Vísir - 09.02.1915, Blaðsíða 1

1324
V I S I R
Stærsta, besta og ódýrasta
blað á íslenska tungu.
Utn 500 tölublöð um árið.
Verð innanlands: Einstök
b!öð 3 au. Mánuður 60 au.
Ársfj. kr. 1,75. Árg. kr. 7,00.
Erl. kr. 9 00 eða 21/, doll.
J+J-

Þriðjudaginn 9. febrúar E9!5.
-&
V I S I R
keniur úl kl. 12 á hádegi
hvern dag.
Skrifstofa og afgreiðsla cr í
Austurstræti 14. Opin kl. 7
árd. tíl kl 8 síðd, Sími 400.
Ritstjóri. Gunnar Signrásson
(frá Selalæk). Til viðt. 2—3
ar-
-53
Mr JDyettfefö ,SanUas? sUvon o^ $\m\ \9ö
Qamia Bfó
Kongurinn,
Sorgarleikur í 3 þáttum.
Aðalhlutverkið leikur frægasti
leikari Þýskalands,
Albert Bassermann.
Hann hefir að eins einu sinni
leikið áður í kvikmyndaleik, og
það var í hinni miklu mynd
»Hinnc, sem sýnd var í Gamla
Bíó í fyrra. En flestir munu
minnast þessa fræga leikara með
ánægju.
I síðasta sinn.
Hernaðartæki nútímans
Herútbúnaður stórveldanna hefir
aukist stórkostlega á síðari árum,
eins og allir vita. Stórveldin hafa
háð kapphiaup um það, hvert þeirra
hefði ægilegri vígvélum á að skipa.
Fyrir rúmum 100 árum voru ekki
til gufuskip í heiminum Nú eru
ekki einungis til gufuskip, heldur
hka skip sem ganga fyrir rafmagni,
og jafnvel samanþiýstu lofti. Mönn-
getur því skilist, að talsvert manu-
vit og vísindaleg nákvæmni hefir
farið til þess á síðustu öld, og þó
einkum á síðustu 10—20 árum
hennar, að finna upp hinar ægi-
legu vígvélar, sem notaðar eru í
þessum öfriðí.
Það niá segja, að endalok þessa
stríðs séu að mestu leyti undir því
komin, hver þjóðin hefir fultkomn-
ari tæki. Á landi vinna herirnir
hver um s!g lílið á, þar hafa þær
mjög lík verkfæri, að gæðum. Þó
hafa Þjóðverjar stærri fallbyssur en
hinir, og hafa þær hjálpað þeim mik-
ið, einkum í byrjun ófriðarins, það
eru 42 cm. fallbyssurnar,
sem hafa verið á hvers manns vörum
nú upp á síðkastið. Með þessum
fallbyssum náðu Þjóðverjar t. d.
kastölunum í Antwerpen, sem álitn-
ir voru óvinnandi, á 11 d ö g u m.
Það er hið mesta þrekvirki, sem
enn hefir verið gert í ófriðnum.
En þessar byssur Þjóðveija hafa
þann slæma galla, að þær eru ekki
nothæfar nema til að skjóta á kast-
ala. Þess vegna verður þeim ekki
eins mikið gagn að þeím og ætla
mætti, því að ófriðurinn er nú að-
alega háöur úr skotgryfjum á ber-
svæði, en þar eru þessar byssur
gagnsiausar. Þessar byssur hafa
líka þann slæmu galla, að þær eru
svo þungar, að ekki er hægt að
flytja þær nema með óskapiegri
fyrirhöfn, og ekki nema eftir ágæt-
um vegum. Það má því óbætt
fullytða, að Þjóðverjum verði iítið
gagn að þessum byssum, nema þeir
geti rofið herlíiiur óvinanna og sest
um kastala þeirra, eins og þeir'
gerðu í Belgíu.
Sú uppfyndning, sem einna mest
hefir veriö umrætt nú á síðustu
árum, er — neðansjávarbátarnir —.
Ein sog nafnið bendir til, geia þeir
farið um niðri í sjónum,
Þeir eru líkastir vindli í laginu,
digrastir fram og mjókka aftur.
Þegar þeir sigla oíansjávar, ganga
þeir fyrir gasolín-bifvélum sem gera
tvent í einu, að knýja áfram bát-
ana og framleiða rafmagn. Raf-
magninu er svo safnað saman f
rafmagnsgeyma og það geymt þar,
þangað til báturinn kafar, þá er
' þetta rafrnagn notað til að knýja
bátinn áfram, því gasolínvélin kem-
ur ekki að neinu haidi þegar bát-
urinn fer um niðri í sjónum, af
því vélin getur þá ekki komið út-
brunna gasinu frá sér.
Þegar bátarnir fara ofansjávar er
þe m stýrt frá stjórnpalii, sem er
uppi á skipinu, og þá hafa þeir
dalítið mastur, sem flagg blaktir á,
til að sýna, hverrar þjóðar þeir eru,
en kafi þeir undir sjávarmál er bæði
stjórnpallinum og mastrinu hleypt
niður í skipið, en upp frá bátnum
gengur þá nijö stöng, sem má
