Vísir - 22.07.1929, Blaðsíða 3

VISIR
Dronning Alexandrine
kom kl. 5 í gær. Meöal farþega
voru : Hendrik Biering kaupmaiS-
ur, Julius Schopka og frú, frú Jón-
ína Jónsdóttir og börn hennar,
ungfrúrnar Kristin Arnar og Gufv-
rún Straumfjörö, og margir er-
lendir feröamenn. Skipiö fer kl. 6
annaö kveld vestur og noröur um
3and til Akureyrar.
Dlímuflokkur Ármanns,
sem ætlar til Þýskalands í næsta
mánuöi, stofnaöi til íþróttamóts
aö Þjórsártúni í gær. Var þeirn fé-
lögT.tm ágætlega fagnaö og aösókn
góö. Förseti í. S. í. flutti sköru-
Jegt: erindi um íþróttir, en flokkur-
ínn sýndi leikfimi, glírnu og
bændaglinm, en dansaö var á eftir.
Kristniboðsfélögin
í Reykjavík fara skemtiferö
T.æstkomandi sunnudag 28. júlí, aö
Kálfatjörn ‘á Vatwsleysuströnd.
Þátttakendur veröa aö láta vita hjá
Bjarna Jónssyni kennara, Túngötu
12, Stefáni Sandholt liakara,
Laugaveg 36, og hjá S. Á. Gisla-
•;syni, Ási, fyrir kl. 6 á miöviku-
-áagskvöld, svo aö hægt veröi aö
-semja um bíla í tæka tíö.
Áheit á Strandarkirkju
afhent Visi: 5 kr. írá Mundu,
.2 kr. frá Oddgeiri.
Fjallaferöir í flugvelum.
Fátt er dásamlegra en út-
:sýn af háfjöllum. Hún er alt í
senn, unaðslega lieillandi,
lirikaleg og fögur. íslendingar
.eiga að læra að meta fegurð
Jands síns. Fjöllin íslensku eru
dásamleg. Þau eru fögur úr
fjarlægð og nágrenni, en feg-
nrst er að horfa af fjöllunum
yfir láð og lög. Það glæðir lifs
aflið, lyftir huganum og gerir
manninn betri. En liversu
anargir geta nolið þessara dá-
semda? Aðeins örfáir menn.
Ýmsar orsakir eru til þess og
er óþarfi að telja þær upp að
þessu sinni. En þeir sem ennþá
eru ungir og ekki soknir á kaf
í áhyggjur og annríki, ættu að
gefaTneiri gaum að fjallgöng-
um en þeir gera alment. Það er
ólíku saman að jafna, að ganga
upp á Esjuna eða Hengilinn og
soga töframagn fjallaloftsins
ínn i lilóðið með hverju andar-
taki, eða labba fram og aftur
um borgarstrætin og fylla lung-
,un af göturyki og sigarettu-
jeyk. Vesalings æskulýður.
— En þrátt fyrir alt elska
þó íslendingar fjöllin sín. Og
margir eru þeir, sem líta til
fjallanna með þrá i liuga, þrá
til að lyfta sér upp á liæsta
tindinn, eiiis og fuglinn fljúg-
andi. —- „En fótur vor er
fastur.“
-— Nei, fötur vor var fastur,
nú er enginn vandi að lcomast
upp á fjöllin, nú er maðurinn
orðinn hverjum fiigli lirað-
fleygari.
Uppi á Henglinum er sjálf-
gerður flugvöllur. Á Esjunni
er mikið sléttlendi, sem mjög
auðvelt er að gera að ágætum
flugvelli, og vel má vera að
einhverstaðar þar sé flugvöllur
Þeim sem hafa
slæma meltingu er
sérstaklega ráðlagt
Skrælingjar
oi) lireindfr.
Landsins mesta úrval af rammalistnm.
Myndir innrammaðar fljótt og vel. — Hvergi eins ódýrt.
Gnðmundnr Ásbjðrnsson.
Laugaveg 1.
Teggfóðnr.
Fjðlbr*yt4 trval aajðf édýrt, nýkomiS.
