Vísir - 07.02.1932, Blaðsíða 2

V I S I R
Fáum daglega:
EGG, glæný frá Akranesi.
Tilkynoing
Við undirrilaðir höfum kevpt
eignarhluta Jóns Sigurpálsson- |
ar í dagblaðinu Vísi. Jafnframt
hefir Jón Sigurpálsson látið af
starfi sínu við blaðið og er
rekstur þess og' allar skuldbind-
ingar honum óviðkomandi frá
þessum degi.
Reykjavík, 6. febrúar 1932.
Jakob Möller.
PáII Sleinyrím,s.s'on.
------——
by, strandaði í fyrrinótt á Seley.
Þolca var og náttmyrkur. Leki
kom strax að skipinu, en liar
seni ládeyða var, yfirgaf skips-
liöfnin ekki slcipið fyrr en eftir
þrjár klukkustundir og rétt á
eftir sökk j>að á sjö faðma dýpi.
Skipsiiöfnin, 15 menn, náði
iandi i Sandvík kk 1114 í gær.
\oru ]>eir sóltir héðan i gær-
kveldi á vélbál. Kru þeir allir
vel frisk.ir.
-------- <máimiww»»--
Vinnustðívun
í Keflavík
—s—
Sjóm an n afélag Revkj avík ur
hásetum og kyndurum áKongs-
haug og tilkynnir þeim, að
Keflavík sé i banni*og af hvaða
orsökum. Alþýðublaðið í gær
ségir, að þegar það hafi vitað
síðast til, liafi enginn formað-
ui' viljað ljá háta til að koma
skevti Sjómannafélagsins út
í Kongshaug. Skevtið muu
]><> liafa verið afhent síð-
ar, en sennilega verið ein-
hver tregða á að fá menn til
að koma ]>vi út í skipið. -
Legar þetta er skrifað, hafði
Vísir fregnað, að skipstjórinn
hefði ætlað hingað lil Revkja-
vikur lil að afla sér frekari
upplýsinga, en vinna við up]>
skipun liggur niðri í hili. Ski|>-
að mun hafa verið á land, áð-
ur en til stöðvunarinnar kom,
um .°>(K) smáleslum, en alt að
því 500 smálestir eru enn í
skipinu. Um það bil og ]>elta
var skrifað, stóð vfir fundur
i Útgerðarmannafélagi Kefla-
víkur. - Samningalilraunum
mun verða haldið áfram.
—s—
ðfriðnríon í Asfu.
Shanghai, (>. febrúar.
Unitcrt Press. FB.
Kk o e. ii. (Shanghai-limi)
fóru japanskar flugvélar aftur
að varpa sprengikúlum á varn
arstöðvar Kinverja. Japanar
liafa tilkynt, að hið nýkomna
stórskotalið Japana muni taka
þátt í næstu árásum.
Genf, (>. fehrúar.
Uniterl Press. FB.
Tillögur Frakka í afvopnunar-
málunum.
Ta rdi eu, lierm á la ráðher ra
Frakka, Iiefir tilkynl afvopn-
unarráðstefnunni, að Frakk-
land ætli að hera fram ákveðn-
ar lillögur í afvopnunarmálun-
um, og verða tillögurnar þegar
sendar fulltrúum hinna ýmsu
þjóða. Frakkar kváðu leggja
til, að sett verði á stofn alþjóða-
lögregla og alþjóðaher, sem hafi
það hlutverk, að koma þeim
Jjjóðum til hjálpar, sem ráðist
er á. Her þcssi verði undir stjórn
Ujöðabandalagsins, sem einnig
hafi skipulagningu iians með
höndum. Handa her þessum
væri gerðar fallbyssur, sérstak-
lega útbúnar til þess að skjóta
rneð á mjög löngu færi, auk
annnrs nauðsvnlegs herbúnað-
ar. Kihnig er gert ráð fyrir, að
bandalagið ráði vfir herskipum,
sem hafi 18 þuml. fallhyssur, og
tvafbáta.
Wasliington, 6. í'ebrúar.
United Press. FB.
Hoover og Bir.g ræðast við.
Hoover tiandaríkjaforseti
veitti í dag viðtal dr. kxiward
J. Bing, aðalforstjóra United
Fress í Evrópu, sem hefir aðal-
aðsetur sitt í Berlín. Hoover
forseti ræddi við dr. Bing um
stjórnmálahorfm' í Evrójm vfir-
leitf.
---------xwi-yimlBi,-----
Utan af Íandí
Norðfirði, '(>. febr. FB.
