Vísir - 30.07.1923, Blaðsíða 3

Vísir - 30.07.1923, Blaðsíða 3
VÍSIR Nýtt vandaS Flygel til sölu vegna plássleysis. Enn- fremur alveg ný bestu stofuhús- gögn, sem alt fæst með tækifæris- verði. A. v. á. á sama um alt starf til efling'ar riki Krists, en hafa eingöngu áhuga á að tala, í niðurrifandi trúmálastælum. Sigurður Kristófer segir, að guðspekingar séu andvígir sálna- reikskenningunni, þeim komi öllum saman um, að mannssál geti eigi orðið dýrssál, en þetta getur verið bandvitlaust, þó þeim öllum komi samn úm það, og er því engin sönnun. Einu sinni trúðu allir menn því, að sólin gengi í kringum jörðina, en það var rangt fyrir því; ið þveröfuga er rétt. Aftur eru guðspekingar því fylgjandi, að dyrssál geti orðið mannssál og það er þó óneitanlega ein tegund sálnareiks. Andmælandi Sig. Iýiástófersj hafði sagt: „að þeir báðir mundu verða sama dómi að lúta.“ pessu snýr Sig. Kristófer svo í hendi sér, að það merki: „að þeir hljóti báðir sama dóm.“ Slíkri óráðvendni leyfir hann sér að bcita, og telur síðan, að orðin verði að játningu andstæðings- ins, á þeirri kenningu guðspek- inga, „að hver verði sæll með sína trú.“ En af hvi eru þeir þá íátlaust. að vilja troða upp á aðra trúarkreddum sínum? pað virðist þá vera tilgangslítið. En þetta var nú samt gott og bless- að, því nú sjá menn þó í fullu ljósi, hversu óheiðarlegum vopn- um Sig. Kristófer heitir. Og þessi maður þykist flytja guðs er- indi!! Eg geri ráð fyrir að Sigurði Kristófer sé eitthvað lieilagt, þrátt fyrir alt; að minsta lcosti að svo sé honurn um eigin áhugamál sín, og þá ætti hann að búast við að sama sé um aðra menn. En þá er það alveg óhæfi- legt af honum að rita með þess- ari fyndnishæðni, meinbægna útúrsnúningi og kersknisfulla gáska um svona háalvarlegt málefni. Einnig tel eg víst, að hann rjúki nú upp til að rita á móti mér, því manninum virð- ist alt af vera mál, mál að tala í tíma og ótíma, en óvíst tel eg að eg þá hirði um að svara hon- um aftur. pótt ástæður Sigurð- ar Kristófers kunni að vera þannig, að hann geti eytt tím- anum í vætkísverðu kjaftæði, þá munu ástæður flestra annara svo lagaðar, sem betur fer, að þeir liafa öngvan tíma til þess sífelt að svara vitleysum. En al- mennings vegna verður þó að gera það við og við. Jóhannes L. L. Jóhannsson. StiDapllllnn. Saga sú, er hér fer á eftir, er tileinkuð hr. Bjarna Jóns- syni meðhjálpara í Reykjavík, og sr. Einari Hoff, er sagði í dómkirkju Rvíkur sumarið 1923: „En Theosof kan umulig være kristen og én, som er kristen, kan umulig være Theosof.“ Jörðin leið um geiminn, eins og hún hafði liðið margar miljónir ára. pó var sem einhver þreytubragur væri að færast á göngu hennar. Hún var fyrir löngu hætt að snúast um- hverfis sjálfa sig. Leið hún nú áfram eins og tunglið, er fylgdi henni enn þá sem tryggur förunautur, er vildi ekki við hana skilja, uns yfir lyki. Bæði höfðu þau nú „bundna hreyf- ingu“. Sneru þau því ávalt sömu hlið að sólu. Endalaus dagur drotn- aði á öðru hveli jarðar, en á hinu ríkti eilíf nótt. Sólin virtist vera orðin lítil. Var sem hún væri orðin þreytt að skína, enda hafði hún skinið margar miljón- ir ára, hafði vakað yfir jörðinni, eins og ástrík móðir, er vakir yfir veiku barni sínu og kemur ekki dúr á auga. Hún hafði látið geisla sína lýsa öll- um og verma alla, er hún hafði náð til. Hún hafði runnið upp yfir góða menn og vonda, kristna menn og heiðna. Aldrei hafði hún farið í manngreinarálit, og aldrei hafði hún reynt að leggja dóm á mennina. Nú var sem hún væri að því komin að loka augunum og sofna fyrsta og hinsta blundinn. Jörðin var orðin ein flatneskja. Hafið var horfið og fjöllin farin af yfirborði hennar. Móðir vor, hin aldna jörð, leit út eins og illa hirtur