnzt í þoku-
bakkanunt. Þeir eru ekki
svipur hjá sjón. Slíkar eru
afleiðingar einræðisins,
hvort heldur einkennislit-
irnir eru rautt eða brúnt.
Harmsaga Þýzkalands í
valdatíð nazismans hefur
einnig orðið hlutskipti
Rússlands undir oki komm-
únismans.
Þess vegna er fátt furðu-
legra, en rithöfundar á Vest-
urlöndum skuli gerast mál-
svarar og fylgismenn einræð
isins.og kúgunarinnar. Listir
og bókmenntir þola ekki
harðstjórn fremur en blóm
myrkur og kulda. Þær fölna
og deyja í þvílíku andrúms-
lofti. Skyldleikinn segir líka
til sín á öllum sviðum. Nú
reyna Rússar að verja óhæfu
verk forustumanna sinna
með sömu rökleysunum og
Þjóðverjar, sem fengust til
að mæla bót svívirðingum
Hitlers. Túlkunin á atburð-
unum í Ungverjalandi er
gleggsta sönnun þessa. Vífi-
lengjurnar eru nákvæmlega
þær sömu og birtust í blöð-
um þýzku nazistanna, þegar
þau vörðu og vegsömuðu at-
hæfi Hitlers, Görings og
Göbbelsar. Þetta kemur
skýrt fram í bréfaskiptum
Anissimovs og Silone. Og
þess vegna eiga allir frjáls-
lyndir og.róttækir menn að
kynna sér þessi mál, taka af-
stöðu til þeirra og láta hana
móta lífsskoðun sína. List-
irnar og bókmenntirnar
verða að fá að þróast og
þroskast í frelsi. Ella er
þeim dauðinn vís.
tólffaWaSið vantar ungiinga
til að bera blaðið til áskrifenda í þessum hverfum:
Laugateig
Kleppsholti
við afgreiðsluna - Sími
DR. KRISTINN GUÐMUNDS-
SON, ambassador í Lundúnum,
varð sextugur í gær. Þótt hann
hafi aðallega starfað á Altur-
eyri og hér syðra, er hann þó
fæddur og upp alinn á Vest-
fjörðum og ber sterkt svipmót
síns vestfirzka uppruna.
Dr. Kristinn fæddist á Króki
á Rauðasandi 14. okt. 1897. For-
eldrar hans voru þau hjónin
Guðrún Ijósmóðir Einarsdóttir
Thóroddsen og Guðmundur Sig-
freðsson, hreppstjóri á Króki,
síðar bóndi í Lögmannshlíð við
Akureyri. Móðir dr. Kristins er
fyrir alllöngu látin, en Guð-
mundur faðir hans er enn á lífi.
Dr. Kristinn lauk stúdents-
prófi í Reykjavík árið 1920, en
las síðar hagfræði í Þýzkalandi
(í Berlín og Kiel) og tók dokt-
orspróf í þeirri grein við Kiel-
arháskóla 1926. Að prófi loknu
fékkst hann nokkuð við kaup-
sýslu, en haustið 1929 réðst
hann þýzkukennari að Mennta-
skólanum á Akureyri. Þar
nyrðra bjó dr. Kristinn til árs-
ins 1953, fyrst sem kennari, en
síðar sem skattstjóri. En það ár
varð hann utanríkisráðherra og
gegndi því embætti til ársins
1956, er hann var skipaður
sendiherra í Lundúnum.
Kvæntur er dr. Kristinn hinni
ágætustu konu, Elsu Ölmu,
dóttur Christians Kalbows,
kaupmanns í Berlín.
Leiðir okkar dr. Kristins hafa
legið alimjög saman. Hann var
kennari minn við Menntaskól-
ann á Akureyri 1929—32, og
síðar vorum við mörg ár sam-
kennarar við sömu stofnun.
Hefi ég margs að minnast af
þeim samskiptum, þótt ekki
verði rakið hér. Mig langar þó
til þess að lýsa fáeinum eðlis-
þáttum þessa vinar míns, eins
og þeir hafa komið mér fyrir
sjónir.
Dr. Kristinn Guðmundsson er
óvenjulega vel gefinn maður.
Hann er fljótur að átta sig á
hinum flóknustu viðfangsefn-
um og minnugur, svo að af ber.
Það er eins og hann glati aldrei
neinu því, sem hann hefur num-
ið, enda er maðurinn ákaflega
í
Dr. Kristinn Guðmundsson.
fjölfróður. Hann hefur gaman
af að miðla öðrum af þekkingu
sinni — ekki af neinni sýndar-
mennsku, hún er honum fjarri
— heldur af því, að hann hefur
yndi af fróðleik og vill láta
aðra njóta hans með sér. Slíkur
eiginleiki er kennara ómetan-
legur.
Ætla mætti, að það hefði ver-
ið erfitt fyrir dr. Kristin, sem
hafði búið sig undir annað ævi-
starf, að gerast þýzkukennari
við menntaskóla. Aldrei varð
ég þó þess var. Ég efa, að ég
hefði lært þýzku betur af lærð-
um málfræðingi. En þess ber
að geta, að dr. Kristinn á sér-
lega hægt méð að læra og skilja
allt, sem lýtur að málfræði.
Fjölþættir hæfileikar dr.
