Vísir - 22.01.1932, Síða 2

UMfíÚÐAPAPPÍR, 20, 40, 50 cm.
UMBl'JÐAPOKAR, 1/16 kg. til 10 kg.
GÚMMÍBÖND.
ELIN.TAGARN.
SEGLGARN.
Washiagton, 2i. janúai-.
UnitíHÍ Press. FB.
: Viðreisrxarfrumvarp Hoovers.
■ Báðar deildir þjóðþingsins hafa
4.ú tallist á viðreisnarfrumvarp j
tíoovers forseta, sem fer fram á,
;:ð tveimur miljónum dollara veröi
varið til viðreisnar atvinnu og við- |
skiftalífi. Buist er við, að frum- \
• 1
varpið verði að lögum í dag.
■ . _ i
London, 21. janúar. j
Unitcd Press. FP>. x
Lausanne-ráðstefnan. ■
Utanríkismálaráðuneytið tilkynn- ;
að viðræður hefjist á mánudag [
• úlli þeirra ríkisstjórna, sem senda ;
íulltrúa á Lausanne-ráðstefnuna. j
viðvíkjandi tilhögun og málameð- \
ferð á ráðstefnunni. Er búist við, :
j.ð þær viðræður standi að eins ■
• íir nokkra daga.
I
Tokio, 2i. janúar. j
United Press. FB. j
Þingrof og nýjar kosningar
í Japan. j
Japánskeisari hefir rofið þingið.
Nýjar kosningar fara fram 20.
‘ hrúar. i
I
j
Madrid. 21. jan. Mótt. 22. '
United Press. FB. j
Dppreist á Spáoi. i
Fregixir frá Manresa, Berga og ,
Catálöiíia, henda til þess, að verk- |
í dl, sem bvltingasinnar standa á ;
hak við, liafi skollið á fyrr en þeir -j
-(álfir kusu eða leiðtogar þeirra. j
f-fun hafa verið gert ráð fyrir, að
vetkfáliið hefðist á mánudag. — !
Verkfallið, setn er háð í bylting- \
. i.skyni gegn lýöveldisstjórninni.
hófst í dag. — Azana staðfestir,
ið vefkfáll sé hafið í Manresa, og'
!’/endi líkttr til, að það hafi átt að
vera uphaf byltingar gegn lýð-
veldisstjórninni. Herlið er á leið-
íuni til Manresá og hefir þvi ver-
<H skipað að bæla niöur allar ó-
■irðif. í Barcelona hafa margir
ui.enn verið handteknir, þar á nieð-
' Duratti, kataloniskur leiðtogi.
Madrid, 22. jan.: Giskað er á,
i.ö uppreistarmenn séu utn 15.000
.ilsius. Hafa þeir náð sex borg-
uín á sit-t. vald. Mikill herafli var
sendur-gégn uppreistarmönnum og
komst jiá á kyrð á byltingarsvæð-
:i.11. Herinn hefir fengið skipun
i.’.m að bæla niður uppreistina með
" trðri hendi.
Helsingfors. 22. janúaf.
Phiiled Press. FB.
Frá Rússum og Finnum. -
ivússland og Finnland hafa und-
iVskrifað satnning til þriggja ára,
þess efnis, að hvort landið uni sig
heítir því, aö hefja eigi árásar-
; yrjöld á hitf.
I.ondon, 21. jan. Mótt./22.
Uniterl Press. FB,
Gengi sterlingspunds.
iengí sterlingspunds, er við-
.áo’fti hófust 3.4654. ntiðað við
fioflar, en 3.45. er viðskiftum lauk,
New York: Gengi stcrlings-
j; -'Hs S 3.46.^—3.4614.
Soiinpillur
eru frumieiddar úr hreinum
urtaefmun, þter hafa engin
skaðleg áhrif á líkamann, cn
góð og styrkjandi áhril’-á melt-
ingarfterin. Sólínpillur hreinsa
skaðleg efni úr blóðintt. Sólín-
piiíur ltjálpa við vanlíðan er
stafar af óreglulegum hægðum
og hægðaleysi.
Notkunarfyrirsögn fylgir liverri
dós.
Ftesl hjá hcraðslæknum ;:-g ölí-
um fvfjabúðutn.
SfPB|?iíSÍI

Washington i janúar.
United Press. FB.
Sameining smálýðveldanna
í Mið-Ameríku.
