Vísir - 14.11.1931, Blaðsíða 2

VIÐ SELJUM:
Vopnafjarðarkjöt í 1/2 og 1/4 tunnum.
Flateyjarkjöt i 1/1 og 1/2 tunnum.
ENNFREMUR:
HRYGGI í 1/1 tunnum og strokkum ineð sérstöku
tækifærisverði.
Símskeyti
Bayonne, New Jeusey.
(Frá fréttaritara FB.).
Ný stórbrú opnuð tii umferðar
í Bandaríkjunuin.
Kill van Kull brúin nýja, miili
Bayonne og Staten Island, cinn-
ar af útjaðraborgum Xcw York
borgar, verður opnuð til um-
ferðar á morgun, 14. nóv. Er
þetta önnur stórbrúin á tæpum
mánuði, sem opnuð er lil um-
ferðar í nánd við New York.
Brú þessi er lengsta bogaiirú i
heimi, að undantekinni brú
þeirri, sem verið er að smíða
i Sidney, Ástralíu, og ráðgert
er að opna til umferðar i mars-
mánuði n.k. Kill van Kull brúin
er 25 enskum fetum styttri.
Bilið milli aðalboganna á Kill
van Kull brúnni er 1675 fet á
lengd. Þar sem boginn er liæst-
ur, er hann 327 fet vfir vatns-
flöt, en brúargólfið er 150 fet
vfir vatnsflöt. Lengd brúarinn-
ar frá Bayonne til Staten Island
er 1% úr mílu (enskri). Iíostn-
aður við brúarsmíðina varð 14
miljónir dollara. Ríkin Ncw
York og New Jcrse\' lögðu til
4 miljónir dollara, cn afgangur-
iun fékst með sölu verðbréfa.
Á brúnni eru fjórar akbrautir
og ein liliðarbraut (gangstétt).
Þremur nýjnm brautum fyrir
bifreiðir er bægt að bæta við
siðar. Tvær brautirnar verða
notaðar til hraðari aksturs, en
binar verða fyrir bægfara bif-
reiðir (vöruflutningabifreiðir).
Með brúarsmiði þessari er loks
ráðin bót á ævagömlum flutn-
ingavandræðum milli Slaten Is-
land og New Jersey. í fyrstu
voru notaðir róðrarbátar, því
næst dragferjur og loks eim-
feíjur. En þegar iðnaðarborgir
risu upp í New Jersey og Sta-
ten Island var orðin bluti af
New York, urðu flutningavand-
ræðin meiri en nokkru sinni.
Komust menn þá að raun um,
að eigi myndi liægt að raða bót
á flutningavandræðunum; nema
með því að smiða brú milli
Bayonne og Staten Island. —
Nokkur hluti byggingarkostn-
aðarins og viðbaldskostnaður
verður tekinn mcð Iirúartolli.
Stokkhólmi, 13. nóv.
United Press. FB.
Gústav Svíakonungur lækkar
laun sín.
Gústav Svíakonungur befir
farið að dæmi bresku og liol-
lensku konungsfjölskyldnanna
og tilkynt, að bann óski þess,
að laun sín og risnufé verði
lækkað um 50.000 krónur mcð-
an á kreppunni stendur. Ivrón-
])rínsinn befir einnig óskað þess,
að laun og risnufc sitt verði
lækkað um 15.000 krónur.
Tokio, 13. nóvember.
United Press. FB.
Ófriðurinn í Mansjúríu.
AIl bendir til, að mikil or-
usta sé liafin á stóru svæði fyr-
ir norðan Nonni-fljót. .Tapanar
Jtalda þvi fram, að Macliansban
bafi fyrirskipað almenna sókn.
Fregnir hafa borist um, að kín-
verski bersböfðinginn Cbatgbai-
pcng bafi safnað liði upp á eig-
in spýtur og ætli að leggja til
orustu við Macliansban.
Horfurnar í Mansjúríu eru
laldar mjög alvarlegar.
Tilkynt liefir verið opinbér-
lega, að slegið bafi i bardaga í
Heilungkianghéraði. Fjórir jap-
anskir varðliðsmenn biðu bana,
en einn var liandtekinn. Sjötiu
og fjórir særðir Japanar eru
komnir til Supingkai, á leið lil
Mukden.
Tokio, 14. nóv.
United Press. FB.
Japanar bafa sett Macban-
slian úi’slitakosti og krafist
þess, að hann hörfaði undan
með herlið sitt til fvrri bæki-
stöðva sinna fyrir 25. nóvember.
Riddarabðsorustur balda á-
fram nálægt Tahsing.
Helsingfors, 13. nóv.