kirkjugarður. Var hún einn samfeld- ur grafreitur norðan frá norðurheim- skauti og suður á suðurheimskaut. Hér og hvar sáust menn á gangi milli grafa. En þreytulegir voru þeir og því líkast sem þeir gengi í svefni. Alt í einu heyrðist undarlegur ómur. Mennirnir litu upp. Var sem þeir vöknuðu af dvala og sumir þeirra urðu óttaslegnir. Ómur þessi kom einhversstaðar úr fjarlægð. Hann færðist óðum nær og varð að lokum að drynjandi lúðurhljómi. Og hljóðöldur hans voru svo orku- þrungnar ,að yfirborð jarðar virtist gnötra og ganga í bylgjum fyrir þeim. Og hljómurinn magnaðist. Jörðin tók að rifna sundur fyrir kyngikrafti hans. Allar grafirnar opnuðust. Efstu grafirnar lukust fyrst upp og síðan hinar, er undir þeim voru, því að grafir voru undir gröfum, svo langt sem sá niður í skaut jarðar. Og þegar allar grafir höfðu opnast, leit jörðin út eins og stórriðið net. Hljómurinn magnaðist. Bein framliðinna manna höfðu hvílst í skauti jarðar. Sum þeirra höfðu verið þar að eins litla hríð, önnur svo árum skifti og enn þá önn- ur, árþúsundir og jafnvel margar miljóriir ára. Voru jsum beinin í rauninni engin bein, en frumagnir þeirra voru þó til, því að móðir vor, hin aldna jörð, hefir mætur á öllum jarðneskum leifum þess, er eitt sinn hefir lifað. Svo voru og önnur bein, er gátu heitið heillegar kjúkur. En hljómurinn verkaði svo á allar þess- ar Ieifar, að það var líkast því sem þá er sterkum segul er brugðið undir pappírsblað, þar sem stráð hefirverið á járnsvarfi. pær röðuðu sér saman í samfeldar beinagrindur og lágu í gröfunum. Hljómurinn magnaðist. Nú var sem líf tæki að færast í limina dauðu. peim tók að vaxa holddróg og holdinu hörund, svo að beinin hengu þolanlega saman. Hljómurinn magnaðist. Beinagrindurnar risu á fætur, og þær gengu út úr gröfunum. pær rið- uðu flestar/Og virtust eiga erfitt með að ganga. Sumar þeirra báru í hönd- um gömul kver, er grafin höfðu verið með þeim. Létu þær sér ant um þau, eins og þær hefðu í hyggju að hafa þau sem eins konar vegabréf. Allar beinagrindurnar skjögruðu af stað og stefndu þangað, sem endalaus dag- ur og eilíf nótt féllust í faðma. Hljómnum slotaði alt í einu. pögnin ríkti. Varð nú svo hljótt um víða veröld að heyra mátti hugs- anir bærast í höfðum hinna nýupp- risnu. Allur fjöldinn var nú kominn fram fyrir dómarann. En fjöldinn var svo geysimikill, að ekki sást út yfir hann, þar sem horft var yfir hann á sléttunni. Mátti því búast við, að seint mundi þeir sækjast, dómarn- ir, þar sem að eins einn átti að dæma, en mergðin var mikil. Margir þeirra.er biðu þarna, höfðu verið starfsmenn miklir, þá þeir lifðu. Leiddist þeim þvíiriðin, er þeir höfðu ekkert fyrir stafni, en voru margir hverjir milli vonar og ótta um afdrif sín. Meðal þeirra voru og ýmsir, er unnið höfðu mikið fyrir dómarann. peir kviðu engu. Vildu þeir nú fegnir gera honum einhvern greiða, meðan þeir biðu þess, að þeir yrðu kvaddir til að ganga inn í sælu þá, er þeim var fyrirbúin. par voru og nokkrir, er höfðu lifað endur fyrir löngu norðar- lega á hnettinum og í borg einni, er hét Reykjavík. Var hún um þær mundir höfuðborg eylands þess, er ísland hét. pessar áhugasömu sálir höfðu unnið mjög að því, að stimpla sam- tíðarmenn sína. Höfðu þær útvegað sér tvennskonar stimpla. Stóð orðið „sannkristinn“ á öðrum þeirra, en orðið „heiðinn" á hinum. pær höfðu stimplað menn, til þess að flýta fyrir dómaranum, þegar þar að kæmi. Gengu þær vel fram og lágu ekki á liði sínu og allra síst á helgum dög- um. Höfðu þær þá stimpla þessa sinn í hvorri hendi. Stimpluðu þær úrvalstrúbræður sína með hægri handarstimplinum. Stóð á honum orðið „sannkristinn“. En með vinstri handar stimplinum stimpluðu þær þó miklu fleiri. Var þeim nú mikil forvitni á