Vísir - 08.10.1912, Side 1

418
Ostar
beslir og ódýrastir
í verslun
Einars Árnasonar
Föt og1 Fataefn'í sVíúfír mes°tl
úrval. Föt sauinuð og afgicidd á, 12-14 tímum
Hvergi ódýrari en í ,láAQSBRÚ5'4‘. Simi 142.
Kemur venjul.út alla daga nema laugard.
Afgr.í suðurenda á Hótel ísl. ll-3og4-6.
25 blöð frá 26 sept. kosta: Á skrifst.SOa.
Send út um landóO au. — Einst. blöð 3 a.
Þriðjud. 8. okt. 1S12.
Háflóð kl. 3,40‘ árd. og kl. 4 síðd.
Háfjara hjer utn bil 6 st. 12‘ síðar.
Afmæli.
Baldvin Einarsson, aktýgjasmiður,
Eyvindur Árnason, snikkari.
Quðm. Þórðarson, bókbindari.
Hannes Hamtesson, póstur.
Á morgun.
Póstar.
Hafnarfjarðarpóstur kemur og fer.
Álftanespóstur kemur og fer.
Veðráíta í dag.
Loftvog £ Vindhraði Veðurlag
Vestm.e. 744,1 9,0 SA 5 Regn
Rvík. 742,8 8,5 0 Regn
ísaf. 743,3 5,2 0 Alsk.
Akureyri 744,9 11,5 S 6 Skýað
Grímsst. 712,5 7,5 SSA 5 Skýað
Seyðisf. 750,0 5,3 0 Regn
Þórshöfn 760,3 10,1 SSV 3 Skýað
I
I
I
I
Hjermeð tilkynnist vinum
og vandamönnum, að jarðar-
för okkar elskulegu dóttur,
Katrínar Kristínar Dalhoff, fer
fram frá heimili okkar, Smiðju-
stíg 5. föstudaginn 11. þ. m.
kl. 11Y2 árd.
Dalhoff Halldórsson.
Margrjet Dalhoff.
ISIJHTEMÍ
Ííílílíistnrnar yiðurkendu, ódýru.fást
lilhlUoUlI lldl ava)t tilbúnar á Hverfisr
götu 6.—Sími 93.—HELQl og EINAR-
Úr bænum.
Fasteignasala þinglesin 3. okt.
Magnús Þorfinnsson selur Ara
Þórðarsyni húseignina Efri-Brekku
við Brekkustíg, dags. 24. sept. þ. á.
Þorbjörn Guðmundsson selur
Þórarni Jónssyni húseignina Krók,
dags. 28. sept..
Jóh. Jóhannesson selur Þorleifi
Guðmundssyni húseignina nr. 38
við Framnesveg, dags. 28. sept.
Skiftaráðandi Reykjavíkur selur
Gísla Gíslasyni húseignina nr. 21
við Vesturgötu.
s>Slum«-hátíö« hjelt Hjálpræðis-
herinn í gærkveldi í kastala sínum
til ágóða fyrirhjúkrunarstarf sitt hjer
í bænum. Þar voru spiluð a horn
ný lög, haldnar ræður um sSlum-
foringja-starfið erlendis, er þeirsögðu
í því fólgið, að hjálpa þeim, er
dýpst væru fallnir ofan í synd, svall
og volæði í stórborgum heimsins.
En þar slík eymd fyndist ekki hjer
á landi eða í bænum,yrði »Slum«-
starf hersins hjer fólgið í hjúkrun-
arstarfsemi.
Á eftir var hlutavelta. Ágóðinn
af hátíð þessari mun hafa veriðlít-
ill, þar fátt manna kom þangað.
Er þó mörgum aurum hjer f bæn-
um ver varið en þeim, sem ganga
til líknar-starfsemi Hjálpræðishersins.
Gestur.
Skrifstofa í Pósthússtræti 14A. Venju-
lega opin kl. 2—4 og 6—8 .
Langbesti augl.síaður í bænum. Augf.
sje skilað fyrir kl.3 daginn fytir birtingu.
almennings.
