Vísir - 08.09.1931, Blaðsíða 3

VlSIR
Símskeyti
—o—
Genf 7. sept.
United Préss. FB.
Fjármál Ungverja.
Ríkisstjórnin i Ungverja-
landi liefir leitað ásjár Þjóða-
handalagsins uni að koma fjár-
málum landsins i gott horf.
Friedrichshaven 7. sept.
United Press. FB.
Graf Zeppelin kominn heirn.
Loftskipið Graf Zeppelin,
sem fór frá Pernambuco kl.
1.15 f. h. þ. 4. sept., lenti hér
i dag kl. 3,48 e. h.
Khöfn 7. sept.
(Frá fréltaritara F"B.)
Stjórnarformenn Norðurlanda
á fundi.
Stjórnarforsetar Dana, Norð-
manna og Svia komu saman
á viðræðufund á Hamri í Nor-
egi í gær. Fundurinn er talinn
sögulégur viðburður, því að
þetta er í fyrsta skifti síðan
1905, að stjórnarforseti Svía
talar opinberlega í Noregi.
Stauning og Kolstad töluðu um
Grænlandsmálið. Yar Stauning
allhvassyrtur. Allir ráðherrarn-
ir óskuðu þess, að samvinna
mætti haldast milli Norður-
landarík janna, en geti Norð-
menn verið án slíkrar sam-
vinnu, sagði Stauning, geta
Danir það líka.
ötan af landi,,
—o—
Siglufirði 7. sept. FB.
Blíðviðri, þurkur og stilt veð-
ur, þorskafli ágætur, alt áð 14
þús. pund í róðri. Hringnóta-
-síld veiðist enn mikið hér úti
fyrir-á Skagafirði og Eyjafirði.
en allur þorri skipanna hætt-
ur veiðum. Ein skipshöfn l’ylti
2 skip á 4 klst. á Héðinsfirði í
gær. Síldin er óvanalega stór og
feit. Er lítillega haldið áfram
að salta, því sænskir kaupend-
ur vilja gjarnan þessa síld, en
síður þá, sem veiddist snennna.
Söltun þangað til i gærkvcldi:
Grófsaltað 44.551 tn., finsöltuð
og hreinsuð 33.727 krydduð og
sykursöltuð 37.866, alls 116.144
in. Rikisbræðslan hefir tekið á
jnóti um 120.000 máltunnum.
MjdlkurverðiD
jóg kúabú Reykjavíkurbæjar.
—o—•
Mjólkurskattur Reykvíkinga nem-
ur árlega yfir miljón króna eða
á 5 ára bili yfir 2miljón króna.
-—o—•
Athugasemdir við stofnun búsins.
—o—
Nokkrar athugasemdir hafa nú
komiö fram viö grein núna um
..JCúahú Revkjavíkur'' og skal hér
tiiinsf á þær helstn :
1) Opinber rekstur þykir takast
svo illa. aiS vart komi til mála, aÖ
bærinn stofni kúabú og starfræki
þatS sjálfur:
Því verður alls ekki neitaö, aö
bæjarrekstur hefir stundum tekist
mjög illa, svo illa, að furtSu sætir,
að bæjarstjórn skuli ekki fyrir
löngu hafa láticS fara fram ná-
kvæma rannsókn um ástæöur fyr-
ir mistökunum og látö þá sæta
þungri ábyrgö, sem sökina eiga.
Vegna þess, aö orsakir mistak-
..'tnna hafa aldrei veriö kruföar til
mergjar, hefir komist inti hjá
mörgum mönnum megna'sta ótrú
a öllum bæjarrekstri.
En þó ber þess vel aö gæta, aö
sum rekstrarfyrirtæki bæjarins,
sem verst hafa gengiö, voru neyö-
arráöstafanir, stofnaöar á erfiö-
ustu stríðstímum meö litlum undir-
búningi og aðstaöa hin öröugasta.
Þaö má þvi ekki aö eins líta á þau,
jiegar fella skal fullnaðardóm um
þaö, hvort útiloka skuli bæjar-
rekstur aö mestu eöa ekki, heldur
má einnig líta á hitl, aÖ sum fyr-
irtæki, sem bærinn heíir rekiö,
hafa gengiö sæmilega (svo sem
iiöfnin, enda er forstjóri hennar
ötull og góður stjórnandi).
Annars vill oft verða mikið
meira umtal um misfellur á rekstri
jiess opinhera en einstaklings-
rekstri. en oftast lýtur hvort-
tveggja sama aöal-lögmáli. sé for-
stjórinn hagsýnn og samvisku-
samur máöur og fái hann aö njóta
hæfileika sinna Irjáls og óbundinn,
fer alt sæmilega úr hendi, annars
ekki.
