Vísir - 08.04.1931, Síða 5

VlSIR
Miðvikud. 8. apríl 1931.
Næturlæknar L. R.
í apríl til
Ljósið undir mælikeri.
Sumum íslendingum cr þann
veg farið, að þeir mega ekki
hevra þjóðsöng sinn leikinn eða
sunginn, nema þá helst i kirkj-
unni eða við viðlika heilög
tækifæri.
Eg hefi áður vikið að þvi hér
i Vísi, að allar aðrar siðaðar
þjóðir syngi þjóðsöngva sína
sem oftast og sem viðast, og
tilnefnt þar sem dæmi Englend-
inga, sem aldrei enda opinbera
skemtun án þess að þjóðsöng-
urinn allur eða brot úr lionum
sé leikið að lokum.
Eg ætla ekki að fara mörgum
orðum um þessa löngu rituðu
grein mína, en „Patriot“ einn
knýr mig lil að stinga niður
jjenna.
Hann heldur sem sagt fram
þessari sömu feluleikskenn-
ingu mcð þjóðsönginn, og fvr
er um getið.
Fyrri hluta greinar „P“, þar
sem liann mælir með þjóð-
söngnum og talar um, að hann
megi eigi við liafa við óviðeig-
andi tækifæri, er eg vitanlega
sammála, og patriotnum þakk-
látur fyrir, því aldrei er góð
vísa of oft kveðin.
En þá kem eg að hinum
hryllilegu tækifærum, sem P.
nefnir. Þau eru sem sagt dans-
sýningar og dansleikir. Eg verð
nú að viðurkenna, að eg liefi
aldrei fundið að eg væri að taka
þátt i hneykslisathöfnum, þegar
eg hefi horft á danssýningar,
tekið ])átt i dansleikum éða
jafnvel hlustað á jazzmúsik!
Eg hélt því fram í fyrri grein
minni og geri það enn, að þjóð-
söngurinn eigi að liljóma i eyr-
um þjóðarinnar á hverjum
heiðarlegum vettvangi til að
minna íslendinginn á það, að
hvað sem hann aðhafist, þá eigi
allar gerðir lians að. vera í sam-
ræmi við þarfir ættjarðarinnar,
og eg hygg, að slíks sé eigi síð-
ur nauðsyn, er hann tekur þátt
í gleði og gáska, en þá er hann
gengur til alvarlegra starfa.
Þá vakti ])að feykna hneyksli
einhvers, er þýska bljómsveitin
á Hótel ísland lék íslenska
þjóðsönginn að aflokinni kaffi-
drykkju á þeim stað. Þar sem
eg tel kaffidrykkju einnig lieið-
arlega, og þó nokkuð þjóðjega,
en á binn bóginn ágætt tæki-
færi til að vekja hóp manna til
þjóðlegra umhugsana á fjöl-
setnu kaffihúsi, kann eg Þjóð-
verjunum inriilegt þakklæti
fyrir, og vona að þeir haldi
uppteknum hætti áfram, jafn-
vel þótt nokkurir kommúnistar
sé á öðru máli, svo sem fram
niun hafa komið.
Örlagþrungnar kosningar
standa fyrir dyrum. Er ekki á-
stæða til að minna þjóðina á
hvað liún er að gera?
Væri ekki falleg venja að
ljúka hverjum þingmálafundi
með þvi að syngja þjóðsönginn?
Gæti það ekki oi’ðið tit að minna
kjósendur yfirleitt á, að það er
annað og níeira en kjötkatlar
og eiginhagsmunir, sem kjós-
andinn á að hugsa um, er hann
greiðir atkvæði sitt?
Ef ])essi fyr nefnda kenning
um þjóðsönginn er í'étt, þá
mega menn lieldur ekki biðjast
fyrir nenxa i kirkjunni. Þjöð-
söngurinn islenski er einmitt
bæn. Við skulxmx halda þjóð-
söngnuixx okkar i heiðri, og það
gerum við best með því, að
nxinnast liaixs við öll góð tæki-
færi, með þvi að syngja liann.
Carl. D. Tulinius.
Eftirlit raflagna.
Niðurl.
