Vísir - 19.02.1932, Blaðsíða 2

Vísir - 19.02.1932, Blaðsíða 2
VlSIR Girdingarefni. Girdin garnet mjög vel galv. Girdingarstólpar úr járni. 4. Frumvarp til laga um nýjan veg frá Lækjarbotnum í Mosfells- sveit austur í Ölfus. Frumvarp þetta var lagt fyrir vetrar- og sumarþingitS 1931, en nátSi í hvor- ugt skiftitS afgreitSslu. Er þatS nú boriS frain á ný, án nokkurra veru- legra breytinga. Umrætiur urtSu engar um þessi mál, og var þeim vísatS til 2. umrætSu og nefnda. Símskeyti —0— Slianghai, 18. fehr. United Press. FB. ÓfriSurinn í Asíu. Japanar hafa sett kínverska hernum þá úrslitakosti, að hann hörfi úr fremstu varnarstöðv- um sinum kl. 5 (Slianghaitími) fyrir hádegi á laugardag og úr fjarlægari varnarstöðvunum á Shanghaisvæðinu kl. 5 e. h. á laugardag. Leiðtogar Kínverja kváðu ætla að neita að verða við þessum kröfum Japana, og því er talið víst, að stórorusta hefjist innan tveggja sólar- hringa. Shanghai, 19. febr. United Press. FB. Alt með kyrrum kjörum á vígstöðvunum, en mikill undir- búningur fer fram af beggja liði, enda bendir alt á að til stórorustu dragi, þar sem full- víst er talið, að Kínverjar hafni kröfum Japana. — Kínverjar liafa nú 100,000 manna lier í nánd við Shanghai. Vitnast hefir, að Chiang-kai- shek er sem stendur i Lioho, sem er á meginlandinu, beint fyrir sunnan Tsungmingeyju. Genf, 18. febr. United Press. EB. Tiílögur Þjóðverja í afvopnunarmálum. Fulltrúar Þýskalands á af- vopnunarráðstefnunni hafa lagt fram tillögur Þýskalands í af- vopnunarmálunum. Merkustu tillögurnar eru: Afnám her- skyldu, lofthernaðar, notkun- ar stórra fallbyssna, skriðdreka og kafbáta og að stærð herskipa fari eigi fram úr 10,000 smál. Forvaxtalækkun. Osló, 18. febr. United Press. FB. Forvextir lækka um y2 % í 5y2% á morgun. Stokkhólmi, 18. febr. United Press. FB. Forvextir lækfTa um ]/2% í 5/2% á morgun. London, lS.'febr. United Press. FB. Forvextir lækkuðu í dag um 1% i 5%. Dublin, 19. febr. United Press. FB. Kosningarnar í írska fríríkinu. Seinustu kosningaúrslit voru þessi: Fiannafail-flokkurinn 46 þingsæti, ríkisstjórnarflokkur- inn 32, óháðir 10, óliáðir þjóð- ernissinnar 2, verkamenn 5, bændur 1. London, 18. fer. Mótt. 19. febr. United Press. FB. Gengi síerlingspunds. Gengi sterlingspunds 3,44% miðað við dollar, er viðskifti hófust, og óbreytt er viðskiftum Iauk. New Yorlc: Gengi sterlings- punds $ 3,44%—$ 3,44%. . - --- - Frá Alþingi í g æ r. —0— Efri deild. í efri deild voru tvö mál á dag- skrá, bæði til 1. umræðu. HiS fyrra var fruinvarp til laga um byggingu fyrir Háskóla ís- lands. Frumvarp, nálega satnhljóSa þessu frumvarpi, var lagt fyrir vetrarþingið 1931, en varð þá ekki útrætt. í frumvarpi þessu er rikis- stjórninni heimilað, að láta reisa hyggingu fyrir Háskóla íslands, á árunum 1934—1940. Höfuðbygg- ingin má kosta allt að 600 þúsund- um króna, og skal verkið fram- kvæmt eftir því, sem fé er veitt til á fjárlögum. SkilyröiS fyrir því, að ríkissjóður leggi fram fé til há- skólabyggingarinnar, erað Reykja- víkurbær gefi Háskólanutn 8—10 hektara af landi undir bygging- una, og leggi til vatn úr hitaveitu sinni til aö hita höfuöbygginguna og væntanlegan stúdentagarö. ÞÓ er áætlað, að ríkissjóður taki hlut- fallslegan þátt í kostnaöinum við leiöslu vatnsins til bæjarins. Landstjórninni er heimilt, sam- lcvæmt frumvarpinu, aS ætla hús- rúm fyrir kenslu í uppeldisvísind- um í háskólabyggingunni, og láta reisa heimavist fyrir kennaraefni á þeiin hluta lóöarinnar, sem