Vísir - 21.04.1925, Blaðsíða 3

VÍSIR
Uppeldismáliri eru ein hin mestu
vandamál þjóöar vorrar. Engum
dylst, hver nautSsyn er á aS vanda
uppeldi æskulýtSsins og búa hon-
u.m vopn í hendur í lífsbaráttuna.
Hitt er og vist, ab þeim íjölgar
alt af, börnunum, sem frá blautu
barnsbeini verSa a'ö búa vi'S sult
og seyru og ná aldrei þeim þroska,
sem þau ella gætu náö, og veröa
því alla jafna ver til þess fær, aö
bera þær skyldur, sem þjóöfélagiö
leggur þeim á heröar.
Engum er til fulls gefiö, aö
skilja og taka þátt í kjörum barns-
ins, nerna móöurinni. Hver grát-
stuna þess, hver minsti harmur
þess endurómar x hjarta hennar.
Móöurástin er nieginþátturinn í
sálaidífi konunnar, þaö göfugasta
og besta í fari hennar, og hún
krefst réttar sins í hvert sinn, sem
bárniö á í hlut. Þaö er því síst
aö furöa, þó aö konurnar yröu
fyrstar til þess aö veita barnaupp-
eldismálinu brautargengi.
Máli þessu mun fyrst hafa verið
hreyft á fundi Tlxorvaldsensfélags-
ins í janúar 1906. Bar það þann
árangur, aö 29. mars s. á. var
Barnauppeldissjóöurinn stofnaður
nxeö 500 kr. gjöf frá Thorvaldsens-
bazarnum, og hefir sjóöurinn ætíö
síðan notiö styrks af tekjum Baz-
arsins. Sjóöurinn hefir dafnað vel
og aukist hin síðari árin, undir
ágætri handleiðslu Thorvaldsens-
félagsins. Almenningur hefir veitt
honum nokkurn styrk, meö þvi að
kaupa hin árlegu jólamerki hans,
og auk ’þess hafa ýrnsir rnætir
borgarar þessa bæjar orðiö til þess
að rétta honum hjálparhönd. Er
skylt, í þéssu sambandi, að minn-
ast tveggja manna sérstaklega,
þeirra Jóns kaupmanns Laxdals,
sem fyrir nokkrum árurn gaf sjóðn-
um 10.000 lcr., og Bjarna Jónsson-
ar frá Galtafelli, sem undanfarin
ár hefir haldið sérstaka sýningu
á síðasta vetrardag, sjóönum til
styrktar.
Síðasti vetrardagur er helgaöur
börnunum. Næsta miðvikudag
verða gefnar út og seldar bi'jóst-
nælur með mynd Thorvaldsens. Er
þaö Jafnframt gei't í minningu
þess, aö í haust verður Thorvald-
sensfélagiö 50 ára. Svo rnjög höf-
um viö látið af Thorvaldsen landa
okkar, að ætla má, að ílestir vilji
eiga myixd hans, og ekki ætti það
að draga úr sölunni, að þeir, sem
nælurnar kaupa, fá jafnframt tæki-
fæ'ri til þess að styrkja göfugt
málefni. Einnig verða seld mynda-
spjöld, skreytt jólamerkjum sjóös-
ins, og er þess að vænta, að menn
noti þau, til þess að bjóða hveni
anáan velkominn í ríki sumargleö-
innar. Síðast en ekki síst verður
sýning í „Nýja Bíó' kl. 6 urn kvöld-
iö, og mun óhætt að treysta því,
að þar verði eitthvað viö allra
hæfi. Aðgöngumiðar að þeirri sýn-
ingu verða seldir í Iönó kl. 4—6
sama dag.
Sjóðurinn er nú orðinn rúm 58
þús. Það mun tilætlunin, aö hann
priðjudaginn 21. apríl 1925
Tækiíæriskaup
á
gólfdúkum.
Til þess a5 rýma fyrir nýjum birgðum, sel eg fyrirliggj-
andi góifdúka með miklum afslælti 2 næstu daga, mánu-
dag og þriöjudag.
