Vísir - 23.04.1928, Blaðsíða 2

v í s I B
iURárm i OlmT
Hötum tll:
Girðinganet, 68 og 92 cin. liá.
Ennfremur hænsnaKÍtðinga
og steypunet.
Gafldavír: ;
Gauchada stálvír. —, Einnig
venit legan gaddavlr.
Girðingastólpa úr járni.
Ennfremur sléttan vír og
virkengi.
Fyripliggjandi:
Rio-kaffi
°g
Strausykup.
A. Obenliaupt.
Símskeyti
Khöfn 22. apríl. FB.»
Flogiö yfir norðurheimsskautið.
Ffá Oslo er símað: 'Frcgn hefir
horist hingað frá Greenharbour,
a'ð Bandaríkjamaðurinn Wilkens,
ásamt Iautinant Nielson, hafi flog-
iö yfir norðurheimsskautið. Þeir
flugu frá Point Barrow í Alaska
fyrir sex dögum síöan og voru til
neyddir aö lenda tuttugu og pinni
ífundu síðar á eyöieyju noröfm viö
Spitzbergen. Þar voru þeir veöur-
teptir í fimm daga. í gœr héldu
þeir svo áfram flugferöinni til
(.jreenharhour (á Spitzbergen).
Þingkosningar í Frakklandi.
Frá París er símaö : Þrjú þúsuncl
sex hundruö fjörutíu og finnu
frambjóöendur keppa um sex
hundruð og tólf þingsæti við kosn-
ingarnar í dag. Þess vegna .er
scnnilegt, aö í mörgum kjördæm-
um fái enginn frambjóðenda helm-
ing atkvæða, sem til þarf- svo að
kosning sé^gild. Nýjar kosningar
í þeim kjördæmum, sein veröur aö
endurkiósa í. fara fram á -sunnu-
daginú kemur.
Smápistlar
frá Noregi.
Eftir Indriða Einarsson.
Listamanna og leikarafélagið.
Næsta kvöldiö voru hinir er-
lendu gestir boönir til kvötdveröar
ur leikhúsinu, í hiö ofannefnda
félag. Þegar ' þangaö kom, þófiti
mér undaflega viö bregða, því í
forsalnum sá eg marga menn meö
íauöar, skósiöar skikkjur yfir sér,
r.ieÖ hermilínskraga og ermalaus-
ar. og mér kom í hug, aö hér væru
nógar konungakápur í öll sögu-
lcikrit Shakcspeares, frá upphafi
tii enda. Þessar skikkjur eru ein-
kennisbúningur leikarafélagsins á
í.amkomum þess. Þarna var ákaf-
iega mikiö 'um ræöuhöld. Forsetinn
var Öavid Knudsen, leikari fra
I'jóöléikhúsinu. Þar las Þors'teinn
Gislason upp brot úr ágætu kvæöi
cftir sig, sem mér sýndist velcja
álmenna gleöi. „Þetta er máíijð,
sem viö ættum aö tala,“ sagöi ung-
trú Engebrichtsen, sem hjá mér
sat og talaði vel íslensku. Ef-tir
áskorun þýddi Þorsteinn vísurnar
á norsk-dönsku. „Nú þykir mér
])aö ekki eins fallegt,“ sagöi ung-
irúin. „Nú cr ]>aö óbundiö mál,“
sagöi eg.
Nokkru áöur en byrjað var aö
dansa, kallaöi formaöurinn, David
Knudsen upp: „Meistarinn kem-
rr!“ Þaö bljóönaöi yfir ölluni, og
eipa eöa tvær mínútur varö þögn
og eftirvænting. Enga hugmynd
l.aföi eg um hvaö nú ætti íram aö
fara og l)eiö og beið, en það fann
•eg, aö biöin þótti mér nokkuö
lóng. Alt í einn var sag't viö hliö-
ina á mér : „Þarna er hann!“ Hen-
rik Ibsen var kominn inn i
salinn og gekk meðfram ysta borö-
inu. Hann var tjjeö stóran pípu-
liatt vel strtíkinn, meö mikiö hvítt
hár og alt þ'etta mikla livíta skegg,
sem hann hafði síöustu árin. Hann
gekk viö sterkan krókstaf í h’ægri
liendi, og studdist allfast á hann;
. hann' var í dökkum sumaryfir-
írakka, og hallaöist áfram á staf-
imi. Vinstri höndina haföi haun á
kakiuu, og hélt á hönskunum i
henni. Hann fór gætilega og
skygndist um hekki. Viö þaö.