Dr. Rudolfo Espinosa, sendi-
l.erra Nicaragua í forsetatíð Roo-
sevelts og Tafts, nú þiugrnaðitr í
óldungadeiid þjóðþingsins i Nica-
ragua, hcfir látið svo um mælt í
viðtali við I’. Simms (utan-
ríkismálaritstjóra Scripps Howard
blaðanna):
,,1'að er ekki óliklegt, að ein
ttfleiðing kreppunnar verði sú, að
Mið-Ameríku-ríkin fimm samein-
ist i eina ríkisheild. Allir sannir
Mið-Ameríkumeim vona, að sá
dagur sé ekki íjarri, er Costa Rica,
Salvador, Nicaragua, Honduras
og Guatemala sameinist, — lýð-
veldið Mið-Ameríká vefði stofnað.
íbúatala slíks lýðveldis yröi ttm 6
miljónir. Eins og sakir standa er
íbúatala jtriggja lýðveldanna í
Mið-Ameríku innart við eina mil-
jón. Að eins Guatemala hefir 2
miljónir ibúa. Sérhvert þessara
smálýðvelda hefir sinn eigin hcr.
])ing, stjórn og forseta. Sameinuð
heíði sntálýðveldin langtum rninni
útgjöld. I'ar að auki liafa þau enga
.samvinnu í tollalöggjöf, en viö-
skiftahagsmunirnir eru í rauuinni
sameiginlegir. Vegna þess, hve
veilc þessi smálýðveldi eru fyrir,
miðar þeim smátt áfram á fram-
farabrautinni. Sameinuð yröi Mið-
Ameríka fljótt eins öflug og öfl-
ugustu lýðveldi Suður-Ameríku.
Sameiningin myndi einnig koma
Bandaríkjunum að gagni. I'að er
nú fullvíst, að fyrr eða síðar verð-
ur ráðist i aö grafa skipaskurð
yfir Mið-Ameríku jtvera. Það er
jiegar ákveðið, að skipaskurður-
inn verði yfir Nicaragua að nokk-
uru leyti, en sumþart verður San
juan fljótiö notað. en ]>að skilur
á miili Costa Rica og Nicaragua.
Nicaragna-búar liafa einhuga
áhuga fyrir þvi, að skurðurinn
verði grafinn, en íbúarnir t Costa
Rica ekki. I Fonsecaflóanum er
eitthvert besta og fegursta hafn-
arlægi i heimi, en eigi orðið úr
framkvæmdum, af þvi að þrjú
lýðveldanna eiga land að flóanum.
I 'egar smálýðvcldin fimnt hafa
sameinast, mun J>að sannast, að
ollum erfiðleikum verður hrundið
úr vegi, en iill Miö-Ameríka mun
liafa hið mesta gagn af nýja
skurðinum.“
v 1 s1 a ^
Déilur.
l>au tíðindi haía nú gerst, að
formenn í Keflavík hafa tekið
með valdi ínann nokkurn, sent
þar hafðist við um stundarsak-
ir, en Iðgheimili á hér í bænum,
og flutt hingað.
Maður þessi er kallaður for-
maður verklýðsfélagsin.s í
Keflavík, og ltefir að líkindum
þótt lítill aufúsugestur þar
syðra.
Kært hefir verið yfir því til-
tæki formannanna, að skiia að-
komumanni þessum he’im til
sin, og mun síðar skýrt frá úr-
slitum Jjcss máls hér í blaðinu.
I>að er vitanlegt, aö mörgum
sjómönnum og verkamönnum
blöskrar fyrirhyggjuleysi og
ofsi liinna svo kölluðu verk-
lýðsforingja um þessar mundir,
og telja víst, að ekici muni svo
búið sjatna. Bera þeir mikinn
kviðboga fyrir því, að iilvígar
deilur sé nú í aðsigi ogmuniþær
verða verkalýðiium til tjóns og
ófamaðar um það er lýkur.
Boskinn og ráðsettur sjómað-
ur kom að máli við ritstjóra
Visis i gær og ræddi nokkuð um
hið mikla vítndræða-ástand,
sem nú rikir í landinu. Kvaðst
itann hafa verið í „Sjómanna-
lélagi Reykjavíkur“ frá stofnun
þess, og oft verið þvi mjög
fyigjandi, að hert cteri á kauj>-
kröfum sem mest, en liann
hefði þó ætíð viljað taka fylsla
tillit til afkomu útgerðarinnar
og forðast að hvetja til þess, að
öllu væri stefnt i voðá, sakir
óbilgirni af hálfu sjómanna.
Um ástandið, eins og það
kemur honum fyrir sjónir nú,
fórust honum orð á jiessa leið:
„Hinir svokölluðu foryslu-
menn sjómanna og verka-
nianna, eiga nú i miklu basli.