Annað eins verð á gólfdúkum hefir ekki sést í mörg ár.
Notið þetta sérstaka tækifæri.
Jónatan þorsteinsson
Vatnsstíg 3.
Sími 864.
«A: .
er sitkkulaði og Kakað sem
Íair hér þekkja- ennþá,
I.
taki til starfa á næsta hausti, ef
nokkur tök verða á því.
Það er að vísu ljóst, að þessu
máli verður aldrei svo til lykta
ráðið, að öll vandræði lúkist, en
mikla bót má þó ráða á böli hinna
fátæku barna, ef við einhuga og
af skilningi styrkjum þær ágætu
lconur í starfinu, sem hafa íorystu
þessa máls. Við verðum að hafa
það hugfast, að þetta er ekki ein-
göngu mannúðarmál gagnvart
börnunum, heldur er það lika sið-
íerðisskylda vor við þjóðfélagið og
framtíö hins íslenska kynstofns, að
fyrirbyggja skort þeirra óbornu
arfa vorra, sem í fátækt kunna að
fæðast.
Reykvíkingar! Eg veit, að ó-
þarft er aö eggja ykkur lögeggjan,
til þess aö veita sliku nauösynja-
máli fulltingi, — svo er rausn ykk-
ar reynd og þekt, — en minna vil
eg ykkur á þaö, að með hverri
krónunni, sem þið leggiö í Barna-
uppeldissjóöinn, hjálpið þið til
þess að tryggja framtíð einhvers
munaðarleysingjans. -Sameinumst
því allir um mál þetta.
Barnavinur.
Knainii i UM\.
pað er gott a3 verma sig við
móSurbrjóstiS. Allir munu viðurkenna
þennan sannleika. Minnumst viS
ekki öll þeirra stunda, með hlýjum
tilfinningum, þegar mamma tók okk-
ur á æskuárunum í fangið til þess
að verma okkur, er við komum inn
frá útileikjum, þrútin af kulda og
ef til vill skjálfandi? Var það ekki
inndælt að finna ylinn við móSur-
brjóstið? — Ógleymanlegar stundir
eru þetta. Og ylinn lagði inn að
hjartanu. Fjörið færðist í líkamann
og hugurinn varð glaSur. Nýr kraft-
ur streymdi um okkur, svo við yrð-
um fær til þess aS byrja leikinn á
ný; Öll eigum við sameiginlega móð-
ur, móSurjörðina. Hún á líka yl í
brjósti til þess að verma börnin sín
meS. J?au börnin. sem mest þurfa nú
á yl hennar aS halda, eru alþýðu-
skólarnir. ÆttjörSin vermir hjarta
okkar barnanna sinna með tign
sinni, fegurð og gæðum. En hún á
líka tök á því aS verma börnin sín
líkamlega, ekki að eins með ylgeisl-
um sólarinnar, heldur einnig með
brjóstyl sínum, jafnvel þótt hún sé
hjúpuS nákaldri blæju fannanna,
stormarnir geysi og kuldinn nísti.
Alþýðuskólarnir eru unglingar,
sem þurfa að fá bæSi andlegan og
líkamlegan yl frá móðurbrjóstinu. í
þetta skifti er það líkamlegi ylur-
inn, sem eg vil sérstaklega minnast
á, í sambandi við alþýðuskólana.
Stjórnmálamönnum vorum er víst
öllum Ijós þessi sannleiki, sem eg nú
befi drepið á. Hins vil eg óska, aS
þeir gleymi honum ekki þegar þeir
cru að stofna alþýSuskólana. Eg
vil óska þess, aS þeim takist að
leggja þá þannig að brjósti móSur-
jarðarinnar, aS hún geti vermt þá.
