Vísir - 21.08.1931, Blaðsíða 2

VlSIR
ífenrMHM a Olsim ((
„ORMON BRAND“
jarðarbcrja- óg blandað snltutau er liið ljúf-
fengasta og ódýrasta á markaðnum.
Fyrirliggjandi í 1 lbs. & 2 Ibs. glösum og í 7
lbs. dunkum.
Revnið það og þér munuð aldrei kaupa
annað sultutau.
Stærsta veiðarfæraverksmiðja í Noregi. Vörurnar eru viður-
kendar um alt land. Lágt verð og hagkvæmir greiðsluskilmál-
ar. — Aðalumboðsmenn
Þórdur Sveinsson & Co.
Símskeyti
London 20. ágúst.
Unitecl Press. FB.
Fjárhagsmál Breta.
Ríkisstjórnin sat á fundi níu
klukkustundir samfleytt í dag til
jtess aö ræða sparnaöarmálin. —
Engar fullnaöarákvaröarnir voru
teknar viövíkjandi tillögum um
innflutningstolla. Tillögur rikis-
stjórnarinnar veröa í dag lagöar
fyrir fulltrúa íhaldsflokksins og
frjálslynda flokksins. Einnig veröa
tillögurnar lagöar fyrir aöalfram-
kvæmdaráö verkalýðsfélaganna.
Nevv lYork 20. ágúst.
United Press. FB.
Eftirgjöf hernaðarskulda?
Journal of Commerce, sem er
fjármálablað mikils metiö fyrir á-
reiöanlegar og fræöandi frásagnir
fjármálum viðkomandi, hefir birt
fregnir um það frá heitnildum,
sem ritstjórnin telur góöar, aö
stjórnin í Bandaríkjunum búi sig
undir að hernaðarskuldirnar og
hernaðarskaöabætur veröi mink-
aðar. Búist er viö, að þær þjóðir,
sem þátt tóku í heimsstyrjöldinni.
fái skuldir sínar viö Bandaríkin
lielmingaöar.
Washington 20. ágúst.
United Press. FB.
Borið til baka.
Castle, settur innanríkisráö-
herra, neitar því algjörlega aö
nokkur fótur sé fyrir því, aö
Bandaríkin hafi i huga að l)oða
til ráöstefnu til undirbúnings
lækkun á héimsstyrjaldarskuldum
og ófriöarskaðabótum. Enn fretn-
ur neitar hann því, aö stjórnin \
Bandaríkjunum ætli aö bjóða
lækkun vaxta á skuldunum.
Norskar
loftskeytafregnir.
NRP. 20. ágúst.
Gran prófessor viö háskólann í
Osló Itefir verið beðinn aö takast
á hetidur hafrannsóknir við strend-
ttr Canada. Hann hefir ákveöið að
verða við beiðninni og fer áöur
iangt líöur vestur um haf í jtessu
skyni.
Tore Aaen. fyrrum ríkisendur-
skoðari og þingmaöur frá Heið-
rnörk, er látinn 7r árs aö aldri.
Samkvæmt skýrslum hagstof-
unnar er meðalverðlagið nú að
eins 26% hærra en fyrir heims-
styrjöldina. Verö á matvörum ár-
iö sem leiö hefir lækkað um 13%-
IIMÍ ifffr 1II1 ilim.
Frá Alþingi
í gær.
—o--
Nú er komið i það borf með
afgreiðslu mála í þinginu, sem
oí'l vill verða rétl fyrir þing-
lausnir. Fjöldi mála er tekinn á
dagskrá og þau keyrð í gegnum
deildirnar, svo að segja um-
ræðulaust. í gær voru 8 mál á
dagskrá í Neðri deild, 18 i Efri
deild og citt i saipeinuðu þingi.
Þykir ekki ástæða til að geta
hér annarra mála en þeirra,
seni endanlega afgreiðslu hlutu,
atdc þeirra, sem sérstakur á-
greiningur varð um.
Sameinað þing.
Afgreidd var, sem álýktun frá
Alþingi, þáltill. Jóns Þorláks-
sonar, um að skora á stjórnina
að gæta hagsmuna fslands út af
Grænlandsdeilunni. — Elkki
rættist sá spádómur Jóns Bald.,
að einhverri stjórnarmynd yrði
bróflað saman að þessu sinni,
en alt úllit er fyrir að bún
komist á laggirnar nú á liverri
stundu.
