Vísir - 13.09.1919, Blaðsíða 2

VlSIR
hafa fyrirliggjandi:
3NT©Ð2T3I«I^.t;2a.d.Ö herra, dömu og barna.
Dömu^ 5la.
i ^Cmaiiápur
3EHlX^~'L—eilki og molt.
Z>ömuregnKö,pur
Simskeyti
trá frétUurltara VMa.
Khöín í gær.
Bandaríkin og friðarskilniálarnir.
Frá Washington er símað, að ut-
anríkismálanefnd öldungadeildar -
innar beri fram 45 breytingartil-
Jögur vi'ð friðarskilmálana og fjóra
fyrirvara: er Jress jrar krafist. að
Bandaríkjunum sé trygður réttur
til að segja sig úr þjóðabandalag-
inu og að Kína íái Shangtung.
Frá írlandi.
Frá Dublín er símað. að stjórnin
banni.félagsskap Sinn Fein flókks-
Friðarskilmálar Búlgaríu.
Frá París er símað, aö friðar-
skilmálar Búlgariu verði lagöir
fram á laugardag (í dag).
nota — til sóttvarnarráðstaf-
ana.
Nú viröisl heilbrigðisstjómin
þó vera komin á aðra skoðtin.
Nú er húsið tómt. Og nú á það
að vera tómt hvað sem tautar„
og fæst þar ekki eitt herhergi
iánað til að — einangra sjúk-
hng í, hvað þá til leigu hanáa
húsnæðislausu fólki!
Pað er nú að vísn svo, að
þetta hús á eingöngu að nöta,
þegar sóttvömum þarf að beita
gegn aðfluttum farsóttum. En
Fér er svo ástatt, að ekkert ann-
að sóttvarnarhii.s er til í bæn-
um. Ef einhver næmur sjúk-
cómur kemur upp í bænum,
svo að einangra þurfi sjúklinga,
cn sem er ófáanlegt i sjúkrá-
húsunum, þá er ekki nema um
Ivent að gera: að nota sóttvarn-
arhúsið til að einangra í því
slíka sjúklinga -— eða láta veik-
ina „rasa út“. Heilbrigðisstjórn-
in hefir uú rekið sig á það, að
fáfróð alþýða kann þvi illa, að
næmir sjúkdómar séu lálnir
rasa út'"1'. Og það má i raun og
veru alveg einu gilda, livort
slíkir sjúkdómar „koma upp“
hér eða hafa flu$t hingað frá
útlöndum. þörfin á fullnægj-
undi sóttvörnum er alveg jöfn í
háðum tilfellum; liættan fyrir
önnur bygðarlög landsins líka
alveg nákvæpi lega sú sama, ef
fuUnáegjandi sóttvörnum er
ekki beitt, enda hefir sóttvam-
arhúsið að undanförnu verið
'notað að staðaldri til þcss að
yikurbær, scm sú vnTVT~,-;.I«;
hitnar á ef æmir sjúkdómar
vorðr pess vegna látnir „rasa
út“ og breiðast út um laiv'i.,.
—Jhið er því heimskule' \ * en svo,
! að svaraver* :.ú, þegar orð falla
’ ;,u ; " frá. heilbrigðisstiór;;
tnndsins, •.rnin eða
o- -'• um
. • - - j C4 V' W t v > V/i XX tliiJ: V t i O*
t-kki haldið uppi. BæjarstjcVrnin
hefir látið þetta „dánkast“, í því
trausti, að húiv gæti tekið til af-
nota, sem scVttvaraarhús, hús
sem bærinn á, gamla spítalann
vel vitandi þój. að það hús er
leigt til ibúðar, og bærinn hefir
tkki umráð yfir því fyr en leigu-
timi er á enda; og jafnvel ekki
finu sinni þá,. ef húsaleigulögin
verða þá enn í; gildi.
