Vísir - 22.02.1914, Page 2

Palladómar.
---- Frh.
Fánataka Fálkamanna 12. júní
síðastl. er öllum þjóðræknum mönn-
um í fersku minni.
Fánatakan snart innstu og við-
kvæmustu strengi þjóðrækinna Is-
lendinga, strengi ættjarðarástarinn-
ar og þjóðrækninnar. Og þeir
þjóðræknismenn, sem áður höfðu
reyndar ekki haft neinar tiltakanleg-
ar mætur á Krítarflagginu eða
admiralsfárianum gríska, fengu nóg
af fánatökunni 12. júní síðastl. Einn
meðal þeirra manna var L. H. B.
Þegar hann sá, að Danir Jögðu
undir sig með hervaldi í fyllsta
lagaleysi, eins og hann sjálfur hef-
ur sýnt fram á, bláhvíta fánann, er
þjóðin hans var að helga sjer, þá
gat hann ekki lengur orða bundist
eða átt sitjandahlut að því máli.
Hann skar upp herör í kjördæmi
sínu, ef svo mætti orða það, skaut
á borgarafundi samdægurs, með
hinum þingmanninum, og fjekk með
Iófataki allra fundarmanna samþykkt
mótmæli gegn fánatökunni.
En hann Ijet ekki þar við stað-
ar nema.
Fyrsta frumvarpið, sem kom fram
af hálfu þingmanna síðasta þingi,
var frumvarp til laga um íslenskan
sjerfána. Flutningsmenn frumvarps-
ins voru L. H. B. og tveir þing-
menn aðrir. Frumvarp þetta er svo
sem ekki tómar málalengingar. Það
er fá orð í fullri meiningu og
hijóðar svo (Alþ.tíð. 1913. A, þgsk.
35):
»Hjer á landi skal vera lög-
gild rfáni.
Sameinaö Alþingi ræður
gerð fánans.«
Ekki bar mönnum saman um að
í frumvarpi þessu feldist allt það,
er fánalöggjöf vor þarf að halda.
Þó hefði engum átt að vera of-
raun að sjá það, að hjer var svo
sem ekki verið að rænast eftirsigl-
ingafána, Dönum til angurs og
ásteitingar. Orðin »hjer á landi«
máttu auðsjáanlega úr því skera, að
ekki átti eiginlega að nota sjóleið-
ina út í ystu æsar með þennan
fána. Vitanlega var sagt, að undir
orðunum »hjerálandi« feldist ann-
ars hin stærsta stjórnkænska. Þau
gerðu hvorki meira nje minna en
það, að heimila þennan »sjerfána«
í landhelgi vorri, þar með á höfn-
am, vikum og vogum, og það væri
þó rjettarbót frá því, sem væri.
Þá var orðið »sjerfáni«. Það átti
að sýna skilmerkilega, að fáninn
væri ekki sameiginlegur við aðra,
ekki við Kríteyinga og ekki við —
Dani. En þarna sýndist nú samt
helst einhver hangur á. Gat verið
að Danir grettu sig eða geifluðu
við forskeytið »sjer«. En ekki mun
aðal-flutningsmaður frumvarpsins
hafa talið Dani hafa þar nein lög
til að gretta sig eöa geifla.
Loks var ákvæðið um að sam-
einað Alþingi rjeði gerð fánans.
Það þótti mesta kostaþing. Sam-
einað Alþingi gat þ náttúrlega
ráðið því, að hafa fánann t. a. m.
rauðan með svörtum krossi, svo
að hann væri þó ekki alveg eins
og Dannebrog, og ennfremur gat
_________________V '■ S I R______________
Söngvarnir úr Ljenharði fógeta
eftir ÁRNA THORSTEINSSON
eru komnir út og fást hjá öllum bóksölum bæarins.
Bókaverslun Sigfúsar Eymundssonar.
Mynd af Hallgrími Pjeturssyni
fæst nú hjá bóksölum hjer í bænum og víðar og kostar 50 aura.
Kaupendur barnabl. „Æskan“ fá hana ókeypis áafgreiðsl-
unni um leið og þeir borga blaðið.
Fyrir sjómenn
allskonar rúmteppi með stórum afslætti. Einnig sjómannadýmtr, vandaðar
og ódýrar hjá
Jónatan Þorsteinssyni,
Laugaveg 31.
Litíð fyrst inn,
þegar á fatnaði eðajvefnaðarvöru þurflð
aðghalda,
til Ásg. G. Gunnlaugsson & Co.
Austurstræti 1.
Fyrirtaks
Geymslupláss
í miðbænum
(Hafnarstræti), er til leigu.
Afgreiðslan vísar á.
það ráðið því, að hafa fánann
kringlóttan eins og potthlamm; því
þá gat ekki verið um að villast, að
hann væri þó »sjer«-fáni. Þá gat
sameinað Alþingi og ráðið því, að
fáninn væri alveg eins og Krítar-
flaggið, og loks gat sameinað Alþ.
ráðið því, að fáninn yrði bara —
Dannebrog, ef Danir færu t. a. m.
að gretta sig eða geifla yfir þessu
»sjer« framan við fána. — Við öllu
var svo sem sjeð.
