Vísir - 18.05.1929, Page 2

V í SIR
Girðingarefnið komið:
Danskur gaddavír 12 x/2 og 14.
Vírnet 68 og 92 cm. há.
Sléttur vír.
Girðingastólpar.
Athugið, að'hjá okkur gerið þér bestu kaupin.
Efnið vandað. Verðið lágt.
Símskeyti
Khöfu i/. maí. FB.
Rannsókn út af spítalabrunanum.
Frá CÍeveland er sírnað: Yfir-
völdin hafa fyrirskipað rannsókn út
af sprengingunni í spítalanum og
brunanum. Yfirkeknir spítalans
segir, að flestir þeir, sem öndu'Sust
af völdum eiturgassins, hafi andast
innan einnar mínútu. Sérfræðingar
segja, að eiturgasið hafi myndast
við bruna Röntgen-filmna. Eitur-
gasið líkist Fosgen-gasinu, sem not-
að var í heimsstyrjöldinni, en er
enn hættulegra.
Bandaríkjamenn og skaðabótamálin.
Frá Washington er símað : Stim-
son, utanríkismálaráðherra hefir
lýst því yf-ir, að engum embættis-
manni Bandaríkjanna verði leyft að
taka þátt í gtofnun skaðabótabanka,
sem áformað er að annist um
þýsktt skaðabótagreiðslurnar; stjórn
Bandaríkjanna vilji ekki, að em-
bættismenn Bandaríkjanna taki þátt
i innheimtu skaðabótanna.
Utan af landi.
Akureyri 17. maí. FB.
Síldareinkasalan hefir birt reikn-
inga sína. Einkasalan hefir selt:
126.455 t°. af saltsíld, 3639 tn.
af millisíld, 7106 tn: af magadreg-
inni sild, 810 tn. af’hreinsaðri salt-
sild, 22.792 tn. af kryddsíld og
12.799 tn. af sykursaltaðri síld fyr-
ir alls kr. 5.494.276. Greitt hefir
verið til síldareiganda kr. 4.546.929.
Ákveðið heíir verið að greiða tutt-
ugu aura til viðbótar á tunnu.
Stúdentspróf. stendúr yfir hér.
Ganga sjö stúdentsefni undir það.
— Skólauppsögn 31. þ. m.
Tekju- og eignarskattur. Þessir
greiðendur eru hæstir : Ingvar Guð-
jónsson, liðlega 12.000, Guðrún Ól-
afsson liðlega 10.000, Malmquist
Einarsson liðlega 7.000.
Afarmikill fiskiafli, svo að fá
dæmi eru til hér. Ólafsfirðingar
veiddu 100 tn. af hafsíkl í reknet
í nótt.
F*á Alþingi
í gær.
Efri deild.
Fjárlögin. — Svo fór, að Vfri
deild sætti sig við þær breytingar,
er neðri deild hafði gert á fjárlaga-
* frv., og þó ekki allskostar með ljúf-
um hug. Var frv. því óbreytt af-
greitt sem lög frá Alþingi.
Frv. til l. tml stjórn póstmála og
símamálá var afgreitt sem lög frá
Alþingi.
Yfirsetukvennalögin. —- Eins og
áður var skýrt frá, fór atkvæða-'
Q5 greisðlan um frv. á þann veg, að
05 7 <voru með því, en .6 á móti; Erl.
atkvæði, og færði ekki
þær ástæður fyrir,- er forseta þótti
frambærilegar. VBr þá skotið undir
úrskurð forseta. hvort nægilegt væri
til að samþ. frv. Kom sá úrskurð-
ur í dag. í þingsköpum segir, að
hvert mál þurfi að fá meiri hluta
atkv. ]æirra þingmanna, sem á fundi
erú og atkvæöisbærir eru, til að ná
sam])ykki deildar. Þar sem Erl. varð
nú á engan hátt talinn ekki atkvæð-
isbær, þá úrskurðaði forseti, að
þessu skilyrði væri ckki fullnægt
og frv. því fallið.
Lánsfélóg. — Frv. til 1. um láns-
félög, hefir nú legið lengi hjá land-
bn., og er nokkur ágreiningur kom-
inn upp um það. Var það til 2. umr.
i dag og varð henni ekki lokið, og
er sýnilegt, að frv. nær ekki fram
að ganga á þessu þingi.
Ncðri dcild.