petfa mun heilbrigðisstjórn
iandsins vera fullkunnugt, og
iienni lilýturi því að vera það
llóst, að ef bæjarstjórnin fær
ckki sóttvarnarhús landsins tii
umráða að einhverju leyti, þá
er það sama isem: að engar höml-
ur verði lagðar á útbreiðslu
taugaveikinnar eða annara
næmra sjiikdóma, sem upp
kúniia að komai í bænum. Al--
kunnugt or hvernig húsnæðis-
ástandið er i bænmn að öðru
Icyti; að þrengslin eru svo mik-
il, að ekkert viðlit er að komai
neinum sóttvömum við á all-
flestum lieimilum.
Gerir heilbrigðisstjórn lands-
ins sér það þá Ijóst, hverja át*
byrgð Hún bakar scr, með þvi
að banna að nota sóttvarnar-
húsið? Gerir hún sér það ljþst,
að liúii er með þcssu að endiur-
taka lineykslið frá þvi i fyrra,
er inflúensnnni var hleypt i
Jandi. viðstöðulaust, og síðan um
aila.ij: þemxan bæ og út umtland,
án þess að hönd væri lirayfð til
þess að hefta hana, fyr en al-
meimingsálilið tók í tayjuiana.
. Og hvc lengi mundi slíkt and-
laraleysi, svo algert tilfiuning-
öiieysi stjórnarvaldaajaa fyrir
siðferðilegri ábyrgð sioni, verða
þolað?
Menn minnast þess, að þcgar
mflúensan barst hingað í fyrra,
þá var svo ásatt, að sóttvarn-
arhúsið hér i bænum var full
r.f fólki. Landsstjórnin, sem öll
umráð liel ir jdir því hiisi. hafði
verið svo „liðleg“, að lána hæn-
um húsið handa liúsnæðislausu
folki. Nokkru hefir það að sjálí-
sögðu vaidið þar um, að heil-
hrigðisstjórn landsins hefir eigí
búist við þvi að ne.inn slíkur
sjúkdómur mundi koma upp í
bænum eða berast hingað frá
útlöndum, að liúsið þyrfti að
cinangra i því sjúklinga, sem
i'-kið hafa næma sjúkdóma, þó
að ekki hafi þeir verið aðfluttir.
N11 er taugaveiki enn á ný
farin að gera vart við sig i bæ.11-
inii. Læknarnir fyrirskipa að
•rinangra sjúklingana, en það
vantar Jnisið til að einangra þá
i Spítalarnir eru fullir og sól-
vamarhúsið er cifáanlegt, vegna j
þgss að béiast má við því, segir
iieilbrigðisstjómin, að t. d. geti
borist liingað taugaveiki frá út-
Jöndmn! pess vegna eru nú
lielst horfur á því, að innlcnda
laugaveikin verði látin rasa út!
pvi kann nú að verða haldið
írani, að bæjarstjórnin hefði
alt að vera búin að koma sér
upp sóttvarnarhúsi, En hún
iiefir ekki gerl það. Og það er
ekki að eins bæjarstjórnin hér
í bænum, ekki að eins Reykja-
Fyrsta isl. listasýning.
líg er aö visu ekki búinn aö
koma nema tvisvar á lístasýning-
una. og þaö er ekki nóg. Fn samt
cr eg aö hugsa om'aö segjá þér
;ilit mitt uni hana, auövilaö upp
£1 |iaö, aö þú Segir þaö engum!