United Press. FB.
Verða bannlögin í Finnlandi
afnumin.
Vegna mikils tekjuhalla á
fjárlögunum, sem er miklum
erfiðleikum bundið að jafna,
og mótspyrnu þeirri, sem aukn-
ing tekjuskatts veldur, hefir
komist mjög á dagskrá í Finn-
landi, að afnema bannlögin, lil
þess að auka tekjur ríkíssjóðs
með tollum af víiium og sterk-
um drykkjum. Af þessum or-
sökum virðist afnámsstefnunni
vaxa mjög fylgi í Finnlandi um
þessar mundir, þó að svo stöddu
verði eigi sagl, bvað ofan á
verði í þessu máli, um ]>að er
lýkur.
Berlín, 13. nóvember.
United Press. FB.
Frakkar og Þjóðverjar semja
um deilumál sín.
United Press liefir fregnað frá
áreiðanlegum beimildum, að
samkomulag í grundvallaratrið-
um hafi náðst milli Frakka og
Þjóðverja, um að laka til itar-
legrar rannsóknar fjárbags- og
viðskiftamál Þjóðverja. Frá
ýmsum formsalriðum, er sam-
komulaginu við koma, Iiefir þó
ekki Verið gengið og halda þvi
samningatiIraunir áfram.
London, 13. nóv. Mótl. 1 í. nóv.
Gengi stérlingspunds miðað
við dollar 3,78 y2.
New York: Gengi sterlings-
punds, er viðskiftum lauk,
$3,76.
Gríman fellor.
—o—
Þvi hefir verið haldið fram af
svonefndum Framsóknarflokki, að
flokkur sá hef'öi sérstaka stefnu i
jijóðmálum, að hann væri milli-
flokkur, en andstöðuflokkarnir
væru sjálfstæðismenu (er ])eir
nefna ihaldsmenn) og sósíálistar,
sem kalla sig hér. ranglega ])ó,
jafnaðarmenn. í málgagni stjórn-
arflokksins, Tímanum, siðastlið-
inn laugardag. 7. nóv., hefir lr.y-
V I S I R
steinn Jónsson, skattstjóri og
, íramsóknarmaður", gert öllum
landslýö þann greiöa, aö skrifa
langloku rnikla um skattamál. —
Skal Eysteini sagt þaö til heiö-
urs, aö hann kemur þar fram al-
gerlega ódulbúinn fyrir hönd sína
og ílokks síns — hreinn og ó-
mengaöur sósíalisti. Vil ég hér til-
færa nokkuö úr grein hans þessu
til sönnunar, ef ske kynni, aö þaö
gæti vakiö einhvern „framsóknar-
mann“, sem hefir haldi’S að brodd-
ar flokksins væru anna’Ö en sósíal-
istar, til ]>ess aö athuga máliö
nánara.
Eysteinn fer fyrst allmörgum
oröum um skatta- og tollamál al-
ment og kemst að þeirri niöur-
stööu, ,,að áfnema tolla af nau'S-
synjavörum til neytslu og því
næst aS lækka tolla á framleiðslu-
vörum og útílutningsgjald ....
Þróun síSari ára bendir í þá átt,
aS rikiS taki í sínar hendur æ fjöl-
breyttari og fleiri störf .... Til
þess aS vega upp á móti afnámi
eða lækkun tolla þeirra, er að
framan eru nefndir, hygg eg væn-
legast aS hækka tekjuskatt og
eignaskatt og fasteignaskatt og
leggja undir ríkissjóÖ verslun meö
ýmsar vörur, er mikinn verslunar-
liagnaS gefa“, segir Eysteinn. —
Ennfremur segir hann: „Rikiö
hefir nú þegar einkasölur á
áfengi, tóbaki og víStækjum ....
N irSist sjálfsagt að halda áfram á
þeirri braut .... og tryggja rik-
inu verslunarhagnaö af fíeirí vöru-
tegundum, en almenningi í land-
inu góöa vöru og skipufagSa
verslun. J ’ær vörur, sem mér virS-
ist liggja næst, að teknar yröi
einkasölur á, eru lyf, kol, olia,
byggingarefni, hifreiöar, mótorar
og varahlutir til þeirra"'. —
,.Næst,“ segir Eysteinn; þáö á
svo sem ekki aö hætta við þetta!'
