Vísir - 14.01.1928, Blaðsíða 2

VlSIR
Ríó-kaffi.
Hrísgrjón.
S a g ó.
Hveiti margar tegundir.
Molasykur.
Strásykur.
Kandis væntanlegur með Lagarfossi.
¥epðlækkun á
frá konunglegri hollenskri verksmiSju, mahogni-póleruS.
Rachals mahogni-póleruð meS 3 pedölum, fyrsta ílokks pfanó.
A. Obenhanpt,
CHEVROLET
Chevrolet vörubifreiSii) kostar nú aSeins kr. 2900.00 islenskar uppsett f Reykiavik.
—------- JOH. OLAFSSON & CO.-
ASalumboSsmenn á íslandi fyrir: GENERAL KOTORS-bifrei5ar.
K átsúkkulaði. K
S »
» . g
M HraeeaniH — nsavanili — linffAnnt H
Símskeyti
Khöfn 13. febr. FB.
Flotaaukning Bandaríkjamanna.
Frá Washington er símaö : Flota-
málaráöherrarin hefir lagt fyrir
flotamálanefnd þingsins tillögurn-
ar um aö auka flotann nm tutt-
ugu og fimtn beitiskip, þrjátíu og
tvo kafbáta og fjórtán önnur her-
skip ’á næstu fimm árum. Segir
flotamálaráöherrann, aö þessi
aukning fullnægi aöeins nauösyn-
legustu þörfum til þess að vernda
viöskiftaleiðir Bandaríkjanna.
Bretar og flotaaukningin.
Frá London er símaö: BlaðiÖ
„Daily Telegraph" bendir á, aö
fíoti Bandaríkjanna verði öflugri
en íloti Bretlands, ef tillögur þær
sem bornar hafa veriö fram í þingi
Bandaríkjanna veröa samþyktar.
Iðnaðarráðstefna í Englandi.
Iðnaðarráöstefnan hófst í gær,
og sækja hana fulltrúar verka-
manna og vinnuveitenda.
Utan af landi.
—o—
Vestm.eyjum 13. jan. FB.
Þingmaður kjördæmisins hélt
þingmálafund í gærkveldi. Fund-
urinn hófst kl. 8þá og stóð til miö-
nættis. Samþyktar voru ýmsar
tdlögur, m. a. tillaga frá þing-
manninum, þess efnis, aö hlutast
til um þaö, að rannsakaö verði á
hvern hátt megi koma upp láns-
stoínun fyrir bátaútveginn í lík-
ingu við Ræktunarsjóð íslands.
Tillagan var samþ. í einu hljóði
Þessar tillögur voru frá Kristni
Ólafssyni bæjarstjóra:
„Fundurinn felur þingmanni
kjördæmisins að reyna að fá því
íramgengt á næsta þingi, að ríkis-
sjóöur leggi fram þriöja hluta
kostnaðar viö styrkingu ogbreikk-
un Hringskershaussins út á
Hrognasker og til að fullgera
Hörgeyjargarð, hvorttveggja sam-
kvæmt reikningum og kostnaðar-
áætlun vitamálaskrifstofunnar."
„Fundurinn felur þingmanni
kjördæmisins aö fara þess á leit á
næsta þingi, aö hafnarsjóður hér
fái lán úr viölagasjóði alt aö 50
þúsund krónum til að koma upp
sjógeymi og sjóveitu til fisk-
þvotta.“
Tillagan samþykt í einu hljóði.
Tillaga frá Jóni Jónssyni í Hlíö :
„Fundurinn skorar á stjórn og
Alþingi, aö fylgja sem fastast
fram , fiskiveiðalöggjöfimii og
koma i veg fyrir leppmensku, sem
undanfarið hefir verið þess vald-
andi, að Islendingar hafa orðið að
sitja á hakanum við síldarver-
stöðvarnar nyrðra.“
Tillagan samþykt í einu hljóði.
Grjótnám bæjarins.
