Vísir - 17.12.1918, Blaðsíða 3

V í S I R
Góð jölagjöf.
Hinar margeftirspurðu dömu og telpu handtöskur — ennfremur
margar tegundir af peningabuddum eru aftur komnar í
vorslunliia Breiöatolili.
Áreiðanlega ódýrastar í bænum. — Spyrjið um verð —
Siml 168.
Jólaleikir.
Sá siður, að fara í leiki á jól-
unum, er alkunnur hér á landi.
Hann hefir víst, sem margt ann-
að gott, borist hingað frá út-
löndum, liklega lielst frá Dan-
mörku, með kaupsýslumönnum
og embættismönnum. ]?etta má
t. d. ráða af nafninu „pantaleik-
ur“, eu Pantelege, þeir sem tíðk-
ast á Norðurlöndum, eru að vísu
margskonar leikir, en allir eiga
þeir sammerkt í því að hafa
„panta“, og enda þeir svo með
uppboði hinna vcðsettu muna,
„pantanna“, er öðru nafni kall-
asl dómur. pessir leikir eru fyr-
ir fjölmenni, útheimta rúmgóð
lnisakynni og hafa yfirleitt all-
mikið umstang í för með sér.
Hér á landi vildi brenna við, að
dómarnir eða uppboðin snerust
mest um ástir og kossa, og var
því þeim persónum, er voru í
kyrþei að draga sig saman, sem
kallað var, meinilla við ef leynd-
armáli þeirra var ljóslrað upp
með smellnum kossadómi, jafn-
vel þó tilviljun ein réði þar
mestu um, því það var svo sem
sjálfsagt, að kossadómnum bar
að fullnægja að öllum ásjáandi.
Hiit var og alltitt, að svo hittist
illa á, að mikillát heimasæta var
dæmd til að kyssa þann, sem
minst var virður, til dæmis
fjósamaiminn eða þann sem
ekki hafði sem best orð á sér í
kvennamálum, svo að jafnvel að
því gat rckið að öðrum mönn-
um, er báru hug til meyjarinn-
ar, þótti nóg um, ef hún gerði
sig líklega til að fullnægja dómn-
um, en á þvi stóð iðulega, svo
að jafnvel varð að beita áeggj-
unum og næstum ofbeldi til að
fá dómnum fullnægt. Menn
sættu sig ekki við að hætta leikn-
um fyrr en allir höfðu int af
hendi hin tildæmdu lögskil, enda
var ekki laust við að sumir litu
svo á, að dómar þessir væru eins
konar örlagadómar.
pessi jólaleiks-gleðskapur end-
aði ekki ætíð eins glaðlcga og
jólahátiðinni var teamboðið og
til var ætlast. Barsmíð og tölu-
verðar ryskingar voru oft af-
leiðingamar, einkum ef menn
voru ölvaðir orðnir, sem oft bar
við. pegar jólaleikur fór vel
fram ogvar stjórnað svo að kom-
ist varð hjá öllum vandræðum,
var hann bcsta skemtun, jafnvel
fyrir börn, en þeir sem einu sinni
höfðu brent sig á lionum, voru
oftast ófúsir til að taka þátt í
honum á ný, og varð þá stundmn
ekkert úr gleðskapnum, cr sum-
ii skárust úr leik.
Erlendis eru nú mjög tiðkaðir
orðnir aðrir kyrlátari leikir, er
kallast einu nafni Selskabsspil,
og eru þeir með ýmsu móti,
Fyrirmyndir þeirra eru tafl og
spil að öðrum þræði en siunpart
leikirnii'. Fyrir livem eru tilbú-
in sérstök spil eða töfl cða hvort-
tveggja, og vinningar eru eins á
ýmsa vegu, stundum með tölu-
vinningi eða einhverjum heiðri,
er leikmun fylgir. Svarti Pétur
er í raun og veru ófullkominn
leikur af þessu tagi, og svo er
um fleh'i leiki mcð venjulegum
spilum og tafli, en nýtísku Sel-
skabssjiil (sem við getum nefnt
Spilaleiki, þvi að ekki er nauð-
synlegt að hafa gestaboð, þ. e.
Selskab, til þess að fara i slikan
leik) eru svo f jölbreytt orðin, að
hver getur valið eitthvað við sitt
hæfi, og svo geta menn skifl uni
og aukið niargbreytnina.
Ýmsir líkir leikir eru þegar
orðnir alþektir hér á landi, svo
sein Refskák, Mylla, GoðatafIr
Kotra og fl„ en þetla eru ekki
hinir eiginlegu spilaleikir, lieldur
eingöngu taflleikir og fyrirreniir
arar hinna, sem oft eru spila- og
taflleikir í senn.
Helstu spilaleikir eru: Halma,
Lotto, Ludo, Ferðalotterí, Spunt-
ingar og svör, AHir níu, Gæsa—
spil, Domino, Froskur og Naðra
(Frö og Slange), Myndalotterí
og Sögulegt fjögramannaspil
(Historisk Firkort) og er þá
komið yfir að myndaklossum,
myndabókum og myndablöðum,
sem eru fyrinnynd hinna síðast
töldu.
