Vísir - 07.01.1919, Qupperneq 3

VÍ&IR
av

1 Saumavélar f með braðhjóli og póleruðum kassa kr. 66,00.
J. &Gi\l lasob«e'a1|'

Friðarumlaitanir
Austurrikis
1917.
Gali?ia fyrir Elsass-Lothriagea.
Friöarumleitanir Austurríkis-
manna áriö 1917 og bréf Karls
keisara til Sixtusar prins, eru
mönnum enn í fersku minni. —
— í bréfum þessum haföi
keisarinn heitiö' aö vinna aö því,
aö Þjóöverjar létu Eisass-Lot-
hringen af hendi viö Frakka, ef
þaö gæti orðiö til þess, aö friður
kæmist á. Ekkert varð opinbert um
þetta fyr en löngu síöar.og þá varð
þaö til þess, aö Czernin, utanríkis-
ráöherra Austurríkis varö aö scgja
af sér. En ekkert frekara fengu
tnenn að vita tun þessar málaleit-
anir Austurríkismanna eöa hvem-
ig þeir ætluöu aö fá Þjóðverja til
að afsala sér Eisass-Lothringen.
Nú hefir amerískur fréttarit-
;tri átt tal viö Czernin greifa t Vín
síöan vopnahléiö komst á, og hef-
ir þaÖ eftir honum, aö Austurrík-
ismenn hafi leitaö allra ráða til aö
koma á friði áriö 1917. Þeir hati
jafnvel boöið Þjóðverjum Galiziu,
mesta kola- og olíuland ríkisins, ef
þeir vildu láta ElsassLothringen af
hendi við Frakka. En tilboðum
þeirra var þverneitað. Ludendorff
hershöföingi haföi jafnvel í heit-
itigum, að segja Austurríkismönn-
um stríö á hendur, ef þeir semdu
sérfriö,
I apríl 1917 sendi Czernin Karli
keisara bréf, þar sem hann full-
yrti, að kafbátahernaöur Þjóöverja
mundi mistakast, að Miðveldin
gætu aldri unnið sigair í ófriönum
og því væri ekki annars kostuF, en
að neyða Þjóöverja til að 'semja
friö. Hann sagöi, að stjórnarbylt-
ing væri í aðsigi óg þeir keisarnn
báðir myndu hröklast frá völdum;
það værí skylda stjórnarinnar aö
gera sér það Ijóst, hvernig fara
hlyti, og reyna aö komast að sæmi-
legum skilmálum, áður en það
værí orðið um seitian, Þýskaland
værí alveg eins statt eins og Aust-
urríki; enginn tryði lengur á sigur
UÖrir en hemaðarflokkarnir; þátt-
taka Bandaríkjanna í ófriðnum
mundí fáða úrslítumtm, þó að þvt
værí haldið fram í Þýskalandi. aö
þau tnyndu koma um seinan til
sogunnar. Þaö vært hiö háskaleg-
ítsta í stjórnmálum, að viljaekkisjá
annaö en þaö, sent væri manni
hagkvæmast og nú væri ekki utn
nema eitt aö gera, aö reytia að
koina friöarsamningum á þegar í
staö.
Keisarinn félst á þetta, og síðan
varð þaö aö ráði, að bjóöa Þjóð-
verjum Galiziu og láta þeim eftir
rússneska Pólland, ef þeir vildu
láta Elsass-Lothringen af hendi
viö Frakka. — Czernin fór á fund
Bethmann-Hollwegs og skýröi
honum frá þessari ráðagerð, en
hann gat ekki fallist á hana,
vegna þess, að þýska þjóðin
mundi ekki skilja það, að nokkur
þörf væri á því, aö láta nokkur
lönd af hendi.
Eftir þetta segist Czemin hafa
sent jafnaðarmanninn Wassilko
til Berlínar, án þess aö þýsku
stjórninni væri kunnugt um erindi
hans. Hann átti tal við þá Erzberg-
en og dr. Súdekum (jafnaðarm.)
unt tnáliö. Þeiv tóku báðir vel í
þaÖ og báru fram tillögur i þing-
inu, og hófu árás á hernaðarflokk-
inn og Stór-Þjóöverjana. En þá
hófust aftur sigurvinningar Þjóö-
verja og þingið gerði ekkert. Og
svo var það altaí. Þegar Miðveld-
in áttu í vök að verjast, voru
bandamenn þinir stæltustu, en þeg-
ar þeim veitti betur, mátti Luden-
dorff ekki heyra friðarsamninga
nefnda. Czernin kvaðst altaf hafa
viljaö nota tækifærið, þegar Miö-
veldunum veitti betur, til að kom-
ast að friðarsamningum, og segist
halda að þaö hefði getaö tekist.