ætl- aSur vcröur fyrir sjálfstæöar smá- byggingar. AnnaS mál, sem lá fyrir deild- inni, var frumvaq) til laga um umsjón nokkurra ríkiseigna í Ölfusi. Samkvæmt frumvarpi þessu skulu umráS eftirnefndra jarS- cigna rikisins í Ölfusi falin fimm manna nefnd : Reykjakots, Reykja, Reykjahjáleigu, Kross og Valla. Nefndina eiga aS skipa land- læknir, einn yfirlækna Landspít- alans, læknirinn viS ReykjahæliS, ráSsmaöurinn viS ReykjabúiS og ráSsmaSur Landspítalans. Nefnd þessi á aS starfa kaup- laust. BáSum þessum málum var vísaS umræSulaust til 2. umræSu og nefnda. Reðri deild. í neSri deild voru fjögur mál á dagskrá til 1. umræðu. í. Frumvarp til Iaga um lax- og silungsveiSi, svo aS segja sam- hljóSa frumvarpi því, um sama eíni, er lagt var fyrir vetrarþing- iS 1931. Er þaS langur og mikill lagabálkur um þessi efni. 2. Frumvarp til laga um erfSa- leígulönd í kaupstööum, kauptún- ; um og þorpum. Er þaS samhljóSa frumvarpi, er lá fyrir Alþingi vet- urinn 1931, og þingmenn er áttu sæti í milliþinganefnd í landbúnaS- armálum báru fiam. 3. Frumvarp til laga um sam- göngubætur og fyrirhleSslur á vatnasvæSi Þverár og Markár- fljóts. Frumvarp scm gekk í Jiessa átt, var bæSi boriS fram á vetrar- og sumarjiinginu 1931, en varS ekki afgreitt. Ber stjórriin þaS nú enn á ný fram, án teljandi breyt- inga. Háskðlafyrirlestrar —o--- Matthías ÞórSarson þjóSminja- vörSur byrjar aS halda opinbera fyrirlestra á laugardaginn kemur, samkvæmt beiSni heimspekideild- ar háskólans. Fyrirlestrarnir verSa haldnir á laugardögum kl. 6—7 i kenslustofu heimspekideildar. Efni fyrirlestranna verSur: Listir og listiSnaSur á fyrri öldum. Fyrir- lestrarnir eru fyrst og fremst ætl- aSir norrænunemendum og því næst öllum, sem áhuga hafa fyrir þessum málum, en þeir eru vafa- laust margir. Matthías ÞórSarson hefir veriS beSinn aö halda þessa fyrir^estra, þar sem hann er viöur- kendur fræSimaSur í þessum efn- um, og deildin álítur æskilegt aS ujóta starfskrafta þeirra manria, sem eru sérfróSir í öllu því sem snertir íslensk fræSi. Um leiS og iiann flytur fyrirlestra sína mun hann veita áheyrendum tækifæri til aS sjá sýnishorn af listiönaði, til skýringar efninu. Dr. Björg C. Þorláksson byrjar aS halda fyrirlestra á mánudag- inn kemur, (síðar verður tilkynt á hvaða tímum), að beiðni heim- spekideildar. Fyrirlestrar hennar verða um lífþróun og verða tvis- var á viku, á mánudögum og fimtudögum. Björg C. Þorláksson er kutm fyrir mentun sína og gáf- ur, hér og erlendis. Varð hún dr. phil. frá Parísarháskólanum 1926 fyrir ritgerð um grundvöll eölis- hvatanna. Hún var styrkþegi IJannesar Árnasonar sjóös 1920— 1924 og flutti hér áriS 1924 10 fyrirlestra um sama efni og dokt- orsritgerS hennar fjallar um. Dr. Björg Þorláksson hefir nú samið mikiS verk i þremur bindum um lifþróun og segir frá lcjarna þess í fyrirlestrunum. Auk háskólanema munu fróS- leiksfúsir menn og konur að sjálf- sögSu sækja vel þessa fyrirlestra. J- Skoðun skipa —0— Skoðun á skipum ogvbátum út- heimtir mikla nákvæmni og margs veröur aö gæta, þegar skoðun fer fram. Skipshafnir reiða sig á gæði skips þess, sem þeir ráðast á, þeir sem senda vörur með skipum reiða sig á, að skipið sé þétt, bæði bolur þess og bilfar, svo vörur þær, sem sendar eru komist þurrar og hreinar til við- takanda, félög þau sem tryggja skipin og vörur, reiða sig á, að skipin séu í því standi, sem skoð- anavottorð þau, sem lögö eru •fram, séu sannleikanum samkvæm og þeiin megi treysta. Svo