Vísir - 05.03.1916, Blaðsíða 2

VjíSlK
VISIR
A f g r e i ö s 1 a blaðsins á Hótel
Island er opin frá kl. 8—8 á hverj-
um degi,
Inngangur frá Vallarstræti.
Skrifstofa á sama stað, inng. frá
Aöalstr. — Ritstjórinn til viötals frá
ki. 2-3.
Sími 400.— P. O. Box 367.
Landsspítalinn.
Landsspítalinn og Reykjavík.
[Úr ritg, Q, Ciaessens læknis í Læknabl.J
[Niðurl.j
Það er ekki svo að skilja, að
landsspítalans sé brýn þörf ein-
göngu vegna mentunar lœkna,
Ijósmæðra og hjúkrunarkvenna.
Sjáifum sjúklingunum má ekki
gleyma! Hér eru alt of fá spít-
alarúm handa sjúklingum innan
bœjar og utan. Reykjavíkurbær
er í spítalahraki og mun verða
innan fárra ára eini kaupstaður-
inn á íslandi, sem á sér ekkert
sjúkrahús. Er slíkt vanvirðulaust?
— Finst borgurum þessa bæjar
tryggilegt að eiga engan stað, er
bœrinn ræður yfir handa þeim,
sem spítalavist þurfa? Reykja-
víkurbær hefir hingað til hliðrað
sér alveg frá því að sjá sjúk-
lingum sínum fyrir spítalavist. —
Höfuðstaðurinn hefir látið Jóseís-
systurnar hafa fyrir að halda uppi
spítala, þær hafa haft fyrirhöfn-
ina, útgjöldin og stundum van-
þakklætið. Systurnar hafa veitt
reykvískum sjúklingum sérstakan
Kvennhetjan
frá Loos.
--- Frh.
marga særða menn borna gegn-
um bæinn. Mjög mikil klór-lykt
fanst og tókum við mikið út af
höfuðverk og svima. Samt gat
eg ekki stilt mig um að klifrast
upp til að njósna. það var ekki
orðið mikið eftir af loftinu og
varð eg að leggjast flöt og halda
mér við bitana, því eg hékk svo
að segja í lausu lofti. En eg sá
ekkert fyrir þoku og þar að
auki svimaði mig svo að eg varð
að láta aftur augun, eg held jafn-
vel að liðið hafi yfir mig sem
allra snöggvast. þegar eg rakn-
aði við, var þokan orðin minni
og eg sá einhverjar undarlegar
verur ráðast á skotgrafir þjóð-
verja.
þær líktust fremur púkum en
mönnum. Andlitin voru grá með
voðalega stór augu og munnur-
inn stóð út eins og strókur. þeg-
ar eg var búinn að hugsa mig
afslátt og reynst mörgum fátæk-
lingum vel, allar vinna þær kaup-
Iaust. Þær hafa aldrei beðið
landið eða bæinn um styrk til
reksturs spítalans og heldur ekki
verið boðinn hann. Bæjarfélagið
fyrirverður sig jafnvel ekki fyrir
að leggja vatnsskatt á þetía guðs-
þakka fyrirtæki. Útsvar þurfa
þær þó ekki að greiða!
Jósefssysturnar vita vel, að
spítali þeirra er ekki svo full-
kominn sem skyldi, Landakots-
spítalinn er heldur ekki reistur
með það fyrir augum að vera
landsspítali og háskólaspítali. —
Stóri bruninn sem varð hér í
bænum á síðastliðnu vori, hefir
opnað augu okkar fyrir því, að
eldshættan er þar mjög mikil.
Spítalinn er reistur úr timbri;
stofur allar pappalagðar innan, '
auðvitað gæti eidur eytt húsinu
á mjög skömmum tíma. Mann-
björg er altaf erfið á sjúkrahús-
um þar sem fjöldi sjúklinganna
er ósjálfbjarga. Eins er ástatt á
Laugarnesspítala og Kleppshæl-
inu. Eldhættan vofir yfir öllum
þessum spitölum.
