Vísir - 28.01.1930, Blaðsíða 2

V I S I R
SADOLIN & HOLMBLAD A.S.
Kaupmaimahöfii.
Elsta og stæsta málninga" cg lakfcverksmlðja í
NorðnrÆvrópo. -
ST0FN8ETT 1 77 7.
flvítt emaillelak „SadoIin“
þefcor vel, gljáamifclð og varanlegt. —
Bæjarstjórnar-
kosningarnar.
Sjálfstæðismenn fá átta fuil-
trúa, alþýðuflokkurinn fimm,
og framsóknarmenn tvo.
Talning atkvæða var elcki
lokið fyrr en id. 6 í morgun,
og höTðu listarnir lilotið þctta
atkvæðamagn:
A-listi.......... 3897 atkv.
B- — ............ 1357 —
C-— ............. 6033 —-
og samkvæmt því eru kosnir
þessir fulltrúar, ef ekki reyn-
ast því meiri breytingar á list-
unum:
Af A-lista:
Ágúst Jóscfsson.
Ólafur Friðriksson,
Stefán Jóhann Stefánsson,
Haraldur Guðmundsson,
Sigurður Jónasson.
Af B-lista:
Hermann Jónasson,
Páll Eggert Ólason.
Af C-lista:
Jón Ólafsson,
Jakob Möller,
Guðmundur Áshjörnsson.
Guðrútt Jóiiassoii,
Pétur Halldórsson,
Guðmundur Eiríksson,
Pétur Hafstein,
Einar Arnórsson.
Kosningafregnimar voru birl-
ar i gluggum dagblaðanna og
víðar, á meðan verið var að
telja atkvæði, og var auðsætt,
að menn biðu úrslitanna með
óþreyju. Fjölment var á göt-
unum fram yfir miðnætti og
ýmsir vöktu til morguns.
' Kjörstjórn mun ekki enn
hafa rannsakað breytingar,
sem gerðar voru á listunum,
en þegar þær eru kunnar
orðnar, verður nánara vikið
að úrslitunum.
Símskeyti
London, 27. jan. FB.
Frá flotamálaþinginu.
United Press tilkynnir: Sam-
kvæmt heimildum, sem taldar ern
áreitSanlegar, munu japönsku full-
trúarnir á flotamálaráðstefnunni
m. a. leggja fram til umrætiu á
ráðstefnunni skriflegar tillögur ,
viövíkjandi vopnun kaupskipa á
ófri'Sartímuni. Sir Maurice Han-
key, aðalskrifari fundarins, hefir
beðiö ráöstefnufulltrúana að leggja
fram tillögur sínar.
Bretar draga úr vígbúnaöi.
Tilkynt hefir veriö fyrir
hönd utanríldsmálaráímnc>i:isins
breska, a'S hætt verSi viö smíSi
beitiskipanna Northumberland og
Stirrey, en smíSi þessara herskipa
var frestað, þegar ófriSarbanns-
sátt.máli Kelloggs var samþyktur.
Utan af landi.
—o
. Bátur ferst.
IsafirSi, 27. jan. FB.
Síðaslliðinn föstudag fórst í af-
spyrnuroki mótórbátur úr SúSa-
vik me'S fjórum mönnum. FormaS-
ur var Óskar MagnússÖh, þrjátiu
og þriggja ára, kvæntur og átti
eitt harn, Arni Grímssön þrjátíu
og þriggja ára, Tórarinn SigurSs-
son, tuttugu og eins árs og Vil-
hiálmur Ólafsson nítján ára.
Báturinn var eign Gríms Jóns-
sonar.
Ágætur afli, þegar á sjó gefur.
Frá Alþingi
í gær.
—O—
Efri deild:
Þar var.til umr. frv. til laga
um hreyding á yfirsetukvenna-
lögunum, sem borið var fram
af hálfu stjórnarinnar. Fjár-
málaráðh. hélt itarlega ræðu
um efui frumvarpsins, og var
því siðan vísað til 2. umr. og
fjárhagsnefndar.