Það er alrangt hjá rafmstj.,
að þeir séu sveinar seixx unnið
hafa að iðninni i 4 ár. Þeir eiix-
ir eru sveinar í þessari iðn, sexxx
öðrunx, seixx uppfylla þar að lút-
andi skilyrði laga um iðnað og
iðju. Til stuðixings þeirri skoð-
un minni, að lögil'dingin sé
frekar prangara-heimild en at-
vinnuréttixxdi, skal eg taka
fraixi . Ekki er krafist neins sér-
staks prófs til löggildingar,
flestar þeirra nxunu veittar upp
;i 8 ára starfstínxa og samþykki
rafmagnsstjórnar; auk þess er
krafisl 500 kr. ti'yggingarfjár
og vei’sluixarleyfis og nú seixni-
lega meistarábréfs saixxkv. iðn-
aðai’löggjöf. Veit eg ekki til, að
slíkar kröfur séu gerðar til
þeirra íxxamxa, er leyfi fá lil
þess að standa fyrir húsabygg-
inguixi (inurara, húsasmiðs)
senx eru þó 10—15 sinnunx
verðmætari verk, cn raflagnir
í íiúsum. Eftirlitsmemx eru sett-
ir yfir báða þessa iðnaðarflokka
(rafvirkja og húsameistara) og
ætti það að vera jafn næg trvgg-
ing fvrir R. R. sem bvggingar-
nefnd bæjarins. Síarfstíixxa
ákvæðið er ósanngjarixt; ætti að
vera 1 ári styttra til saixiræmis
við gildaixdi landslög. Engir
handiðnamenn Ixér í bæ eru svo
hart leiknir sexxx rafvirkjar,
sökum þess að þeir xnega ekk-
ert vei’lc vinna i iðix sixxni, íxenxa
i þágu löggiltra meistara, og eru
því algerlega háðir dutlungum
þeirra. Taugakerfi R. R. er
næstxmx það eina scixi atvinnu-
veitir í þeirri iðn, en af lxenni
(R. R.) cr ekki krafist íxeinnar
ákveðinnar sveinatölu til móts
við xxemeixdur.
Rafmstj. getur þess, að grein
nxiix hafi ekki aixixan tilgang exx
að gera eftii'litið tortryggilegt
og umságnir þeirra manna, er
það hafa með höndunx, ómerk-
ar. Unx fyrri liðinn cr því til
að svai'a, að nxér finst reixib-
ingslijúpur sá, senx eftirlitið,
reglugerðin og löggildingiix er
vafin i, einkuixi í skrifunx eftir-
litsnxanns raflagna, klæða illa
jafn dýran en þó óbui’ðugan
skapnað. Siðaxú liðimx tel eg
hann sjálfan hafa dyggilega
amxast íxxcð síniuxx skrifunx. Það
er ætíð svo, að þegar forstöðu-
íxxemx opinberra stofnana liafa
framsett eitthvað það, sem illa
þolir gagnrýni, að allar unxræð-
ur unx ])að eru liiklaust flokkað-
ar undir illgirni, dvlgjur, at-
vinnUróg. En nxér finst íxú rétt
að almeixningur fái einxi simxi
fræðslu fi’á öðrunx eix þessxuxx
forráðamönnum, sjánm svo lil
hve mai'gir dást að „nýjxi föt-
unum keisarans“. Skal eg þá
lýsa því, senx franx fer, þá er
raflögn húss er teixgd við tauga-
kei'fi R. R., eins og eg hcfi oft-
ast séð eftirlitið framkvænxt.
Horft i loft upp.
Hristir snerlar.
Sniiið „megger“.
Snai’ast á bx’ott.