Landakotsspítalinn er reistur
árið 1902, og var þá áætlaður
hæfilega stór eftir stærð bæjar-
ins, pláss var ætlað 50—Ö0 sjúk-
lingum, en íbúar Reykjavíkur voru
þá íúm 7 þúsund. Vegna stækk-
unar bæjarins — íbúatala Reykja-
víkur er nú rúm 14 þúsund —
og þar af leiðandi fjölgun sjúk-
linga, hafa systurnar á seinni
árum oftast nær haft 70—80
sjúklinga á spítalanum í senn.
Þetta er óheppilegt og skaðlegt
á marga lund. Ekki einungis
sjúklingum með almenna sjúk-
dóma hefir orðið að hrúga sam-
an á spítalanum. Sá ósómi hefir
hingað til átt sér stað, að Reykja-#
víkurbær á engan spítala, þar
sem hægt er að einangra sjúk-
linga með skarlatssótt, taugaveiki,
mænusótt, difteritis og aðra
landlæga næma sjúkdóma. Hjálp-
in hefir hér aftur komið frá
Landakotsspítala. Hann hefir
hlaupið undir bagga með bæjar-
félaginu og veitt móttöku sjúl$-
lingum með taukaveiki og difter-
itis, enda þótt spítalinn sé als
ekki ætlaður slíkum sjúklingum. S
Eg þarf ekki að lýsa fyrir les-
endum Læknablaðsins hve ó-
heppilegt þetta fyrirkomulag er.
Skarlatssótt stingur sér niður
við og við hér í bænum, sjúk-
lingarnir eru »einangraðir« í
heimahúsum, einangrunin er oft
og tíðum sama og engin, enda
óframkvæmanleg í litlum og !é-
Iegum húsakynnum, getur verið
að öll fjölskyldan búi í einni
stofu og húsfaðirinn þurfi að
ganga út til vinnu sinnar. Skar-
latssóttin hér í bæ hefir, eftir
því sem læknunum ber saman
um, verið mjög væg á seinni
árum og þess vegna hefir alt
»slampast af«. En þessi væga
skarlatssótt gæti vel snúist í
skæða farsóft, slíkt getur orðið
fyr en varir. Hvernig er bærinn
þá settur? Ef til kæmi, ætti hann
ekki rúm fyrir einn einasta sjúk-
ling. Á landsspítalanum fyrir-
T I L M I N N I S:
Baðhúsið opið >•, d; 8-8, ld.kv. lil 11
Borgarst.skrifát. í brunastöð opín v. d
11-3
Bæjarfóg.skrifst. Hverfisg. op, v. d. 10-2
og 4-7
Bæjargjaldk, Laufásv. kl. 12-3 og 5-7 v.d
Islandsbanki opinn 10-4.
K. F. U. M. Alm. samk.sunnd.8Vj siðd
Landakotsspít. Sjúkravitj.tími kl. 11-1.
Landsbankínn 10-3. Bankastjórn til við-
' tals 10-12
Landsbókasafn 12-3 og 5-8. Utlán 1-3
Landssiminn opinn v. d, daglangt (8-9)
Helga daga 10-12 og 4-7
Náttúrugripasafnið opið V/,-21/, siðd.
Pósthúsið opið v. d. 9-7, sunnd. 9-1
Samábyrgðin 12-2 og 4-b.
Stjórnarráðsskrifstofurnar opn. 10-4 v. d.
Vifilsstaðahælið. Hcimsóknart'mi 12-1
Þjóðmenjasafnið opið sd. þd. fmd. 12-2
Ókeypis lækning háskólans
Kirkjustræti 12:
Alm. lækningar á þriðjud. og föstud.
kl. 12—1.
Eyrna-, nef- og hálslækningar á föstud.
kl. 2—3.
Tannlækningar á þriðjud. kl. 2—3.
Augnlækningar í Lækjargötu 2 á ir.ið-
vikud. kl. 2—3.
Landsféhirðir kl. 10—2 og 5—6.
Morgunkjólar. Svuntur. Kvenn
& Telpukápur. Barnakjólar.
Álnavara. Cheviot.Silki. Slifsi o.fl
Saumastofan á Laugavegi 24
hugaða þyrfti auðvitað að vera
deild, í sérstöku húsi, ætluð
sjúklingum með epidemiska
sjúkdóma. Stúdentunum veitti
heldur ekki af að sjá þar sem
flesta þess konar sjúklinga.