Lög. — Frv. til 1. um lánsheim-
ild fyrir ríkisstjórnina og frv. til
l. um rekstur verksmiðju til bræðslu
síldar, voru afgreidd sem lög frá
Alþingi.
Kartöflur. -— Bj. Ásg. og P. O.
flytja till. um að skora á stjórnina
að rannsaka: ,,1) á hvern hátt bcst
verði komið á innlendri vátryggingu
á kartöflum, svo að þær verbi bæði
trygg og veðhæf eign. 2) hvernig
best verði greitt fyrir því, að lands-
menn geti sem fyrst fullnægt eigin
þörfum ura notkun þessarar nytja-
jurtar". Á stjórnin að leggja frv.
um þetta fyrir næsta þing. Till. var
samþ.
Borganiesbátur. — Bj. Ásg. flutti
till. um að skora á stjórnina að láta
gera teikningu af■ nýtísku skipi, er
hentugt væri til ferða milli Reykja-
víkur og Borgarness. Sumum þing-
m. þótti þetta ekki sem ákjó'sanleg-
ast, því þessu lilyti að fylgja mikill
kostnaður, og var því það ráð tekið,
að visa till. til stjórnarinnar, að hún
greiddi fyrir málinu.
Sameinað þing.
í gærkveldi var fundur haldinn
i sameinuðu þingi. Fóm þar fyrst
fram nokkrar kosningar.
Yfirskoðunarmenn Iandsreikn-
inga voru kosnir þeir Pétur Þórö-
arson í Iljörsey, Gunnar Sigtirðs-
son, báðir endurkosnir, og Magn-
ús Guðmundsson í stað Árna Jóns-
sónar frá Múla.
I fulltrúaráð fslandsbanka var
I-Talldór Stefánsson kosinn i stað
Mágnúsar héitins Kristjánssonar
f i ármálaráðherra.
Varamaður í útflutningsnefnd
síldareinkasölunnar í stað Jakobs
Karlssonar, er sagt hafði af sér,
var kosinn Ingimar'Eydal ritstjóri
„Dags“.
Verðlaunanefnd Gjafar Jóns
Sigurðssonar var endurkosin. í
hemii eiga sæti Sigurður Nordal,
Hanties Þorsteinsson og Ólafur
Lárusson.
Frv. til 1. um breyting á 1. um
vita og sjómerki o. fl. var afgreitt
sem lög frá Alþingi. Hafði orðið
nokkur ágreiningur um ]>aS, en
liann féll nú niður.
Frv. til 1. um almennan ellistyrk
höfðu deildi rnar einnig orðið ó-
sáttar um, eins og áður hefir ver-
ið frá'Skýrt. A'arð sá ágreiningur
frv. að falli, þar sem ekki greiddu.
því atkvæði fleiri en 19, en 15
voru á móti. En % hluta greiddra
atkvæða þarf til þess að frv. verði
að lögum í sameinuðu þingi.
Gengismálið. — Þá var farið að
ræða till. unt ,,að halda óbreyttu
gengi gjaldeyrisins“. AðaMutn-
ingsmaður, Ásgeir Ásgeirsson,
lýsti yfir því, að hann skoðaði svo
sem samkomulag væri tnú fengið
innan þingsins um ]>á úrlausn, aÖ
verðfesta gjaldeyrinn, en smærri
formsatriði væru ntenn ekki enn
ásáttir um. Taldi hann því rétt að
þingviljinu kæmi fram í ályktuu-i
arformi. Tillagan _var samþýkt
með 18 atkv. gegn 12. Með henni
voru allir viðstaddir framsóknar-
menn og' 3 íhaldsmenn (E. J.,
J. A. J., P. O.), en á móti jafmað-
armenn, Sig. Eggerz og 7 íhalds-
menn (H. Steinss., H, K., I. H. B ,
J. Ól„ J. Þ„ J. Kr„ M. J.). — Þrír
íhaldsmenn greiddu ekki atkvæði
(Jóh. Jós„ Jóh. Jóh„ M. G.).
Svar vl5 athugaseffld.