Guðmundnr Ásbjðrnsson
B S MI: 17 0 0. LAUGAVBG 1.
frá náttúrunnar liendi. Á mjög
niörgum fjöllum eru stöðu-
vötn tilbúin að taka á móti
vatnaflugum, þar þarf eldvert
fyrir að liafa. En ekkert þeirra
fjalla eru eins nálægt Reykja-
vík, eins og Esjan og Hengill-
inn. íslendingar eigað að fljúa
upp á fjöllin og þegar útlenda
ferðamenn ber að garði, þá
eiga þeir að bjóða þeim þangað
upp, en leggja minni áherslu á
að sýna þeim ýmislegt ófagurt
og tilkomulítið niðri á láglend-
inu.
Það myndi verða þegið með
þökkum og auka liróður lands-
ins út á við og færa mikinn
auð í aðra liönd, ef íslending-
ar tækju að sýna útlendum
gestum náttúrufegurð landsins
á þennan liátt. Á 5—6 mínút-
11111 má fljúga fráReykjavíkupp
á Esjuna — á 10 mínútum
upp á Hengilinn. Örðugleik-
arnir við útbúnað lendingar-
staða hverfandi. Aðeins úl-
heimtist flugvöllur við Reykja-
vík og flugvél sem sest getur
á land. Og vitanlega verður
þetta hvoru tveggja til hér áð-
ur en langt líður.
í raun og veru ættu Reyk-
víkingar fyrir löngu að vera
húnir að leggja járnbraut upp
á Esjuna, en liéðan af er það
óþarft, nú eru komin þau far-
artækin, sem eru öllum öðrum
hetri, einkum í skemtiferðir,
eins og hér er um að ræða.
Að svo stöddu fjölyrði eg ekki
meira um þctta, en vísa hug-
mynd þessari til • ferðamanna-
félagsins og flugfélagsins til
athugunar.
Mótbárur munu sennilega
rísa upp fyrst um sinn, en þær
munu fljótlega hjaðna.
Þ. Ó.
—o—
Ein hin íhugunarverðasta til-
raun, sem gerð liefir verið til
þjóðþrifa, er flutningur hrein-
dýra til skrælingja í Alaska.
Fræðslumálaráðuneyti Banda-
ríkjanna hefir nýlega látið
prenta skýrslu um það, og má
af henni ráða, að tilraun
þessi stendur með miklum
blóma.
Tilgang þessa verks má nokk-
uð ráða af því, að fræðslumála-
ráðuneytið hefir gengist fyrir
því. Um 1890 var svo lcomið,
að nokkur hætta virtist á því,
að veiðidýr skrælingja í Alaska
væri að ganga til þurðar, en
þau voru einkum selir, rost-
ungar og hreindýrategund, sem
kölluð er „caribou". Stjórn
Bandaríkjanna lét þess vegna
flytja þangað lireindýr liandan
yfir Beringssund. Á 10 árum
var flutt röskt 1000 hreindýra,
og fjdgdu þeim Lapplendingar,
sem bæði áttu að sjá um dýrin
og kenna skrælingjum að fara
með þau.
Nú er tala lireindýranna orð-
in liðlega miljón, og veita skræl-
ingjum bæði vistir og klæði og
aðrar brýnustu nauðsynjar, sem
ekki eru miklar. Þessi aðferð,
sem liöfð hefir verið í Alaska,
ætti að geta orðið öðrum til
fyrirmyndar, sem eiga að sjá
fyrir þroskalitlum kynflokkum.
Tilgangur hreindýraeldisins
átti öðru freniur að vera sá, að
gera skrælingja sjálfbjarga, en
elcki var til þess ætlast, að þessi
atvinna þeirra yrði öðrum að
féjþúfu. Hver skrælingi á sjálf-
ur þá hjörð, sem liann annast.
Hann er ekki launaður hjarð-
maður hinna og þessara hrein-
dýrafélaga eða auðmanna. Ef
Alaska kynni síðar að verða
kjötforðabúr heimsins, eins og
vel getur orðið’ þá má vera, að
einhverir óhlutvandir menn
reyni að seilast þar til auð-
legðar. En útflutningur er ó-
liægur þaðan. Himinliá fjöll
girða fyrir samgöngur að
sunnanverðu, en vesturhafn-
irnar eru ísi lagðar mikinn
hluta árs. Skrælingjar mega
enn sem komið er bera hlýjan
hug til Bandaríkja-stjórnar
fyrir þessar ráðstafanir, og
margur gæti lært mikið af
þessari uppeldisaðferð.
