Alþýðublaðið - 31.03.1928, Qupperneq 3

flLÞÝÐUBUAÐIÐ
3
liD) ffem i Qlsem ((
y
's L
Ef pér viljið fá gæðavörur, pá biðjið um
. Colman’s mustarð,
Colman’s línsterkju,
Bensdorp’s súkkulaði:
Fín Vanilli og Hollandia.
Libby’s mjólk,
Libby’s tómatsósu.
skipa, tll' pess að rannsaka ii>n~
Kola«verkf@llm
I
Bandaríkiaimm.
Kolaverkfallanna í ríkinu Co-
lorado hefir áður verið getið í
Alpýðublaðinu, en verkföll eru
einnig háð í kolanámunum í ríkj-
unum Pennsylvania, Ohio og
West Virginia. f áreiðanlegaista
vikuriti Bandaríkjanna, „The Li-
terary Digest", er p. 18. febr. p.
é. ilýst allítariega kolaverkföllun-
iuim í pessum ríkjum. Ritið áætilar,
að ef unmið hefði verið i kola-
námunum pann tíma, sem verk-
föllin hafa staðið yfir, pá hafi
vinnulaunin pann tímann numið
100 milljónum dollara En verka-
mennirnir viidu heldur lifa sult-
arlífi helidur en verða við hinum
ósvífnu kröfum námueigendanna,
eins og síðar mun sýnt verða.
Hálf milljón verkamanna, konur
peirra og börn, draga fram lífið,
án nægrar fæðu og viðunamdi
húsaskjóis í baráttu sinni við
kolakóngana. Núna um miðvet-
ur — og veturinn er ómildur í
ríkjunum fyrr nefndu — voru áð
miinsta kosti eitt hundrað púsund
verkattnannafjö’lskýldur í Pennsyl-
vaniu, sem urðu að draga fram
lífiö á premur dollurum á viku,
en pá upphæð fær hver fjölskylda
úr sjóðuan Námumannasambandis-
ins (United Mine Worker’s). Geta
menn gert sér í hugariund við
hvaða hörmungar fjölskyldur
pessar eiga að stríða.
Johnson, fulltrúi Californiu í
Öldungadeild Þjóðpingsins í
Washington, ber pær sakir á köte-
námueigendur og ýms járnbraut-
arfélög, að peir og pau hafi kom-
áð sér samian um að hrinda verk-
fö'llunum af stað, í peim tilgangi
að tvístra félagsskap námu-
manna. öldun.gadeildarpingmenn-
irinir Johnson og Copeland og
tveir pingmenn í fulltrúadeldiinni
(House of Representatives), La
Guardia og Jacobsteln, hafi kraff-
Sst pesis, að tildrögin til verkfall-
anna og ástand alt á kotenámu-
svæðunum Væri rannsakað af
hiinu opinbera. Það er ekki ó-
tmerkari maður en Basil Manly,
isem bendir á pessar staðreyndir,
en hann var formaður nefndar
peirrar, sem Woodrow Wílson
Bandaríkjaforseti á sinni tíð lét
aöarmálin og afstöðu atvinnurek-
enda og verkamanna til peirra
(Woodrow Wilson’s Industriial
Commission). Blaðiö The New
York Evening World fól Mr.
Manly á hendur, að ferðast um
verkfallssvæðiin tll pess að rann-
saka ástandið. f greinum sínum
getur Mr. Manly pess, að marg-
ir kolanámumenn búi í húsurn,
sem peir hafi keypt á heimsstyrj-
aldarárunum, er laun voru há.
En flestir búi pó í húsum, sem
eru eign kotenámueigenda. Þegar
verkfölliu skullu á, létu peir bera
verkamennina út, settu pá út á
gaddinn, snauða af fé, án pess
að hirða um, pótt peir, konur
peirra og börn, hefðu hvergi höfði
sínu að að halla. Stundum voru
verkamannafjölskyldur bornar út
og verkfallsbrjótar látnir flytja
(inn í staðinn. En jafnvel á námu-
svæðum, par sem engar tilraunir
eru gerðar til pess að starfrækja
námurnar með verkfallsbrjótum,
hafa verkamenn verið bornir út.
Og húsin eru látin standa auð.
Námumannasambandið bauðst til
að ábyrgjast húsaleiguna fyrir
verkfallsmenn, en pví boði var
ekki sint. Námumenn og konur
peirra og börn voru rekin út —
um hávetur.
Á kolanámusvæðinu við Pitts-
burgh voru tólf púsund verica-
mannafjölskyldur bornar út,
verkamannafjölskylidur, sem höfðu
átt heima í húsum kotefélaganna
um 5—10 ára skeið eða lengur
og húsin síðan látin stainda auð.
Er vart á öðru von, en vexka-
menn pessir séu beizkir í lund,
er peir eru beittir jafn miskunn-
arlausum aðferðum. Námumanna-
sambandiö brást pá vel við eins
og fyrri, og lét slá upp bráða-
birgðabústöðum handa verkfalls-
mönnum. Annars hefði fólkið
hrunið niður úr kulda og harð-
rétti. En sjóðir námumannasam-
bandsins eru ekki ótæmandi Það
(hefir í mörg horn að líta. En pað
hefir gext pað, sem í pesis valdi
stóð, tii pess að hjálpa. í bráða-
tórgðaskýlum pessum er vana-
lega að eins eitt herbergi, ef her-
hergi skyldi kala. Kofarnir eru
slegnir upp úr óhefluðum borð-
um og paktir tjörupappa. Námu-
mannasambandið leggur verk-
fallsmönnum til kol og hverri
fjöiskýldu doll. 3,00 á viku. Það
fé hxekkur auðvátað ekki einu
ainni til matvælakaupa. Ef um
fimm manma fjölskyldu er að
ræða, er hægt að kaupa mat-
væli fyrir 9 cents á dag á mamn
— 9 cents — Mðlega 40 aura. Ef
verkfallsmenn fengju ekki pessa
aðstoð frá Námumannasamhand-
ánu, hefðu peir fallið úr hor og
harðrétti unnvörpum. (Nl.)