Þannig komst einn hagyrtur
rafvii’ki að orði unx athöfn
])essa. Eftix'litsmaðurinn kenxur,
gengur unx hei’bergin, grunn-
tengir mælitæki sitt, fær aðstoð-
armaixni sinuixi liinix ])ráðinn
fx’á mælitækinu, senx aðstoðar-
nxaðurinn síðan ber að hringju-
greinixara o. s. frv. Eftirlits-
maður snýr mælitæki sínu, les
af því, færir aflesturinn inn á
skýrslu og ef ekkert reyixist á-
bóta vant við þessar einangrun-
armælingar, er straunxnum
hleypt á lögnina, stofixvar inn-
siglað, kveikt á lömpum, ef til
eru, teknar saman pjönkur, og
úttektiixni er lokið. 5—8 nxín-
útna verk á nxeðalstórri hús-
hæð. Gjald 4—7 krónur, seixx til
skamms tínxa liefir að nxestu
fallið til eftii’litsmannsins sjálfs.
Gildir lxér einu lxvort lögniix er
i samanskrúfuðum grunntengd-
unx vörunx, er „fitting“-lögn að
nokkuru eða öllu leyti,öll eða að
parti á einangraixdi undirlagi
(svo senx þunnunx tiixiburþilj-
um) bi’yixjan sundurslitin und-
ir undirlöguixx eða ekki alt
er mælt við vatnskranann.
Sanxa aðferð mun viðhöfð þá
er síðari skoðanir fara frani, og
saixxiii cr skýrsla um „ástand
lagnariixnar yfirleitt". Þarf eng-
an að undra, ])ött ekki komi
franx hjá slíku „opiixbéru eftir-
liti“ að nokkura rörbúta vanti
til þess að lögix sú, senx prófuð
er, geli lalist „rétt lögð“. A síð-
ustu 3—4 árum hefir R. R. amx-
asl um útboð á nokkuð mörg-
unx raflögnum í stærri og
smærri lxús fyrir húsabyggjend-
ur. Mætti ætla að þessi hús
hefðu staðið undir sérstöku eft-
irliti R. R., því vissulega hefir
eitthvað komið inn fyrir þennan
lið starfsenximxar, en jafnvel
ekki í þessi hús hefir eflirlits-
íxxaður koxxxið nxeðaix þau voru
í byggingu, íxema lxann iiafi
verið sérstaklega þangað
kvaddur. R. R. greiðir nálægt
50 þús. kr. i allskonar eftirlit.
Er það svo álitleg fjárhæð, að
nxér virðist bæjarbúar eigi
heinxtingu á fullunx verkaskil-
unx til örvggis sér, bæði iixnan
og utan hiiss. Ætti það vissulega
að vera skylda eftirlitsmanns,
að helga alla sína starfski’afta
sínu ágætlega launaða starfi.
Föst laun lians eru nálægt 6000
kr. Áætlaðar tékjur af teikning-
um til útboða R. R. 1—2000 kr.
Áætlaðar tekjur af tengigjaldi
R. R. 3 —1000 lcr. Hlunnindi 8—
900 kr. virði. Tekjur alls af
starfsenxi við R. R. 10—13 þús.
á ári. Þrátt fyrir þessar háu
tekjur og. hið ábyrgðanxiikla
starf, senx hann hefir á hönd-
um, beilir hann þó „röggsemi“
sinni ósleitilega við nokkuð
unxfangsnxikil kaupnxensku-
störf (skífusölu). Það eru eng-
in undur, þótt slikur maður
telji sjálfan sig saixxbærilegan
við eftirlitsmann raflagixa i
Rcrgen. Rafmagnsstjóri talar
um að eftirlitið sé illa þokkað
starf, en gleynxir þá þeirri vcl
þektu reglu, að svo er hvert
starf þokkað, sem það er í’ækl.
Finst honum eðlilegt, að sá
maður fái á sig góðan þokka,
senx t. d. saixxdægurs veitir und-
anþágu frá regliinx og fyrir-
ínæluixi unx frágang á baði eða
'eldhúsi á efnanxanns heiixiili,
en neitar svo tengingu á lögn
i fátæklings hreysi, af því að
þar er ekki taug af viðurkendri
gerð. Af því rafmagnsstjói’i
neitar því fastlega, að nokkrar
undanþágur eða breytingar á
lagningareglum hafi verið gerð
ar, vil eg benda hoixuixi á að
lesa rafveitureglugerðijia, á bls.
7 efst, á lxls. 11 efst, á bls. 13
og 14 og bls. 19 efst og neðst.