Efri deild.
1. Frv. til laga um fiskimat
var afgreitt sem lög frá Alþingi.
2. Frv. til fjáraukalaga fyrir
árið 1929. Var þetta 2. umr, og
málið komið úr nefnd. Eins og
gefur að skilja, klofnaði nefnd-
in um málið.
Ingvar Pálmason var fram-
sögum. meiri bl. Ivvaðst bann
ekki sjá nokkura ástæðu til
annars, en að samþvkkja frv.
óbreytt. Því að þótt eittlivað
væri ef til vill við það að at-
huga, þá hefði slíkt komið fyr-
ir áður og væri þess vegna ekki
ástæða til að breyta frv. fyrir
þá sök.
Minni lduti nefndarinnar, Jón
Þorláksson, bar fram 3 brevt-
ingartillögur við frumvarpið.
1) Að neitað væri 398 kr,
greiðslu tii stjórnarbíaðsins
„Tímans“, fyx-ir „birtingu nokk-
urra dóma“, og að blaðinu yrði
gert að endurgreiða féð. 2) Að
neitað væri 9450 kr. greiðslu,
vegna kostnaðar við „útdrátt
nokkurra mála“. Mun hér átt
við „Bláu bókina“ alræmdu,
sem hæstvirt landstjórn lét taka
saman og gefa úl, til þess að
svívirða og rægja andstæðinga
sína - á kostnað ríkisins. 3)
Að neitað væri að svo stöddu að
samþykkja umframeyðslu
sjórnarinnar til hcraðsskóla.
Höfðu til þessa verið vcittar
20,000 kr. á fjárlögum, en eyðsl-
an liefði orðið 132 þús. kr., án
þess að nokkurt fé liefði konx-
ið á móti frá héruðunum sjálf-
um, svo sem lögboðið er.
í framsÖguræðu sinni tók J.
Þ. það fram, að þótt breytingar-
tillögurnar væru bæði fáar og
smáar, þá mætti. enganveginn
skilja það svo, að ekki væri
fleira gruggugl við fjárauka-
tögin. Umframeyðsla sú cr frv.
færi frám á að samþykt væri,
næmi nokkuð á 3. milj. Lr. En
langt væri frá þvi xxð þar með
væri alt talið. Eyðslan umfram
heimildir i tögum liefði á áriiiu
1929 orðið 6-—7 milj., og væru
þvi vantaldar í frv. að eins ein-
ar 4—5 miljónir.
Geigur nokkur mun bata
verið í stjórnarliðinu við það,
að nú yrði það látið sæta ábyrgð
fyrir gerðir sínar, þvi að mál-
ið var tekið út af dagskrá og
atkvæðagreiðslu frestað. Mun
sjálfsagt bafa átt að reyna til
að festa kaup á sál og atkvæði
Jóns- Baldvinssonar, hafi það þá
ekki verið komið í kring mcð
tóbakseinkasölufrumvarpinu.
3. Skildinganesmálið var til
3. umr. Jak. M. flutti sem fyr
nokkurar brlt., sem tryggja
átlu það, að hagur Reylcjavík-
ur væri ekki fyrir borð borinn.
Breytingartillögurnar voru feld-
ar. Málið var síðan afgreitt frá
deildinni og endursent til neðri
deildar, með þvi að það hafði
tekið nokkurum breytingum í
meðferð efri deildar.
Neðri deild.
Fjögur mál voru afgreidd
sem lög fi’á Alþingi.
1. Frv. til 1. um breytingu á
bifreiðalögunum fr’á 192(5.
2. Frv. til 1. um viðauka við
lög frá 1928 um Landsbankann.
3. Frv. til 1. um Rikisveð-
banka íslands.
4. Fi’v. til 1. um breytingu á 1.
frá 1913 um forðagæslu.