Einu sinni segist hann hafa sent
Mensdorff greifa til Sviss, til þess
að ræöa friðarmálin viö íulltrúa
bandamanna og Þjóðverja, en ekk-
ert ákveðið svar hafa fengið frá
neinum. Þeir Lloyd George og
Clemenceau hafi virt staðráðnir
i því að kúga Þjóöverja og Luden-
dorff hafði samskonar fyrirætlan-
ir. Wilson einn haföi sérstööu.
Austurfíkismönnum voru þannig
allar leiöir bannaöar, því ef þeir
heföu leitaö sérfriöarsamninga,
myndtt Þjóðverjar hafa ráöist á
þá og saga Austurrikis þá verið á
enda. Czernin segir, aö alt hafi
strandaö á Ludendorff og Luden-
dorff hafi ráðið því, aö Þjóöverjar
tóku Lithauen og Kúrland af Rúss-
um, er friður var saminn í Brest-
Litovsk. Kúhlmann hafi ekki vilj-
aö þaö og Austurríkismenn hafi
engin lönd tekiö af Rússum. Aö
nokkru leyti eigi Trotzky sök á
því, hvernig fór i Brest-Litovsk.
þvi aö hann hafi meö áskorun sinni
til þýsku þjóöarínnar um aö hefja
stjómarbyltingu og beita stjórn og
herforingja ofbeldi, æst ráðandi
menn t Berlín á mótl sér.
Ekki heldur Czernin aö Vil-
hjálmur keisari sé upphafsmaður
ófriöarins, og ekki heldur Franz
Joseph Austurríkiskeisari, hann
heldur að þeir hafi báöir veriö and-
vígir ófriði,. en ekkí fengið viö
neitt ráðiö. Helst heldur hann, að
valdasýki einstakra stjórnmála-
ntanna, sé um að ketina, því aö viö-
sjár miklar hafi þá veriö meö
stjómmálamönnunum og einn vilj-
að aiman feigan í valdastólnum, til
þess að geta komist aö sjálfur.
Flugsamgöngurnar.
Flugmálaráöherra Breta hafði,
samkvæmt loftskeyti setri hingaö
barst 21. f. m. sagt í ræöu, er liann
hélt í Manchester, aö þaö \ræri álit
sttt aö flugtækin yröu orðin alveg
óháö veöri og vindi aö 5 árum
liðnum, Má það telja íeikna fram-
för, ef svo yrði bókstaflega tekiö,
Eins og metin' vita, eru engin
fartæki fullkomlega trygg. — Á
hverju ári farast svo og svo mörg
skip, og meö sanni má það segja
að ekki eru opnu bátamir okkar
og jafnvel ekki vélbátamir trygg-
ari en flugvélar. nenta síðttr sé.
Það, mundi að minsta kosti þykja
allþungur skattur á thannslífuni
þar sent fluglistin er lengst komin,
ef jafnmargir flugmenn færust á
■ári úr jafnfámennum hóp eins og
fiskimannastéttin er lijá oss.
Fluglistin hefir nú um hríö ver-
ið nær eingöngu í þjónustu hern-
aöar. Þar er auðvitað manntjóniö
tnikiö, enda hreint ekki gætt allr-
ar þeirrar yarúðar, sem hægt et
að gæta ttndir venjulegum ástæö-
um. —<
Nú þega er búiö að finna vélar
fyrir flugreiðar, setn eru léttar en
þó svo sterkar, aö þaö má jafnvel
stýra ti! hafnar í talsverðum
stormi. Gangvissa þessara véla
mun þó eigi eins trygg og þyngri
véla, sem standa á föstum grund-
velli. En þantt ágalla má aö tniklu
leyti vega upp, meö því aö hafa
fleiri aflvélar ett etna í hverri flug-
reið. En til þess þarf aftur stærri
reiö meö meira burðarafli. Enda
em nú ltka flugreiðar þær, sem
fariö er að stníöa ti! flutninga,
hafðar stórar.