En jirátt fyrir jiaö, jió hæjar-
rekstur hafi stundum fariö mjög
illa úr hendi, þá ætlar hærinn ein-
mitt nú aö hefja stærsta rekstrar-
íyrirtæki, sem enn hefir veriö lagt
í hér á landi, virkjun Sogsins, fyr-
irtæki, sem kostar vfir 6 miljómr
króna.
Og hann ætlar ekki aö eins aö
nota jietta fyrirtæki sjálfur, held-
ur ætlar hann aö selja rafmagn
stórum hluta landsmanna, eftir
jiví sem viö veröur komið. Þessu
máli er al.lur þorri Reykvíkinga
fylgjandi.
Þetta sýnir, aö þrátt fyrir alt,
þrátt fyrir mistök og misfellur
hafa hæjarhúar enn trú á hæjar-
rekstri og honum i mjög stórum
stíl. Er þaö von vor og trú, aö
fulltrúar vorir i bæjarstjórn geri
nú sitt ítrasta til jiess, aö láta
jienna stór-rekstur fara vel ur
hendi.
En sé, nú svo. aö hæjarhúar
treysti fulltrúum sínum i bæjar-
stjórn til aö stofna og reka jafn
stórkostlegt atvinnufyrirtæki og
Sogsvirkjunina. jiá viröist jiaö
ekki alveg íráleitt aö treysta megi
hænum ti! að.stofna og starfrækja
jafn áhættulitiö og smátt fyrirtæki
sem kúabú Reykjavíkurhæjar, ef
brýnasta nauösyn krefur, aö jiaö
sé stofnsett til þess að veiía fá-
tækasta fólkinu holla nýmjólk
með skaplegu veröi.
2) Öitnur athugasemd er um
legu húsins. Er jiar hent a. að
til mála geti komið aö hafa húiö
..neðan hei'Öar", er réttilega teki'Ö
fram, að sá hængur fylgir þvi, aö-
hafa húið austanfjalls, aö mjólkur-
flutningur gctur tafist tíma og
tíma, vegna snjóa og ófæröar a
heiöinni.
Þetta jjyrfti nákvæmlega aö at-
hugast, hvort heppilegrá væri og
hetra, að hafa búiö austanfjalls,
eÖa „neðan hei'Öar". Ástæðan til
jtess að eg taldi rétt aö hafa búið
austanfj'alls, var sú, aö hægt var
aö sanna ómótmælanlega. að hægt
er aö framfeiöa þar mjólk fyrir
l.iö lága verö, 18 aura á pott.
E11 þar sem svo mjög er nauö-
synlegt. aö framleiöa ódýra mjólk.
var hest aö velja þann staö, sem
fullvissa væri um, aö uppfylti
jietta skilyröi.
„Neðan heiðar" eru jarðir
konmar i geypiverö. flestar litlar
og heitiland nær ekkert. Eystra er
gjafverö á ágætisjöröum, heiti-
land óþrjótandi og mikiö ódýrara
aö lifa jiar og ætti j>ví allur vinnu-
kostnaöur að verða stórum minni.
Bæta má nokknð flutningsvand-
ræöi á vetrum með fjölgun snjó-
híla, þangað til samgöngufjötur-
inn mikli er leystur, sem vonandi
veröur ekki langt aö híöa.
Ávalt tilbúnar, Iivergi vandaðri
né ódýrari en á líkkistuvinnu-
stofu Tryggva Árnasonar,
Njálsgötu 9. Simi 862.
3) Þriöja athúgasemd, ,,aö ekki
sc hægt aö stofna kúabúið og starf
rækja þaö svoleiðis, aö mjólkin
veröi alt aö hclmingi ódýrari en
hjá hændum og mjölkurlnium
cvstra“.
Þaö, sem eg hefi haldiö fram,
er J>aö. aö hærinn eigi aö geta
framléitt mjólkina fyrir sama verð
og austanbændur framleiöa hana.
Ástæðan til þess að austanbænd-
ur fá ekki mikið hærra verð fyrir
mjólkina er sú, að þeir verða að
láta rándýr mjólkurbú vinna verð-
lægri afurðir úr miklum hluta
hennar allan ársins hring og af-
urðavinslan lækkar afar mikiö
j aö- verö, sem j>eir annars hlytu
að fá.
En j>ar sem bærinn seldi sína
nijolk heint, án dýrra mjólkurbús ■
milliliða og fyrir lægsta verö,
gengi mjólkin öll út strax, svo
ekki þarf aö fara neitt verðtap í
mjólkurvinsluvörur, sem seljast
yröu með lægra veröi.
