Vísir - 02.01.1917, Blaðsíða 2

VxSjR

Afgraiðsla blaðsins&Hötel
íiland er opin frá ki. 8—8 á
hveijnm degi.
Inngangnr frá Vallaritræti.
Skrifitofa á lama stað, inng.
frá Aðalstr. — Ritstjórinn til
viðtali frá kl. 3—i.
| Simi 400. P.O. Box 867.
1| Prentsiniðjan á Langa-
ig veg 4. Sími 188.
| Anglýsingnm veitt móttaka
X i Landsstjörnunni eftir kl. 8
J á kvöldin. ^
nna i j in'aTi 11 U U U L> t4|A|»
Fitumagn mjólknr.
í 854. tbl. Vísis þ. ð. ér getið
um að heilhrigðisnefnd og rann-
sóknarstofan álíti að hið rýra fltu-
magn nýmjólkur í Keykjavík og
grend muni stafa frá því, hve
heyin verkuðuit illa í sumar sem
leið. Um þetta atriði hefir ekk-
ert verið sagt af hálfu rannsókn-
arstofunnar, en hitt bera skýrsl-
ur rannsóknarstofunnar roeð sér,
að fitumagn í nýmjólk hefir lækk-
að að mun eftir burð kúnna og
fjöldi af mjólkurframleiðendum
geti þar af leiðandi ekki fullnægt
núgildandi mjólknrreglugerð hvað
fitumagnið snertir. Þetta er ekki
ný bóla, en sannleikurinn er sá,
að rannsóknarstofan hefir fyrst í
ár haft stöðugt eftirlit með fitu-
magninu í mjólkinni og þess vegna
er nú hægt að dæma um binn
greinilega mismun á fitumagni í
nýmjólk fyrir og eftir burð kúnna.
Áður en lágmarb fitumagns mjólk-
ur var sett í mjólkurreglugerð
bæjarins, kanuaði Ásgeir Torfason
efnafræðingur fitumagn mjólkur úr
300 kúm í Reykjavík og nágrenni;
fitan reyndist þá að meðaltali
3(65°/o' En þessi niðurstaða sann-
ar ekki, að fitumagneákvæði
mjólkurreglagerðarinnar sé rétt-
mætt, því mjólkarsýnishornin voru
tekin seinni part vetrar eða undir
vor (sbr. 25. árg. Búnanarr.). Þá
ern snemmbærar býr farnar að
geldast, og það er knnnugt, að
kýr í Rvik og grend eru flestar
snemmbærar; það má nokkuð ráða
af hinu misjafna mjólkuraðstrt-ymi
til bæjarins. Áður en fitumagns-
ákvæðið í núgiidandi mjólkurreglu-
gerð var ákT;eðið, bar nuðvicoð að
kanna fitumí- , i mjólkinni þegar
hún var mess., eða þá einu sinni
á ársfjórðuug árlangt. Eftir því
sem Ásgeir Torfason saorði mér,
tók hann þetta einmitt fiaru við
nokkra af bæjarfulltrúum áður en
búið var að samþykkja mjólkar-
reglugerðina.
Þegar mjölurreglngerð bæjarins
var samin, voru Danir búnir að
ákveða 3% fltulágmark í mjólk,
sem seld væri til Kunpm&nna-
hafnar. Þetta er eftirtektarvert,
þvi allir vita, að Dmir bafa gert
sér far nm að ala upp kýr með
tilliti til smjörgerðar. Þjóðverjar
voru búnir að ákveða 3°/0 fitu-
markíð löngu á undan Dönum og
sama má segja um fleiri þjóðir.
Það virðist þvi undarlegt að bæjar-
fulltrúar skyldu ekki fara að dæmi
annara þjóða, sem reynsluna höfðu
fyrir sér, þvi skilyrðin munu þó
að minsta kosti ekki vera betri
hér, eins og Jón Þorlákssot tók
fram á siðasta bæjarstjórnarfundi.
Hér hanga allir í fitunni, eins og
öil önnur efni i mjólkinni séu
einskis virði. Þegar gömln bú-
konnrnar mintust á mjóikurgæði,
töluðu þær fyrst um kostinn í
rpjólkinni, svo um rjómann; en
nú er öldÍD önnur.
Það er áreiðanlegt, að nýmjólk
getur verið sæmilega góð, þó hún
hafi ekki nema 3% fitu, og mér
er óskiljanlegt, hvers vegna hæjar-
fulltrúar hanga í þessn háa fltn-
marki og hafa hvað eítir annað
fengið bendingar nm, að mjólkur-
framleiðendur gætu ekki fullnægt
kröfunum. Til litils er að halda
því fram, að það sé órannsakað
mál, hvort fitulágmarkið sé of
hátt, því í mörg ár hefir rann-
sóknarstofunni borist mjólk til at-
hugnnar og fitan í henni hefir
oft reynst minni en 3,25%» en
mjólkin samt verið ósvikin að
nndanskildnm örfáum tilfellnm.
Fleat mjólknrsýnishorn berast
rannsóknarstofnnni jafnan í desem-
ber og fram í janúar, því á því
tímabili kvartar almenningnr mest
yfir lítilli fltn f mjólkinni. í þess-
nm mánnði hefir fitnmagn verið
kannað í mjólk frá fjölda mörg-
nm mjólkurframleiðendum, og
niðurstaðan er sú, að meiri hlut-
inn af mjólkinni hefir minna en
3.25% af fitn, og þótt fitumagnið
þyki nú kynlega lítið, þá er hér
nm ekkert annað að ræðaenhina
árlegu og eðlilegu endnrtekningn
fiturýrnunar i mjólk, sem æfin-
lega kemur í Ijós nm þetta leyti
árs.