Um Msnæðisleysið enn,
Jeg taldi mjer trú um, að grein
mín í »Vísi« nýlega um húsnæðis-
leysið mundi bera þann árangur, að
bæarstjórnin mundi á síðasta fundi
hreyfa málinu. Onei, hún ljet það
ógjört, blessuð. Vel má vera, að |
hún álíti ekki ómaksins vert að taka ;
til greina, þótt til einnar raddar
heyrist í stóru — eða srnáu — máli;
þó rekur mig minni til þess, að
hún hafi einnig leitt hjá sjer óskir
— kröfur — kjósendatma frá fjöl-
mennum fundum, sem hjer hafa
verið haldnir; en þótt málinu um
húsnæðisvandræðin verði mót von
minni enginn gaurnur gefinn, þá
verða afleiðingaruar á ábyrgð bæar-
stjórnar og borgara bæarins, ef þeir
þegja jafn þýðingarmikið mál í hel,
eða hvar er nú verkamannafjelagið,
þar sem margir af þessum hús- f
næðitlausu húsfeðrum eru fjelagar í?
Jeg hef heyrt, að einn bæarfull-
trúinn haldi því fram, að bæarfje
laginuberi engin skylda til að skifta
sjer af húsnæðisleysinu, því — segir
hann—framar ber að hefta innflutn-
ing til bæarins en hið gagnstæða.
Þessi skoðun verður líklega af flesturn
álitin tilheyra Iiðna tímanum, og
maður, sem gengur með jafn úr-
eltan grip, væri betur í stólnum
sínum heirna, en í bæarstjórn. —
— Hann þarfnast hvíldarinnar. —
Líka hefi jeg orðið var við, að
menn telja það fjarstæðu, að út-
lendir bæir láti sig nokkru skifta,
þótt húsnæðisleysi beri að höndum.
Jeg skal með einu dæmi af mörg-
um sýna hið gagnstæða, og hljóðar
það þannig:
Kristjanía.
Bærinn reisir verkamanna-
bústaði.
(Grein úr »Social-Demokraten«
18. ág,- 1912.
Bæarstjórnin ræddi á fimtndaginn
var í 4 tíma um húsaleysið; árang-
urinn var, að tillögur nefndar þeirr-
ar, sem um málið hafði fjallað, voru
samþyktar i heild sinni.
Þá var samþykkt í einu hljóði.að
bærinn skyldi kaupa húseignir og
láta reisa á lóðum sínum verka-
mannabústaði með samtals 212
íbúðum. Útgjöldin til húsa og lóða
voru áætluð kr. 745000. Auk
þess voru veittar í einú hljóði allt
aðkr. 120000 til þess að reisa enn
fleiri verkamannaskála.
Enn fremur var samjDykkt, að þau
lán eða ábyrgðir á lánum, sem
bærinn hingað til hefði einungis
veitt byggingarfjelögum,skyldu einn-
ig ná til annarra.
Þótt grein þessi sje stutt, sýnir
hún þó Ijóslega, að t. d. Kristjanía
telur sjer skylt að verja fátæka al-
þýðu frá því hörmungar hlutskifti,
að Iiggja með fjölskyldunr sínum á
götum úti, enda getur engum manni
blandast hugur um, að skoðun ;
þessi er alveg rjett, frá hvaða sjón-
armiði sem hún er tekin.
Jeg vil gjöra ráð fyrir, að bæar-
stjórnin okkar beri hag kjósenda
sinna fyrir brjósti — til þess er hún
auðvitað kosin — en finst henni
þá kjör sumra bæarbúa þoianleg,
þar sem þeir t. d. verða að liggja
í Ieikfimishúsi lærða skólans, í hest-
húsum, grútarskúrum, salthúsum,
kolageymslum og mörgum þvílíkum
vistarverum. Nýlega kom til mín
kona með 3 börn, og sagðist hún
hafa legið nóttina áður undirvagn-
skýli með börnin. Geta menn
stungið upp í eyrun, þegar slíkir
kveinstafir eiga sjer virkilega stað?
Frá árinu 1910 hefur fólki
fjölgað í bænum c. 2,000 og frá
þeim tíma hafa sárfá hús verið
bygð. Fólk hefur því orðið að
þrengja að sjer af vorkunnsemi við
þá bágstöddu, og það svo, að nú
búa sumstaðar allt að 10 manns í
smáherbergjum, og má nærri geta,
hvað Ioftgott muni veri í slíkum
húsakynnum. Þetta liygg jeg að
komi óþægiiega heim við heil-
brigðissamþykt þá, er bæarstjórnin
hleypti af stokkunum ekki alls fyrir
löngu, en heilbrigðislög eru auð-
vitað dauður bókstafur í svona til-
fellum, — þar sem húsafjölgunin
er eina meðalið, — eða brottrekstur
fólksins úr bænum!!