Fastur lœknisvörður mundi
auðvitað verða á landsspítalan-
um, svo sem tíðkast erlendis.
Þangað gætu leitað sjúklingar
utan úr bæ, sem þurfa fljótrar
hjálpar við. Þó læknarnir séu
margir í Reykjavík, er oft erfitt
dálítið um, sá eg að þetta mundu
vera grímur gegn gasloftinu.
þó að erfitt væri að sjá bún-
ing þeirra, þá rak eg samt aug-
un í að þeir voru i stuttum pils-
um. þótti mér þetta undarlegt,
því eg hafði aldrei séð þjóðbún-
ing Skota og hafði aldrei heyrt
„kilt“ *) nefndan á nafn.
Eg flýtti mér niður í kjallarann
við hliðina, þar sem móðir mín
og systkini voru ásamt öðru
fólki,
Eg sagði þeim frá hvað eg
hafði séð og var spurð hvort
þetta væri Englendingar og hvern-
ig þeir litu út.
„þeir eru í stuttum pilsum".
„það eru ef til vill kvenrétt-
indakonur", sagði einhver í fullri
alvöru, því þjóðverjar höfðu í
háði sagt, að Englendingar hefðu
heila hersveit af „s u f f r a g e 11-
u m“.
Áhlaup Skota var svo ákaft að
þjóðvarjar urðu að láta undan
síga. En það verður að unna
þeim sannmælis og kannast við
að þeir voru hraustir og snarráðir.
*) Svo heitir felda pilsið, sem Há-
skotar hafa. -
þegar þeir voru búnir að missa
skotgrafir sínar, bygðu þeir skot-
garða úr gaddavír„á strætunum
og kjallarana gjörðu þeir að
smávirkjum, fallbyssum sínum
komu þeir svo vel fyrir að heita
má að barist hafi verið um hverja
kjallaraholu og hverja smugu.
Sem dæmi um þolgæði Prússa
má geta þess, að þrír hermenn
höfðu falið sig í kjallara og
höfðu þar þeytibyssu og jafnvel
eftir að Englendingar höfðu náð
bænum á sitt vald héldu þeir á-
fram að skjóta á þá. Enginn
vissi í fyrstu hvaðan skotin komu,
en svo komst alt upp og þeir
voru drepnir.
það var skotska hersveitin
„Black Watch“, sem fyrst náði
inngöngu í Loos.
Áhlaupið var gjört í þrennu
lagi, en þegar þessir þrír fylk-
ingaármar náðu saman má segja
að sigurinn væri viss, þó að
reyndar væru enn margir þjóð-
verjar í bænumi.
Á Skotum var reglulegur ber-
serksgangur og voru þeir ótta-
legir útlits, er þeir óðu áfram
sveittir og blóðugir. Grímunum
höfðu þeir ýtt upp á höfuöið og
voru þessi höfuðföt til þess að
þeir sýndust enn ófrýnilegri. Ótta
sló jafnvel á íbúa Loos við að
sjá þá og skriðu menn í fylgsni
sín, en mér fanst eg endilega
þurfa að láta þá skilja hvað við
urðum fegin komu þeirra. En
hvernig átti eg að fara að því ?
þá hugkvæmdist mér að ganga á
móti þeim og syngja fyrstu stef-
in af þjóðsöngi vorum. Her-
mennirnir skildu tilgang minn
og hrópuðu: „Við enskir, við
skotskir“. þannig kyntumst við.
Hár velvaxinn liðsforingi gekk
fremstur og sagði eg við hann:
„Mér þykir vænt um að vera
hin fyrsta franska kona, sem
þakka ykkur hjálpina“.
„það er gott“, sagði hann bros-
andi, „seinna........
Og í sannleika það var eng-
inn tími til að fjölyrða um þetta,
því enn var barist á strætunum.
Hann gekk inn í húsið okkar
og breiddi út landsuppdrátt og
beiddi mig um nokkrar upplýs-
ingar. Eg gaf honum þær, en
svo bætti eg við : „það er betra
að eg vísi ykkur veg sjálf“.