Það er anðvitað sjálfsögð skylda
bæjarfulltrú að tryggja Reykvík-
ingum svo góða og feita mjðlk
sem unt er, en þegar meiri hlut-
inn af þeirri mjólk, sem seld er
til bæjarins er að eðlisfari fitu-
rýrari en mjólknrreglngerðin
ákveður, þá er til lítils að berja
höfðinu við steininn.
Mér virðist nauðsynlegt að
lækka fitulágmarbið svo að leyfi-
legt sé að selja meiri hlutann af
þeirri mjólk, sem framleidd er í
Reykjavík og umhverfi. Það er
ekkert neyðarúrræði að lækka
fitumagn nýmjólknr niður í 3%,
en hitt er ilt áítand og áhyggjn-
efni, hve mjólkurþurð í Reykja-
vík er mikil. í Reykjavík og
grend eru um 800 kýr, og þött
gert sé ráð fyrir að hver kýr
mjólki um 2000 litr. árlega, verð-
ur mjólkurmagnið samt hér nm
bil helmingi minna en bæir er-
lendis með líkri íbúatöln og
Reykjavík láta sér nægja. Eg
geri ráð fyrir að bæjarfalltiúam
sé kunnugt um þetta og þese
vegna skil eg ekki þá ráðstöfun
snmra bæjarfnilrúa, að vilja gera
ræka af márkaðinnm alla nýmjólk
Símskeyti
frá fréttaritara ,Visis‘.
Kaupm.höfn 30. dea.
Bandamenn hafa neitað friðarboðnm Þjóðverja.
Þjóðverjar gera áköf áhlanp hjá Verdnn. — Orusturn-
ar halda enn áfram í Moldan.
Ágrip af feröaáætlun
Sameinaða gnfnskipafél. milli Kaupm.hafnar, Leith,
Færeyja og islands 1917.
Island Ceres Botnia
Frá Kaupmannahöfn 7 jan. 19 jan. 23 jan.
— Leith , 11 — 23 — 27 —
— Reyðarfirði 26 —§
— Seyðisfirði 28 —
— Vopnafirði . ' 28 -§
— Húsavík 29 -§
— Ákureyri 31 —
— Sanðárkrók • . . 1 febr.§
— ísafirði 2 —
til Reykjavikur 16 jan. 4 — 1 febr.
Frá Reykjavík 22 jan. 6 — 12 —
— Seyðisfirði 14 -§
— Thorshavn *25 — ...
— Leith 29 — 12 — 19 —
til KanpmanEahafnar 2 febr. 16 — 23 —
'Vestixr.
Frá Reykjavik 5 febr.
— ísafirði 7 —
— Dýrafirði r' -§
— Bíldudal 8 -§
— Patreksfirði 8 -§
til Reykjavíknr 9 —
§ á þessum stöðum verðnr aðeins komið við ef næg ástæða þykir tU.
* aðeins fyrir póst og farþega.
sem hefir minni fitu en 3,25%.
Öðru vísi er farið að erlendis.
Þar eru til ákvæði nm að öll sú
nýmjólk sem ekbi hafi 3% fitu.
skuli teljaaf nr. 2 og seljast með
lægra vefoi (en ekki gerð ræk
af markaðinnm). Þetta virðist
mér san. gjörn lagaákvæði bæði í
garð mjólkurframleiðenda og
þeirra sem kanpa mjólkina. Mnndi
ekki líkt fyrirkomnlag vera heppi-
Iegt einnig hér, þar sem nm
vernlega mjólknrþurð er að ræða?
Líklegt er að slíkar ráðstafanir
tryggi bænum ekbi einungis alla
þá mjólb, sem nú er framleidd í
Reykjavík og umhverfi, heldnr
einnig feitari mjólk á næstu ár-
um, því þegar farið er að meta
Yerð mjólkur eftir fitu eða gæð-
nm, þá er þsð talsverð hvöt fyrir
mjólkurframleiðendnr að boma sér
npp kúm, sem fullnægt geta að
minsta kosti 3% fituábvæðinn.
Fiokknn á rojólk hefir anðvitað i
för með sér ankið eftirlit með
mjólknrsölnnni; sölufyrirkomulag-
ið yrði að breytast frá því sem
nú er, því fullnægjandi eftirlit
verður að öðrnm kosti of dýrt.
Mér flýgur í hug að fækka mætti
útsölnstöðunum og nmbæta þá um
leið; eða þá að mjólkurframleið-
endnm væri gert að skyldu að
boma á einn stað með mjólkina
til athugunar. Hvaða fyrirkomu-
lag yrði heppilegnst ekal eg ekki
um segja.
Eg vildi með þessum línnm að
eins vekja athygli bæjarfnlltrúa
á Þvj', hvernig í raun og veru er
ástatt með fitumagn mjólkur og
hver nauðsyn beri til þess að
flokka mjólbina en senda hana
ekki heim til framleiðenda þótt
hún fnllnægi ekki núgildandi á-
kvæðnm mjólkurreglugerðarinnar.
30. des. 1916.
Gísli Guðmundsson.