Sigurður Þórðarson fv. sýslu-
maður liefir í síðásta tbl. Vísis
fundið sig „knúðan“ til að gera
athugasemd við greinar þær, er
eg ritaði í „Vörð“ undir nafninu
„Ákæruvaldið“, ■ og þar sem
meðal annars var skýrt frá því,
að það hafi verið föst regla hjá
„undantekningarlaust öllum
sýslumönnum og hæjarfóget-
um landsins, að tilfæra ekki bú-
um vexti af inneign þeirra hjá
skiftaráðendum né skuldum bú-
anna við þá, „nema sérstakar
ástæður væru fyrir hendi.“ —
Ivveður hann svo strangt að
orði, að það sé „uppspuni einn“,
er eg innifeli hann í hóp þeirra
sýslumanna og bæjarfógeta, er
viðliaft liafi reglu þessa og tek-
ur jafnframt fram, að sá mað-
ur, er með slíka fullyrðingu
fari, eins og eg liefi gert, geti
ekki gert það „út i bláinn.“ —
Það er rélt, herra sýslumað-
ur, að eg skrifaði ekki grein
mina út í bláinn, enda var mér
ljóst, að þér og fleiri, væru ekki
meira velviljaðir föður mínum
og mér, en að þið mynduð rísa
upp og mótmæla skrifum min-
um, ef þið sæjuð ykkur það
fært. — Þér hafið nú riðið fyrst-
ur á vaðið. —
En þá vil eg benda yður og al-
menningi á, hvernig þér hufið
liagað yður um búskifti, cr þér
voruð sýslumaður. — Vegna
brunans á sýsluskrifstofunni i
Borgarnesi eru ekki til bækur
frá embættistið yðar á Þjóð-
skjalasafninu nema árin 188(5—
1903 (til 7. sept. ]). á.).
Á þeim tíma liafið þér haitlið
197 skiftafundi í um 180 búum.
Af þessum ca. 180 búum hafa
17 búum verið tilfærðir vextir
svo sjáanlegl sé.
Af þessum 17 búum hafið
þér, að því er sést, ávaxtað fé
6 búa með því að lána féð út
(líkl. með samþykki amtmanns
svo sem áskilið var þá?) og
nemur sú vaxtaupphæð samtals
kr. 101,70.
í 2 af búunum sýnisl þér liafa
lagt nokkuð af búafénu á spari-
sjóð.
í 8 búum eru vextir hér lil-
fæi'ðir af arðberandi útistand-
andi skuldum eða sparisjóðsinn-
stæðu, svo sem vera ber og gcrt
liefir verið hér í Revkjavik.
í einu einasta búi virðist þér
sjálfur hafa greitt vexti af inn-
stæðu h já yður og nema þeir kr.
5,66 — fimm krónum sextíu og
sex aurum.
Er af þessu greinilegt, að þér
Síldaraet
(peknet)
18 og 17V2 möskvi á alin, nýkomin 1
Veiðarfæraverslunina „G e y s i r“.
eruð engin undantekning frá
reglunni og eru því stóryrði yð-
ar og athugasemd óþarfa remb-
ingur og blekkingar.
Reykjavík, 17. maí 1929.
Lárus Jóhannesson.
Nytj ajurt.
—o----
Árið 1870 varð vart við jurt
nokkura á Englandi, sem óx í
flæðilöndum við sjó og árósa.
Enginn virðist vita, hvaðan hún
lcom. Hún hefir verið kölluð
Cord eða Rice Grass á ensku,
en Spartina Townsendii á lat-
inu. Henni var lítill gaumur
gefinn þangað til eftir aldamót,
en síðan hefir hún breiðst út óð-
fluga í Englandi, Frakklandi,
Iiollandi og viðar, og er nú tahn
ein Iiin mesta nytjajurt. Hún
vex á mjúkmn leirum eða í
leðju fram með ám og strönd-
um, þar sem sjór fellur yfir á
flóði, og þykir nú sýnt, að hún
geti varnað landbroti af sjávar-
völdurn, jafnvel þar, sem önn-
ur ráð hafa komið að htlu
haldi. — Jurt þessi verður
hér um bil tveggja feta
há og' er gildvaxin og sterk.
Rætur hennar eru bæði djúpar
og' breiðar, og bún safnar að
sér leir og leðju og lyftir jarð-
veginum furðu fljótt, svo að
þar kemur upp þurt beitiland
og góðar slægjur á nokkurum
árum sem áður var eins til
tveggja feta djúpur sjór á flóði.
Henni er ýmist komið upp af
fræi, eða með því að gróður-
setja rótars()rota. Hún breiðist
ört út, þar sem hún liefir einú
sinni fest rætur.
í Suður-Essex á Englandi voru
fyrir nokkrum árum gróðursett-
ar 100 rætur af flæðigrasi þessu
úti fyrir sjávarströndu, þar sem
gamall flóðgarður var að falli
kominn, og landbrot vofði yfir.