Botn■vörpi i n guri nn ,,Rose<lale
Wyke“ frá ífuii, skipstjóri Clix-
Norska eimskipið Kongshaug
kom til Keflavíkur á föstudags-
nótl með saltfarm til vélbátaút-
gerðarinnar ]>ar í ]>orpimi. Var
þegar hafist handa um upp-
ski]>un á saltinu, og var unnið
])á um nóttina og mestan hluta
föstudags, nema um tvær stund-
ir. En um kveldið var ekki unn-
ið veðurs vegna. Vinna hófs.t svo
aftur kl. 3 í fyrrinólt, og var
unnið að uppski|>un iil kl. 10 í
gærmorgun, er vinna stöðvaðist.
Skeyti ]>au, er fóru miIliAlþýðu-
samhands íslands og skipst.jóra
skýra tildrögin til þess, að upp-
ski]>uninni var hætt. Eru skeyt-
iii hirl i Alþýðuhlaðinu í gær.
Fyrst simar Alþýðusamhand
fslands skipstjóra á þessa leið:
„Eins og yður er víst kunnugt,
cr hann á saltflutningi iil
Keflavíkur. Ef ski]> vðar lætur
síilt ti! Keflavíkur, verður ]>að
lýst í hauu.“ Skipstjóri svarar:
„Skeyti vðar móttekið. Mér var
ekki kunnugt um hannið. Hcfi
stöðvað u])]>skipiin.“ Sú
vinnuslöðvun mun hafa staðið
tvær stundir. Þegar skij>-
stjóri hefir vcrið í tandi, simar
hann: „Hefi verið í landi og
spprt um, hvort verkfall víeri,
en ]>ví er neitað, ]>ar sem allir
vinni. Er ]>’,i hyrjaður á uj>]>-
skipun aflur. Eg' er samnings-
biuidinn að slcila farminum.
Ef þér krefjiist, að up]>ski]>un
sé stöðvitð eða þér leggið hann
á skipið, gcri eg yður áhyrgan
og krefst hankairyggingar fvr-
ir ötlu. Símið strax.“ Alþýðu-
samh. svarar samslundis með
efiirfarandi skeyii: „Vérktvðs-
félagið í Keftavík, sem átti í
deilu við atvinnurekendur, var
upplevst af þeim með valdi, og
formaður ]>ess fluttur til
Revkjavíkur með valdi. Vegna
]>essa hefir Alþýðusambandið,
sem áður hafði lýst yfir sam-
úðarverkfalli, lýst vfir hanni.
Skii>, sem xiiamli vits vinna
gegn banninu, lenda í þvi.
Bátarnir frá Iveflavik fá held-
ur enga afgreiðslu í Revkjavík,
Hafnarfirði eða annarstaðar
þar, sem félagsska]>ur verka-
manna er. ()1I olíusala og flutu-
ingar \ið Keflavík, er stöðv-
að. Þar sem vður er nú fvlli-
lega kunnugl mn ]>etta. er alt
á vðar ábvrgð. Félög okkar eru
í alþjóðsanibandi flutninga-
verkamanna, eins og önnur
verkalýðssamtök á Norðúr-
löndum.“ Ennfremur símar
ístand og horfnr
í Þýskalandi.
—s—
Berlín, janúar.
Niöurl.
II.
HernaSarskaSabæturnar.
Það má segja að um þessar
mundir sé skaðabóiagreiðslur
Þjóðverja ]>að mál, sem mest
cr talað um út um allan Iieim.
Það er nú orðið tjóst stjórn-
málamönnum flestra landá, hve
gifurlegar ai'leiðingar ]>essar
]>ólilisku skuldagreiðslur hafa í
för með sér - ekki cinungis
fyrir Þýskaland, heldur fyrir
heiminn og heimsverstunina í
heild sinni.
Að ]>ví er hinu hlutlausa
Jnstitute of Eeonomics' lelsl til,
hafa Þjóðverjar síðan ófriði
lauk greili <‘a. 38 mitjarða gull-
marka og þar af um 20 miljarða
milli 28. júní 1019 <>g 1. mai
1921. En þetta er ekki nema hl-
ill hluli ]>ess, sem þeir eiga að
greiða sainkvæml Versala-
samningnum. En hvernig tiafa
þeir farið að ]>ví, að greiða
]>essa feikilcgu uppliæð? Fé var
ekkcrt lil í landinu í striðslok,
svo að ekki var um að ræða
greiðslu í skíru gulli. Atviunu-
vegirnir voru i kalda koli og
gáfu liíinn eða engan arð af
sér fyrst í slað. Eina ráðið var
að laka lán og það var gerl.
