Vísir - 22.01.1919, Page 5

VÍSIR
Skngga-Finnnr
og isleoska orðabósin.
Maöur sem þykist heita Finnur
Finnsson, fann í tbl. ,,Tímans“
]). á., hvöt hjá sér til aS gera ís-
jensku orðabókina a'ð umtalsefni.
Þar er alt á sama veg sem annað
hjá Tíma-klíkunni: Hann byrjar á
þvi að vara við, að bókin verði
gerð að stöðugum bitlingi og
kemst þá út í að fara stórniðrandi
orðum um Jón heitinn Ólafsson og
verk hans. Það tal er bæði illmann-
legt o'g rangt að ýrnsu, en svo í til-
bót, kemur það þessu máli ekkert
við. Tilætlunin með orðabók Jóns
var sú, að fá út sem fylsta alþýð-
lega orðabók yfir rnálið að fornu
og nýju, en svo féll hann frá ný-
byrjuðu verkinu. Eftir lát Jóns
sóttu tveir rnenn, sem hvorugur"
mun af öðrum hafa vitað, um að
halda verkinu áfram. Það voru þeir
dr. Björn Bjarnarson og síra Jóh.
L. L. Jóhannesson.
Nú hætti þingið við fyrri stein-
una í málinu, og áleit að meiri
þörf væri á að fá vísindalega orða-
bók, þvi hina væri altaf hægt að
senija. Niðurstaðan varð þá, að
setja báða umsækjendurna við
starfið að stofnun vísindalegrai
orðabókar og að auki málvitring-
inn Þorberg Þórðarson, einkmn til
styrktar í því aö safna orðum úr
talmálinu.
Þegar nú dr. Björn dó í drep-
sóttinni , varð staðan vitanlega
laus, og þá sækir sá eini norrænu-
fræðingar sem nú er til embættis-
laus, Jak. Jóh. Smári, urn stöð-
una og enginn annar, svo hér sýn-
ist sem engin deila hefði átt eða
þprft að verða, úr því umsækjand-
inn var alls ekki kunnur að nein-
um óþokkaskap eða ónytjungs-
hætti, heldur er þektur sem góður
drengur og gáfumaður, vel fær i
vísindagrein sinni. Það mundi og
mega telja meðmæli, að hann
sýndi kenslumálaráðherra að hann
sé langt kominn að semja þá ís-
íensku orðskýringarfræði, sem
honum hefir verið veittur styrk-
ur til.
En þó segir þessi Skugga-Finn-
ur, að þarna sé vandinn að finna
hæfan mann til verksins, kunnan
að dugnaði og samvizkusemi —
alveg eins og Jakob vanti þessa
kosti — og ekki megi gera bók-
ina að gustukaverki. En alt þetta
tal um vandann, er auðsjáanlega
tóm uppgerð, því sem óskeikull
dómari í málinu, stingur hann
tafarlaust upp á Jóni kennara Ö-
feigssyni, sem einkar hæfum tii
starfsins. Þeim manni.sem allsekki
er norrænufræðingur,á að veraþað
til meðmæla, að hann hefir i niörg
ár haft þýzku orðabókina í smíð-
um, en sem enn hefir ekkert sést
af, þó mörgum sé fariö að leiðast
þar eftir einhverju. Líka eiga það
meðmæli að vera, að Sigf. Blön-
dal fól honuni að sjá um útgáfu
sinnar bókar, svo gögnin liggja
nú hjá Jóni, en hins getur hann
cir&a 8 tonna stðr með 8 hesta Dan-
vél, Báturinn sterkur og vélin í göðu
lagi. Bátnum fyigja segi og legufæri.
Hann er hér á höfninni. — Allar nác-
ari upplýsingar hjá
ekki, aö öll þau gögn eiga að fara
til semjanda vísindalegu orðabók-
arimlar, hverjir sem þeir verða.
Þessi árás á heiðursmann, sem
ekkert hafði til saka unnið annað
en að sækja um laust starf, var
því óþverralegri sem hún var ó-
bein, Jakob Smári ekki nefndui,
en ávalt farið í felur á 1:>ak við
nafn Jóns Ófeigssonar. Þegar svo
Jakob Smári svarar árásinni i
Morgunblaðinu (nr. io þ. á.), þá
þykir þessum illa anda eða fjöl-
kunnuga Finni, sem sumir kalla
kafbátinn úr norðrinu, það með
öllu óhæfilegt, og fer enn á stað
í 4. tbl. „Tímans“ þ. á. Tál sitt
byrjar hann á því að segja þetta
gott sýnishorn þess, hvernig stöð-
ur hafi oft verið veittar hér á
landi. En þá sýnist, að nær hefðí
legið aö tala um þessa nýlegu
hneykslisveitingu skólastjórastöð-
unnar á Eiðum. Um það þegir
hann, sem við var að búast, því
það er almælt að Tíma-flokkur-
inn, þessi argasti eiginhagsmuna-
klíka, hafi ráðið þvi hvernig Jón
forsætisráðherra veitti embættið.
