Vísir - 09.03.1931, Blaðsíða 3

V í S I R
En samrænii efni.s og' forms er ólit-
íll þáttur listar hans. Framh.
□ EDDA 59313107 — 1.
Fyrirl. Atkvgr.
©ánarfregn.
4. þ. m, andaðist aÖ heimili sinu
Túni í Flóa, Ragnheiður Jónsdótt-
jr, kona GutSmundar Bjarnasonar,
52 ára. Hun var dóttir Jórís GuÖ-
mundssonar á Skeggjastöðum, Hún
verður jarÖsungin föstudaginn 13.
þ. m. að Hraungerði.
Jarðarför
frú Ingihjargar Þorvaldsdóttur
fer fram á morgun og hefst með
húskveðju kl. iy2.
Veðrið í morgun.
FJiti í Reykjavík 1 st., ísafirði
3, Akureyri -f- 5. Seyðisfirði
6. Vestmannaeyjum 3, Raufar-
höfn -f- 2, Færeyjum 3, Julanehaah
-f- 3 st. Skeyti vantar frá öðrum
stöðvum. — Mestur hiti hér í gær
4 st., minstur -4- 3 st. — Hæð (776
-mm.) yfir norðausturlandi. I.ægð
■yfir sunnanverðu Atlantshafi. —
H.orf ur: Suðvesturland: Áustan
kaldi. Úrkomulaust og sumstáðar
léttskýjað. Faxaflói: Austan gola.
Úrkomulaust og sumstaðar léttský’j-
að. Breiðafjörður, Vestfirðir, Norð-
urland, norðausturland, Austfirðir,
suðausturland: HægHðri. Viðast
jéttskýjað.
.Dugnaður.
ii kjndtir voru flæddar á skeri
-úti við Örfirisey um kl. 5 i gær.
Drengur 12—-13 ára, kastaði af sér
'klæðum og óð út i skerið. Hann
kom kindunum yfir á annað sker,
nær landi. Þar tók við sund fyrir
þær, og kom hann þeim ekki út í:
Tveir aðrir drengir köstuðti þá
klæðum og syntu út í skerið, hon-
ttra til aðstoðar, og eftir nokkurt
þóf komtt þeir þeim út i og komst
þáð alt á land. Veður var gott,
en þó kalt. nokkuð, og sýnir það
bæði hreysti drengjanna og hug-
rekki, að láta það ekki á sig fá.
Fé hefir stundiun flætt ]iarna og
farist, og hefði vel getað orðið svo
einnig nú, ef drengirnir hefðj ekki
sýnt þerina dugnað.
í trúlofunarfregn,
sem birtist nýlega í blaðinu, var
-Guðrún Guðnadóttir sögð frá
Hrauni í Holtum, én átti að vera
frá Hvammi.
Útvarpið í kvöld.
Kl. 19,05 : Þingfréttir.,— 19,25 ;
Hljómleikar (Grammófón). —
19,30: Veðurfregnir. — 19,35:
Erindi: iMqðurmál mitt Reykvísk-
.an (Guðbr. Jónsson, rithöf.). —
19,50: Hljómleikar (Þór. Guð-
‘mundsson, . K. Matthíasson, A,
'Wold, Emil Thoroddsen) : íslensk
lög. — 20,00: Enskukensla (Anna
Bjarnadóttir kennari). .— 20,20:
Hljómleikar (Þór. Guðmundsson.
K. Matthíasson, A. Wold, Emil
Thoroddsen). Islensk lög. —
20,30: Erindi : Fólksfjölgun og
afleiðingar hennar (Guðmundur
Hannesson, próf.j’. — 20,50: Óá-
kveðið. — 2r,oo: Fréttir. — 21,20
—25: Grammófón-hljóml. (Ein-
söngur): O, Paradiso eftir Meyer-
beer. sungið af Caruso. Blóma-
aría úr Carmen eftir Bizet, sungið
af Caruso. She laughed eftir Lis-
kin, sungið af Chaliapine. Elegie
æftir Massenet, sungið af Caruso.
Cielo e mar eftir Ponchielli, sungið
af Gigli.