Þessi athugasemd er ]>ví ekki á
rökum hygö.
Þaö viröist ckki óréttmætt. aö
gera ráö fyrir ]>ví, að kúahú bæj-
arins, sem heföi ágætis jörð, renni-
slétt tún í bestu rækt, þar sem
alt mætti heyja meö nýtísku vél-
iim, úrvalsgripi, hrausta vinnu-
nienn á hesta aldri, gæti, ef vel
er stjórnaö, framleitt mjólk fyrir
sama verð og hver aumasti hú-
skusjsi austanfjalls getur framleitt
hana á. ]>ó hann sitji á lélegri jörð,
jiýft tún, úrelt verkfæri, dýr lán,
léiegur vinnukraftur og veröi auk
jjess að greiða 2 aura á pott í
flutningsgjald mjólkuririnar aö hú-
iuu.
En sé hægt fyrir "búið að fram-
leiða mjólk fyrir sama verð og
bændur austanfjalls framleiða
hana — 18 áura pottinn — er það
snnnanlegt, að hægt er að selja
liana hér meiri hluta árs fyrir nær
helmingi lægra verð en nú, eða ca.
25 aura í stað 44 til 46 aura pott-
inn. —
Hinn hái mjólkurskattur
Reykvíkinga.
Mjólkurskatt Reykvíkinga kalla
eg ]>á upphæö, sem Reykvíkingar
vcröa aö greiöa fyrir mjólkina
fvam yfir rétt framleiðsluverð
bænda, að viðhættum hæfilegum
flutnings- og útsölukostnaöi. ,
Bændur austanfjalls fá 18 aura.
íýrir pottinn, flutningskostnaður
ca. 4 aurar, útsölukostnaöur ea.
15%. Verö mjólkurinnar hér 25
aurar, og nemur jnjólkurskattur-
inn ]>á 19 til 21 eyri á pott. ef
veröiö er reiknaö 44—46 aurar,
eins og mjólkin er nú seld fyrir
hér. (Framh.)
Örn einevgði.
Hitf og þefta.
—o—
Frækilegt sund.
Anita Grevv, dóttir ameriska
sendilierrans í Tyrklandi synli í
s. 1. mánuði um Bospliorusimd-
ið eða úr Svartaliafiim yfir í
Marmarahafið. Vegalengdin er
20 milur enskar. Enginn befir
áður, svo sögur fari af, synt
þessa leið.
Hafið Vim altaf handbært.
Ein dós af Vim er sá vinur
sem best í raun revnist búkonu
liverri.
Öviðjafnanlegt til að
hreinsa, þvo, nudda og
fægja mákna, marmara,
málningu, hnífa, leir, vél-
ar, glös, glugga, olíuborna
dúka, baðker, látúnsmuni.
Fvrir 5Tim hverfur ryð,
flekkir o. fl.
Hreinsar og
fægir alla
hluti. —
Rispar ekk-
ert né x*ákar.
MV I22-IO IEVER BROTHLRS UMITtO.POHI SUNLIOHl. tNGLAND.
25 aura minsta stærð. 60 aura miðstærð. 110 auia stórir.
Fyrir námsfdlk.
Skólabækur og aðrar nauð-
synjar námsfóllcs fást í
Bókaverslun
Sigfúsar Eymundssonar.
Austurstræti 18.
Málverka- og graphik-
sýning
[
Opin daglega 1
Góðtemplarahúsinu
kl. 12-7 e. h. til 18.
september.
Lampaskermar.
Efni — grindur — tilbúnir skermar.
Sérlega fallegt og mikið úrval. Afar mikii
verðlækkun á öllum vörum. Lítið á okkar fall-
egu nýungar. Þér finnið áreiðanlega eitthvað
sem yður líkar.
----- \rér fullnæg.jum kröfum hinna vand-
látustu.
Skermaverkstæðið Ingólfshvoli, 1. bygð
(áður skermaverslun Anna Möller).

\cn.aumann
lirika
Fegnrst sterkust - best!
— kr. 250,00 —
Sportvöruhús Reykjavíkur.
QQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQQi
s
Smnrt branS,
aesti etc.
seat heim.
(Q IU Teitiif tr
MATSTOFAN, Aðalstrætl 9.
Sérhver skóladrengur
álitur „BOSCH" rafmagnslugtir
þær bestu. A þessu sviði veit
hann hvaö liann cr að tala uni,
þvi aö hann hefir athugaö þaS
mál til hlítar.
„Bosch" reiðhjólalugtir lýsa
mjög vel, strax á hægri ferð.
BOSCH
IHeildsala. Smásala.
Fálkinn. |
Best aí angljsa f VÍSI.