Vísir - 21.07.1923, Qupperneq 3

Vf SIR
Já Jdi Zíinipiá
heíir nýlega fengið mjðg hentng og þarfleg áhöld til hænmatœkt-
unar:
Fhöuttiog, FóOurkaHsar, XJagabtir, V«rn
arbúr, Dryahiarker, lltskarog brú<ar, HraiÖuregg
úr gleri 04 krit. „F tmo«„ pöddupú. ver. Sí.eliasandur,
Breno/Steinn, Tób xksmy «ö», Merkihiingar.
Emfremur nýkomið i N^Ierduvörudeildica:
Ungaiiœ nr. I og II, Fal O Pep hœnanafóöur,
Hflðnevabyggj, Muis.
Lokað fyrii sti auminn
Sunnudagsnóttina 22. júli kl 12—10 og
mánudagsnóttina 23. — kl. 12-6.
Rafmagnsveit x Rey javí ur
ö. tali um „samkepnina út á vi'S.“
En þaö, sem er aS óttast, er þa'S,
aS framboS er svo mikiS af fiski
í MiSjarSarhafslöndunum, frá
ýmsum löndum, aS kaupendur
geta svo aS scgja ráSi'S verSinu.
Nú er þaS viSurkent, aS ísl. fisk-
urinn sé bestur, en takist t. d.
NorSmönnum aS bæta verkun á
sínum fiski, svo aS hann jafnist
íullkomlega við islenskan, þá er
isl. fiskinum hætta búin, af því aS
NorSmenn geta selt sinn fisk ódýr-
ára, en þeirra framleiSslukostnaS-
ur er minni. Úr þessu-ætlar Al-
þýSubl. aS bæta meS íslenskri rík-
iseinkasölu á fiski, og tilfærir ein-
mitt þessi orS Péturs því til sönn-
unar, aS ríkiseinkasala sé nauSsyn-
leg! ÞaS minnir á tilsvariS: „Ax-
arskaft handa syni mínum."
í blaSinu í gær er því haldiS
fram, aS samky. grein P. A. Ó. sé
hægt aS selja megniS eSa „mikiS
af“ ísl. fiski til SuSur-Ameríku
á þessu ári, eSa hefði veriS hægt,
ef ísl. útgerSarmenn hefSu fariS
aS búa sig undir aS nota þann
markaS í fyrra haust. En P. A. Ó.
telur einmitt óráSlegt aS senda
nerna „smásendingar", meS milli-
bilum, á þennan markaS, af því aS
viS þurfum aS læra af reynslunni,
smátt og smátt, aS verka fiskinn
eins og þar er krafist. „Róm var
ekki bygS á einum degi,“ segir
hann. Bretar og NorSmenn hafa
aukiS fiskflutning sinn þanga'S
stórum á þessu ári, en þeir voru
markaSinum kunnugir áSur.
Af þessu geta allir séS, hvermg
Alþbl. rangfærir ummæli P. A. Ó.
En þessar rangfærslur sínar not-
ar þaS svo til þess aS spinna níS
um ísl. útgerSarmenn, vitanlega í
því skyni aS eins, aS blása seni
mest aS fjandskaparglæSunum
milli sjómanna og þeirra. Það er
þess mesta, ef ekki eina áhuga-
mál. Hitt, aS hafa áhrif í þá átt,
aS fariS verSi a'S reyna aS not-
færa sér fiskmarkaSinn í SuSur-
Ameríku, metur þaS miklu minna,
þó aS þaS væri sjómönnunum
miklu þarfara. BlaSiS er ekki aS
vinna fyrir sjómenn og verka-
menn. ÞaS hugsar ekki um neitt
annaS en aS vinna á móti atvinnu-
íekendunum, aS gera þeim alt sen.
öröugast.'svo aö þeir veröi aö gef-
ast upp, án þess þó aö gera sér
nokkra grein fyrir því, hvaö þá
ætti aö taka viö.
Þaö talar utn „þjóönýting fram-
ieiöslutækjanna,“ og þá blessun,
sem hún mundi hafa í för meö sér,
e.n meö sjálfu sér veit blaöiö ofur
vel, aö þeir draumórar eru ófram-
kvæmanlegir. Jafnvel þó aö viö
allir vildum stofna hér „Kommun-
ista“-ríki, þá fengjum viö því ekki
fáöiö, eöa þá i annan staö, aö öll
xramleiðslutækin yröu blátt áfrarn
af okkur tekin, og viö allir sæt-
urn eftir meö tvær hendur tómar
cg ekkert væri til aö „þjóðnýta“.
