Vísir - 22.01.1920, Blaðsíða 2

%r í S I K
Hafa fyrirliggjantu:
Herra gummisóla og hæla.
Dömu gummisóla og hæla.
Skósvertu
Skóáburð — brúnan
FlóneI
á lag’er
Jóh. Ólaisson&Co.
Sími 584. Reykjavík. "S Símn. „Juwel,
Skóbursta,
Á burðar b ursta.
Skóreimar. 90, 110, 120 cm.
Skósmiðahnífa.
Stígvélajárn.
Simskeyti
tr* fréttuttara ffaðs.
Kliöfn 21. jan.

selur það sem
eftir er af
Málaferli
þeirra Helfferich og Erzbergers
eru byrjuð. Helfferich sakaði
Erzberger urn svikserni i vam-
arræðu sinni. Mál þetta er hið
stærsta mál, þess háttar, sem
upp hefir komið i }>ýskalandi.
Vetrarhöttum
Dagmar-Ieikhúsið
ætlar að sýna nýtt leikrii1 eftir
Kamban.
Verkamannaþing
Norðurlanda hefst i dag.
HeUbrígðismál.
IV.
Ekki verður hja því komisl,
þó að ógeðfelt sé. að minnast
nokkrmn orðuni á drepsóttina
miklu, og afskifti iandlæknis aí
henni.
þegai' hún fór að breiðast út,
skildist mönnunr alt i einu,
hveraig he.ilbiágðismálunum var
í raun og veru stjórnað. og
blöðin, (einkum Visir og I ím-
inn) sýndu fram á. hveraig
landlæknir hafði þau að algerðu
aukastarfi og vanrækti allar
embættisskvldur sinar, sem
mest mátti. þegar lil sóttvarn-
anna kom, virtist hann helst
hafa það eitt áhugamál, að út-
breiða veikina sem fyrst og
það tókst honum að óskum
og í öðru lagi að/telja mönnum
trú um, að bún vrði ekki stöðv-
uð. Afleiðingarnar þekkja
menn. og þarf ekki um þær að
íjölyrða.
Menn væntu þess íastlega, að
landlæknir mundi segja af sér,
en þegar það bi’ást, héldu menn
að stjói'nin tnundi skerast i
leikinn. pað brásl líka, en þá
væntu memi þess af Alþihgi, að
það mundi krefjast umbóta á
stjóra heilbrigðismáJanna. pví
verður ekki neitað, að síðasta
þing hafði afskifti aí' þessu
„landlæknismáli“, en þau voru
bæði óvænt og undarleg:
Flokkur mannay undii’ for-
uslu Jóns Magmissonai’, forsæt-
isráðhérra. tók sig til og verð-
launaði Jandlækni i'yrir afskifti
hans at' div.psóttinni, méð þvi að
kjósa hann í hankaróð íslands-
banka.
Hér i bæmim mæltist þetta
afarilla i'yrir, þótli ganga óhæfu
næst, og visl er um það, að ekki
áttu allir ,,verðlaunamennirair“
aftiirkvæmt á þing, sem betur
f'ór. Má vera. að það sé fyrir-
boði þess. að ^æsta þing geri
skvldu sína i þessu máli.
pað var látið heita svo, manna
í milli. að landlæknir fengi
þetta stari' i hankaráðinu tií
þess að hann gæti sagt af sér
frá nýári, en hann silur enn, í
skjóli fíókksbróðut sins, verad-
: ara og verðlaimara, hr. forsætis-
! ráðberrans, Jóns Magnússonar.
j pó hlýtur forsælisráðherra að
j vita, að það er heilbrigðismál-
: unum, óuml'lýjanlega nauðsyn-
legl (conditio sim* qna non)
að landlæknir l'avi úr émbætti.
Ilann hlýtur að vita. að hann var
þegar fyrir influenstma t'arinn
að vanrækja svo ombættisverk
sín, að ekki mátli við una, og á
þvi hefir eugin ból ráðisl og
muh aidrei ráðasl.
Tökum t. d. eftirlitið með
kekiHiin: Skýrslur þeirra lil
landlæknis virðast koma seint
og siðar meir. jafnvel áldrei.
Landlæknir hef'ir, að því er virð-
ist, árum saman trassað að
semja eð'a minsta kosti b i r t a
sínar skýrslip’. Læknar landsiris
eru honimi andvígir, sem sjá
má ai' Læknablaðinu, og hið
eina iæknaþing, sein háð hefir
verið, samþykfi tillögur, seiri
flestar verður að skriða „sém
nokkurskonar vantraustsyfir-
lýsingu til landlæKnis. „in re“,
þóll þær séu varlega orðaðai"
(sJjr. Læknablaðið okt. 191!) bls.
lö.f). Læknablaðið hefir verið
:ifar gælið i garð landiæknis og
nálega aldrei hallmælt honmn
nema þcgar hann gerði „stú-
'lenl að Iækni“, án þess að leita
samþykkis sljórnarráðsins. og
að héraðslækn i forspurðmn.