Grein Eysteins endar á þessum
spámannlegu orSum: „MeS ])ví aö
koma á einkasölu á tóhakl á síö-
asta þingi, hefir „Framsóknar-
flokkurinn* hafist handa í ])ess-
um efnum og hljóta aSrar breyt-
ingar í sömu áttir aö fylgja á eft-
ir“. —
Iig hygg aö engum, sem lesa
þessar línur, geti blandast hugur
um, hver er stefna „Framsóknar-
flokksins" í þjóömálum. ÞaS er
hreinn sósialismi í skatta-, tolla-
og verslunarmálum. —- Eysteinn
skattstjóri hefir, eins og ég sagöi
á'San, unniö ])arft og drengilegt
verk meö ]>essari ritsmíö sinni.
Hann hefir tekiS af vafann.
ÞaS var ekki ætlun min meS
])essum línum. aö leggja neinn
dóm á grein skáttstjórans. AuSvit-
aö mætti margt fléira um grein-
ina segja— ]>ví aS „sínum augum
lítur hver á silfri?>“. En eg held
nú, aö enginn þurfi framar aö
vera í vafa um, hverja stefnu
hann styður, ef hann styöur nú-
verandi stjórn, Franisóknarstjórn-
ina svonefndu —• ÞaS er sósial-
ismi — hreinn og’ ómengaöur
sósíalisnii.
Þ.
„Listdómar^.
Svar.
Eg sé aö JXálI ísólfsson, góö-
kunningi minn og frændi, er
óánægöur út af smágrein, sem eg
hefi ritað um pianóhljómleika, er
hér fóru fram nýlega, og segir
hann frá því í Vísi, 12. ]). m. mjög
j)rúSmannlega. Nú má líta svo á,
;:S ]>aS séu ekki stórtíöindi, ])ó aö
á slíkri óánægjú bóli úr einhverri
wastika
CigaFettur 'VÍFgiuia.
20 stykki — 1 króna.
Ardmiöi í hverjum pakka.
Fást hvarvetna.
átt. Mér liggur viö aö halda, aS sá
söngdómur hafi ekki veriS kveS-
inn upp enn ])á, sem allir hafi veriS
ánægöir ■ meS. Venjan mun vera
sú, aö sumum þyki náunganuin
borin óþarflega vel sagan en öör-
um þvert á rnóti.
Þa'S er alkunna, að hinar ýmsu
pjóðir líta a'S nokkru leyti sínum
augum hver á hljóðfæraslátt og
söng. -- Þjó'Sverjargerasínar.kröf-
tir. ítalir og Frakkar sínar, o. s. frv.
Og hvað mundi þá um einstakl-
inga meS ólíkri skapgerS og upp-
eldi. ÞaS getur ])ví ekki eiginlega
talist sérlega dularfult fyrirbrigöi,
þó að skoöanir olckar Páls falli
ckki saman í qUum greinum um
hljómleika ])á, sem utn er rætt og
og þarf hvorki „óskiljanlegri
hörku“ frá minni hálfu um aS
kenna, né óskiljanlegri vægö frá
hatls hendi. Er, ef til vill, ómaks-
ins vert a'S fara nokkuru lengra út
i málíS til skýringar atriðum, sem
Iiafa almenna þýöingu.
Eg ])ykíst víta, aö Páll leggi
býsna miki'ð tt])j) úr tækni píanó-
feíkara, eíns og vera ber, en þó
einkttm og sérilægí upp úr því
atriSi hennar, sem jtrófessor
Moritz Rosenthal sag’Si eitt sinn,
nokku'S skoplega, aS væri í því
fólgiS ,.aö hítta réttar nótttr á
réttum tíma“ (eg ræS þetta ekki
aS eins af greínítmi t Vísí. heldur
og mörgu’ öSru). Engínn neitar
því, aö þaö sé nauSsynlegt. En
ómögulega get eg, t. d„ fallist á
þaS, aS Inpromptu í As-dúr eftir
Chopin. hljómi enn þá i httga mér,
cins og eg heyrði Econard Bor-
wick spila I'agfS fyrir nærfelt 30
árum, af þeirri ástæSn sérstak-
léga, aö hann hitti réttar nótur á
réttum tíma. Hér kemvtr áreiSan-
lc-ga fléira til greina og- síst
ómerkara.
Þegar byrjaö er á söngnámi og
liSlttnámi, hefst kenslan á því aS
íegra og ska])a tóna nemandans.