Næsta vor voru ekki nema þrjár
jurtir lifandi, en þær náðu að
fesla rætur og breiddust svo óð-
fluga út, að nú cr því landi
borgið. Bretar og Hollendingar
liafa gert miklar tilraunir síð-
asla áratug til þess að rækta
þessa jurt, og hefir það hepnast
svo vel, að nú eru stór flæmi
orðin að besta beitilandi, sem
áður voru gróðurlausar, sökkv-
andi. leirur.
Hér á landi eru feiknamiklar
leirur víðsvegar við stórár og
með sjó fram, sem koma upp á
fjöru, en engan gróður festir á,
t. d. við Faxaflóa, Breiðafjörð,
Eyjafjörð, Hornafjörð og víðar.
Og' þó að mikill munur sé á
loftslagi liér og í Englandi, þá
ætti að vera ómaksins vert að
gera tilraunir til þess að gróður-
setja þessa jurt liér, því að ef
það hepnaðist, yrði það til ómet-
anlegs hagnaðar. En-fyrir 200
krónur mætti fá nægilegt fræ
og rætur til þess að gera tilraun-
ir á nokkurum stöðum. Búnað-
arfélagi fslands væri ■ það að
sjálfsögðú skyldast að gangast
fyrir slíkum tilraunum.
|| ep selt í Hafn- ^
M arstpæti 8 M
Kínverskir læknar.
Gamla og nýja kynslóðin.
—x—
Vestræn læknisfræði liefii- átt
örðugt uppdráttar í Kína, þó að
sifeldar tilraunir hafi verið
gerðar til þess, heila öld eða
lengur, að greiða þar götu
hennar, einkanlega að undir-
lagi kristniboða. Almennar ráð-
stafanir i lieilbrigðismálum
liafa lítt tíðkast fyrr en á síð-
ustu árum. Hér og þar í hinum
auðugri liafnarbæjum hafa há-
slcólagengnir Kínverjar tekið
að stunda lækningar, þegar
þeir hafa lokið prófi i Ame-
ríku, Evrópu eða heima fyrir,
og hefir þeim farnast vel. En
svo má að orði kveða, að allur
fjöldi manna leiti enn til
„lieimalæknanna“ gömlu, sem
styðjast jöfnum liöndum við
forn þjóðarlyf og særingar, í
lækningum sínum.
Nú er verið að reyna að
koma á umbótum i þessu efni,
en þær sæta öflugri andúð
„grasalækna“ um land alt. Ný-
lega var haldið lieilbrigðis-
málaþihg í Shanghai, og sóttu
þangað einkanlega læknar, sem
notið höfðu vestrænnar kenslu.
Þar var samþykt tillaga, sem
Iiefir verið skiliii á þá leið, að
hún væri tilraun til þess að
draga allar lækningar 1 hendur
þeim, er notið liefði þeirrar
fræðslu í læknisfræði, sem
jafngild væri erlendri lækna-
mentun. Hefir þessi tillaga sætt
áköfum andmælum „grasa-
læknanna“, og fylgja þeim
mörg félög fast að málum.
Læknar gömlu slefnunnar
staðhæfa, að þeirra aðferðir sé
alt eins góðar eins og tísku-
lækningar ungu læknanna, sem
þeir hafi flutt með sér frá öðr-
um heimsálfum. Segja þeir, að
sínar lækningar liafi öldum
saman reynst óbrigðular, og sé
ástæðulaust að hverfa nú frá
þeim. Alþjoðarfélag verslunar -
nianna styður þessa skoðun
þeirra, og er sagt, að félagið
hafi sent Nankingsljórninni
andmæli gegn tillögu lækna-
þingsins i Shangliai, og telji
hana hæltulega kinverskri
menningu.
Einn hinn elsti grasalæknir i
Shanghai heitir Tu Cbing-sien,'
og hafa forfeður lians stundað
lækningar mann fram af manni
í marga ættliðu.- Hann liefir
snúið máli sínú til stéttar-
bræðra sinna í blaði einu, og
kemst þar meðal annars svo að
orði: „Kínversk lyf og kínversk
læknastétl liafa þróast um
hundruð eða jafnvel þúsundir
ára, vegna rækilégra rann-
sókna og niikillar reynslu. Þó
að það sé aldrei nema satt, að