—o—
Vísir hefir áður vakið máls á
því, að grjótnám bæjarins væri
heldur óefnilegt fyrirtæki, eins og
það er rekið nú. Fjárhagsáætlun
Rvíkur fyrir yfirstandandi ár
gerir ráð fyrir 20 þúsund króna
halla á þeint atvinnurekstri. —
Var nokkuð vikið að því hér í
hlaðinu ekki alls fyrir löngu, að
við svo húið mætti ekki standa.
Bæjarstjórnin yrði að láta rann-
saka hvernig á því stæði, að fyrir-
tæki þetta bæri sig svo illa, sem
rauri væri 'á orðin, og ráða bót
á göllum þeint, sem á rekstri
grjótnámsins hlyti að vera. Hitt
væri varhugavert og í raumnni
Öldungis óverjandi, að bæjarfélag-
ið héldi áfram ár eftir ár atvinnu-
rekstri, sem ekki væri látinn hera
sig og ef til vill gæti ekki borið
sig í höndum þess.
Það er nú ekki kunnugt utan
bæjarstjórnar, hvort nokkuð hafi
verið gert í málinu hingað til. En
ótrúlegt þykir, að ekkert verði
gert og alt látið drasla hér eftir
sem hingað til. — Fjárhagsáætl-
un hæjarins ber með sér, að gert
er ráð fyrir miklum halla. Tekjur
bæjarins þ. á. af grjótnáminu eru
áætlaðar 60 þúsund krónur, en
gjöldin 80 þúsund, svo að menn
sjá, að tapið er ráðgert mjög mik-
ið, miðað við umsetningu. En ver-
ið getur, að bætt verði á þessu ári
úr brestum þeim, sem á atvinnu-
rekstri þessum hafa verið að und-
anförnu, svo að komist verði hjá
miklu tapi.
Reikningur hæjarins fyrir árið
1926, sem nú hefir verið prentað-
ur, ber það með sér, að tapið á
grjótnáminu hefir verið gííurlega
mikið það ár. Grjótnámið hefir
kostað bæinn samtals kr. 126.583,-
63, en tekjurnar hafa ekki orðið
nema kr. 64.459,90. Tap bæjarsjóðs
á grjótnáminu þetta eina-ár, nem-
ur því kr. 62.123,73, og er það ná-
lega helmingur fjárfúlgu þeirrar,
er í fyrirtækið heíir verið lögð á
árinu.
Það mun nú ])ykja ósennilegt,
að áhættulaust fyrirtæki þurfi að
hera sig svo illa fjárhagslega, sem
raun er á orðin um grjótnám
Reykjavíkur. Virðist hersýnilegt,
að eitthvað meira en litið hljóti
að vera bogið við stjórn fyrirtæk-
isins og starfrækslu, og hlýtur
rannsókn að geta leitt veilurnar í
ljós. — Bærinn hefir nú rekið
grjótnámið árum saman, og er
næsta kynlegt, að slík mistök, sem
tjónið á atvinnurekstrinum ber
ljóst vitni um, skuli geta átt sér
stað nú orðið. Er sök sér, þó að
mistök nokkur verði fyrstu árin
og áætlanir standist illa, en hitt
er óverjandi, að halda áfram ár
eftir ár að reka áhættulaus fyrir-
tæki með stórkostlegum halla, án
]>ess að kanna til hlítar, hvað valda
muni tjóninu. Mundi slíkt þykja
heldur óefnileg'ur atvinnurekstur í
höndum einstakra manna. Bæjar-
stjórnin veit, að hverju hún geng-
ur um kaupgjald og annað þess
háttar, og reynslan hlýtur að vera
búin að færa henni heim sanninn
um það, hversu mikilli vinnu hver
meðalmaður rnuni afkasta við
grjótnámið. En þegar vissa er
fengin um þetta tvent,’ kaupgjald-
iö og afurðamagnið, ætti að vera
hægðarleikur að stýra hjá miklu
fjártjóni, ef markaður er til fyrir
hið unna grjót. Og þess hefir
ekki heyrst getið, að markaðurinn
væri elrki nókkurn veginn örugg-
ur. Einhver hluti framleiðslunnar
kann þó að hafa verið óseldur í
árslok, en þaö skiftir varla miklu,
því að sjálfsagt hafa einhverjar
gamlar birgðir verið til í byrjun
ársins.