5. mál á dagskrá var vega-
lagafrv. l>að, sem skýrt var frá
bér fyrir skömmu, að samgm.
hcfði sölsað undir sig, til þess
að svæfa það. Alveg eins var
ástatt um þetta mál nú, eins og
um tóbakseinkasölufrv. í fyrra-
dag. Málið var tekið á dagskra,
áður en nefndin Iiafði skilað
áliti. láix nú vill svo til, að flest-
um innan stjórnarflokksins er
umhugað um að koma þessu
máli fvrir kattarnef. Þess vegna
hirti forseti ekki um að beita
sömu snildarlegu útskýring-
unni á þingsköpunum, eins og í
fyi’i’adag, er liann var að hamra
tóbakseinkasölunni i gcgn. Yar
því málið tekið lit af dagskrá,
og liggur það nú fyrir dauðan-
um í samgöngumálanefnd.
(5. Frv. til 1. um breytingu á
stjórn Síldareinkasölunnar.
Frunivarp þetta fluttu sjálf-
stæðismenn snemma þings, og
var það þá þegar til 1. umr. En
])i'átt fyrir itrekaðar tilraunir
befir siðan ekki tekisl að fá frv.
á dagskrá, fvrr en íxú, svo að
menn voru farnir að óttast um,
að þegja ætti rnálið í hel.
Jóh. Jósefsson i’akti í ítarlegri
og' livassyrtri ræðu feril Sildar-
einkasölunriar og afrek liennar
i þágu síldarútvegsins. Ivom þar
margt miður fallegt í ljós.
Skulu hér að eins nefnd fá
dæmi. — Mcsta ólag hefir verið
á greiðslu fyrir síldina lil eig-
enda lxennar. Ekki er enn búið
að greiða nema 3 krónur fyrir
hverja tunnu síldar af ]xessa árs
veiði og nxeira að segja ekki
enn þá lokið gi’ciðslu fyrir sild
frá síðastliðnu ári. Þetta útaf
fyrir sig er nægilegt umkvört-
unarefni, þó að ekki væri öðru
lil að di’eifa. En ]xar við bætist
að einkasalan hefir sýnt sví-
virðilega blutdrægni í greiðsl-
unni þannig, að bún liefir greitt
cinstökum gæðingum sinum
fult verð síldarinnar löngu áð-
ur en öðrum. Fr slikt vitanlega
með öllu óhæfilegt. — Fiiin af
foi’stjórum fyrirtækisins, Einar
Olgeirsson, liefir orðið útgerð-
armönnum og sjóirxönnum ær-
ið dýr umboðsmaður. Þegar
hann kom af stað vferkfallinu
alræmda í Krossanesi, þvcrt of-
an i vilja Jjeirra, sem liann Jxótt-
ist vei'a að vinna fyrir, varð
lianíi þess valdandi, að kasta
var'ð 00 þúsund málum sildar í
sjóinn. Er tjónið af þessu lil-
tæki forstjórans fyrrverandi
lágt metið á 180 þúsundir kr. —
Þá sýndi ræöumaður fram á, að
beinlinis fvrir lxeimskulegar að-
gerðir forráðamanna einkasöl-
unnar, væri landið búið að fá
mai’gfall fleiri keppinauta i
þessari avtinnugrein, og að nú
væri svo komið að útlendingar
veiddu meiri síld við strendur
landsins, beldur en íslendingar
sjálfii’.
Þeir Vilmundur og' Héðinn
gei’ðu ái’angurslausar tilraunir
til að verja þctta óskabarn jafn-
aðarmanna. Urðu þeir að við-
urkenna, þó að þeim þætti súrt
í brotið, að aðfinslur Jóh. .Tós.
væru á rökum bygðar.
Aðalákvæði þessa frumvarps
sjálfstæðismanna, með breyt-
ingum þeim sem á ]>vi liafa
verið gerðar, er að efni til á
þessa leið:
Stjórn Síldareinkasölunnar
kýs aðalfundur sjómanna og út-
vegsmanna lil 1 árs í senn. Að-
alfundinn sitja 14 menn, 7 full-
trúar útvegsmanna og 7 full-
trúar sjómanna, kosnir af Al-
þýðusambandi íslands.
Málinu var visað til 3. umr.,
og nær það væntanlega fram að
ganga áður en þingi slítur.
Pétnr L Jénsson.