Stór og dýr lán lii fárra ára
voru tekin erlendis, lil afhorg-
ana á skaðabótunum, i þeirri
von, að atvinnuvegirnir mundu
brátl rétta svo v.ið, að landið
gæti staðið straum af ]>eim af
eigin ramleik. Sú von hcfir ekki
ræst þverl á móti <>g m’i
cr ástandið enn óhærilegra fyr-
ir þá sök, að nú verður tandið
að greiða afborganir og' vexti
af lánum þessum, auk skaða-
bótanna lil Frakklands og Belg-
íu. Samkvæmt Youngsamþykt-
inni eiga greiðslurnar til ]>ess-
ara tveggja landa að nema 1,(5
miljörðum á ári. Það mætti vera
auðug þjóð, sem hefði efni á
því, að greiða árlega slíka
fjárluéð út úr landinu og fá
ekkert i staðinn annað en kvitt-
unina!
En eins og áður er sagt, er
það ekki að eins Þýskaland, sem
líður undir oki skaðabótanna.
Afleiðingarnar eru miklu víð-
tækari. Það er meiva að segja
álil margra, ef ekki flestra hag-
fræðinga og stjórnmálamanna
um heim allan, að hernaðar-
skaðabæturnar séu ein aðalor-
sök heimskreppunnar, eða að
minsta kosti þess, livað hún er
svæsin og' langvarandi. Frjáls
vöruviðskifti landa á milli, ó-
hindruð af hverskonar óeðlileg-
um höflum, eru óhjákvæmilegt
slcilyrði fyrir |>ví, að heims-
verslunin geti þrifist og gengið
sinn eðlilega gang. Þetta skil-
yrði er ekki fyrir hendi á meðan
slcaðabötagreiðslurnar halda á-
fram. Það liggur i augum uppi,
að greiðslur lil útlanda frá
landi, sem ekki á neilt fé lijá
öðrmn, geta að cins farið fram
með þx'i móti, að flytja úl vör-
ur. Fyrir hverjar 1.00 miljónir
marka, sem landið á að greiða,
verður það að selja lilsvarandi
vörumagn, sem gcfur 100 milj.
marka i arð. Skuldnauturinn, i
þessu dæmi Þýskaland, neyðisl
því til að auka útflulning sinn
að miklum mun. Önnur lönd
berjasí á móti þessum aukna
útflutningi með öllum liugsan-
legum ráðum. Samkepnin um
markaðinn eykst stórkosllega
og vöruverðið fellur niður úr
öllu val<li. Þetta ástand bitnar á
öllum. Engin þjóð, sem á af-
komu sína undir sölu afurða
sinna á heimsmarkaðimim, get-
ur komist Iijá því, að lenda í
hringiðu og glundröða þessa
viðskiftastríðs allra gegn öll-
uni. Þannig eru í stuttu máli
af leiði n ga r sk aða bót a greiðsl n-
anna, eins og þær koma almenn-
ingi fyrir sjónir.
Skuldagréiðsluferslur Hoov-
ers er útrunninn í ji’dí ]>. á.
Fresturinn var veitlur til þess,
að foroa Þýskalaudi l’rá algerðu
gjaldþroti og gefa atvinnuveg-
unum tóm lil að ná sér u]>p úr
mesta öngþveitinu. En þessi
ráðstöí’un liefir hvergi nærri
haft tilætluð áhrif. Lánstraust
landsins er eyðilagt og getur
tæplega rétt við, meðan það
hefir skaðabæturnar liangandi
vfir höfði sér.
Tvær niikilsverðar milliríkja-
ráðstefnur eru nú fvrir dyru.m
skaðabótamálaráðstefnan i
Lausanne og afvo]>nunarrað-
stefnan í Genf. Sú fyiTi átti
upphaflega að koma saman í
dag, 25. jan., en vegna ýmis-
Iegra pólitiskra orsfalta og ó-
samkomulags milli lilutaðeig-
andi ríkja, liefir Iienni nú ver-
ið freslað um óákveðinn líma.
Ein aðatástæðan lil þess cr ef
iil vill yfirlýsing, sem Bri’ming
t ikiskanslari gaf i viðræðum við
senjliherra Breta i Berlín, Sir
Horaee Rumhold. Lýsli kansl-
arinn yfir því að Þýskalandi
mundi livorki nú né síðar
mögulegtað halda áfram skaða-
hótgreiðslmn, ætli að bjarga
landinu frá algerðu hruni, og
heimskreppunni nokkurntíma
að lélta af. Hinsvegar lét hann
]>að álit sitl í ljós, að verði
skaðabótabyrðunum léit af
þjóðinni, muni hún geta greitt
allar aðrar skuldir sinar á til-
settum tíma.