Kierl víU' yfir þvi lil stjóraar-
ráðs, en úrskurður var enginn
kominn eftir ripua tvo mánuði
og vitimi vér ekki ipeii-a af þvi
að segja. En Iæknablaðið átaldi
þetla æði þungum orðum.
pað er leitl að þurfa að ala
á þessu landlæknisriiáli mánuð-
uiii sainan. En b:á þvi verðiu'
ekki komist, úr því að bvorki
hann né stjörnin sinna þeim á-
kærum, sem fram koma.
pað væri vandalaust að íara
um þetta fleiri og f'rekari orðum
en hér hafa verið höfð, og má
vera, að lil þess verði að grípa
jsíðar. En þetla verðurlátiðnægja
bráð,-eða þangað til þing kem-
ur saman. par verður að krefj-
asl þess, að all þelta mál verði
rannsakað fró rótum.
Almenningui* þolii* það ekki.
ái’um sanian, að æðstn menn
þ.j óðarin na r bregð is I svo em bæt I -
isskyldum síriuin. að þeir jleiði
stórsóttir ng manndáuða yfir
þjóðina.
Tveanir timar.
I ) '
Hugur ræður hálfum sigri, segiv
máltækifi. og er }>aö niáln sannast.
:ih miklu skiftir.* meö hverjum hug
iiiciin ganga aö |>ví, scm þéir eiga
fyrir liöndum.
J’egar nýju ári er aö fagna, gkift-
j ir þa'B þjóöina miklit, hvort hún
í lekur }>ví nteh sofandi sinnuleysi
| eöa vakandi vilja til nýrra og hetri
J starfa.
íslcndingnm vercSur aö vísu ekki
láö þaÖ. þó aö þeir hafi stundum
hafl litla trú á framtiö þessa lands
og þessarar þjóöav. Hitt er miklu
íuröttlcgra, hve vonglö'ö sttm ís-
lensk skáld hafa veriö og hve
bjargfasta trú þatt háfa haft á því,
aö eirihverntíitia mundi rætast ir
fvrir þjóöinni.
Þaö hefir sannast hér sem a*«-
arssta'öar
,,aö mönnúnunt nti'öar
anna'ö hvorl aftur á bak,
dlegar nokkuö á leiö.“
Og því er ver, a'ö öss hefir'
lengitr mi'öaö aftur en fram. Þó ntá
segja. a'ö öll viöleitni landsntanna
hafi þokast t frarofaraáttina sítSy
an á dög'unt Skúla fógeta. Sunumt
þóttti framfarirnar vonum meiri á
öldinni sem leiö, ö'örmn virtust þær
hlægilega litlar. og ekkert nema
kák. Nægit: i því efni aö vitna til
jiessara orða tiests Pálssonar, í
tyrirlestri hans „Lífiö í Reykja-
vik“ :
.. Þaö er óhætt aö >fullyröa,“ seg-
ir hann. „að þó einhver maöur hér
: bænutn soínáöi núna pg svæfi i
firnm eöa tíu ár. þa væri hann viss
um, þegar hann vaknaöi, aÖ han*
heföi hara sofi'ö i fáeina klukku-
tíma. Því hvert sem hann liti, jiá
stæöi alt í sömtx skorögm eins og
hann skildi vi'ö þaö, |>egar hann
sofnaöi: lnisin yröu kannske dá-
lítiö fleiri, en sjálfsagt meö söntu
gerö og' sama lagi. Ljósin á götun-
um yröu alveg þau sömu, mátulega
skýr til aö geta sett ofbirtu í aug-
ttn á mantti. meðaii maöur stendur
ttndir })eim. til þess aö ínaðtir geti
dottiö í fvrsta poll, sem veröttr
á leiöinrii til næsta Ijóss. Yiö sama
rennusteitiinn yröi sjálfsagt veriö
að gera. þegar hann vaknaöi, sein
veriö var meö, þegar haiin sofnaöi,
reyndar í t oo i. sinni; en hann gæti
engin merki séö til þess, því verka-
metroirnir yrött hinir. sömu og vi'ö-
geröaraöferöin sú satmi. Ofaní-
burÖurinn á göfttnum yröi líka
sjálfsagt sá sami. mátulega laus
og mátulega smágeröur til þess aö
geta blindaö to sinnunt fleira
íólk, lteldur en til er í Reykjavík.“
Þaö er sennilegt, aö mörgum
tia.fi þótt þessi skoplýsing nokkuö
óvægileg, þegar þeir lteyröu ltana
v fvrst af vörum höfundarins fvrir
j rúnittm 30 ártint. en hjá því getur
! varla fariö, aö mönnum finnist fátt
tint framfarir þeirra ára. ef jteir
hera þær sántan viö þaö, sem gert
hefir verijö hér síöustu 10 árin.
Hver sem nú vaknaði í Roykjavík
éftir 5 til 10 ára svefn. mundi fljól-
lega sannfærast um það. „hvert
sent hann 1iti,“ aö höfuðborgin
væri öll önmir en þegar hann sofn-
aöi.
Reykvíktngar tnega vera hróii-
ugir yfir því, hvernig Reykjavtk
cr vaxin upp úr þessari lýsingu á
örfátim árum, og það svo rækilega.