—o—
Hann söng í gærkveldi í
Gamla-bíó. Röddin er mikil og
styrk, blærinn fallegur og sam-
feldur frá lægstu tónum til
bæstu. Tóninn bvergi þvingað-
nr, lxeldur mjúfdega ólgandi,
sem sýndi að af meira var að
taka, ef ]xess þyrfti með, eins og
allir ekta tónar eiga að vera,
enda kom það fyllilega í ljós í
hinum mörgu og vandsömu ax’-
íum, sem bann fór mcð. Hvergi
skeikaði og voru þær hver ann-
ari betur sungnar. Þclta eru að
vísu ekki nein ný sannindi urii
söng Péturs. Hann befir frá því
að hann hóf göngu sina á þess-
ari braut í framandi landi, unn-
ið vel og dyggilcga. Mönnum er
gjarnt á að lita svo á, sem sé
það leikur einn að balda þessa
braut; en það þarf ólrúlega
mikið þrek og seiglu til að sigra
alla þá • örðugleika, sem á vegi
vei’ða. Sá veit gei’st er reynir.
Fn, sem betur fer hefir Pétur
sýnt að hann er maður til þess.
Um það bei’á votl dómar þeir
hinir mörgu, sem hann hefir
Iilotið erlendis, sem allir eru á
einn veg um ]xað, að hann sé
glæsilegur söixgvai’i. Yita þeir
vel, sem skyn bera á þessa hluti,
að slika dóma, sem Pétur befir
fengið í Þýskalandi, kveða ekki
upp nema menn, sem til þess
veljast sökiun frábærrar þekk-
ingar og smekks á þessix sviði.
Og þeir eru allir lofsamlegir. —
Hér sýna menn þessum eina
ísl. söngvara, sem gert lxefir
garðinn frægan, tómlæti. Um
það ber vott hve illa liljómleik-
ar hans bafa verið sóttir. Það er
ckki vansalaust Reykvíkingum;
en þeir um það. Mér sái'naði
þelta tómlæti, þvi að Pétur átti
sannarlega annað skilið. — Eg
vil með linum þessum þakka
honum mjög vel sönginn og
árna Pétri allra heilla í fi’am-
tíðinni.
Sínion Þórðarson
frá Hól.
fnnheimta útsvara.
—o—
Fg sá af tilviljun bjá kunn-
ingja mínum „frumvarp til
laga um innheimtu útsvara í
Reykjavik“. Flutningsmenn
þessa frumvarps eru þcir Ein-
ar Arnórsson, Jón Ólafsson,
Héðinn Valdimarsson og Magn-
ús Jónsson. Eru þrír þessara
manna þingmenn Reykvíkinga
og liinn fjórði, Jón Ólafsson,
fyrverandi þingmaður þeirra,
Frumvai'pið bcfir legið fyrir
þinginu að undanförnu, en ekki
veit eg bvernig undirtektir það
hefir fengið, né hvort því hefir
verið breytt i meðferðinni eða
hvar það er nú statt i þinginu.
Það er fljótséð, að frumvarp-
ið er til þess gert, að létta bæj-
arsjóði rúninginn á okkur, ves-
alings gjaldendunum. Éina liri-
kindin í ökkar garð er sú, að
gjalddagar eru nú, skv. frum-
varpinu, ákveðnir fimm, í stað
tveggja áður
'Þfetta má lieita til bóta fyrir
okkur, sem lítil höfum pen-
ingai'áðin. Lvn þar með er lika
upj> talið. Öll önniir ákvæði
frumvai'psins miða að þvi, að
gei’a okkur erfiðai’a fyrir.
Verst er þó og ranglátast það
ákvæðið, að dráttarvextir skulu
eiga að vera 1% á mánuði, frá
gjalddaga til greiðsludags,
nema fjrrsta mánuðinn. Sið-
ustu árin liafa di'áttarvextimir
ekki verið nema (/>%, og hefír
flestum þótt nóg og langt fram
yfir það.
Þessi dráttarvaxtagreiðsla er
að mínu áliti mjög varlmgaverð
og ranglát. Flestir, þeir er þaö
geta, greiða útsvör sín í tæka
tíð. Eg véit um mig og mína
líka, fátæka verkamenn, - að
okkur dettui’ ekki í hug að