Neðri deild:
1. Frv. til 1. um loftskeyta-
notkun veiðiskipa (ömmu-
frumvarpið) var tii 1. umr. Var
það afgi'eitt umræðulaust til
nefndar, ineð því að nú eru
jþingmenn orðnh- leiðir á svo
margþvældu efni,
2. Frv. til laga um samskóla
Reykjavikur. Um það urðu
talsverðar umræður, og tóku til
máls, dómsmálaráðherra, Ás-
geir og Magnús Jónsson. Voru
tveir hinir síðarnefndu frv.
fylgjandi, en dómsmálaráð-
herra taldi það galla, að skólar
erlendra iðnaðarborga væru um
of teknir til fyrirniyndar, og
mundi það tæpast gefast vel hér
á landi þar sem aðstajður allar
væru nokkuð frábrugðnar. Var
frv'. visað til 2. umr. og menta-
málanefndar,
i
Stjómarfrumvörp.
Frv. til laga um fimtardóm.
Mörg af frumvörpum þeim,
sem núverandi stjórn leggur
fyrir þetta þing, eru líkleg til
]>ess að valda úgreiningi bæði
utan þings og innan. Þó mun
ekkert þeiri-a vekja eins al-
menna athygli — og vera jafn
líklegt til að vekja stórdeilur
eins og fimtardómsfrumvarp-
ið. Ber margt til þess.
Þó er þvi ekki til að dreifa, að
hér sé verið koma alveg nýrri
skipun á dómstóla landsins, og
hefði sennilega mátt koma efni
]æssa frumvarps að sem brcyl-
ingu á liæstaréttarlögunum, en
ríkisstjórnin hefir valið þá leið-
ina, að koma með sjálfstætt frv.,
sem jafnframt uemur úr gildi
lögin um hæstai’étt.
1 greinargerð frv. er um það
talað, að mikil þörf sé á jþyí að
umskapa alla réttarfarslöggjöf
landsins, og mun þetta vera
hyrjunin. Síðar er gert ráð fyr-
ir að endurbæta lægri dóm-
stólana og allan gang mála i
liéi’aði, og ef til vill að stofna
fasta, fjölskipaða dómslóla mcð
leikmönnum sem meðdómend-
um, éða kviðdóma, og koma á
föstum millidómsstigum i
fjórðuugum landsins.
Mcð frv. þessu er ætlasl til
að liæstiréttur verði lagður nið-
ur, en fimlardómur komi í hans
stað. Fimtardómur verður að
nokkuru frál>rugðinn liæsta-
rétti. og eru þessar breytingar
helstar:
1. Nafnið. í greinarg. frv. er
talið hneyksianlegt að kalia
hærra dómstigið af tveimur
liæstarétt, og með því að dóm-
endur í fimtardómi scu i raun
og' veru 5, þá sé með þvi full-
nægt þeim skilningi, er sumir
menn leggi i orðið fimtardóm-
ur. Mun mörgum koma þoð
einkennilega fyrir sjónir þegar
á það er litið, að dómurinn er
ekki slcipaður nema þremur að-
aldómurum, sem liafa vald til
að ákveða livort aukadómar-
arnir skuli til kvaddir, og gæti
þá svo farið, að þennan nýja
fimtardóm skipuðu aldrei nema
3 dómarar. Sá skilningur, að
fimtardómur þýði dómur sldp-
aðúr fimm dómurum, hefir
eflaust margt til síns ágætis. Að
minsta kosti verður ekki um
hann sagt, að hann sé neitt sér-
lega gamaldags.
2. Skipun dómsins.
Fimtardöm skipa dómsfor-
seti, 2 aðaldómarar og 2 auka-
dómarar, og eru ]>eir 2 af kenn-
urum lagadeildar liáskólans. Er
svo til ætlast að aðaldómararnir
3 dæmi um öll óbrotin og cin-
föld mál, en aukadómararnir
s’n kvaddir ef málin eru um-
fangsmikil og vandasöm. Skera
aðaldómarar úr því mcð at-
kvæðagreiðslu, hvort aukadóm-
arar skuli tilkvaddir. Er aðal-
dómurum þannig alveg í sjálfs-
vald seit, livort þeir láta auka-
dóinara nokkurntíma taka sæti
í dómnum. Á dómaraskilyrðun-
um eru gerðar einna veruleg-
asíar breytingar. Er þar felt
burtu það ákvæði, að nýr dóm-
ari skuli hafa sýnt það mcð þvi
að greiða dómsatkvæði fyrstur í
4 málum, að liann sé liæfur til
]>ess að taka sæti i dómnum.