Sandtaka bæjarins árið i92Óhef-
ir ekki heldur gefið svo góða raun,
sem búast mætti við. — Sandtak-
an hefir kostað hæjarsjóð rúmlega
44500 kr., en tap hefir orðið ná-
lega 5200 kr, — Þetta tap er að
vísu ekki stórvægilegt, en það ætti
ckkert að vera. Bæjarstjórnin ger-
ir líka ráð fyrir þvi í fjárhags-
áætluninni, að enginn halli verði
á þessum atvinnurekstri, en um
gvjótnámið gegnir öðru máli. Þar
er ’heinlínis gert ráð fyrir stór-
tjóni — og haldið áfram samt.
Væntanlega verður nú nákvæm
rannsókn látin fram fara um það,
hvernig standa muni á tjóni því
hinu mikla og alvarlega, sem orð-
ið hefir á grjótnámi bæjarins að
undanförnu. — Er vonandi, aö sú
rannsókn leiði sannleikann í ljós
og að komið verði í veg fyrir, að
slík mistök, sem hér er um að
ræða, geti átt sér stað framvegis.
Greinarkorn það, er liér fer á
eftir, bað eg ritstjóra Alþýðu-
blaðsins, herra Harald Guðmunds-
son, að birta. Þóttist eg eiga full-
an rétt til rúms í því hlaði, að
minsta kosti engu síður, en herra
Guðmundur Gíslason Hagalín.
Vissi eg ekki fyrr en nú, að sá
maður væri svo rétthár í Alþýðu-
flokknum (ekki veit eg til þess, að
hann sé í neinu félagi innan
flokksins), að hann væri settur
skör hærra, en þeir menn, sem
verið hafa meðlimir flokksins frá
fyrstu árum hans. Frjálslyndi hins
nýja ritstjóra var þó ekki ríkara
en svo, að hann kvaðst ekki geta
tekið greinina. Vænti eg þess, að
Guðmundur Gíslason Hagalín
veröi tryggari þjónn hinum nýju
húsbændum sínum, en hann til
þessa tíma hefir verið hinum
fyrri. " H. J. S. O.
H. C. Andersen: Ævintýri og
• sögur.
Ekki eru mér kunnar hvatir
herra Guðmundar Gíslasonar
Hagalins, er hann fer ómaklegum
orðum og heimskulegum um ný-
útkomið safn af ævintýrum hins
danska meistara H. C. Andersen,
— í 6. tbl. „Alþýðublaðsins“ —
en liitt er víst, að síst er hann
þess fær. Ber grein hans þess
glögg merki. Rithöfundur, sem
ekki er fær um að rita villulaust
svo stutta blaðagrein, er ekki fær
um að hreyta ónotum í aðra, og
síst að óverðskulduðu.
Guðnumdi Gíslasyni Hagalíni
renna í brjóst málvillur, lestrar-
merkjavillur og stafsetningarvill-
tir, sem hann telur hafa komist
inn í þýðinguna. Tekur Rann nokk-
ur dæmi máli sínu til stuðnings.
í 2. dæminu segir G. G. H. að
standi „með millustein um háls-
inn“. í þýðingunni stendur rétti-
lega „mýllustein", en svo illa er
vandlætarinn að sér í íslensku
máli, að hann skrifar „millustein"
tneð i, með öðrum orðum getur
ekki haft rétt eftir það, sem stend-
ur í prentaðri bók fyrir framan
hann ! Eg skal játa það, að' nokkr-
ar „kommuvillur" má finna í þýð-