Síðan getur liaixn spurt eftir-
lits- eða skoðunanxxenn; eg
nenni ekki að fara.frekar • út
í þá sálnxa. Aðeiixs vil eg geta
þess, að brynja blýsfrengs þess,
senx nokkuð víða er lagður
meðfram gólflistum, er ætíð ó-
grumxtengd. Hamx skilur það.
Það sem rafmagnsstjóri segir
um viðleitni þeirra til að
skerpa kröfurnai’, bendir á að
einhvern tíma liafi verið slak-
að til, eixda er lxér uixx lítið amx-
að að ræða eix endur-upptekn-
ingu vandaðra rörlagna, sem
Jón Hj. Sigurðsson ........
Ólafur Þorsleinsson........
Hatldór Hansen.............
Magnús Pétursson ..........
Ólafur Jonsson ............
Gunnlaugur Einarsson ......
Daniel Fjeldsted ..........
Árni Péturssoix............
Guðmundur Guðfinnsson .. .
Friðrik Rjörnsson .........
Kjartan Ólafsson ..........
Ivatrín Thoroddsen ........
Halldór Stefánsson ........
Hannes Guðmundsson .... .
Ólafur Helgason............
Sveinn Gunnarsson .........
Valtýr Alberlsson..........
Rjörn Gunnlaugsson ........
Óskar Þórðarson ...........
Karl Jónsson...............
Kristinn Bjarnarson .......
um skeið höfðn lagst niður —
af hvaða ástæðu? Rafmagns-
stjóri kveðst ekki ætla að ræða
um eftirlitið við nxig, og er nxik-
ið áhugamál, að þeir séu einir
um alla fræðslu til almennings
í þessunx efnuni. „Vér einir vit-
um“. En vita má hann það, að
svo best heldur hann hvlli al-
mennings, að liann ekki „flái
kött“ á flónsku-prikunx Niku-
lásar Friðrikssonar.
Guðmundur Þorsleinsson.
Fréttabréf úr Öxarfirði.
20. nxars. FB.
Hér ber fátt til líSinda, eins og’
ehlilegt er, í jafn fámennu, strjál-
bygfiu og afskektu héraði. Vegna
hins erfiða tíðarfars í vetur hefir
cinnig 1 ítiíS veriiS unx samgöngur í
vetur og mannfundi. Eins og á'Sur
var ttm g'etið, var vond tíS hér í
október, og nóvembermánuður
mátti kallast nxjög haröur. Létt
tíS var í des., en á milli hátíða
spiltist tiðin og gerSi hagleysur að
kalla viðast hvar. Síðan lxefir bú-
fé verið á gjöf aÖ nxestu, sökum
veðurvonsku, svella og áfreða, og
er slikt fremur fágætt hér til
lengdar, því hér er góð útbeit í
tlestum vetrum. Snjóþyngsli hafa
o£t veriö meiri en i vetur. —
Hvei’gi heyrist getið um fóður-
skort, því að hér unx slóðir nnuxu
flestir bændur hafa verið vel birg-
ir af heyjunx, er veturinn gekk í
garö.
Síðan um áranxót hafa dáið þrjú
gamalnxenni i héraðinu. Annars
hefir heilsufar verið gott.
Um stærri viðburði er fátt að
segja, því að þess hefir áður ver-
ið getið, er prestssetrið Skinna-
staðir brann til kaldra kola
sunnudaginn fyrstan í Góu. Var
þar allmiklu Ixjargað, en mikið
skenxdust nýir og vandaðir hús-
nxunir ])restshjónanna, en þetta er
þeirra fyrsta búskaparár á staðn-
um. Eigi er lengra síðan en vorið
1928, að bæjarbruni varð hér í
sveit. Brann þá stórbýlið Sand-
fellshagi til kaldra kola.
Þá hefir og verið skýrt frá
botnvörpungsstrandinu við Leii--
höfn þ. 1. nxars. Þessi nýstrand-
aði hreski hotnvörpungur er nú að
rnestu horfinn í sjó niður, eftir að
nokkuru hafði verið bjargað úr
honum af fiski og örlitlu af kol-
tim.
júní 1931.