Sanngjörnum mönnum og vor-
kunnsömum við lítið og fátækt þjóð-
fjelag sitt, sýndist víst helst, að
svona hlyti fánalöggjöfin vor að
vera, ef hún ætti að verða oss hag-
kvæm til frambúðar.
Þess var og að Iyktum getið,
svona í hljóði, að sfærstu og djúp-
hyggnustu stjórnmálamenn vorfr
segðu, að slík fánalög sem þessi
yrði hverjum mannl, er til þess
yrði valin, óhætt að bera upp fyrir
konung í ríkisráði Dana, þótt aldrei
nema núverandi ráðherra kynni að
vilja veigra sjer við því. Og þetta
var nú að !ra viti langstærsti
kosturinn við fánafrumvarpið, eins
og það kom fram í fyrstu. Þessi
kostur einn gat gert það að ’verk-
um, að einhver meðal bestu d$
mestu manna þjóðarinnar gerði það
kann ske fyrir bænastað þingsins,
að taka við ráðherratigninni, til þess
að fiytja málið við konung, þótt
núverandi ráðherra brysti kjark til
þess.
Frh.
Eftir Albert Engström.
----- Frh.
Hann hafði tekið guðfræðispróf
í Reykjavík og aldrei komist út
fyrir landssteinana. Hann hafði
þvíaldrei sjeðgreni- eða furu-trje —
hann brosti er hann var að skýra
frá því, brosti hjarianlega að öllu,
augu hans fengu gulbrúnan gljáa,
og við og við varð hann að setja
son sinn á knje sjer og vera með
blíðuatlot við hann. Jeg sá það,
að presturinn á Barði var ekki
eins og fólk er flest. Mjer virtist
hann lfkjast einhverjum, sem jeg
þekkti, en hverjum? Jeg leitaði
í minninu. — Jú, hann líktist
Axel Gallén, enda þótt hann væri
höfðinu hærri en hann.
Hann sagði frá og spurði og
sagði frá. Hann var auðvitað bóndi,
ein* og allir sveitaprestar á íslandi.
Notiðtækifærið
Gaska og Pottar,
Leir- og Glas-vörur,
Þar á meðal Steikaraföt, stór og smá,
Pottar og Katlar emaileraðir,
Skolpfötur, Olíubrúsar og m. fl.
Stór afsláttur til 1. mars,
|
: í verslun Jóns Arnasonar.
jj Vesturgötu 39.
">
>! __ _______
Því þar er engan mun að finna
á daglegu lífi presta og bænda.
Aftur tókum við í nefið — aftur
og aflur— oghannskýrði frá ýmsu
um landnám hjeraðsins. Um Þórð
: Iandnámsmann. er bjó á Knapp-
í stöðum hjer í nágrenninu, og Helga
j' Jandnámsmann, er heygður var í
i nánd við Haganes, og um Flóka, sem
f kvað liggja undir öðrum hvorum
j Flókasteimnna í Flókadal. Prestur-
inn bauð okkur í nefið af sínu
tóbaki; það var skorið heima, þurt
með baun í og geymdi hann það
í glerflösku, því hann átti engan
baukinn. Hann varð æ fjörugri og
stjórnmálamaðurinn varð að sitja
hjá með nefið, sem kvefið leitaði
sjer úlrásar um, og hafðist ekki að.
Presturinn sagði sögur frá ýmsum
stöðum — við máttum hreint ekki
fara að sjá heitu Iaugina, fyr en
við höfðum drukkið súkkulaði með
honum.
En við gátum ekki drukkið það
nú, alveg ofan í kaffið, því við
höfðum verið of drjúgtækir á
brauðið, sem með því var.
— Nú, en þá verðið þið að fá
skyr !
Og nú fengum við fyrsta sinni
að bragða þeunan eldforna íslenska
mat, sem er verulega ljúffengur. í
ferðasögu sinni frá íslandi hefur
Hermann komist næst því rjetta
um lýsinguna á því, er hann jafn-
ar því við fromage a la creme.
En það var ekki nóg með skyrið
tómt.
Við urðum að jeta okkur fulla
upp í háls af nýum lummum með
sykri ofaná. Þær eru einnig uppá-
haldsmatur íslendinga. Sem betur
fór bauð hann okkur ekki skyr-
hákarl.
Fylgja okkur til laugarinnar? Já,
mikil ósköp, svo velkomið! En við
höfðum nógan tíma, ekkert lá á.
Vilduni við ekki koma með honum
að draga á fyrir lax í Flókadalsá?
Vildum? Þó það væri nú!
Við þyrftum ekki að ganga, hreint
ekki. Við skyldum fá að ríða þang-
að með honum, hann þyrfti hvort
sem væri hesta við ádráttinn. Og
hann bað afsökunar á því að geta
ekki boðið okkur neitt hressandi,
því hann hefði það alls ekki á heim-
ilinu. Hann yrði of hreifur af víni,
rjeði sjer ekki, ef hann bragðaði
nokkuð að ráði.
Stjórnmálamaðurinn vildi ekki
koma með ab veiða lax. Sagðist
þurfa að þvo hendur sínar og svo
væri hann líka þreyttur.
»Mjer virðist stjórnmálamenn þurfi
æði oft að þvo hendur sínar,« sagði
jeg.
Prestur leit til mín og glolti við.
Frh.