eru það nánustu ættingjar jieirra, sem á skipunum vinna, þeir reiða sig einnig á, að eftirlit á skipunum sé eins og vera ber, svo hræðsla um hiö mótsetta, þurfi ekki að koma ofan á annan kvíða og ótta, sem oft heimsækir heimili sjómanna. SkoSunarmenn vcrða vel að gæta þess, aS mánnorð þeirra er í veði, kasti þeir höndum til skoöun- c.rgerðar, því þótt enginn segi neitt, þá koma skipin sjálf, á sín- um tíma, því'upp, hvernig skoðun hafi verið framkvæmd og hversu ábyggileg skoSanavottorS sem þeim voru úthlutuS, liafi verið. Til skoðunar og eftirlits meS skipum og báturn og öryggi .þeirra, eru valdir, sé þess kostur, fagmenn. Smiöir, helst skipa eða bátasmiSir eru sjálfkjörnir menn til að skoða tréskip og tréverk allt í skipum, möstur, rár og bómur; járnsmiöir og þeir sem vit hafa á járni og smíSi þess hafa með höndum skoöun á járnskipum og dæma þar um frágang og styrkleika; vélam- ar athuga þeir, sem á vélaverk- stæðum vinna eða Jiafa vit á vél- um. Þessi er siður hér í Reykjavík og einnig út um land, þar sem kostur er á slíkum mönnum, en svo getur staðiS á á einstaka stað — að til þeirra sé ekki auðið að ná, er skoöun á fram aö fara, en íyrir þaö eiga þeir ekki aö líða, sem á skipum frá þeim stöðum eiga að vinna, eigi heldur þeir, sem vátryggja þau og þeir sem senda með þeim góss. Á mótorbátum hér, vantar oft þaS, sem skyldugt er aS hafa á þeim og má fyrst nefna hlífar yfir lúkur og lúkujárn, slökkvitæki í vél, bjargvesti eða belti. Hvað bjargbeltum á bátunum áhrærir, þá horfir þar til mestu vandræða vegna illrar meðferðar á þeirri, því eí vel ætti aS vera yrðu útgeröar- menn að endurnýja þ'au árlega, svo ganga þau úr sér vegna fúa, sem kemur af því, að þau eru hálf- rök í rekkjum manna og nálega aldrei viðruS, en þó eru þau sá hlutur, sem getur bjargað lífi manna þegar annað bregst og ættu því ávalt að vera í því standi, aö nothæf séu. Auk þess, sem kostn- aður fylgir því að endurnýja bjargbeltin, þá hefir það boriö við, að þau eru ekki fáanleg þegar mest hefir legið á. Svo komum við að seglum mót- orbátanna. Ætla mætti, að þau væru álitin gott hjálparmeðal til að komast áleiöis, bili vél eSa skrúfa, en eftir meSferöinni á seglum bát- anna að dæma, þá munu þau al- mennt eigi álitin svo, því enginn sjómaSur, veröskuldi hann að heita því nafni, eyðileggur meS vilja það á skipi, sem hann telur aS gagni megi koma sér og mönn- um sínum til bjargar og farsællar heimkomu. Þótt mótorbátar hér hafi svo sterkar vélar, aS seglin segja litiS til að auka skriS og mótorbátur- inn jheiti ekki lengur seglskip með hjálparvél, þá er svo til ætlast, aS segl séu höfS á möstrum þeim sem í honum eru, sem víðast hvar eru það há og digur, að nægileg segl komast þar fyrir til að knýja bát- inn sæmilega áfram. AS vísu vant- ar viöast hvar klýverbómu og þá um leiö klýver, en það er þaS segl- ið, sem meS þeirri siglingu sem bátar hafa hér, gerir útslagið þeg- ar sigla á beitivind. ÞaS seglið eykur svo mikiS skriö og breytir J:ví svo, aö sama skip verður ójiekkjanlegt aS hraða til, Jiegar klýver er látinn fyrir; viS JiaS munu flestir sjómenn kannast. Þar sem seglin viröast Jió ein- hverja þýöingu geta haft fyrir mótorbátana, ber aö skoða þau og gefa vottorð um ástand Jieirra og mun svo gert, en hálfgerö fljótaskrift mun á þeirri skoðun og virSist undarlegt, að seglameistar- ar slculi ekki framkvæma hana, i það minsta i höfuöstaðnum sjálf- um. Framkvæmdarstjóri „Slysa- varnarfélags íslands" er oft