Segir svo í atliugasemdum við
frv., að ástæðulaust sé að halda
í þetta ákvæði, lieldur eigi að
láta veitingarvaldið skilyrðis-
laust vera i höndum æðsta
framkvæmdarvaldsins (kon-
ungs). Gerast þeir nú konung-
hollir stjórnendur vorir. Þá er
það skilyrði sett, að dómarar í
fimtardómi megi ekki vera eldri
en 60 ára. Þó eru midanþegnir
því skilyrði þeir dómarar, sem
nú skijia liæstarétt, en þó má
enginn fastur dómari vera eldri
en 65 ara. Mun vafi leika á þvi,
hvorl þetta ákvæði fer ekki í
bág við 57. gr. stjórnarski’ár-
innar, en ef svo er ekki, og frv.
uær fram að ganga, þá verða
núverandi liæstaréttardómarar
ekki eilifir augnakarlar i sínurtt
embættum.
Þá er veitt undanlxiguheimild
frá jþvi skilvrði, að dómari skuli
íOÍÍWXXíOÍStÍOOaOOOOfttXíOíÍOÍXXXKSOOOOOÍKÍÍÍÍSiXlOSSOÍXSÍXXKSOOOOCX
í TEO FÁNÍ-samkeppnini
hefir verið álcvéðið að taka 25 myndir i viðbót. — Þær
stúlicur, seni vilja senda mynd af sér, eru beðnar að senda
hana ekki síðar en 5. febrúar n.k. til TEOFANI, Haiiiar-
stræti 10, Reykjavik. — Myndiniar verða að vera skýrar
og vel teknar og nafn sendanda með eigin liendi skrifað
aftan á hverja mynd.
1. verðlaun 500 krónur.
2. 200
3. — 100 —
XXiOOOOOOOOOOOOiXXXÍÍXiöOöOiXXXXíOÖCOiÍOOOOOíXiOOOOOOOOOiXX
hafa 1. eink., ef sérstakar ástæð-
ur eru fyrir liendi og dómurinn
mælir með. Einnig er felt niður
það ákvæði, að málaflutnings-
mcim við dóminn skuli liafa 1.
eink., og mun þetta hvortveggja
vera í samræmi við þá stefnu,
scin nú er að ryðja scr til rúíns
í nágrannalöndummi.
Þá er það alveg nýmaJi í frv.
þessu, að málaflutningsmenn
, við dóminn skuli skyldir að
bindast félagssamtökum. Stjóru
]>ess félags liefir rétt til þess að
álcveða málskostnað, ef slíkt er
undir hana borið af mála-
færslumönnum eða viðskifta-
mönnum þeirra. Einnig á hún
að líta eftir að félagsmenn reki
störf sín með samviskusemi og
ráðvendni. I>ög og reglur t'élags-
ins skulu staðfest af dómsmála-
ráðherra. Er stjórn l'élagsins
gefið vald til að leggja refsing-
ar á l'élagsmenn fyrir van-
rækslu og ósæmilega hegðun.
Eru þær refsingar, auk áminn-
ingar, scktir alt að 300 kr., hann
gegn þvi að flytja tiltekin mál,
brottrekstur úr félaginu og þar
moð leyfisveiting til málaflutn-
ings um slundarsakir eða fyrir
fullt og allt. Dómum félags-
stjórnarinnar má áfrýju til
dómsmálaráðherra, og kveður
hann upp endanlegan dóm i
málinu. Eru svipuð ákvæði til
í lögum um æðstu dómstóla
ýmsra þjóða hér i álfu.
í greinai’gerð frv. er ]>að tal-
ið merkasta nýmælið, að ráða-
gerðir og atkvæðagreiðslur
dómsins um mál, sem munn-
lcga eru flutt, skuli fram fara
í heyranda liljóði. Áður liafa
dómarar gert út um þetta sin
á milli án ]>es.s að aðrir væru
þar viðstaddir, og liefir full-
komin leynd hvilt yfir ágrein-
ingi þeirra og rölcsemdum ein-
vstakra dómara. — Með frv. er
þessii ger-breytt, og skipulagið
fau’t í það liorf, sem Norðmenn
hafa upp tekið. Hefir reynsla
þeirra um þetla atriði verið hin
ákjósanlegasta, og telja allflestir
þar í landi, að með þessari
brcjriingu só stigið eittlivert
heillavæniegasta sporið í réttar-
farsmálum þjóðarinnar.