Þeir finna að þeir eru að missa
fóJkið út úr höndimum á sér, og
þykjast sjá fram á pólitisk'bág-
indi og lægingu sjálfra sin, ei
ekki tekst að halda ltjörðinni
saman. Þe.ss vegna er nú gripið
til allra ráða. Þess vegna reynir
Olafur Friðriksson og aðrir
mcnn af líkn læi, að gera sem
allra viðast „úlfalda úr mý-
flugu“. Þessvegna eru nú
fundin ujip mælikera-svikin á
ilesteyri, þó að liver heilvita
maður iiljóti að sjá í Itendi sér,
að slíkt er einber hégómi. Það
er alveg óhugsandi, að slílc óná-
kvæmni um stærð mælikeranna
(ef hún er þá nokkur) sé ger
með vilja og vitund eða að fyr-
irskipan þeirra, sem stjórna
Kveldúlfi. Eg liefi verið liáseti
á skipum Kveldúlfs margar
vertíðir, þó að eg væri þaö ekki
síðastliðið ár, því miður, og eg
er alveg sannfærður um, að fpf-
stjórar þessa mikla útgerðarfé-
lags gæti ekki lagt sig niður við,
að láta svikja síldarmálin. Þeir
eru of stórbrótnir tnenn til
slíkra vcrka. Eg er sannfærður
nm, að kæran er fram komin
til þess eins, að gcra ltávaða í
hili og draga atliyglina frá
verk lýðsforsprökk unuttt, sem
nú ern ítð verða ærið „gengis-
lágir“ ltjá alþýðúnni. Sumir
geta þess fil, að þelta sé eitt af
herhrögðum þeirra, sem standa
með annan fófinn á stjórnar-
básnum, 011 hinn meðal vefka-
lýðsins, en ekki vi! eg neiim
dóm á það leggja.
Eins og kimnugt er, Itefir nú
verið ka’rl yfir því, að for-
inetm i Keflavík hafi tekið í lióli
sínu þar syðra a’singamann
liéðail úr Revkjavík og skilað
bomini heim til sín. Eg mæli
1 Apðmiða 1
M í SWASTIKA CIGARETTUTI M
U M
^ innleysum við fvrst um siun til 1. mars næstkomandi. íM
M ' ' M
M Þópðup Sveinsson & Co. i
ekki þessu verki.hót. Það er
ælið varhugavert, að grípa til
slikra athafna. Hins vegar get
eg ekki láð Keilvikingum það,
þó að þeir vilji losna við að-
skotadýr, sem þangað koma i
æsingaskyni. Atvinnurekendur
liaia hingað til þolað verk-
lýðsforsprökkunum margt mis-
jafnt, og liafa sanngjamir
menn undrast langlundargeð
þeirra. Nú er ástandið í landinu
þannig, að lífsnauðsyn ber tii, •
að allir lijálpist að til þess, að (
fleyta ríkisbúskapnum yfir örð-
ugleikana. Nú hjálpar elcki
heift og strið. Menn verða að
skilja alvöruna, jafnt vcrka-
menn sem atvinnurekendur, og
reyna að bjargast í sameiningu.
Það er fullkomið óhæfuverk, aö
leggja stein í göitt þeirra manna
til sjávar og svcita, sem ent nú
að reyna að halda atvinnuveg-
um þjóðarinnar uppi. Það er
illa gert og glæpsamlega í raun
rétlri, að senda nú flugumenn í
allar áttir til liöfuðs atvinnu-
reköndmn og full von til, að ó-
mjúkt verði tekið á slíkunt jiilt-
um.
l'orsprakkar alþýðuniiar lvér
i Reykjavik tóku sig til í fyrra-
vetur, sem kunnugt er, og slöðv-
uðu vinnu i Garnahreinsunar-
stöð S. í. S. N'ar í almæli að
þeir hefði spilt þar ýmsu \erð-
mæti og að ollu lcyti liagað sér ■
ósæmilega. Virtist í fyrstu, sem
stjórn S. í. S. nntndi elcki ætla
að sælta sig við svo búið, en
niðurstaðan mun hafa orðið sú,
að ríkisstjórnm skarst í leileinn
og hlutaðist til um, að tjónið af
framferði „forsprakkanna“ yrði
lagt á hændúr. Mönnuni þeim,.
sem stóðu fyrir því, að eignum
bænda væri spilt, var ekkerl
mein gert, en hændur urðu fyr-
ir hallatnim. Stjórnin átti líf sitt
undir geðþótta verklýðsfor-
sjirakkanna og það reið hagga-
muninn.
Þvi hefir verið haJdið fram,
að „bændastjórn“ hafi setið að
völdum hér á landi síðustu ár-
in. Og sumir bændur hafa trú-
að þessu. En jvetta er i raun
réttri liinn mesti misskilningur.