hversu mjög hann leit í kriugum
sig, þá sáum viö öll vel í andlit
honum. Maöurinn var lágur og
gildvaxinn. Hann gekk hér um bil
tvo hringi meðfram boröunum yst
og var alt í einu horfinn. Eg sá
ekki hvaö af hónum varö. Meist-
arinn var horfinn! Öllum sem séö
höfðu Ibsen síöustu árin bar sam-
an um, aö nákvæmlega svona hefði
liann litið út siöustu ár æfi sinn-
ar. „Nú hafið þiö eigin augum séö
hann líka,“ sagöi ungfrú Engil-
brechtsen viö mig.
jossísoraocöcöo!; >t 5s í; ;oooo»oo«ot
Sbiss Ofiort
filmup.
Notið það hcsta.
Sportvöruhús Reykjavíhur.
(Einar Biörnsson.)
'•ímar: 1053 & 553. Bnnknstr. 11.
JOOOOtí tJOOSSt XXX xxxxxsoooooot
Þors'teini Gíslasyni mislíkaöi i
ívrstu þetta tiltæki, en ]iaö Ieiö
íljótt frá. Eg sagði honum, ,að
] >efcta fólk væri svo vant við aö
sýna persónurnar, sem Ibsen heföi
skapað, aö ekki væri óeölilegt. aö
þaö reyndi sig einu sinni á því, aö
sýna hann sjálfan, og viö hefðum
ánægju af því, aö sjá liann svona
lióslifandi, og öll væri hátíöahöld-
in til Jiess gerö, aö halda uppi
minningu hans hjá þeirri gleymnu
kynslóö, sem nú er uppi.
Þegar leið á kveklveröinn komu
þar ungar stúlkur, og ýmsir hinir
yngri menn stóöu upp og fóru aö
c'.ansa. Þar varö dans, hljóöfæra-
sláttur og samtölin yfir borðuni
alt jamfara og varð af svo mikill
kliðúr, að mér þótti sem nú gæti
enginn nema Demosþenes kvatt
sér hljóös, en David Knudsen, hef-
ir þá sterkustu rödd sem eg minn-
ist aö liafa heyrt, og kvaddi sér
hijóðs og veitti mönnum oröiö.
Hann sagði hverja fyndnina ann-
ari betri og stýröi samsætinu svo
■vel, aö fám öörum mundi hent áö
f’eta i fótspor hans.
Einar Jdnsson
og Hstaverk lians.
—o—
Prófessoir R. I’apc Cowl, sem
inörgum er hér aö góöu kunnur,
liefir ritaö grein um Einar Jóns-
son listamann í tímariliö The Dub-
íin Art Monthly (febrúar og mars-
hefti), og fylgja greininni myndir
aí nokkurum listaverkum E. j., og
fer hér á eftir útdráttur úr heyni.
Iiöíundurinn getur ]>ess fyrst,
aö barátta Jóns Sigurössonar fyrir
sjálfstæði íslands haf-i dregið at-
iiygli erlendra manna að lándi
voru og vakið samúö meö oás. en
hinsvegar haíi ]>ví veriö gefinil
minni gaumur en skyldi, að hér
hafi síðan risiö upp skáld og listá-
menn af ýmsu tagi, og miklu fleiri
en vænta mætti í hlutfalli við fólks-
fjölda. „Einn þessara listamanna
er Einaf Jonsson ínyndhöggvari,"
segir í greininni, „og fyrir afrek
sín á hann háan sess meðal hinna
miklu meis’tara þeirrar listar.“
Síöan segir höfundurinn fráupp-
vaxtarárum Einars hér heima,
námi hans í Iýaupmannahöfn, og
för hans til Vesturheims. Þar átti
hann margra góðra kosta völ, eu
kaus' ]>ó að halda lieim aftur til
íslands, eftir tveggja’ ára dvöl,
vegna „trygöar við liti þess og
línur, liiö margbreytilega og furðu-
lega andrúmsloft söngs og sagna.
seni hjúpar landiö, og sá einn fær
skiliö til fulls, sem ]iar hefir átt
vöggu síná og fyrstu bernsku-
drauma," eins og Einar komst aö
orði við höfund greinarinnar.
Þá er þess getiö, aö hús hafi
verið reist' hér yfir myndir lista-
mannsins, sumpart fyrir framlög
REIÐHJOL
frá hinni heimsþektu verksmiðju
Fabpique Natlonale d’Ármes de Guerre,
Belgíu, hftfum við fyrirliggjandi.
Verð kr. 130,00.
Jóh. Ólafsson & Co.
Síldapnót
talsvert notuð er til sölu mjög Ódý**t
nú þegar.