Þegar æsingamennirnir hérna
cru aö hvetja alþýöuna til aö rísa
upp og brjóta af sér hlekki „auð-
valds“-stefnunnar, þá er þaö blátt
áfram óöra manna tal. Hvaö ilt
sem „auövalds“-fyrirkomulagiS
kann aö vera, þá er þaö áreiöan-
lega víst, aö við þaö veröurn viö
að una, meöan stórþjóöirnar una
þvi. Þaö er fyrirfram vitaö, hver
endir yröi á slíkri byltingu hér,
því aö landiö rnundi vafalaust
veröa lagt undir erlend yfirráö, ef
sú yröi reyndin, aö viö gætum
ekki haldið hér uppi „löglegri"
stjórn.
Þetta veit líka öll alþýöa manna
hér. Hún hefir sýnt þaö hvaö eft-
ir annaö, að hún lætur ekki æs*
ingamennina teyma sig út í neina
\ itleysu.
Hitt og þetta.
Danskir þingmenn til Grænlands.
Hinn 30. f. m. fóru 8 þingmenn
danskir frá Kaupmannahöfn á-
leiöis til Grænlands nreö skipinu
„Gertrud Rask“. Meöal þeirra voru
Zahle fyrv. forsætisráöherra og
Povlsen fyrv. kirkjumálaráöherra.
Erindi þingmannanna er aö kynna
sér hag Grænlendinga og stjórn
Dana á landinu.Var þaö Zahle,sem
átti uppástunguna aö því, að þessi
för yrði farin.
Siöan Norömenn fóru aö gera
tilkall til Grænlands, virðist svo,
sem áhugi Dana fyrir landinu hafi
aukist nrjög. í viðtali við Zahle,
sem Politiken birtir, segir hann
þaö vera skyldu Dana aö gera ýms-
ar umbætur á stjórnarfarinu og
ekki láta þaö vera í fyrirrúmi aö
nota landið senr auðsuppsprettu.
Segir hann að starf Dana hafi á
undanförnum 200 árum mestmegn-
is beinst að því aö kanna landiö
sjálft, en því starfi sé nú lokið og
nú verði að snúa sér að umbótum
á lífskjörum íbúanna.
Zahle telur kröfur Norðmanna
til Grænlands algerlega út í hött.
Segir hann þaö hafa orðið aö
samningum viö Ihlen, fyrv. utan-
ríkisráðherra Norðmanna áriö
1919, aö Danir styddu kröfur
Norönranna til Spitzbergen á friö-
arfundinum í París gegn þvi aö
Norðmenn veittu Dönum að mál-
um til þess að fá viöurkenning
stórveldanna fyrir eignarrétti
Dana á Grænlandi.
VA.RGA.KLÓM.
Hinar „annarlegu fjaSrir" hennar voru ósmekk-
legár og auðsæjar, eins og áður, en hinn óhreysti-
legi fölvi sást greinilega gegn um hörundsduftið
og málið; hún hafði yfirbragð þeirra kvenna, sem
hneigst hafa til ofdrykkju, en ofdrykkjan ein var
tæplega orsök þess, hve flóttaleg hún var, því að
hún kom eins og þjófur út úr húsinu og nam stað-
ar og skimaði í allar áttir, eins og hún óttaðist
að sjá einhvern eða einhver sæi hana. Elíot varð
ósjálfrátt að snúa sér undan, en nam staðar án
þess að ætla sér það. Hún kom ekki auga á
hann, fyrr enhún kom fast að honum, en þá starði
hún og glápti á hann.
„Hvað er yður á höndum?“, spurði hún óskýrt
og í hálfum hljóðum. „Ef þér ætlið að sjá hr.
Ryall, þá getið þér ekki náð tali af honum. Hann
er fárveikur, — hann má engu sinna. Æ!“, hún
andvarpaði og hörfaði aftur á bak. „pað eruð
þér! Hvað viljið þér? Eg má ekki standa við —
eg er að flýta mér.“
Hún rétti fram höndina, eins og hún vildi
banda honum frá sér, en Elíot stóð nálega beint
fyrir framan hana. Hann var offorviða til þess
að yfirgefa hana orðalaust.