Gísli Sigurbjörnsson
i Ási biður þess getið, að hann
Jiafi verið og sé enn veikur af in-
flúensu og hafi þess vegna ekki
getað svarað grein verslunarmanns
ttm kaupgjaldsmálið.
Barnaskólarnir
taka til starfa í fyrramálið. Aðr-
ir skólar hófu kenslu í morgun.
Nova
kom á sunnudagsnótt. norðan um
land frá Noregi.
Botnia og Island
komu í gær frá útlöndum.
Vikivakaæfingar
U. M. F. Velvakandi hefjast aft-
ur i kveld kl. 9 hjá byrjendum i
fullorðinna flokki og á fimtudag-
inn hjá þeim, sem áður haaf lært.
— Barnaflokkarnir byrja einnig í
kveld kl. 7 og síðan á hverju kveldi
kl. 7, sömu daga og áður var.
U. M. F. Velvakandi
hcfir kveldvökur annað kveld kl.
9 í Kaupþingssalnum, cn fundur
verður ekki fyr en 17. þ. nt,
Pétur Sigurðsson
flytur fyrirlestur í Varðarhúsinu
annað kveld kl. 8y2. um sálgæslit
og andlegt heilbrigði. — Allir vel-
lcomnir.
Dettifoss
kom frá útlöndum í gær. Meðal
farþega voru: Jón Bjömsson kaup-
maður, Eggert Briem í Viðey, frú
Margrét Zoéga, frú Þóra Havsteen
frá Akureyri, Mr. Wilsoh, Þórhall-
ur Árnason, Finnur Guðmundsson,
Guðm. Jónsson, Ásgeir Einarsson,
Gustaf Ágústsson frá Akureyri.
Esja
kom hingað úr strandferð á há-
degi í dag.
Olíuskip
til Shellfélagsins kont hingað í
gær. Það fór til Skerjafjarðar í
morgun.
Frá Englandi
kom Skúli fógeti á laugardag, en
t gær komtt Jarlinn og Andri.
íslenskir peningar.
—o---
(Niðurl.)
Þelta hér að frammi er nú
bara sönnunin fyrir möguleik
á peningum okkar til úlflutn-
ings — --- en svo er annar póst-
ur, sem búið er að tala um fyr
í greininni — með stóryrðum,
sem lieimta að allir fái eins
mikla peninga eins og þeir biðja
um — og þurfi að fá —. Sá
póstur er auðvitað staðbundið
atriði til að byrja með, og mjög
ihugunarverður — ef ekki æf-
intýralegur. — Við skulum tala
hreint mál áfram og vera ó-
feimnir við skantlalann — ef
hann er þá nokkur — — því
svo margir eru vitmenn okkar
og svo margt er um megt-
uga fólkstrú hér, að ástæðulaust
er að lialda — að nokkurt ]jess
imyndi sér, að. við getum not-
ast við grænlenska menningu
svona allt i einu — ]iar sem
hér vantar bæði tiafís og sel í
svo stórum stíl, ef nolckuð ætti
að duga. Til að byrja með segj-
um við, að ástæðulaust sé að
láta seðlapressu þá liér, sem
sjálfsforræðinu fylgir — vera
ónotaða — þegar fjöldi fólks
kvartar yfir vöntun á viðskifta-
eyri. — — Stolt okkar er svo
dýru verði keypt, að öll ástæða
er að halda að það sé gjald-
eyririnn — að það umlyki
svmphatie verðgildis tilfinning-
anna — að rifa það niður með
núverandi gildi seðlavöntunar,
nær ekki nokkurri átt — hjá
þjóð, sem talar um peninga,
siðmenningu á hálfevrópeiskan
liátt.----Nei, nei, — við er-
um hara að trygðabindaát
heimsafti peniriganna, á pen-
ingalegu bvrjunarstigi, — ekki
annað. - Við höfum bara
runnið upp á hina ósýnilegu
snúru, — eins og perlur i liug-
mynd, sem við ekki liöfúm bú-
ið til.-----Wrell, þar sem ó-
ánægja skapast af peninga-
levsi, -— skapast peninga-
kreppa svokölluð, — ;— óá-
nægjunni veldur samábyrgðar-
levsi þeirra, sem ekki liafa tek-
ið viljandi þátt í að skapa
kreppuna, og svo er alt í
reiðileysi. Saklausu fólki, —
sem er uppalið á loforðum um
þátttöku í glæsilegri menningu
er sagt að fara til borgarstjórn-
ar og fá bæjarlán eða sveitar-
sHæk, — og því er jafnvel sagt
að hætta að vinna, — það eru
nú svo sem bærileg kjör —
og ljóspunktur í þessu er sér-
stök skvnsemd í áttina til liins
rétta — gild og góð, sem altaf
er módernuð — á sinn liátt —
svona tekið sém millistig milli
lifs og dauða. — Stoltið segir
til þess, — ótalmargir, sem enn
þá minna hafa, gefa sig aldrei
upp, — verðfesting þeirra er
of mikil til þess. Þeir eru rikir
af fátækt, og löngu orðnir fær-
ir um að umgangast peninga.