hækka og lækka eftir vild. Á end-
anum á þessari stöng er spegill,
sem kastar Ijósinu fra haffletinum
niður í stýrisklefann og koma þá
fram myndir af yfirborði hafsins á
hvítt borð, sem stýrimaðurinn situr
við. — Á þennan hátt geta menn-
irnir niðri í sjónum séð, hvað ger-
ist á yfirborði hafsins,
Þegar bátarnir eru látnir sökkva
er vatni lileypt inn í klefa á hlið-
unum, því meiru vat ii, sem bátn-
um er ætlað að fara dýpra. Eu eigi
báturinn að fara aftur upp á yfir-
borðið, er vatninu dælt út úr klef-
unum með afarsterkum dæium. Bili
þessar dælur, svo að ekki sé hægt
að koma vatninu burtu úr kiefun-
um, er samt hægt að koma bátn-
um upp á yfirborðið með þvf að
losa blýkjöl, sem er á skipinu ; þá
léttist báturinn nógu- mikið til þess,
að honum skýtur upp á yfirborðið.
Þegar bátarnir eru í kafi, er loft
ið í þeím endurnýjað með súrefni,
sem haft er samanþjappað á flösk-
um niðri í skipinu. Tappinn er
tekinn úr flöskunum og súrefninu
helt úr. Til þess að finna fljótt,
þegar loftiö tekur að|spillast, hafa
menn rottur, því undir eins og
ioftið fer að mengast ofmikið með
kolsýru, fara rotturnar að ókyrrast.
Bæði neðansjávarbálar og torpedo
bátar hafa áhöld til að geta sent
frá sér lorpedoskeyti. Þessi íund-
urskeyti eru einhverjar allra voða-
iegustu vígvélar nútímans. Það eru
afarsterk stálhylki, alt að 4 metrar
á lengd, og eru þannig útbúin, að
aftast í hylkinu er vél, sein knýr
liylkið áfram í sjónum ; aflið, sem
þ ssi vél gengur fyrir, er saman-
þrýst loít. Fyrir framan véiina er
liylkið fyit af tundri, sem springur
undir eins og skeytið rekst í; ef
skeytið hittir skip, sprengir það
undir eins gat á súðina, svo sjór-
itin fellur inn, og það þó súðin sé
úr margra þumiunga þykku stáli.
Af þessu getur maður hæglega séð,
hvílik voðavél þetta er. Þessum
skeytum er ekki skotið úr byssum,
heldur er þeim blásið með lofti út
úr pípum, sem eru hliðum skip-
ar.na neðansjávar; þau siýra sér
sjáif í sjónurn með krossstýri, sem
á þeim er, svo þau geta ekki íaiið
neitt annað en bcint áfrain. Þegar
þessi skeyti voru fundin upp, var
mikið um þaö ræít, hvernig ha.gt
væri að verjast þeim. Einhver fann
þá upp á því snjallræði, að setja
stálnet utan á skipin til að veiða
skeytin í, svo aö oddurinn rækist
ekki í og skeytin gætu ekki sprung-
ið; en það varð ekki að neinu
gagni, því að annar fann það upp,
að setja klippur framan á hvert
skeyti og kliptu þær netið í sundur!
Þavð hefir heyrst frá Þjóðverjum,
að þeir hefðu búið til nýlega neð-
ansjávarbáta, sem væru miklu full-
komnari en öii önnur sjóhernaðar-
tæki, setn enn væru þekt. Hvort
þetta er rétt verður reynslan að
skera úr, en óvarlegt er að neita
þvi', að það geti verið satt, því
mikið er hugvit mannanna.
T. ,/i,
Nýja Bíó
Erlend tíðindi
ssgsa
Enginn er annars
bróðir í leik.
Amerfskur kvikmyndasjón-
leikur 2 þáttum (50 atr).
Mynd þessi, sem er frá þræla-
stríði Norður-Ameríkumanna,
er einhver besta hernaðar-
myndin, sem sýnd hefir verið
hér á landi.
334

Í
| Leikfélag Eeykjavíkur
I —
1
Syndir annara
$í verða leiknar miðvikudaginn
10. febrúar. kl. 8.
Aðgöngumiða má panta í
bókaversl. ísafoldar.
Kappglíman
um
Armanns-
I
Gefið til Samverjans.
gleður þá sem bágt eiga.
Það
skjöidinn
verður bráðlega.
Allir glímumenn mæti í kveid
kl. 9 í leikfimishúsi mentaskólans.
Reykjavík 9. febrúar 1915.
Stjórnin.
»Botnia«
var ekki komin til Vestmanna-
eyja kl. 9. í morgun.
Nýja verslun
hefir Kristján Jónsson, frá
Skarði í Haukadal í Dalasýsiu,
byrjað á Frakkast. 7 hér í bænum.
fk-
%----------------Jl
Skrifstofa og afgreiðsla
^Eimskipafél. Islands
í KAUPMANNAHÖFN er í
Strandgade M 21.