ÞaS er grundvallaratriSi. Segja
má aS vístt meS fullum rétti, aö
pianó sé vélrænna hljóöfæri en
mannsbarki og fiöla, en ])aö er þó
ekki vélrænna en svo, aö hér er
rnikiö undir þeim komiö, sem á
heldur. Því aö einum lætur hljóö-
færiö í té haröa, þurra, litlaúsa
tóna, en öörum ntjúka, hlýja, til-
brigSaríka. Og ástæöan er sú, aö
Iiinn síöarnefndi kann þá grein
tækninnar, er nefna mætti sálræna
-—• ásláttinn, þetta, sem ekki verö-
ur kent eða lært að öllu leyti, en
er þó, blátt áfram, „conditio sine
qua non“, meginatriSi, alveg eins
og tónmyndun söngvarans og
iiSluleikarans. Og nú er eg kom-
inn aö þeirri játningu, sem eg vildi
gert- hafa, og sem eg er aS vísu
ekki einn um: Sá pianóleikúr, sem
cr aö mestu leyti sneyddur hreim-
fegurS og blæbrigSum, ltann er
í mínutn augum eöa eyrttm stór-
galiaSur, þrátt fyrir „réttar nótur
á réttum tíma“. Hvernig fer t. d.
fyrir pianóleikara. sem er aS
minsta kosti- mjög veikur fyrir í
]ivi atriöi tækninnar, er eg nú hefi
gert aS umtalsefni/ef hann á aö
Clytja tónsmíöar — segjum eftir
Debussy, þar sem „teikningin" er
ekkert. en litirnir alt? Eg held
aS enginn ætti aS furöa sig á því,
])ó að þær nytu sín „einna síst“.
(Eg hlíföist viö aö minnast á meS-
ferö tónsmíSar eftir þann höfund
á. síöustu pianóhljómleikum). —
Og hvernig fer ennfremur, ef
túlka á fjöll)reytt efni, margs-
konar tónlistastíl. Mozart, Chopin
o. s. frvr' ESa eru Mozart gerS
full skil, ef tónsmíSar hans eru
leiknar ,,alveg ósentimentalt ?“
Kemur hérna skýringin á því, aS
Mozart-leikur Henri Marteau
reyndist svo frábær? Nei — og
aítur rieí I Þar þarf alt annaö og
miklu meíra tíl. ÞaS er ekki einu
sinni nægilegt ,,að draga upp
línur“ eins og sagt var eínhvers-
staSar allltorginmannlega í unt-
mælum unt margnefndan konsert.
Þa'S þarf „dýpt“, eins og Páll ís-
ólfssoti gefur réttilega í skyn.
Hljóðfæraleikarinn vet’Sur aö
skynja það, sem er á bak viö lín-
urnar. Og þær verða meira aS
segja a'S koma viö hjarta'ð í hon-
um. A'Ö öðrum kosti eru þær eins
og köld. dauð strik, sem cngan
boSskap flytja og tónflutningur-
inn eins og hljómandi málrnur og
hvellandi bjalla, — svo sem dæmin
sanna.
Ef einhver skilur orS ntín þann-
ig, aö eg geri lítiS úr kunnáttu
eöa tækni, þá skjátlast honum
herfilega. Hér á landi hefir menn
brostiö kunnáttu á öllum svæöum
tónlistar og gerir enn, í flestum
greinum. Eg hefi litiö svo á, aS
nnga kynslóðin ætti aS taka þeirrí
eldri langt fram um alt er aö tón-
list lýtur og eg tel það, hrein-
skilnislega sagt, ekki sérlega
þakkar vert, þó aö hún kynni aS
gera þaS, af því aö aSstaöa henn-
ar er að mörgu leyti ólík og stór-
um betri. Og eg heíi oftlega ver-
ið svo berorður um þetta, aö eg
hefi ])ótt kröfuharður um of og
hlotiö litlar þakkir fyrir. En tækni
nægir hvorki pianóleikurum né
ö'ðrum tónlistarmönnum, allra síst
ef á hana skyldi vanta jafnvel þaS,
sem mestu varSar.
Læt eg svo staöar numið og
l veS Pál ísólfsson bestu kveSjum.
Ef deila okkar harSnar ekki til
tiutna úr þesstt, eöa ef henni lýkur
hér me'S. geri eg rá'ö fyrir að hún
þyki ek-ki tiltakanlega snörp, eft-
ir íslenskttm mælikvarða, enda
munum við verSa jafiigóSir kunn-
ingjar eftir sem á'Sur og öllum
stjórnmálamönnumi tií fyrir-
myndar.
Sigfús Einarsson.
Hækkiin símgjalda.
—o---
Yilduð þér, herra ritstjóri,
laka eftirfarandi línur í vðar
heiðraða blað.
Það liefir verið mikið talað
uin ])að hér í bænuni undan-
farna daga, að i ráði sé að
hækka vatnsskatlinn á mesta
ári. Svo er sagt frá ])ví i hlöð-
unum i dag, að simagjöldin
eigi að liækka lil slórra nntna
á næstunni.
Finst mér ]>essi ráðslöfun
AuSkent hér.