Apríl Maí Jviní
3. 24. 15. 5. 26
1. 25. 16. 6. 27
5. 26. 17. 7. 28
6. 27. 18. 8. 29
7. 28. 19. 9. 30
8. 29. 20. 10.
9. 30. 21. 11.
10. 1. 22. 12.
11. 2. 23. 13.
12. 3. 24. 14,
13. 4. 25. 15.
14. 5. 26. 16.
15. 6. 27. 17.
16. 7. 28. 18.
17. 8. 29. 19.
18. 9. 30. 20.
19. 10. 31. 21.
20. 11. 1. 22.
21. 12. 2. 23.
1. 22. 13. 3. 24.
2. 23. 14. 4. 25.
Hverskonar félagsstarfsemi og
mannfundir lxafa að mestu legið
niðri i vetur, en ef að vanda lætur
verður meira um nxannfundi um
páskaleytið, því að þá eru venju-
lega haldnir aðalfundir allra helstu
fclaga héraðsins og stofnana. Mun
sagt frá fundunx þessum síðar,
l'Cgar þeir eru afstaðnir.
Leikstarfsemi er nokkur á
Kópaskeri og er þar einkunx eimx
leikari, sem ber þá starfsenxi uppi.
Er þaö Signxar Benjamínsson frá
Katastöðunx. Þar er og dágott hús
til leiksýninga. í Öxarfirði hefir
að eins ein sanxkoma verið haldin
í hinu nýbygða skólahúsi þar. í
sambandi við það, senx að franxan
cr getið unx, má drepa á það, að
]>rjú ungmenni frá Kópaskeri, er
ætluðu að sækja þangað, viltust á
leiðinni, og lágu úti um nóttina,
en konxust þó óskemcl til bæja með
morgni, og mátti það heppni heita.
Hafði verið óskað eftir þeint á
samkomuna til að leika á hljóð-
færi.
Hér bera landsmáliix lítið á
gónxa senx annarsstaðar þar sem
fánxent er og strjálbygt. Venju-
lega hefir þó verið haldinn einn
landsmálafundur unx jólaleytið, en
í vetur fórst hann fyrir vegna á-
hugaleysis. Þó cr lítils lxáttar far-
ið að ræða unx væntanlega fram-
bjóðendur til þings, en alt mun
enn óráðið í því efni. Hafa verið
tilnefndir senx líklegastir þeir
Bencdikt Sveinsson, alþingismað-
ur, Bjönx Kristjánsson fram-
kvæmdarstjóri á Kópaskeri og
Gísli Guðmundsson ritstjóri. Eng-
in prófkosning hefir fariö fram og
er því mjög óvíst hver hafi nxest
fylgi. Heyrst hefir, að Benjanxín
Sigvaldason fari fram af lxálfu
jafnaðarmanna, en Jón Guðmunds-
son skáld af hálfu sjálfstæðis-
manna. Ekkert verður þó um þetta
fullyrt að svo stöddu.
Hér eru samgöngumálin helsta
umræðuefni manna, næst tíðarfar-
iiiu. Eru vegir hér innanhéraðs af-
ar illir og ógreiðfærir og fara illa
nxeð lxifreiðirnar. Vænta menn þess
fastlega, að unnið verði að því á
komanda sutxxri að bæta þjóðveg-
inn frá Fjöllum í Kelduhverfi og
að Bruixnárbrú, senx er því nær ó-
fær oft og tíðunx að sumrinu. Þá
er og símaleysið til nxikilla baga.
Þrá allir mjög að fá bætt úr þessu
lxið bráðasta, því lítil sanngirni er
í því, að afskektu héruðin séu í
það óendanlega látin verða út-
undan.
Næturvörður í Reykjavíkur-lyfjabúð og lyfjabúðinni Iðunn
vikurnar sem byrja 12. og 26. apr., 10. og 24. nxaí, 7. og 21. júní.
Næturvörður i Laugavegs-lyfjabúð og lyfjabúðinni Ingólfur
vikurnar senx byrja 5. og 19. apr., 3., 17. og 31. mai, 14. og 28.
júni.
Bílstjóri varðlæknis: Gunnar Ólafsson, Vatnsstíg 4.