Kristins Guðmundssonar hafa
haft bað í för með sér, að hann.
hefur gegnt hinum margvísleg-
ustu störfum og sjaldnast séð
fram úr því, sem hann hefur
haft að „gera. Þeir eru t.d. ó-
taldir nefndarfundirnir, sem
hánn hefur setið, — og ótalin
þau efni, sem þar hefur verið
um fjallað. En dr. Kristinn er
ekki aðeins fjölhæfur maður,
|heldur einnig óvenju-verklund-
! aður maður og þolinn við störf,
Þessara hæfileika sinna —-
vinnuþreksins og fjölhæfninn-
ar — hefur dr. Kristinn miklu
fremur goldið en notið, því að
þeirra vegna hefur hann sjald-,
an mátt um frjálst höfuð
strjúka. Hann var öðrum hæfari
til þess að vinna verkin, og' því
lentu þau á honum. Og öll störf
sín hefur dr. Kristinn innt vel
af hendi.
En dr. -Krístinn er ekki að-
eins mikill hæfileikamaður.
Hann er engu síður góður mað-
ur. Engan hef ég þekkt honum
hjálpsamari. Veit ég, að undir
það taka þeir, sem hafa kynnzt
honum náið, og raunar miklu
fleiri. Dr. Kristinn er góðvilj-
aður og greiðvikinn. Hann er
manna gestrisnastur — höfðingi
í lund. Dr. Kristinn er óáleit-
inn að fyrra bragði, en getur
verið harður í horn að taka, ef
því er að skipta.
En þótt dr. Kristinn hafi ver-
ið starfsamur og störfum hlað-
inn, hefur hann þó ávallt gefið
sér tóm til að skemmta sér.
Hann kann því vel að setjast
að bridge-borði. Og hann nýt-
ur þess að gleðjast í hópi góðra
vina. Á slíkum stundum er hann
hrókur alls fagnaðar. Hann er
ljúfur og notalegur, hverjum
manni skemmtilegri.
Ég árna honum og fjölskyldu
hans allra heilla á þessum
merku tímamótum.
Halldór Halldórsson. t
Fasfanefndir endurkosnar á alþingi í gær
Friðjón Skarphéðinsson tók sæti í
fjármálanefnd í stað Áka Jakobssonar
I GÆR fóru fram í sameinuðu þingi og báðum deildum
alþingis kosningar í fastanefndir þingsins. Tóku kosningarnar
skamman. tíma, þar sem allar nefndir voru endurkosnar með
smávegis breytingum.
Breytingarnar eru þær, að
Friðjón Skarphéðinsson tekur
sæti í fjárveitingnefnd í stað
Áka Jakobssonar og Eggert G.
Þorsteinsson tekur sæti í þeim
nefndum, sem Haraldur Guð-
mundsson var áður í.
Fastanefndir þingsins eru nú
þannig skipaðar:
í SAMEINUÐU ÞINGI:
Fjárveitinganefnd:
Halldór Ásgrímsson I
Kari Kristjánsson,
Karl Guðjónsson,
Friðjón Skarphéðinsson,
Halldór E. Sigurðsson,
Sveinbjörn Högnason.
Pétur Ottesen,
Magnús Jónsson, 2.
Jón Kjartansson,
Allsherjarnefnd:
Eiríkur Þorsteinsson
Ásgeir Bjarnason,
Benedikt Gröndal,
Björn Jónsson,
Steingrímur Steinþórsson.
Jón Sigurðsson,
Björn Ólafsson, , M-.
Þingfararkaupsuefnd:
Eiríkur Þorsteinsson,
Gunnar Jóhannsson,
Pétur Pétursson,
Jón Pálmason,
Kjartan J. Jóhannsson.
Utanrikismálanefnd:
A ð a 1 m e n n :
Steingrímur Steinþórsson
Gísli Guðmundsson,
Emil Jónsson,
Finnbogi R. Valdimarsson,
Sveinbjörn Högnason,
Ólafur Thors,
Bjami Benediktsson.
V a r a m e n n :
Páll Zóphóníasson,
Halldór Ásgrímsson,
Gylfi Þ. Gíslason,
Einar Olgeirsson,
Halldór E. Sigurðsson,
Jóhann Jósefsson,
Björn Ólafsson.
Kjörbréfanefnd:
Gísli Guðmundsson,
Áki Jakobsson,
Alfreð Gíslason,
Bjarni Benediktsson,
Friðjón Þórðarson.
' '4
EFRI DEILD:
Fjárhagsnefnd: ' Z'i
Bernharð Stefánsson,
Eggert G. Þorsteinsson,
Björn Jónsson,
Gunnar Thoroddsen, T
Jóhann Jósefsson.
Samgöngumálanefnd: •
Sigurvin Einarsson
Friðjón Skarphéðinsson, u
Björgvin Jónsson,
Jón Kjartansson, j.
Sigurður Bjarnason. í
i ..
Landbúnaðamefnd: |
Páll Zóphóníasson,
Finnbogi R. Valdimarsson,
Sigurvin Einarsson,
Friðjón Þórðarson, 1
Sigurður Ó. Ólafsson. r
- . -/
Sjávarútvegsnefnd: 1
Björgvin Jónsson, ■’
Björn Jónsson,
Friðjón Skarphéðinsson,
Jóhann Jósefsson,
Sigurður Bjarnason,
: í *
Iðnaðarnefnd: ý
Björgvin Jónsson,
Eggert G. Þorsteinsson,
Björn Jónsson,
Framhald af 7. síðu. *