Arnarbdlstúnið.
—o—
Ýmsar uppástungur hafa verið
gerðar um þaS, hvernig nota mætti
ArnarhólstúniS, Reykvikingum til
mestrar ánægju, en þessum uppá-
stungum hefir lengst af veriö lítiS
sint. Þaö ihefir jafnvel veriö látiö
afskiftalaust, af þeim sem hlut
áttu að máli, þó túniöl væri troöiö
niöur, af mönnum og skepnum, og
var það um tíma næstum því orðið
aö flagi. I fyrravor var svo loksins
hafist handa, og túnið girt og
ágætt inngönguhlið búið til við
Ingólfsstræti, þar sem gengið er
upp að Ingólfsmyndinni á Arnar-
hóli. Heíir túnið síðan verið vel
V
varið, og er nú gróiö sára sinna,
og er bænum til stór-prýði. Er
ólíldegt að nokkrir gerist hér eftir
til þess, að falast eftir þessu túni
undir veitingatjöld og- stöðul handa
fólkinu, og jafnframt er líka mjög
ólíklegt, að hlutaðeigendur leyfðu
slíkt. Fyrir það sem gert hefir ver-
iö til að friða og prýða Arnar-
hólstúnið, eiga hlutaðeigendur
skilið góðar þakkir hjá öllum
Reykvíkingum. — En getur það
nú hugsast að leyft hafi verið að
færa Söluturninn upp i túnið —
GúmiaÍBtlmpIaí
eru húnir til i
Félagsprentsmlðjunni.
Vandaðir og ódýrir.
þar sem hann stendur núna. Það
furða sig margir á þvi, að hann
skyldi ekki vera fluttur þarna al-
\eg í burtu, þegar hann varö að
.víkja úr götunni, — en það er nú
jafnvel útlit fyrir, að hann eigi að
íá að vera þarna lengi, því nú
liafa verið lagðar í hann vatns- og
skólpleiðslur á þessuni nýja og
veglega stað.
En það er nú óhugsandi annað,
en að menn átti sig á þessu, og
flytji turninn í burtu, pg prýðí
];c:tta fagra horn með öðrum hættí.
Ekki með neinum húsabyggingum
eða skúrum, eins og súniir segja
aö eigi aö setja upp þarna að neð-
an verðu í túninu, en það er líka
óhugsandi, að það veröi leyft, þó
einhver kynni aö hafa látið sér
koma svoleiöis lagaða fjarstæðu i
hug. Þarna þyrfti að gera fallegar
jaröabætur. Skera ofan af nokkuð
stóru stykki í slakkanum, upp
undir gamla brunninn, og hækka
þar svo upp meö aðfluttri mold, og
slétta yfir, en hafa líðandi halla,
hlaöa svo grásteinsgarö meö horn-
inu, með hinum laglega hleðslu-
stíl sem þeir hafa gert fyrir neðan
nýja harnaskólann og víðar.
Þarna yrði svo áreiðanlega sá
allra helsti og- ákjósanlegasti stað-
ur sem hægt væri að velja handa
myndiinni af 'Leiji heppnja, |séní
altalað er að Amerikumenn ætli að
færa okkur að gjöf 1930.
M.
Norræna söngmótiö í Kaupmannahöfn 1929.
nr, og frú lians buðu okkur heirn til sín þriðjudag-
inn 4. júní. Var þar slegið upp veislu og skorti ekki
föng. Til skemtunar var söngur, og þar lék Einar
Sigfússon (Einarssonar) á fiðlu nokkur lög. Með-
ferð hans á viðfangsefnununr vakti aðdáun og gleði
allra viðstaddra. Sveinn Björnsson har fram
þakklæti til þeirra hjónanna, Paul Just og konu
hans fyrir okkar hönd, og að lokum sungum við
nokkur lög.