Um dagina 09 vecfinn.
Næturlæknir
er í nótt Guðmundur Guðfinns-
son, Spítalastíg 6, sími 1758.
Alpýðubíaðið
kemur út fyrir hádegi á morg-
un.
Heitast í Vestmannaeyjum, 5
stiga hiti, kdldast í Raufarhöfn
0 stig. Hæð milli Íslands og Fær-
eyja, Grunn lægð fyrir vestan
land. Horfur: Sunnanátt. Úrkomu-
ilaust að líkdndum. Stilt og gott
veður.
Samskotin.
Til aðstandenda péirra, er fór-
ust af „Jónl forseta" afhentar Al-
phl. kr. 868,00, ágóði af sölu á
ræðu séra Árna Sigurðssonar,
„Sjá, hermenn drottins hníga“.
AIls hafa pá Alpbl. borist í sam-
skotasjóðinn kr. 2651,50.
Marzhefti
„Ægis“ er komið út. „Ægi“
ættu sem flestir sjómemr að
kaupa og ekki einungis peir, held-
ur og allir, sem kynnast vilja
starfsemi „Fiskifélags Islands"
og ýmsu pví, er að sjómenisku
og sæförum lýtur.
Til fátæku hjónanna
hafa Alpbl. verið afhentar kr.
10,00 frá Jóhönnu.
Nótnabók
með margs konar nótnaheftum
í (Gade — Weise — Hartmann
— Bellmann o. fl.), merkta Guð-
rún Guðnadóttir, léði ég einhverj-
um í fyrra vetur. Bið ég pann
að gera svo vel og sldla mér
bókinni sem fyrst, eða hvern
pann, er var verður við hana,
að gera mér aðvart. Steindór
Bjömsson, Grettisgötu 10.
Skiðafærið
ætlar Skíðafélag Reykjavíkur
að reyna að nota enn á morgun.
Þeir, er með vilja. vera upp í
fjöll, gefi sig fram við Múller í
Austurstræti 17 fyri'r kl. 6 í kvöM.
Ipróttablaðið,
III. áxg., 4. tbl., átti að koma út
í dag, en vegna breytinga, semí,l.
S. í. varð að láta gera á tilkynn-
ingum um tvö leikmót, er halda
iá í sumar, frestast útkoma pess
fram yfir helgina. Þetta eru kaup.
beðnir að afsaka. Söludrengir
geta fengið blaðið til götusölu
kl. 5—6 á priðjudaginn kemur, 3..
april.
Hrognkelsaveiði.
Rauðmagaveiði hófst fyrir um
pað bil 3 vikum, en grásleppu-
veiði er nýbyrjuð. Fékk einn
maðixr í gær, sem lagt hafðí
nokkur grásleppunet, fimmtíu af
fiski pessum.
„Fálkinn“,
myndablaðið nýja, er nú kom-
ið fyrir almenningssjónir. Það
virðist vera skemtilegt og fróð-
legt, og er fjöldi mynda í pví.
Árbók
héraðs sambands ins „Skarphéð-
inn“ hefir verið send Alpbl.
Ný nnglingastúka i Hafnarfirði.
Næstkomandí sunnudag pann
l. april kl. 1 V* e. h. verður ný
barna- og unglingastúka stofnuð
í Hafnarfirði, og fer athöfnin fram
í Góðtemplarahúsinu. Öll börn og
unglingar eldri en 7 ára eru hjart-
anlega velkomin, — og pau, sem
ætla að gerast stofnendur og ekki
hafa pegar talað við Þorvald
Árnason bæjargjaldkera, sem verð-
ur gæzlumaður, ættu að gera pað
hið allra fyrsta. — Öll börn og
unglingar, sem ekki eru í öðrum
stúkum, ættu nú að gerast félagar.
X.
Ný bók.
Send hefir verið blaðinu ný bók,
er heitir „Njáls saga pumalings á
ferð um Svípjóð". Er pettapýðing
á fyrri hlutanum af ,Nils Holgersons
underbara resa‘ eftir Selmu Lagerlöf.
Bökin er all stör, 177 síður í átta
blaða broti. Aðalsteinn Sigmunds-
son skölastjóri á Eyrarbakka hefir
pýtt bókina og gefið hana út, en
prentuð er hún i prentsmiðjunni
„Acta“. Þetta er einhver hin
frægasta barnabók, sem skrifuð
hefir verið, og er pess að væata, að
hún verði mikið keypt. Hennar
verður nánar minst hér í blaðinu,
sem og „Gráskinnu", „Vöku“ og
hinnar nýju sögu TeödörsFriðrifes-
sonar.
Auglýsingar
geta verið hvort tveggja í senn,
fróðlegar og gagnlegar. Það get-
ur pví ekki talist hygginn les-
andi, [sem lætur sig engu skifta,
hvað auglýst er. Ég kaupi AI-
pýðublaðið og les par með á-
nægju hvert orð, og margan eyr-
inn hefi ég sparað mínu fíátæka
heimili með pví að lesa vandlega
allar auglýsingar, sem í pví eru,
en pær eru nú orðnar býsna
m, argar. Ég notfæri mér eftir getu
og pörfum pað, sem pær hafa að
bjóða, og sjái ég ekkert í dag
við mitt hæfi, pá bíð ég rólegur
til næsta dags eðá næstnæsita
dags, pví pegar ég frétti utan aði
mér um, að pessi.og pessi aug-