Það sómir sér þvi illa riturum
,,Tímans“ að finna að slíku at-
hæfi.
Þegar þessi Finnur í skuggan-
um, hefir enn á ný nítt Jón heit-
inn Ólafsson, fer hann að bera
kunnáttu síra Jóh. L. L. Jóhannes-
sonar saman við íslenzkukunnáttu
nokkurra annara presta, og þyk-
ist þar vera full bær um úrskurð-
inn, að síra Jóh. sé hinum engu
fremri, én kennir svo Bjarna frá
Vogi utn alt samati. Einkum þarf
þó Jakob Smári að gjalda þess,
að af blindrí hendingu, hittist svo
á, að sá orðabókarntaðurinn sem
enn lifir, er faðir Jak. Smára.
Ekki vantar röksemdirnar!! Marg-
ir halda samt að í svona máli geri
skyldleikinn lítið til, en eru hrædd-
ir um, að þarna ráði óvild til fyrv.
ristjóra „Landsins" út af hnútu-
kasti til „Tímans".
Furðu illgjarnt er talið um
„pólitísku orðabókina“, því þótt
einhver pólitík kunni að Íiaía i
upphafi verið þarna í verki með,
þá á slíkt tal alls ekki við um um-
sókn Jak. Smára. Hún var ópóli-
tísk. Skyldi ekki vetrarstarfið
hans Skugga-Finns miklu frem-
ur mega teljast pólitískt klíku-
verk? Suniir lialda það, um þá
óþörfu stöðu.
Alt gumið um þjóðartraustið
mikla, sem Jón Ófeigsson á að
hafa, er auðsýnilega enginn greiði
fyrir manninn, en að -eins sett í
vandræðum til að hafa þó eitthvað
upp á að bjóða, þegar Jak. Smári
er lastaður fyrir vitsmunaskort og
skihiingsleysi. En úr því um eng-
ar röksemdir er að tala hjá Finni
á mótí þvi, er Jak. Smári sagði
Mbl., þá er saurkastið til hans og
síra Jóh. og Bjarna frá Vogi
verra en einskisvert.
Mikill er FinnUr á lofti, ekki
vantar það, hann hótar að taka
próf Jak. Smára, ásamt undan-
genginni starfsemi hans í alþjóðar
Siguri óni
þágu, til athugunar, ef hann ekki
verði svo auðmjúkur, að játa að
hann sé brotasilfur. er ekki geti
talist i fremstu röö.
Það getur samt varla verið mik-
ið hræðsluefni Jak. Smára, þótt
þessi Raspútín hóti honum illu
einu. Maður þykist viss um, að
Jak. Smára sé sama um hvað þessi
Skugga-Sveinn segir, því varla
mun mikið í prófi eða starfsemi
Jak. Smára sem óttast þurfi að
komi fram í dagsljosið, ef lyga-
laust er frá skýrt. En það lýsir
Raspútín-eðli mannsins gæðavel,
að koma með engin rök, en ætla
sér aö hræða andstæðing sinn með
þvaðursögum undir skýlu dul-
nefnis.
Jónssyni
Skugga-Finnur þykist segja alt
um þetta mál, af helgri vandlæt-
ingasemi og sönnurn framfarahug,
en það situr illa á svínum að ætla
; sér að þrífa til hjá öðrum hrein-
: látari skepnum. Ekkert mun þó
1 hér að óttast, því þótt þessi Ras-
pútín hafi stundum þótt allvold-
ugur bak við tjöldin og getað þá
, komið að óvörum sem kafbátur,
þá liggja úrslit þessa máls undir
öðrum dómurum en honum. En
óneitanlegá er það sýki í þjóð-
lífinu, að svona mál skuli endi-
lega hafa orðið að skapa blaða-
deilur.'
Einar.
á hafnarskrifstofuoni.
1 .
Uppboð.
Laugardaginn þann 25. þ. m. verður haldið uppboð á Bakka
við Bakkastíg og þar selt: timbur úr þilskipinu „Uraniu", mest eik og
góður eldiviður. Ennfremur kaðlar, vírar, vantar, blakkir úr tré og
og járni, „lossehjól", trollvörpur, góðar utanum hænsni, lásar, krókar,
hlerajárn, leðurslanga eirseymd, kjöttunnur, balar, olíuföt, ca. 2000
eldspítustokkar (Iausir) 2 haglabyssur, vagnkjálkar og -stöng, nátt-
gardinustengur úr kopar fleiri hundruð stk., porterastengur, skrilborðs-
stólt óvenju stór og skrautlegur, koparhengilampi, járnkassi fyrirsorp.
oggmaskinur og „slebelog“ o. fl., o. fl.
Hjörtur A. Fjeldsted.
11
laus til íbúðar 14. mai n. k. til sölu. Verð að eins 5000 krónur.
Upplýsingar hjá
Páli Ólafssyni
Simar 278 og 739.
Lltil húsei