Stjórnin liefir ávalt látið liag
hænda vikja fyrir kröfum verk-
lýðsforkólíanna, ef á milli hefir
borið. Annað hvort hefir lnin
verið verkfæri í höndum verk-
lýðsforsprákkanna eða þá hitt,
að ráðherramir eru og hafa
verið hreinir socialistar eða
jafnVel kommúnistar, jió að
jieir hafi elcki Jiorað að kann-
ast við það og jiori það Jiví síð-
ur nú, jiegar „verk“ jieirra eru
farin að „tala“ ójiægilega hátl
og vandræöin, seni jieir hafa
skapað að sumu leyti, steðja að
úr öllum átlum. En eitt er víst: j
Ólafur Friðriksson og Jónas
Jónsson frá Hriflu ern fyrstu j
kommúnistarnir hér á landi, Jió j
að hvorugur vilji nú líklega við j
j>að kannast. Ólafur heldur nú '
uj)j>i einhverskonar andstöðu
við kommúnista í „Aljiýðublað-
inu“ og Jónas i „rrimanum“, og
lilýtur aðstaða jieirra beggja að
vera mjög örðug og óhæg.
Eg sé að jietta muni vera orð-
ið langt mál og skal eg ]>\ í litlu
við auka. — Að eins skal }>vi við
bætt, að cg her mikinn kvíð-
boga fyrir því, eins og fleiri
sjómenn, að „forsprakkar“ okk-
ar geri 111) hverja vitleysuna á
fætur annari, }>ví ítð lieir nnmu
enn gera margar tilráunir til
}>ess, að villa okkur sýn með
gífurlegum frá&ögnum af níð-
ingshætti þcirra manna, sem við
viljum ciga sldfti við í hróðemi
og þurfum að sldfta við í hróð-
erni.
Eg veit það, sem allir vita, að
hagur lands og þjóðar er nú
liinn hágbornasti. Atvinnuveg-
irnir bera sig ekki og fæstir at-
vinnurekanda munu eiga stór-
fé í sjóði, er geri þeim kleift,
að reka atvinnufyrirtæki sín
með stórtapi ár eftir ár. Frið-
samleg samvinna, skilningur og
sanngirni á báða hóga verður nú
um sinn að sitja i fyrirrúmi fyr-
ir illdeilum og heimtul'rekju,
sem hlýtur að verða svarað með
J)ví, að dregið verði stórkost-
lega úr öllum atvinnurekstri,
sem engar likur eru til, að geti
borið sig.
Að lokum vilcli eg leyfá mér
að vara verkamenn og sjómenn
við þvi, að leggja nú út i stúr-
deilur. Þær verða ölliun til
tjóns. Þær gera jijóðina fátæk-
ari og afleiðingar þeirra munu
lcggjast þungt á þá menn, sem
nú er vænst, að verði samtaka
um, að bjarga þjóðinni yfir þá
örðugleika, sem hún á við
að húa og enn nninu að henni
steðja úr ýmsum áttum.“
Frð keiarstiirnarinli
í gær.
—-O—
A bæjarstjórnaríundinum t gær
var fjárhagsáætlun íjjgjarins fyrir
ariö 1932 til endanlegrar af-
gTciösltt. Helstn liöir áætUinarinn-
ar hafa áöur veriö birtir hér í
hlaöinu, svo aö ekki er ástæöa til
a’Ö endurtaka JiaS nú. Umræðurnar
fóru mjög friðsamlega frani og
voru tneö skemsta móti, enda voru
1 >r ey t iugart i 11 ögu r bæj ar f ul lt rú-
anna færri og smávægilégri hcld-
ttr en oft á'Sur.
F.in höfu'ðbreyting var j>ó gerð
á áætluninni. Síðasta ár fengu
starfsmenn bæjarins 40% dýrtíð-
aru])j)hót á laun sín. eins og venja
hefir verið til áður, en í fjárhags-
áætlun þeirri, sem lögð var fyrir
1/æjarstjórnina núna, var gert ráð
fyrir að lækka dýrtíðaruppbótina
niður í 25%. ,En á ftmdintim í gær
var samjtykt svohljó'ðandi tillaga
ineð 11:3 atky..: „Bæjarstjórnin
samjtykkir að greiða föstuin
starfsmönnuni hæjarins, sem dýr-
tíðaruppbótar njóta, söntti dýrtí'ð-
erupjtbót fyrir yfirstandandi ár,
eins og'. þeim var grcidd á árinu
1931.“ Starfsmenn hæjarins ertt
marg'ir mjé>g lágt launaðir, og
nutn ekki hafa ]>ótt fært að slcerða
laun ]>eirra frekara..Enn fremttr
voru sam]>_yktar nokkrar aðrar
smærri hreytingar og ertt 'jtessar
lielstar: Til Tónlistaskólans 2000
kt'., til Páls Isólfssonar fyrir stjórh
1 úðrasveitar Rcykjavíkur 3000