Ef þeir, sem tekið liefðu að sér
að úthluta þeim, ættu þá lífs-
gleði, sem tekur af allan efa
og spekulation yfir verðfalli
og sparisjóðstapi — á þvi, sem
er minna virði en manngildi —
en gerir samt verðfestinguna
— þennan litla mismun, —
ekki minna en annað, — held-
ur hvorutveggja vfir jafngildi
— vær saa god -A —. Skyn-
semd — skynsemd — alt í lagi
um borð. Saklausa fólkið er
svo sem jafnnær i viti sínu um
hvérnig stendur á að það þarf
að stemma niður tilfinningar
sínar í staðinn fyrir að fá þær
strammaðar upp i verðgildi
nýtilegra athafna fvrir fram-
tíðarþjóðfélag. —-
— Óánægjan minkar ekki við
ekkert — því eitthvað er það í
verðgildi einstaklingsins sem
lengst er skrifað upp á af hon-
um sjálfum -— eittlivað sem
hann sjálfur ekki vill misbjóða
vegna annara--------vegna ein-
hvers eilífs lífs í honum sjálf-
uni — það er hæfileikinn til
verðfestingarinnar, hin órann-
sakaða meðvitund um tilveru-
rétt sem þarf að fá byr til —
kannske er það gröf guðs í
manninum sem ckki má svíkja
um þá áhættu að veðfesta liana
sem óskerta eða ef svo vill
verða til opnunar — trú á guð
og menn sýnist á krepputímum
liarla kraftlítill, peningur hank-
ans — sem metlar þúsundirn-
ar — hefir þá tekið á sig mil-
jónargerfi fátækra einstaklinga
— sem verðfesta sína framtaks-
semi — með að krossfesta
þjóðfélög með svokallaðri re-
volution. Peningakreppan lield-
ur svo áfram en atvinnuleysi
gerir ]ietta svo alt saman undur-
samlegt — menn i'orra kímnir
af skilningsleysi — svona dá-
látinn mánaðartíma — þvi alt
baslast þetta einlivemveginn
furðanlega — ólundarlega langt
burt frá einhverjum ídeölum
sem smá kíkja inn i hugskotin
frá gömlum — en yndislegum
loforðum um menningu — og
svo áfram. öllum og öllu er
kent um alt — sannanir eru
heimtaðar fyrir ástandinu —
þær fást livergi — og hvemig í
ósköpunum ættu þær að fást. —
Þær fást aldrei hér lijá okkur
nema við gefum okkur þær
sjálfir — nema við skiljum við
það fyrirkomulag sem við ekki
NINON --------------------
ODIO ■ 23 -77
MARS-RÝIHINGARSALAN
ÞESSA VIKU — MARGIR FALLEGIR KJÓLAR.
Afskaplega ódýrt!
skiljum — og hvernig í ósköp-
unum ættum við að geta skilið
það sein við ekki sjálfir höf- í
um verið með til að skapa — I
liið mikla lieimsafl peninganna.
Olckar eigið peninga-heimsafl
verðum við að skapa og okkar
eigin perlusnúru, sem við verð-
um að gera sýnilega — svo við
ekkj aukum á alheimsliættu
fyrir þeim sem erfitt eiga með
að skilja.
