Vísir - 19.09.1931, Side 2

VISI R
prófastur
á HöskulclsstöSum andaöist í gær,
.18. sejjtember, á sjúkrahúsinu á
Blönduósi, eftir langa og; þunga
legu.
Æviatriöa hatis veröur síöar get-
íð hér í blaðinu.
Símskeyti
—o—
London, 18. scpl.
United Press. FB.
Frá Bretlandi.
Einii a(' aðalstjórnendum
Englandsbanka, Sir Musgrave
Harvey koni til fundar við Mac-
Donald í þinghúsbyggingunni 1
gærkveldi, og vakti það allmikla
eftirtekt, og mun hafa vakið
nokkurn ótta, þvi eigi var kunn-
ugt um eriudið. — Síðar hefir
fregnast frá ihaldsmönnum, er
telja sig hafa áreiðanlegar upp-
lýsingar, að Sir Musgrave liafi
rætt við MacDonald um varúð-
arráðstafanir til þess að vernda
g'engi sterlingspunds í kosning-
unum, en tilkynning um live-
nær þær fari fram, kemur scnni-
lega um helgina.
Berlín, 18. sept.
United Press. FB(
Vinnustöðvun í Þýskalandi.
Atvinnurekendur í málmiðn-
aðinum hafa sagt upp vinnu-
samningum við 00.000 verka-
menn, með það fyrir augum,
að knýja fram launalækkun,
sem nemur 7—20%.
Khöfn, 18. sept.
(Frá fréttaritara FB.)
Frá Courtauld.
Wálkins og Courtauld lögðu af
stað nýlega í vélbát frá Ang-
magsalik og ætluðu til Juliane-
haab. Þaðan' ætluðu þeir heim
í hausl. Vélin bilaði sunrían við
Umivík. Watkins og Courtauld
eru l>ess vegna til neyddir að
dvelja í vetur í Umivik eða fara
yfír Grænlandsjökla til vestur-
strandarinnar, en það er hættu-
leg ferð á þessum tíma árs. —
Grænlandsstjórn hefir beðið
Knud Rasmussen, sem dvelur í
Austur-Grænlandi, að reyna að
hjálpa Englendingunum.
Madrid 18. sept.
United Press. FB.
Frá Spáni.
Lýöveldsstjornin 'hefir ákveöiö,
aÖ innanríkisráðherrann og sparn- .
aöarráðherrann fari til Andalusiu,
til jress aö kynna sér orsakirnar
fyrir erfiöleikunum og atvinnu-
leysi þar. Þar eru 300,000 menn
atvinnulausir.
Nanking 19. sept.
United Press. FB.
Lindbergh-hjónin komin til Kína.
Lindbergh-hjónin lentu hér kl. *
2.35 e. h. (Nanking-tími).
(Jtan af landL
Hólmavík 18. sept. FB.
______ Húsbrun i. __
Nokkru fyrir miðnætti varö elds
vart í húsi kaupfélagsstjórans uppi
á lofti og voru menn þá gengnir
til rekkju fyrir nokkru. Viö nán-
ari athugun kom i Ijós, að loftið
var aö veröa alelda. Komst fólk
nauðulega út. Húsiö, sem er tví-
lyft timburhús, brann til kaldra
kola og bjargaöist sama sem ekk-
ert úr því eða búðinni. Sláturhús
yg skúrar brtmnu og, en önnur hús
tókst að verja, þrátt fyrir aö mik-
iil stormur var á. Mikið af afurð-
um brann og var sumt af þetm
óvátrygt. Tjóu kaupfélagsins og
kaupfélagsstjórans því mikiö.
ísafirði, 17. sept. FB.
Norski söngvarinn Erling
Krogli hélt hér söngskemtun i
gærkveldi við húsfylli og mik-
ið lof áheyrenda. Ýmsir söng-
elskir nienn þótlusl eigi liafa
hej'rt betur sungið. T. Möller
lék undir á píanó.
Um 7(K) bæjarbúaf hafa skor-
að á Vilmund Jónsson að taka
aftur umsókn sína um land-
læknisembættið.