Bæarstjórnin á að reisa haganleg
hús fyrir verkamenn, og sje vel á
haldið og allrar reglu gætt.hygg jeg,
að sýna megi með Ijósum dæmum,
að þettað yrði fjárhagslegur hagn-
aður, auk þeirra þæginda, sem það
skapaði,— mannúðarhliðina má líka
taka mC $. —
Jeg bíð enn átektar nokkra stund.
4. okt. ’ 12.
Jóh. Jóhannesson.
Úl umræðum
bæarstjórnarinnar
3. okt.
----- NI.
Klemens Jónsson kvaðst álíta sjálf-
sagt að mál þettað væri vel athug-
að og sett í nefnd. F.n ekki sagðist
hann álíta uppdrátt af bænum nauð-
synlegan fyrir bæarfógeta, þá er
hann gæfi veðbókarvottorð, þar sem
þau væru gefin út eftir veðmáls-
bókinni en ekki öðru; aftur gæti
uppdrátturinn orðið þægilegur fyrir
lóðareigendur í ýmsum tilfellum og
viðvíkjandi lóðargjaldaskra bæarins;
sagðist vilja leggja þettað mál til um-
sagnar fyrir fjárhagsnefnd.
Tryggvi Gunnarsson kvaðst vera
orðinn það á eftir tímanum, að hann
sæi ekki nauðsyn á að hugsa um
þettað mál núna fyst um sinn.
Sjer ognaði sú skuldasúpa, sem
bærinn væri kominn í; vildi ekki
láta sinna þessu máli, þar sem því
hlyti að fylgja ný lántaka fyrir bæ-
inn; kvaðst vilja láta skólpræsin
ganga fyrir öllu öðru, uns þau væri
komin um bæinn, sém nauðsyn
krefði.
Uppdrættir þeir af bænum, sem
gerðir hefðu verið og kostað miklu
fje til, sæust hvergi, nema uppdrátt-
ur herforingjaráðsins danska, sem
margir ættu og hefðu notað sjer til
leiðbeiningar. En af þeim upp-
dráttum, sem sjerstakir menn hefðu
gjört af bænum væri enginn sjáan-
leg eftirtekja.
Enda gæti hann ekki annað sjeð,
en að tilgangurinn með þessu máli
væri aðeins sá, að veita S. Thor-
oddsen atvinnu, sem hann (Tr. G.)
væri búinn, aö sjá nóg eftir. Kvaðst
ekki vera það barn, að láta blekkjast
af öðru eins og því: að bæarfógeti
mundi gefa út veðbókarvottorð eftir
uppdrættinum, sem væri í mörg
hundruð hlutfalla smækkun og þar
af leiðandi ekki hægt að mæla út
lóðir eftir. Sagðist líka þess viss
að bæarfógeti snerti aldrei við upp-
drætti af bænum til þeirra hluta.
Borgarstjóri spurði hvortþeir vildu
ræða mál þettað meira.
En allir þögðu.
Bar hann þá upp tillögu, um að
kjósa 3 menn til að athuga málið
og gjöra tillögur um það. Var hún
samþykt með 6 á móti 4.
(sbr. Frá bæarstjórnarfuudi í Vísir
4. þ. m.
Te og kaffi í stað
dauðahegningar.
Svo bar til á 18. öld, segirfrakk-
neskt blað nokkurt, að læknir vildi
reyna verkanir hinna tveggja eitur-
tegunda, er menn voru þá teknir að
neyta, kaffi og te. Hann vildiekki
hafa morð á samviskunni og sókti
því um til yfirvaldanna aðsjer væru
fengnir í hendur til þessara tilrauna
tveir glæpamenn, er dæmdir væru
til dauða. Hann hugði þá einnig
að geta ákveðið hvort hinna voða-
legu eiturtegunda væri fljótvirkari.
í tilefni af því voru þá tveir glæpa-
menn náðaðir, það voru ungirmenn
og hraustir og fjekk læknirinn þá
til tilraunanna. — Varð nu hvor
þeirra að drekka á hverjum degi,
annar þrjá bolía af kaffi og hinn
þrjá bolla af te.
Ekki leið á löngu, að illmennum
þessum færi að þykja drykkurinn
góður og undu vel sínum hag.
Þeir dóu báð r í hárri elli, varð
te-drykkjumaði rinn 79 ára, enkaffi-
drykkjumaðurinn 80 ára. En lækn-
inum entist ekki aldur til að sjá
endalokin tilrauna sinna, hann var
áður kominn til feðranna.