að sjá, hve stimpillinn hefði haldið sér vel í allar þessar aldir. póttust þær illa sviknar, ef blekið hefði bliknað eða horfið, því að mörg var merki- blekflaskan dýr. Sagt var að sein- asta flaskan hefði kostað land þeirra 2500.00 kr. Gengu nú sálir þessar að ýmsum, er þær höfðu stimplað. Sáu þær sér til mikillar undrunar og skelfingar, að stimpillinn hafði farið af þeim. Var því alt verkið ónýtt. par var til dæmis prestur. Hann hafði ekki ævinlega lotið í auðmýkt og lotningu öllum kreddum og venj- um kirkju sinnar. Lék það orð á, að hann vildi reyna að hafa fast undir fótum í andlegum efnum og Iéti því stundum leiðast af rannsóknaranda. Var hann og talinn riðinn við tvær andlegar hreyfingar, er margir sann- trúaðir menn og konur töldu ekki til- heyra hinni einu og sönnu og sálu- hjálplegu trú. Hafði hann því verið tvístimplaður vinstri handar stimpli. Reyndar hafði hann þótt mikill verkmaður, þar sem hann vann í víngarði Krists, og það svo, að þeir voru færri þar um slóðir, er fengu afkastað meira en hann. Hann hafði huggað marga, er hreldir voru og vakið þeim von í huga, sérstaklega þeim, er höfðu harmað og tregað horfna ástvini. Og vonirnar fékk hann vakið með töfrasprota sann- færingar sinnar, er árangur rann- sókna hans hafði gefið honum. Og víða hafði hann farið og vakið menn til andlegrar umhugsunar. Kenning- ar Krists fengu og iðulega nýjan og sterkan byr undir báða vængi í gusti þeim, er stóð af honum. En sannkristinn maður nokkur sagði, að heiðin hugsun gæti búið undir kristilegum orðum. Var því ekki óhugsandi að maður þessi væri í raun og veru heiðinn. purfti því að reka hann út úr víngarðinum. En það gekk ekki greitt. Stundum fær „afl þeirra hluta, er gera skal“ af- rekað það, er mannlegur máttur megnar ekki. petta vissi kona ein sannkristin. Bauð hún að gefa tutt- ugu og fimm silfurpeninga, ef trú- bræður hennar fengi stjakað hon- um út fyrir víngarðsvegginn. pótti það rausnarlega boðið og maður- inn metinn hátt, þegar þess var gætt, að meistari hans var seldur fyrir þrjátíu. En samtökin brugðust, þótt undarlegt mætti það heita, þegar um svo kærleiksríkt og kristilegt fyr- irtæki var að ræða. Reyndar hafði hann verið stimplaður, en hvað stoð- aði það, því nú var merkið máð og horfið. Prestur var nú kominn fram fyr- ir dómarann. Heyrðist þá sagt frá dómstólnum: „pú hefir beðið og þér hefir veist. pú hefir leitað og þú hefir fundið. pú hefir og knúið á og fyrir þér mun upplokið verða.“ Sanntrúuð . beinagrind heyrði þetta. Sá hún, að svo búið mátti ekki lengur standa. preif hún því vinstri handar stimpilinn tveim hönd- um og ruddist um fast. Stimplaði hún hart og títt á tvær hendur og reyndi að hitta á herðablöðin. Gekk hún svo fast fram, að hún gætti þess ekki, hvar hún fór. Vissi hún því ekki fyrr en hún var komin upp að dómstólnum. Vildi þá svo til, að hún stóð rétt fyrir aftan einn sam- tíðarmann sinn, er verið hafði lækn- ir. Var hann talinn næsta trúlaus maður. Hann hafði og stundum hent gaman að ákafa ,,stimplara“, er þeir fóru yfir Iáð og lög til þess að stimpla menn utanlands og innan. En hann hafði verið dugandi læknir. Marga veika menn hafði hann læknað, er fallið höfðu í ræningjahendur sótta og sjúkdóma, þótt ýmsir prestar og Levitar hefðu gengið fram hjá þeim, svo að þeir saurguðust ekki af mein- semdum þeirra. En hvað sýna kær- leiksverk mannanna? Ekki neitt. pað hafa ýmsir sannkristnir menn fyrir satt, að miskuriarverkin geti sprottið upp af heiðnum hvötum, eins og kristileg orð geta verið runn- in fram af heiðinni hugsun. Heiðn- ar hvatir geta leynst á bak við göf- ugmensku. Fyrir því hafði og lækn- ir þessi verið stimplaður vinstri hand-

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.