„Eg ætla ekki að tefja yður augnablik, frú
Ryall," sagði hann alvarlega. „Mér þykir leitt að
heyra, að hr. Ryall skuli vera veikur. Eg hafði
ekki heyrt þess getið.“
„Já, já,“ sagði hún í einhverju ofboði, „hann
er mjög veikur, — hefir fengið slag, — þér getið
ekki séð hann, — yður er ekki til neins að bíða.“
Hún reyndi að komast fram hjá honum, en
Elíot lét hana staðnæmast með alvarlegri bendingu.
„Mig langar til að spyrja yður um stjúpdóttur
yðar,“ sagði hann. „Viljið þér segja mér hvar hún
er, ef þér hafið nýlega frétt af henni?“
Hún titraði eins og hrísla, og fölvinn færðist svo
greinilega á kinnarnar, að málið og andlitsduftið
varð enn augljósara en áður.
„Hún — hún er í Suður-Ameríku," sagði hún
og reyndi að brosa. „Hún er gift, eins og þér
vitið, — þau eru mjög hamingjusöm, hún og mað-
urinn hennar. Eg frétti af þeim við og við. Hún
er flugrík.“
„Vegna peninganna, sem hún fékk fyrir þessa
námu?“, spurði Elíot alvarlega.
Hún virtist orðlaus í svip, en tók síðan að
hlæja.
„Já, já — hún fékk peninga fyrir námuna!
Eg má alls ekki standa við lengur. Eg er í brýn-
um erindagerðum. pér ætlið að muna að maður-
inn minn er svo veikur, að hann má engan sjá,
alls engan.“
Hún smeygði sér fram hjá honum, og lá við
að hún skjcgraði. pegar Elíot hafði horft eftir
þessum vesaling litla stund, hélt hann leiðar sinn-
ar. Hann kom að litla húsinu, þar sem hann hafði
búið, meðan hann var verkamaður Sir Jósefs, og
þegar hann sá engan, gekk hann inn og settist
og fór að brjóta heilann um þá hrörnun, sem orðin
var á búgarði Ryalls. Alt í einu mundi hann í
hvaða erindagjörðum hann hafði komið. Hann
ætlaði að vitja um samninginn, sem þeir höfðu
gert með sér, faðir hans og Sir Jósef. Hann gekk
inn í innra herbergið og fann þar kassa, sem hann
hafði geypit í bréf og blöð og eitt og annað smá-
vegis, og fann þar samninginn. Hann stakk hon-
um í vasa sinn og ætlaði að lesa hann síðar, kveikti
svo í pípu sinni og reikaði um úti — og var að
hugsa um Nóru. Henni var gott að vera svo fjarri
átthögunum og gift og hamingjusöm.
Hann var að ganga heimleiðis þegar hann
heyrði fótatak á undan sér, og varð forviða, er
hann sá að þar gekk sjálfur Sir Jósef. Hann gekk
heim að litla húsinu, lauk upp gætilega og gekk
inn, en Elíot fylgdi honum hægt eftir. Sir Jósef
var ekki í fremra herberginu og Elíot brá við, er
hann gekk fram á Sir Jósef í svefnherberginu og
sá hann krjúpa þar við kassann, sem Elíot hafði
tekið samninginn úr. Hann varð svo forviða, að
hann stóð nokkur augnablik í dyragættinni, án
þess að koma upp einu einasta orði. En að lokum
sagði hann rólega: —
„Góðan dag, Sir Jósef! “
Sir Jósef hrökk við og sneri sér snögt við, og
gerði ýmist að roðna eða blikna. Síðan reis hann
þunglamalega á fætur, brosti, kinkaði kolli og
rétti fram höndina.
„Komdu sæll, Elíot! Eg var rétt í þessu að
svipast eftir — reikningum hestabúsins. Mér datt
síst í hug að þú værir á þessum slóðum. Hvað
ert þú að gera hér?“
„Eg kom í erindagerðum Trunions,“ svaraði
Elíot. „Hvaða reikningum ertu að leita að? Eg
skal ná í þá.“
Hann lauk upp kassanum, tók upp nokkrar
bækur og blöð og rétti honum. Sir Jósef stóð fast
hjá honum og skimaði leynilega en hvast eftir
því, sem lá niðri í kassanum.
„pakka — þakka þér fyrir,“ sagði hann. „Eg
brá mér hingað til að líta eftir námunni. Við höf-
um komið félaginu á stofn og það verður öflugt
félag. Viltu koma heim í húsið? Konan mín er