Fyrst er nú þaö. að eg var liálf-
undrandi yfir þvi, hve sýningin er
stór og fjólbréytt, og lagleg yfir
aö líta, svóna í heild. Og einkum
Só þegar jress er gætt, aö nokkra
ur okkai: fámenna listamánnahóp
vantar. Veit eg ekki hvort satt
sem eg hefi heyrt, aö einhverjir
hafi oröiö of seinir meö myndir
sínar. Karlarnir! Þetta sýnir eitt
nieö ööru, hve ramin-íslensk listm
er, bæöi sú sem a sýniit0' ..m er
og hin líka.
og bestur þykir rné- .-»c -
grímur enn þá. Hekla C . . hans
er meistaraverk. ■ .,u eg hygg aö
eigi fáá.'ish'.a. iika, þótt víöa væri
.eitaö. oo- ínuncli sóma . ,1 va'ða
! ópi -sem.væri.. Hvort sem litiö er
• - ’—•"-+:,Uno- lita eöa festu
' J si.urar nvtúdarmnar, er
hún afbragðs iLlr.verk. Þaö er ó-
svikiri- hraunsteypa, ser.j joeKia
gamla stendur á, og Iiún stendur
lílcá svikalaust á henni. Öll þau
hundruö miljón tbnna. sem þar
háfa’ olliö tipj: úr jörðunni, heljar-
fai-g íslenskra fjalla og hrauna,
hefir Ásgrímur látiö pensil sinn
s.etjá á þessa litlu léreftspjötlu.
Fást á eftir koma svo Logn (nr.
11) og Húsafell (nr. 3). í þessum
myndum er Ásgrímur vaxinn upp
úr vatnslitunum, cn þó eru vatns-
litármyndíi- eftir hann þarna, setn
eg vildi eiga, svo sem Hafrafeil
(nr. 8)1
Nú má ekki tala meira um Ás-
grím, þó aö mig langi til þess.
Næstur honum þykir mér Kjar-
val. „Skógarhöllin“ hans (nr. 28)
er sú mynd sýningarinnar, sem eg
hefi lengst á horft. Fyrst leiddist
mér að horfa á alla þessa sívölu
stofna. En eitthvert seiðmagn hélt
mér föstum. Skógarhöll. Þaö er
lausnin. Þaö er ekki skógur, heldur
skógarliöll. Dúnmjúk skarlatsá-
IjreiÖa hylur gólfiö, og svo koma
súlurnar. sem engin orö fá lýst.
Engihn veit úr hverju þær eru„
hvort heldrir einhverjum: dýrindis-
viöi eöa gimsteini eöa postulíni.
I öfrabjarmi leikur um þær, svo
undarlega óakveöinn,- ;j,ð augun
hvarfla si og æ urn tnyndina. Kjar-
val liefir sýnt hér dæmafátt vald
yfjr litum sínum. Jónsmessutiótt
(ur., 29) hirÖ.i eg minna um, nema
helst djúpa blámann. Eg kann ekki
aö meta þessa hryggbrotnu og slig-
uðu húðarjálka. Þeir vekja hjá
uiér viöbjóð og andstygö á þessum
skrípalátum, og Jónsmessustemn-
ingin fer út unt þúfur. Þaö getur
vel verið að Danir, sem þekkja
Jónsmessunótt á Dyrehavstíakken
riieð hrossabrestum og „cimbra-
hýli“ geti metiö þetta. en varla ís-
lendingar. íslensk Jónsmessunótt
er kyrðin sjált og hin lólegasta
tign.
Suniar 'myndirnar lians af Snæ-
íéllsnesi eru ágætac. Hann hefit
lag á, að verma flötinn, verjast:
.fjarvídd (scm menn annars keppá
að ná sem best) en töfra svo frari1
þessum fleti undarlega fa)legar
linur og liti, sem raöað cr i alls
konar flúr og „munstur". Kvítat'
teikningar hans eru og vcd gerða
og sýna vald hans á verkfærunll,T1'
Nú geng. eg á röðina i skrái,n|'
Eniil Thoroddsen sýnist nl®f
fara gætilega í sakirnar. Myn(il'
hans mipna á vel lagða undirstéöu-
Forrnin eru föst og Íínur vanda'Öar»
og líklegt, aö upp af þessll,n
grunni geti risiö veglegt þús fy,r en
varir. Fin lítil mynd „Modell (°rj
17), er sérstaklega eftirtektarverö -
Eg- hefi pkki oft séö fastari °g