—o—
Fyrir nokkurum árum var fund-
iö upp á því. aö setja lög um ,,frið-
un Þingvalla“. Var svo til ætlast
í fyrstu. að friða skyldi ekki ein-
ungis Þingvallahraun og skógar-
kjarrið, heldur og 'mosaþembur og
skriöur Ármannsfells, alla leiö
noröur um Sandklúptir. norðan
Meyjasætis. — En ekki fengust
þingmenn til aö fallast á þessa
vitleysu óbreytta og varð niður-
staöan sú, a*ð friöa skyldi land-
spilduna milli Almannagjár aö
vestan og Hrafnagjár aö austan,
en norðurtakmörk hins friðlýsta
svæöis skyldi vera bein lína aust-
nr yfir hrauniö, frá veginum undir
Armannsfelli, skamt fyrir noröan
Bolabás.
Forgöngumenn málsins kröföust
]>ess i fyrstu, aö refir skyldi frið-
helgir í ,,Þjóögarðinum“, og var
látiö í veöri vaka, að græðá mætti
á þeim ósmáar fjárfúlgur. ,,eí rétt
væri að fariö“. — NÚ var svo fyrir-
mælt í hinu upphaflega lagaírum-
varpi um friöunina, aö ekki mætti
vinna nokkuru villidýri mein eða
grand þar í „garöinum", og hafa
]iví forvígismennirnir líklega ætl-
aö sér áö sitja um lif hinna ,,friö-
helgu" dýra utan giröingarinnar,
er þau leituöu brott til matfanga.
En ekki er neitt upplýst um þaö,
hvort þeir hafi ætlaö sér aö taka
dýrin á hlaupum eöa meö öörum
hætti. Erí væntanlega heföi ];eir
oröiö að handsama þau. dauö eöa
lifandi, til ]>ess aö geta grætt á
þeim.
Samkvæmt friöunarlögunum er
óheimilt aö hafa sauöfé innan hins
friðlýsta svæöis. Og komist munu
liaía í lögin ákvæöi um ])aö, aö
tófur skyldi ])ar ekki friðhelgar.
Haföi ])ó forgöngumönnunum þótt
rniklu miður, aö ,.skolli“ skyldi
ekki eiga friöland í „aldingaröin-
um“, enda er sennilegt, aö þeir
liafi hugsaö sér, aö hann mundi
vel til þess fallinn, að gæta sauð-
fiár búanda utan girðingarinnar.
Heföi þar oröiö hægir aödrættir
fvrir skolla og hinn nýi bjarg-
ræðisvegur eöa gróðavegur átt aö
geta blessast.
Svo var aö sjá fyrst í stað, sem
nokkurt hik væri á stjórninni um
framkvæmd friöunarlaganna, og
cr mælt aö tvent hafi valdið. Það
fyrst. að dýrbítir og örínur skað-
ræöiskvikiiidi féngust ekki friðuö
í I’ingvallahrauni, og hitt annað,
að ekki vár heimilt að þenja girö-
inguna yfir nipsaþembur, skriöur
og klungur, alla leiö norður fyrir
Armannsfell. En er frá leiö tóku
skolla-vinir aö jafna.sig, þótti betri
hálfur skaöi en allúr og fóru aö
giröa landið. Mun því hafa veriö
lokiö aö mestu í fyrrahaust, xn
ekki var þá þegar ger gangskör
aö því, aö reka fé bænda úr girö-
ingunhi og mun það hafa fcngið
að vera ]>ar i friði til þessa.
En nú hefir stjórnin látiö þaö
boö út ganga, aö reka skuli hverja
sauðkind af hinu friölýsta svæði
fvrir næstu veturnætur.
Eins og kunnugt er, hefir Þing-
vallastaður nú verið lágöur í eyði.
Arj fvrir alþingishátíöina var
presturinn flæmdur af staönum,
en maöur einn, samdauna stjórn-
inni. settur þar til snuðrunar og
eftirlits. Þykir lítil staöarprýöi aö
eftirlitsmanni þessum og munu þar
flestir á einu máli. En vafalaust
er hann „þægur sínum húsbónda“
og þarfur á sinn hátt, sbr.