<30«d>Q
"i'K 'n^*’
Bæjarfréttir
C3<S=>«
Veðrið í morgun.
Hiti í Vestmannaeyjum 2 st.,
eu frost á öllum öðrum innlend-
um stöðvum sem hér segir: í
Reylcjavík 1, ísafirði 1, ÁkurejTÍ
11, Seyðisfirði 4, Stykkislióhni
4, Raufarhöfn 4 (skeyti vantar
frá Blönduósi, Hólum í Honia-
firði, Grindavik, Julianeliaab,
Angmagsalik og Hjaltlandi),
Færeyjum —3, TjTiemouth 4-2,
Kaupmannahöfn -v-0 st. Mestur
hiti hér i gær -f-0 st., minstur
-4-4 st. Úrkoma 0,7 mm. Lægð
suður af Vestmannaeyjum á
EffaX'gólfdúfcaájmrðarími
óviðjafnantegi er kominn aftur
og skóáburðurinn, sem allh'
lofa, brúnn og svartur. Enn-
fremur skólitur, sem gerir
gamla skó sem nýja.
VERSL. B. H. B.TARNASON.
hreyfingu norður eftir. Engai’
fregnir sunnan af hafinu. —
(Sandgerði kl. 8: Slæmt sjóveð-
ur, nokkurir bátar á sjó). —
Horfur: Suðvesturland: Hvass
austan og siðan minkandi suð-
austan. Þíðviðri. Faxaflói: All-
hvass sumstaðar, hvass suðaust-
an. Þíðviðri. r— Breiðafjörður,
Vestfirðir, Norðurland: Vax-
andi austan og suðaustan átt,
Úrkomulítið. Mildara. Norð-
austurland, Austfirðir: Vaxandi
suðaustan átt. Dálítil snjókoma
með kveldinu. Suðausturland:
Allhvass suðaustan. Úrkoma.
Þíðviðri.
Hjúskapur.
Nýlega voru gefin saman í
hjónaband af síra Bjarna Jónssyni
ungfrú Ragnheiður Sölvadóttir
og Jóhann Halldórsson. Heimíli
ungu brrrðhjónanna er í Póst-
hússtræti 13.
Síðastliðinu laugarciag voru gef-
i>: saman í hjónaband af síra
Ama Sigúrðssyni, ungfrú Þóra
Guðmundsdóttir og Ingimar Jóne-
son bakari. Heimili ungu bmð-
hiónanna er á Laugaveg 46 A.
Trúlöfun.
Nýlega hafa birt trúlofun sína
ungfrú Petrína Guðmundsdóttír
Kárastig 14 og Marteinn Helga-
son, Keflavík.
Þorleifur Jónsson alþm.
frá Hólum konf ý morg'un á
varðskipinu Óðni.
Tilkynning.
27. jan. FB.
Yerölagsnefnd línuveiðaraeig-
enda og sjómanna tilkynnir: Frfi
og með 1. janúar til 5. febrúar að
kveldi ber að reikna aflaverðlaun
sjómanna á Hnuveiðurum með
neðanskráðu verðlagi:
Stórfiskur pr. kg. 40 aura.
Smáfiskur pr. kg. 35 aura.
Meðalalýsi prima 77J4 aura.
do. nr. 2 72JÓ aura..
do. nr. 3 67}^ aura.
Skjaldarglíma Ármanns
verður liáð í Iðnó næstkom-
andi föstudagskvöld lcl. 9,
Glima þar margir ágætirglímu-
menn, þar á meðal skjaldar-
liafinn, Jörgen Þorl>ergsson,
Vissara mun að tryg'gja sér að-
göngumiða i tíma, ef inenn
ætla að sælcja glimuna, þvi að á
síðustu Skjaldarglímum hefir
ekki verið hægt að fullnægja
eftirspurninni.
Pósturinn í Lyru.
Frá því hefir vcrið skýrt í
skeytum frá Vestmannaeyjum,
að Ljth hafi tvivegis farið það-
an með nokkuð af pósti. Kunn-
ugur maðui’ hefir skýrt Visi svo