Samkvæmt skeyti, seni kotn eigt
alls fyrir löngu, var t Paris gerö
tilraun tneð fólksflutníngsflugreið,
sem bar um 30 nratm#r7og hepnaö-
ist sá flutningur mæta vel.
Til þess að gera flugsamgöng-
ur setn tryggastar et' nú lögð á-
hersla á að fara aö eins afmark-
aðar leiöir, þar sem góðir lend-
ingarstaöir eru, meö ekki oflöngu
millibili. Ef vélin bilar, má lenda
á einhverjum hinna næstu. Eru
lendingarstaðir þessir merktir svo
greinilega, aö þeiv sjást vel úr
lofti og Ijósmerki höfö þegar dimt
er, svo að þar meg'i jafnt lenda á
nóttu setn degi.
ÞaÖ sem gerir aö ekki er nú
þegar alment farið aö taka flug-
reiöarnar í þjónustu friösamra
samgangna. er eínmitt þaö, aö
skiptilag er ekki komiö á þessar
afmörkuöu flugleiöir. í þéttbygð-
unt löndum getur þaö haft ýmsa
örðugleika i för meö sér aö fá
næga og góöa lendíngarstaði. Þá
kostar það og umræöur og þjark
eigi all-lítiö, hvort flugferöir eigi
að eins aö vera ríkisfyrirtæki, eöa
aö leyfa þær einstökutn mönnum,
og Ityaöa reglur þá bcri að setja
og hvaöa tryggingar aö heimta.
í atmríki því, sem ófriðarlöndin
nú eiga, má því búast við nokkr-
um töfutn á því, aö alveg reglu-
legar flugsatngöngur verði séttar
á stofn. En þær eru í aösigi og
framtíð þeirra verður eflaust
glæsilegri eu flesta dreymir um,
Friðor i Þýska-
landi.
Fregniraar, setn bártist hirjg-
að á dögunum, um nýja byltingu
i Þýskalaudi hafa verið flugu-
fregnir einar. Satnkvæmt sið-
ustu fregnum, eru hægfara jafn-
aðarmenn þar enn við völd og
virðast nú fastari í sessi en éð-
ur. Byltingin, sem um var tal-
að, virðiat ekki hafa veriö ann-
að en smáuppþot af hálíu sjó-
Jiðsntanna.
í enskum bFðum frá 14. áe-
sember er sagt frá viðtali, sem
tiðindamaður danska blaðsins
„Berlingske Tidende11 hafði étt
við Seheidemann raðherra, og það
er haft eftir honum, að horfurnar
vænt þá að batna. Scheidemann
sagði, að ekki mundi þurfa meira
til að bæla Spartaeushreyfinguna
niður en að hneppa um fimtíu
ntenn í varðhald; en stjórnin
ætlaði engu ofbeldi að beita, þó
að hún máshe yrði að afvopna
stuðningemenn Spartaeus-flokks-
ins meðal hermannanna. — Lieb-
knecht sagði hann að væri ekki
með fullu viti (ekki ,,normalH).
Bráðabirgðastjórnin vifl hraða
þingkosningum sem mest, í þeirri
von að þingið, þegar það kem-
ur saman, geti sannfært Wilson
forseta um, að „nýttw Þýskaland
sé rieið upp, og brýnir það fyr-
ir þjóðinni að þingkosningarnar
séu „fyrirrennari“ friðarins.
í Prússlandi eiga kosningar
að fara fram átta dögum eftir
rikisþingsEosningarnar.
Tiðindamaður enska blaðsins
„Daily Express" hefir átt tal við
forsætisráðherrann þýska eða
kanslarann, Ebert, um ástandið
í Þýskalandi, og hefir það eftir
honum, að alt sé undir matvæl*
unum komið.
„Eins sannfærður og ég er um
það, að stjórnmálaskoðanir gera
okkur aldrei að Maximalistum, eins
fullviss er eg uin hitt, að mat-
vælaskorturinn getur gert það“,
sagði Ebert. „En því er nú ver, að
við það ræður stjórnin ekkert.
Matvælabirgðir okkar liafa verið
sagðar miklu meiri en þær eru;
þær eru ekhi til, nema í skýrsl-
unum. Þar við bætist, aö við
höfum veriö sviftir égætum ak-
uryrkjulöndum með vopnahlés-
sk lmálunum og sanjgöngutæki
hafa verið tekin af okkur og
allir flutningar teptir. Stjórnin
veröur þvl aö treysta á aðstoð