Miðvilcudaginn 5. júní vorum við í boði hjá ís-
lendingafélaginu, og var fjölmenni miltið þár sam-
an komið. Formaður félagsins, Martin Bartels, hauð
alla velkomna, Ditlev Thomsen stórkaupmaður
mælti fyrir niinni söngflokksins og Pjetur Bogason
læknir fyrir minni söngstjórans, og að lokum þakk-
•aði Sigfús Einarsson viðtökurnar, fyrir okkar hönd,
áður staðið var upp frá borðum. Síðan var dansað
og sungið lengi nælur. Var þessi veisla Hafnar-ís-
lendingum til stórsóma, því að hofðinglega var
veitt.
Daginn eftir, 6. júní, var skoðaður garður Kon-
unglega garðyrlcjufélagsins. Var þar um þelta leyti
sérstök sýning þlóma og allskonar skrautfugla.
Hafði Jónas Lárusson bryti séð um, að okkur væri
boðið á þessa sýningu, og var öllum, er þangað
lcomu, vel veitt. Er garður þessi réttnefndur blóiria-
jiaradfs og fyrirkomulag alt þar með mikilli snild.
í sambandi við þessa hugulsemi Jónasar Lárusson-
ar bryta má geta þess, að liann lét gera fallegan
minjagrip með íslenskri áletrun og mynd af Þórs-
merkinu og „GuIlfossi“ á, til minnigar um söng'-
mótið og gaf öllum íslensku þátttakendunum.
Föstudaginn 7. júní voru allir tímanlega á fótum,
þvi klukkan tíu um morguninn átti að halda heim-
leiðis með „Gullfossi.“ Fólksfjöldi hafði safnast á
liafnarbakkann til þess að kveðja flokkinn þar á
meðal Höeberg hljómsveitarstjóri. Var honum þá
i þakklætisskyni afhentur frá okkur afarmikill
hlómvöndur. Kvaddi liann síðan hvern einstakan
og gaf öllum stúlkunum rósir til minningar 11111 sig,
liafði að visu sagst ætla að kyssa þ{er (hann var
svo lirifinn af þeim), cn séð, að það mundi of taf-
samt, svona á síðustu stundu. Var síðan livað eftir
annað hrópað „húrra“ fyrir lionum. Skipið lagðist
frá landi og þá var sungiö „Ó, guð vors lands“.
Post festum.
Engu skal hér um það spáð, hvort söngmót þetta
verður til þess, að auka samúð meðal þjóða þeirra,
er þátt tóku i því, en það var markmið þess. Blöðin
gengu mjög á snið við að gagnrýna sönginn, eins og
venja er til, þegar einstaklingar eiga hlut að máli.
Þó drógu smn þeirra fram einstök atriði, sem frafti
úr þóttu skara.
Þann 10. júni birtist grein i „Morgenbladet“ eftir
Fritz Crome. Hann finnur að ýmsum fyrirkomulags-
atriðum mótsins. Hann fer mjög loflegum orðum
um íslenska og' finska búninginn og telur, að þeir
hafi sett svip á mótið. Um val á viðfangsefnum lof-
ar hann einnig sérstaklega Islendinga og Finna.
Telur hann, að Svium og Norðmönnum hafi í því
efni mistekist á margan hátt, þó vel væri um sumt,
og þó heldur lijá Svium. Verst telur hann þó, að val-
ið hafi tekist hjá Dönum sjálfum, og fer hann mörg-
um orðum um, hversu auðvelt hefði verið, að finna
ánnað, sem betur átti við. Að lokuin víkur hann að
þvi, livernig sjálfur söngurinn hafi verið frambor-
inn. Telur hann, að það sé ekki skiftar skoðanir um
það, meðal þeirra er á hlýddu, að Finnar, Svíar og
íslendingar liafi staðið Norðmönnum og Dönum
langt framar að þessu leyli. Síðasti liluti greinarinn-
ar eru aðfinslur við danska kórið. Er óvíst, að þær
nái allar settu marki, ef Danir liafa í Iiyggju að liafa
sinn flokk jafnstóran og að þessu sinni.
- Greinin er alllöng og heldur fast haldið á efninu,
en hún er þó það liesta og úkveðnasta, sem eg liefi
séð um þetta söngmót sagt, og því gat eg liennar liér
að lokum.