„skýrslu“ hans um gleöidag stúd-
entanna í vor.
Stjórnin hefir nú boöiö þeim
Skógarkots og Hrauntúnsbændum
aö veröa á brott með kindur sínar
úr „Þjóðgarðinum" innan skamms.
Er bændum jiessum í lófa lagiö, aö
reisa fjárhús utan giröingarinnar
og hafa fé sitt þar, enda er taliö
bklegast,- að þeir hverfi áð þvi
1-áöi. Er stutt fyrir Skógárkots-
bónda aö flytjá . fjárhús sín aö
Gjábakka, en Hrauntúnsbóncli er
uokkuru ver settur.
Ætlanda væri, aö stjórnin hlífð-
ist heldur viö ])ví. að kasta fé á
glæ um Jiessar mundir. Fjár.hagur
ríkisins er nú svo bágborinn. aö
meö engti móti getúr talist for-
svaranlégt, aö leggja fé í gersam-
lega óþarfa hluti. En fátt getur
veriö óþar.fara en þaö, aö íleygja
stórfé í bændur i Þingvallahrauni,
til þess að þeir reki fé sitt úr
,.paradisinni“, út fyrir giröinguna
miklu.
Þaö er ekki sjáanlegt, aö það
'geti skift neinu f.yrir skóginn í
Þingyallahrauni eöa gróöurinn þar
vfirleitt, hvort svæðið er friöaö ár-
inu fyrr eða síðar, Þingvallaskóg-
ur er í vexti aö allra dómi, þrátt
fyrir sauöfjárbeitina. og ýmsir
mætir menn og kunnugir telja meö
öllu ósannað, að sauðfé spilli skóg-
inum, nema ef vera kynni í harð-
indum síöla vetrar eöa aö vorlagi,
Jiegar ekki næst í annan gróöur
en hríslur þær, sem upp úr hjarn-
inu standa. — Annars hefir Þing-
vallaskógur. eins og aðrir skógar
hér á landi, veriö högginn misk-
unnarlaust um aldaraöir og oft af
lítilli skynsemd. Hefir hann vafa-
laust orðiö fyrir mestu tjóni og
sárum af því háttalagi, en tekið
.sig aftur, er fariö var að höggva
hann af skynsamlegu viti.
Stjórnin hefir nú boöiö Skógar-
kotsbónda 9000 krónur og Hraun-
túnsbónda 6500 krónur, til þess,
aö þeir reki fé sitt út fyrir girö-
æ
c8
Til HafnarQardar
og Vífilsstada
bestap ferðip
inguna og láti þaö ekki eiga þang-
aö afturkvæmt framvegis. —
Þykja slík boö bera vitni um ör-
læti stjórnarinnar og eins hitt, að
nú sé gnóttir í búi. — Og vitan-
lega veröur þeim tekið fegins
hendi.
□ Edda 59319267 fjárhags- □
Listi hjá: S.'. M.•. og í □
til fimtudagskvelds.
Messur á morgun.
í dómkirkjunni kl. 1.0 árd., síra
Bjarni Jónsson (altarisganga).
t fírkirkjunni kl. 5 síöd., síra
Árni Sigurðsson.
í Landakotskirkju : Hámessa kl.
9 árd. og kl. 6 síðd. guösþjónusta
meö prédikun.
í spitalakirkjunni í Hafnarfiröi:
Hámessa kl. 9 árd. og kl. 6 siöd.
guðsþjónusta með prédikun.
Veðriö í morgun.
Hiti i Reykjavík !) st., ísafiröi
7, Akureyri !), Seyðisfirði 8,
\restmannaeyjuni 9, Stykkis-
liólmi 9, Blönduósi 9, Raufar-
liöfn 5, Grindavík 6 (skeyti
vantar frá Hólum í Hornafirði
og Kaupmannahöfn), Færeyj-
um !), Julianehaab 7, Angmag-
salik 1, Jan Mayen L Hjaltlandi
10, Tynemouth 14 st. — Mcst-
ur hiti hér í gær 11 sl„ minstur
5 st. Sólskin 2,1 stundir. Grunn
lægð fyrir norðan ísland, en víS-
áttumikiS háþrýstisvæði um
Bretlandseyjar og Atlantshaf.