hringdur upp og honum tilkynnt meðal annars, að bát vanti. Hann senx aörir ganga aS því vísu, aS sé vélin í ólagi, sé dauSinn vís sé ekki þegar brugöiS viö, sem sann- ar JiaS, að enginn treystir lengur seglum eða réttara, að segl séu í Jjví standi, aS þau þoli kalda og þó má koma nægilegum seglum fyrir á möstur, gaffla og bómur til þess að bátar meS núverandí bátalagi, gangi betur og séu betri i nauðbeit, en fiskiskipin voru, scm hér fóru um allan sjó áSur, svo sem „Hanni", „Seljabáturinn", „Stígandi“ gamli og hin landkunna fleyta „Ingólfur". Mótorvélar Jiekktust Jiá ekki og fóru skip þessi allar ferSir á seglum, tóku „krus“ inn Faxaflóa í landsynningsrokum og sakaði aldrei. ÞaS má teljast hart aðgöngu fyrir sjómann, aö horfa á þaS, sem eiga aS heita segl, bundin viS bómur, á bát sinum, þar sem vélin hefir bilað, og þora ckki aö draga seglin upp, af ótta fyrir aS Jiau fari í hengla, eða aö sjá Jiau fara í tætlur í mátuleg- um „krus“-vindi, séu þau dregin upp. Nú cr siöur aS nefna það svo, að bátur sé á reki með bilaða vél; áður mátti Jió heyra menn segja, að skip eða bátur væri á seglum meS vél i ólagi, en hvaS um þaö, j.á kemur sigling á klýverlausum bát í mótvindi sjaldan aS til ætl- itöuni notum, en rneðan ætlast er til að segl fylgi bátunum, veröa Jiau aS vera í Jiví standi, sem rikis- skoðun heimtar að aSrir hlutir á skipum séu og um seglin eiga fag- menn að dæma og gefa vottorS á Jieim tima árs, sem slcoðun fer fram, sem af einhverju öfug- streymi er ákveSin á Jieini alversta tima árs, Jiegar vænta má veSra, sem gera viðgerðir (t. d. að berja tróS í þilfar í frosti), hálfgert kák. Finst mönnum ekki tíminn frá lokum til Jónsmessu aögengilegri til viSgeröa; til aS mála skipin og þétta Jiau, bika reiða og yfirleitt aS gera skipinu til góöa, en jóla- fastan meö sínum venjulega veðra- ham, Jiar sem menn auk Jiess eru aS vinna vandaverk í hálfdimmu og verða að þreifa fyrir sér meiri hluta vinnutimans. Þeir, sem stungiS hafa upp á skipaskoöun á vetrum riiunu ekki kannast viS, aö það sé óheppilegur tími. ViS hin- ir, sem elskum sumariS og getum gert mun á sumar og vetrarvinnu, teljum heppilegastan tíma til aS lagfæra og gera viö skip, vorið, frá lokum til Jónsmessu og breytum ekki þeirri skoðun og viö erum nokkuð margir í Jieim hóp. þaS sem skipi eða bát er gert til góSa í hlýju, þurru veðri, kemur að tilætluöum notum, Jiar sem ílestir verSa að kannast við, að málningu og tjöru má heita kast- að á glæ, þegar verið er að klína henni á skipin í skammdeginu hér. Að lokum vil eg geta þess, aö fyrir almenning yfirleitt, hlýtur aS vera greiðara að borga skoS- un á farkostum sínum og JiaS, sem henni fylgir, að lokinni ver- tíS, þegar búið cr að selja eitthvaö af aflanum, er á vertíSimii fékkst, lieldur en um nýársleytið, þegar hver eyrir fer til þess að kaupa þaö, sem nauösynlegt er til veiö- innar. Þótt skipin væru skoðuð á Jieim tíma, sem eg nefni hér, eða í síðasta lagi eftir síldveiða- tímann, þá ætti Ríkisskoðun aS athuga, áöur en vertíð byrjar, iivort segl og legufæri væru í því standi, sem lög fyrirskipa, einnig lúkur og hlífar og, aö allt fylgi skipunum, sem skipaskoðunar- reglugerðin tiltekur. SkoSun og viðhald á bol skipa er svo nauSsjmleg öllum, að besta tíma ársins verSur að velja ti.l slíks. Hvers vegna skyldum viö J>/i velja þann tíma ársins, sem ekki getur veri verri og öllum, sem hlut eiga nð máli, hinn alörö-

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.