í Frakklandi vakti bessi yfir-
lýsing Brúnings mikla gremju,
og víst mun það fátt, sem
Frökkum er fjær skapi, en að
sleppa tilkalli til skaðabótanna.
Blaðið „La Meuse“ í Briissel
hirli nýlega samtal við Herriot,
foringja frjálslynda flokksins
<>g einn ákafasta andstæðing
Þjóðverja í franska þinginu.
Farast honuni orð á þessa leið:
„Mér var kent á uppvaxtarárum
mínum, að mönnum hæri að
halda loforð sín og standa við
gerða samninga. Eg get ekki
látið mér það lynda, eftir að
Þjóðverjar hafa skrifað undir
Daxves-samþyktina og Young-
samþyktina af frjálsum vilja(!)
að þeir skuli nú ætla að koma
sér undan því, að standa við
þær skuldbindingar, sem þeir
hafa gengist undir. Nei! Nei!
Nei! Það er mitt svar.“ —
Að vísu eru nú upp á síðkastið
farnar að lieyrast raddir um
]>að, að Frakkland verði að láta
undan, og gera með þvi sitt til
þess, að kreppunni geti létt af
og lieimsverslunin losnað úr
því öngþveiti, sem lu'm er kom-
in í. Timaritið „Le Capital" í
París birti i dcs. s. 1. grein eftir
merkan franskan stjórnmála-
mann, þar sem haldið er fram
þeirri skoðun, að eina endanlega
Iausnin á skaðabótamálununi
sé sú, að afnema skaðaböta-
greiðslurnar algei’lega. Frakkar
hljóti að sjá þetta fyr eða síð-
ar og ]>að viturlegasta, scm þeir
geti gert sé að lýsa yfir því að
þeir sé reiðubúnir til að sleppa
lilkalli til allra pólitislcra
skulda auðvitað gegn því, að
Bandaríkin gefi þeim eftir sín-
ar pólitísku skuldir. Kn
Bandai'íkjamenn hafa Iiingað til
verið (ífáanlegir iil að semja
um slika lausn á málinu, og' þeír
hafa ekki einu sinni fengist tM
að semla fulllrúa á ráðstefmma
í Lausannc.
ltæði Kngtand og Italía eru
fylgjartdi aí’námi skaðabótanna,
en i’á þó títið að gert, vegna
andstöðu Frakklands og Banda-
rikjanna. t'.ngland liefir komið
með liverja uppástunguna á
fætur annari um greiðslufresti,
öryggisákvæði o. s. frv., en ekki
lítur út fvrir, að ]>ær beri neinn
árangur að svo stöddu. Mússó-
lini vill ganga hreint að verki.
Hefir hann skrifað hverja
greinina á fætur annari i „II
Popoto d’Italiaý og hvetur þai*
stjórnir Evj’oþuþjóðanna tii
þess að vinna að því, að hernað-
arskaðabæturnar vcrði afnumd-
ar þegar í stað, og gera síðan
samband með sér gegn Banda-
r.ikjamönnum, til þess að neyða
þá til að láta undan. — Af-
vopnun a rráðst ei’n an kemur
saman í (tenf næstu daga, en
litlar vonir eru taldar um
nokkurn verulegan árangur af
lienni.
D.
-------- —! ------------
1.0 0. F, 3 =113288 =
□ Eöda 5932276 (sannn^
dag) = 3. Atkygr.
593229/ (þrd) = 2 Atkvgr.
Langafasta
hyrjar i dag.
KolliKíagurinn
er á morgun.
Kristinn Andrésson
meistari hefir verið settur I.
bókavörtiur við Landsbókasafnið
frá 20. f. m.
Söngskemtun
lialda ]>eir í Gamla Uíó kl. 3 i
dag, Benedikt Elfar og Einar Mark-
an. Sungnir verö’a bæÖi einsöngvar
og tvísöngvar.
Gamla Bíó
sýnir í fyrsta sinni í kvöld kvik-
myndina „Vika í l’aradís“. Aðal-
hlutvefk leika Nancy C'arrol og Phí-
li]>.s Holines. Myndiu verður sýnd
kl. 9, eu á alþýðusýningu verður
sýnd kvikm. „Kát systkin", og á