Allflestar sortir þessara leik-
spila eru til í verslun Arna Ei-
ríkssonar, og ættu menn, sem
vilja hafa siðsamar og i'ólegar
jólaskemtanir, að reyna þau.
(AugL)

263
\oss við sjálfan sig og hann færði sig sem
fjærst bóndamim svo að strikkaði á
hlekkjunum.
„Hann var veikur,“ bætti maðurinn við.
„Níræðhr var hann orðinn og hafði ekki
viðþol fyi'ir kvölum. Svona hafði hann
verið í tíu ái'. Svo var það, að hann sagði
við mig: Wassilew, taktu öxina og dreptu
mig iyeð henni. En guð hefir.skipað börn-
iinmn að hlýða foreldruin síinun og þess
xegna gerði eg það sem liann sagði mjer.
Dómararnir hjeldu nú ekki að jeg hefði
gert það ai' hlýðni. peir sögðu að jeg mundi
hafa gert þetta lil að ná seni fýrst í arf-
inn. Fin þcir þekkja ekki guð og lialda
•ekki hans boð.“
Pétur Voss færði sig aftur nær honnm;
hann varð snortinn af þessari einföldu rök-
semdafærslu.
Hennennirnir, sem sáu um fangafluin-
ingiini sváfi: meðan járnbrautarlestin var
, á ferðinni. Fangarnir lágu eða sátu á gólf-
inu og máttu ekki tala saman nema i hálf-
uni hljóðum. Lestin nam staðar við þriðju
hverja járnbrautarstöð. Fangarnir fengu
þá að fara út og draga að sér hreint loft,
hrista dofann i’ir fófunum og betla. Og
allir brautarþjónarnir og aðrir, seni á stöð-
iimi voru, gáfu þeim eittlivað. Pétur Voss
• umhaðist mjög þessa rússnesku gjafmildi.
264
Hermeimirnir fengu sinn skerf af gjöf-
uiuun og þeir voru því venjulega i góðu
skapi. Og það varðaði miklu!
Frá Karidolow var farið eftir liliðar-
braut út af Síberíubrauthmi, meðfram
Schilka til Srjeteusk. ]?aðan var farið sjó-
veg niður eftir Amur alla leið til Dúi. Allir
fögnuðu þvi að ferðalagið var brált á enda.
Og loks var komið til Dúi. Hlekkirnir
voru aðgættir, fangamir fluttir á land og
þeim fylkt fyrir framan Kósakkana. Maun-
fjöldi mikill safnaðist þar umhverfis af
meðaumkun og forvitni.
„Góðan dagiim, herra Voss,“ kallaði ein-
hver á ensku.
„pað er Dodd“, hugsaði Pétur \ oss og
gegndiþvi engu. Hann hlaut að hafa nuitað
Kósökkunum, þvi að þeir létu liann af-
skiftalausan.
„Viljið þér gefa mér nokkra vindla,
maður minn,“ sagði Iwan Basarow, eða
Pélur Voss öðru nafni, á þýsku.
„Gerið þér svo vel,“ sagði Dodd og fékk
honum vindlahylki sitt.
Pétur Voss tæmdi það, og rétti honum
það svo aftur.
„þakk' yðúr fyrir,“ sagði liann góðlát-
lega, lyfti upp húfunni og stakk einum
vindlinum upp i sig.
265 (
„Og eina éídspýtu, ef þjer gætuð.“ Dodd
átti líka eldspýtu.
„Ætlið þér nú ckki að fara að liætta
þessum skrípaleik, beira Voss?“ spurði
Iraim á ensku. „Verri getur hegningin fvnir
miljónaþjófnaðinn ekki orðið en það, sem
þér eigið i vændum hér. Scgið þér mér nxv
hvar peningarnir eru og þá skal eg sjá um,
að yður verði slept innan fárra daga. Fru.
Voss er hérna lika. Við höfum beðið efth’
yður með óþreyju.“
Pétri \hiss varð dálílið Iiverft við þessa
fregn, þó að ekki væri það af afbrýðis-
semi. Hann vissi, að Polly mundi að eins
lrafa farið þessa ferð með Dödd sin vegna.
„Skili'ð þér kveðju minni til frúarinnar,“ .
sagði hann á þýsku, og hristi hönd Dodds
svo að hringlaði í lilekkjunum. „Og vænl
þætti niér um, ef þér vilduð lita dálítl’ð
efUr henni framvegis.“
Dodd livæsti blótsyrði út á milli tanh-
ann-a, æfur yfir þessari rósemi Péturs.
„]?að er ástæðulaust fyrir okkur að vera
að slá hver öðrum gullliamra,“ sagði liann.
„Segið þér mér nú þegar i stað livar mil-
jónirnar eru!“
Og hann gleymdi þvi alveg hvar liann
var og hvernig ástatt var, og tók hranalega
í hálsmál Péturs Voss. eða Iwans Basa-
l'OWS.