Horfur: Suðvesturland, Faxa-
flói, BreiSafjörður: Minkandi
vestan átt. Úrkomulausl. Seimi-
lega sunnan átt og rigning á
morgun. Vestfirðir: Vestan
kaldi. Smáskúrir. Noröurland:
norðausturland, Austfirðir, suð-
aústurland: Vestan kaldi. Úr-
komulaust og víða léttskýjað.
Heimdallur,
félag ungra Sjálfstæðismanna,
heldur fund í Varðárhúsinu á
inorgun kl. 2 síöd.,Sjá augl.
Þingvallaréttir
eru á mánudag, en leitir hófust
i morg'un. ,
Fjórar sögur
heitir ný bók, sem í^ntoldar-
prentsmiöja hefir gefiö út, og eru
sögurríar þessar: 1. Ferðasaga Ei-
riks víöförla Björnssonar, prent-
uð eftir handriti Ólafs heitins Da-
viössonar. Eiríkur var norðlenskur
aö ætt og fór tvívegis til Austur-
lancla. Kína og Indíands, árin 1762
og 1764. 2. Samfylgd. íslensk ást-
test ið auglfsa t VÍSl.
arsaga. 3. Heljarför eftir Jules
Verne. 4. Járnbrautin og kirkju-
garöurinn eftir Björnstjerne
Kjörnson. — Bókin er ódýr og
skemtileg aflestrar.
ísfisksala.
Hilmir seldi afla sinn í fyrra-
dag fyrir 383 sterlingspund. —
Belgaum seldi íyrir 731 stpd. og
fékk að auki 143 stpd. fyrir fisk,
sem hann haföi keypt á Siglufiröi.
Gullfoss
kom að vestan í nótt. Fer til
útlanda í kvelcl.
Strandferðaskipin.
Esja var á Isafirði í dag, en
Súðin á Raufarhöfn.
Brauða og mjólkursölubúðunum
veröur lokað á morgun lcl. 11,
s'imkvænit hinni nýsamþyktu
reglugérö.
Sendisveinadeild Merkúrs.
Aðaífundur deildarinnar verður
haldinn á morgun kl. 2 síðd. í
■ Kaupþingssalnum. Eru meðlimir
ámintir um að sækja vel fundinn.
Sjá. augl. í dag.
Leiðrétting.
í kvæði Grétars Félls: „Til hins
rétttrúaöa" voru þessar prentvill-
ur: „— eg leit sanit til uppsprett-
i:niiar“, á að vera: eg leita samt
til upþsprettunnar.. „Óg sá, er.söng
jiess nýtur" —, á að vera: og- sá,
er söngs þess nýtur o. s. fr.v,
Útvarpiö í dag.
Kl. 19,30: VeÖurfregnir. —
20,30: Hljónileikar (Þór. Guð-
mundsson og Emil Thoroddsen).
—• 20,45 : Grammófónhljómleikar
(hljómsveit). — 21 : Veöurspá og
fréttir. — 21,25: Dansmúsik.
Hjálpræðisherinn.
Samkomur á morgun : Helgun-
arsamkoma kl. 10(8 árd. Kapt. G.
VVilliams talar. Útisamkóma 'á
Lækjattorgi kl. 4 síöd. ef veöur
leyfir. Hjálpræöissamkoma kl. 8
síðd. Kapt. A. Olsen og frú
stjórna. Lúðraflokkurinn og
strengjas.veitirnar aðstoöa. Allir
velkomnir!
Pétur Sigurðsson
flytur fyrirlestur í Varöarhús-
inu annað kvöld kl. 8)4, um fé-
lagsskaþ, sem fyrir skömmu var
myndaður hér í Reykjavík, o'g
heitir: „Félag til eflingar kristi-
legri menniiígu.“ Allir velkomnir.
Áheit á Strandarkirkju,
afh. Visi: 200 (tvö hundruð)
krónur frá H„ 10 kr. frá Guð-
ríði, 2 kr. frá konu.