Nú er fyrir Alþingi frumvarp til
laga um stofnun kvennaskóla fyrir
Vesturland. Er sagt, aS gert sé ráð
fyrir því, aS stofna hann á StaSar-
felli Hvers vegna? spyrja menn. Af
því að Staðarfell er gefiS með því
skilyrði til skólans, er svarað. —
Bágt á eg með að trúa því, aS skil-
yrði þetta sé svo fast' ákveðið, aS
engu verði þar um þokað. Eg verð
aS gera ráð fyrir því, að þau heið-
urshjón, sem gjöfina gáfu, hafi gefiS
hana eingöngu málinu til eflingar.
Mér finst því óhugsandi annaS, en
að hjónin fáist til þess að breyta
ákvæði þessu, þegar þeim er sýnt
fram á, hvílíkan skaða það hefir í
för með sér fyrir skólann. Hve mikið
fé mundi sparast árlega, ef skólinn
yrði bygður þar sem nægur jarShiti
er til upphitunar skólahúsinu, nægi-
legt heitt vatn til þvotta, brauða-
baksturs o. fl. NokkuS skýra áætl-
un má gera um þetta, með því að
gæta aS, hve mikinn eldiviS slíkur
skóli þarf. Mun það þá koma í ljós,
að á tiltölulega fáum árum mun and-
virði StaSarfells verða uppetiS í
eldiviSi. — Væri því að skifta, sem
eg geri ekki ráð fyrir, aS engu feng-
ist þokað um ákvæði þetta, mundi
landinu hagkvæmara að skila gjöf-
inni aftur, og setja skólann þar sem
jarShitans nyti við, en aS kaupa
StaSarfelI svo dýru verði. í þessu
efni má ekkert ráða ákvæðum nema
hagur þjóðarinnar á komandi tíð.
Hagurinn viS að nota jarShitann er
miklu meiri og víðtækari en eg hefi
þegar bent á, t. a. m. bæSi að því er
vinnukraft, þrif og heilnæmi snertir.
Langt mál mætti rita um þetta, en
eg tel þess ekki þörf, því öllum, sem
nokkuð kynna sér málefni þetta, eru
kcstirnir augljósir.
Eg hefi hér fyrir framan mig á
borðinu afrit af arfleiSsluskrá frú
Herdísar Benediktsen kvennaskólan-
um til handa. •— J?ótt hjarta gef-
andans sé hætt að slá fyrir mörgum
árum, andar yl að hjarta mínu frá
hinni göfugu sál gefandans, er eg
virði fyrir mér ákvæði arfleiðslu-
skrárinnar. pau koma alveg heim
viS það, sem eg man aS frúin sagði
einu sinni við mig um þetta efni.
Henni fórust orð á þessa leio: pótt
eg hefði helst kosið, aS skólinn yrSi
einhversstaðar við Breiðafjörð, er
það aðalatriSið fyrir mér, að hann
komi að sem bestu gagni. í arf-
leiðsluskránni orðar hún þessa hugs-
un sína þannig:
„paS er ósk mín, að skólinn verði
settur í einhverri af sýslunum kring-
um Breiðafjörð, eða, verSi því ekki
viS komið, þá í ísafjarðarsýslu, og
verði því heldur ekki viS komið, þá
hvar sem hentast þætti í Vesturamt-
• (4
ínu.
Eg vona fastlega, að Staðarfells-
hjónin hafi svona víSan sjóndeildar-
hring í málinu að því er gjöf þeirra
snertir.
Samkvæmt arfleiðsluskránni mun
það nú vera stjórnarráðið, sem mestu
ræður um stofnun skólans, þótt Al-
þlngi og íræðslumálastjórn geti að
sjálfsögSu einnig átt þar hlut að
máli.
pér, stjórnmálamenn, sem hafið
meS höndum framkvæmd máls
þessa, kostið kapps um að vinna meS
alúð og einlægni aS málinu. Kippið
því inn á rétta braut. Vinnið að
framkvæmd þess meS atorku. Leitið
aS þeim staS á Vesturlandi þar sem
þér getið vermt kvennaskólann við
brjóst móðurjarSarinnar.
B'óSvar Bjarnason.