Menn lialda alment að það sé
grín þegar talað er um að borga
peninga fvrir að gera ekki neitt
— en það er nú ekki„fremur
grín en alvara — bér er einung-
is um staðreynd að ræða sem
hægt er að gegnumfæra og meta
til verðgildis, og það er að
minsta kosti réttari aðferð, en
að skapa peningakreppu upp úr
misjafnt borgaðri vinnu — og
misjafnt ófullkominni eign al-
mennings — þar sem það er til-
viljun hverjir hafa peninga og
hverjir ekki. Þegar öllum er
borgað fvrir að gera ekki neitt
— lifum við fyrst í fullkomnu
peningalegu ]ijóðskipulagi —
en fullkomnunin verður meiri
og stækkar, þegar við gerum
okkur það ljóst að við verðum
að lialda henni við og vitum í
hverju hún er innifalin. Revn-
um sjálfir, og sjáum livorl alt
er í lagi-----Jiegar allir liafa
peninga er ]iað einungis greiði
að vinna — ekki annað — ef til
dæmis vantar mat — þá reynir
fyrst á verðgildi sypathis, hvort
nokkur fæst til þess. Þegar eng-
in vara er til lengur — þegar
allav birgðir eru upp etnar —
— livað gagna þá peningar —
það er þá fyrst serii maðurinn
ið burt Illusionina um pening-
ana frá byrjun — með því að
skapa peningakreppu é rétum
grúndvelli — gerið Illusionina
stærri með þvi — segjum við
sem ekld skiljum hverju munar
á verðgildi mannsins fyrir litl-
um peningum — eða peningum
eftir þörfum -— ef ekki á að
svikja órannsakað manngildi
með órannsökuðu peningagildi
—- skapið fólkinu ósviknar til-
finningar fyrir peningum segj-
um við, að fullkomið vit á
fjármálum. Þegai' peninga-
mynt er verðfest á þessum
grundvelli — þá má ekki gera
peninga verðlausa með þvi að
leggja þá í banka til geymslu
— því það er sama sem að loka
fólk inni í tukthúsi fvrir illa
framkomu — sama sem að
gera fólkið verðlaust — frjálsra
athafna — sama sem að svík-
jast um að ávaxta sitt pund.
Því hver sá fvrsti maður sem
seðlaprentuninni trúir fyrir að
ávaxta sitt pund — á auðvitað
að stækka Illusionina með því
að gefa alla peninga burt — eins
og póstur ber verðbréf í sinni
sveit — hjálpa fólki til þess að i
byggja samtrygginguna — i
lifsgleði — hæfilegt iliald —
þor til framsóknar til nægilegr-
ar livildar eftir einstaklings-
þörfum — til að fullgilda heil-
brigði mannlegs líkama — og
löngun til starfs — og ihugunar
hverju megi starfa að i siðuðu
aðeins gleði og ánægja.
Alt verður svo hreint
og spegilfagurt.
Bordiö meira
— en biðjid ávalt um
skyrið í krúsunum.
Fisk
dekk og slöngur
eru þekt vfir allan heim. Reyn-
ast livarvetna prýðis vel. Nú
stórkostlega endurbætt.
Hefi fyrirliggjandi riýjár
birgðir í öllum stærðum. Yerðið
mikið lækkað.
Gerið ábyggilega bestu kaup-
in með því að kaupa FISK-
dekk og slöngur á bíla yðar.
Allar nánari upplýsingar í
simá 1717.
Egill Vilhjálmsson,
Grettisgötu 16—18.
þjóðfélagi þegar þessi maður
eða póstur er búinn að gefa alla
peninga seðlapressunnar frá
sér, á liann- að fara að sækja
nýjar birgðir í áður nefnfda
samtrygða seðlaprentun lianda
sjálfum sér og öðrum — með
því móti yrðu allir menn og
konur bankastjórar. — En
bankastjórar og kongar núver-
andi fyrirkomulag's yrðu þá lög-
regla til að byrja með — æðsta
trygging ríkisins fyrir þvi að
rétt samtrygging sé í lieiðri liöfð
—- það væru þeir sem prentuðu
seðlana — við það breyttist nú-
verandi verð peningsins í það
fullgildi sem peningamvnt get-
ur í komist.
Jóhs. S. Kjarval.