Þópður Sveinsson & Co*
Simi 701.
úr ríkissjóði og sumpart fyrir til-
lög frá vinum hans, og er húsinu
lýst í fám oröum.
„Listaverk E. J. bera glögg
merki þjóöernis hans og persónu-
legra einkenna," segir prófesSor
Cowl, „en eiga mjög litið skylt
viö samtíöarlist í Norðurálfu. Ef
ti! vill mætti finna svipaðan blæ
á listaverkúm hins serhneska
niyrídhöggvara Ivans MestrovicA
Kunnur listdómari í Bandaríkjun-
um, Dr. Brinton, segir í grein um
Mestrovic: „Mér kemur aöeins .í
hug einn maöur meöal listamanna
vorra tínía, sem átt hefir líka ævi
og listaferil eins og Mestrovic, og
þaö er íslendingúrinn Einar Jóns-
son.“ Hann segir, aö þeir hafi báö-
ir alist upp í fjalllendi, og báöir
gætt fjár í ungdæmi sínu. Báöir
söktu sér niður í þjóösagnir, sem
eiga sér djúpar rætur í hugum
hins hrausta sveitafólks, sem þeir
eru af koninir, og hafa mótað skaji-
ferli Jiess, og báöir hafa þeir gert'
listaverk, sem bera blæ þessara
þjóösagna. En um Einar Jónsson
verður þó að geta þess og leggja
á þaö áherslu, aö samhand þaö,
sem óftéitanlega er milli listar hans
og Jjjóðsagnaskáldskaparins, er í
fám oröum sagt áðeins hending
eöa tilviljun. Hann notar þjóðsög-
urnar, — á sama hátt se'm hann
uotar einkenríi íslenskrar náttúrú,
þegar hann mótar myndir sínar,
—- en ]iær veröa aöeinj búningur
eða „íarvegur" Jiugsana hans.
Hann motar áldrei myndir eftir
þjóösögum, einungis vegna sagn-
anna' sjálfra. Ef hanrí tekur yrkis-
efnin úr goðasögum cöa nmnnmæl-
um, þá gerir hann ]iaö til ])ess aö
i.pinbera hin andlégu verðmæti
þéirra.
Menn mega ekki teygja of langt
])á líking,. sem er milli E. J. og
Mestrovics. Hún nær aö vísu út
yíir þá hendingU, aö uppvexti
* Þess skal getiö, aö Einar Jóns-
son sjálfur telur ]>aö fjarri öllunt
sanni, aö list hans og Metrovics
syipi saman. En þesstt hefir oft
veriö haldið fram í erlendum blöö-
um, og hefir þar hver, tekiö eftir
öörum i þekkingarleysi. — Þýö.
þeirra og listaferli svipar ‘saman,
]iví að þeir eru skyldir aögáfumog
liugsunarhætti. Þetta er til dæmis
augljóst af ást þeirra beggja til
fóöurlands og íjalla heimahaganna
og aö hvorugur skeytir um Iista-
venjur. Samanburður sá, sem Dr.
■ Brinton gerir á Mestrovic og Gi-
otto, samtíöarmanni Dantes, og á
(uovanni Segantini, er 'frægur varö
af snæfjallamálverkum sínum, á
c-imríg viö um Einar Jónsson. Þó
sýnir E. J. fyrst og fremst andann
og baráttu hans í viðjum efnisins.
\riöfangséfni lians eru fremur
andleg sannindi en jarönesk feg-
urö. Hver og einrí getur eftir sínu
hugarfari taliö E. J. annaöhvort
skáld, sem mótar hugmyndir sín-
ar í stein og málm, eða spámann,
sem les andleg sánnindi úr goöa-
sögum og munnmælum. Sumuni
^lcunna aö viröast táknmyndir
]>essa listamanns nokkuö svipular,
eins og „efni þaö, sem draumar
skapa'st af“, eöa ef til vill likast-
£■' skáldahugmyndum. Öörum
inúnú ekki viröast þær til prýöi,
heldur vaxnar út úr listaverkun-
um, og nauðsynlegar til þess að
vskýra til fullnustu þann boöskap,
sem listinni ber að flytja. Hvað
sem ööru líöur, ])á eru.táknmýnd-
ir E. J. alclrei hversdagslegar eöa
gripnar úr lausu lofti. Þær eru
ævinlegá, í hug listamannsins,
m/'v*
Nýjar
vörur:
Falleg Dyra*
tjöld og
Efni í þau.
Gluggatjöld til-
sniðln og í metra-
tali, Legubekkja—
ábreiður mikið
úrval.