Alþýðublaðið - 27.06.1928, Blaðsíða 3

ALPYÐUBLAÐIÐ
3
Blassda© hænsnafóðnr,
IfeiSl tnaís,
Þvottasét!.
Iðunn.
I, XII.
■Jlaralsls Slgjurdssoraar.
Það er á fárra maixna færi hér
að dæma af iullri þekkingu um .
hljómLi a Haralds Sigurðssonaj
Hann Íeikur lög eftrf hin fræg-
ustu tónskáld, sem uppi háfa
verið, og gerir það af svo
miklum skiln’.ngi og af svo mik-
illi ieikni, að 'fráhært er.
En þó að svo sé, að fáir séu
færir um að gagnrýna meðferð
Haralds á ‘viðfangseínum hans, j
þá tel ég, að bæði ég og aðrir,
sem hafa sæmilega skynsemi og!
sæmilega vakandi t lfinningu fyr-
ir hl]ómlist alihent, geti héft |
mikil not af að sækja hljóm'.eika
Haralds. Auðvitað er það, að J
menn, sem vantar þekkingu á;
hljómlis.t og auk þess skortir æf-
ingu í að hlýða á göfuga hljóm-
■list.geta ekki notið hrnnará sama
hátt og þeir, er hafa þegið hljó'm- j
lisifarmenningu svo að segja í
vöggugjöf, eins og er um margt
hins mentaða fólks hinina mikluj
hljómlistarlanda.
En svo getum við líka sleptj
gagnrýninni, varpað okkur í
flaum tóaanna, stemninganina, og
látið hann vagga okkur in;n á
forkunnarlönd æfintýranna.
Það var margt ínanna sainnn
komið á hljómleikum Haralds í
Gamla B:ó í gær. Og listamann-
inum var tekið með dynjandi1
lófakláppi, þegar hann kom
fram 'á sviðið. Og áheyrendnrnir
sáltu eins og í draumi og dvala
þann hálfan aninan t ma, er hljóm-
leikarnir stóðu yfir. Það var ekki
annað að sjá en að menn nytu,
hver á sína vísu, þeirra viðfangs-
efna, er hann túlkaði. Enda var
það svo, að þau gripu yfir allan
tónstiga manmlegra tilfinnfnga, ef
svo mætti að orði kveða — og
engum duidist, að listamaðurinn
túlkaði þau af skilningi og..
djúpúm og frjóum persónuleika.
Veikt og sferkt, blæþýtt og
þrótti þrungið, alt lét það honum
jafn' vel. Og þá er hljómleikunum
var lokið, ætlaði iófaklanpjð aldr-
ei að enda. Var listamaðurinn
kaliaður 5 eða 6 sinnum fram að
'lokum — en Petersen stóð vanid-
ræðalegur í dyranum og hugsaði
víst með sér:
>— Hjálpi mér nú sá, sem van-
ur er! Kl. er orðin 9, og það virð-
ist sem fölkið ætli hreint ekki
að sleppa þessum blessuðum Har-
aldi! Pengill Eiríksson.
Það er fiekar sjaldgæft á Iandi
hér, að verulegar deilur verði
um annað en pólitísk dægurm'ál.
tJt af almennum mienningarmi'ál- ;
um hitnar mönnum sjaldan. svo
í hamsi, að þeir kjósi að leggja
út í deilur um þau. En víst er
um það, að deilur um menning-
armál bera vott um andlegt fjör
og andlegan áhuga — og þær eru
mjög æskilegar vegna þess, að
þær leiðá huga almennings að
andlegum efnum. Er enginn vafi
á þyí, að deilu þeirri, er þeýr
attu í próíessor Sigurður Nordal
og Einar H. Kvaran rithöíundur,
var fylgt með vakandi athygli
um land alt.
Fyrsta hefti XII. árgangs „Ið-;
unnar“ er allmerkilegt fyrir það,j
að í þvi eru rösklega skrifaðar
ádeilugreinir um menn'ngarmál,
og væri æskilegt, að umræður
um slLk efni vœru tíðari í tíma-j
rítum vorum en þær hafa verið.
verið.
Fyrst í „Iðunnax'Vheftinu eru|
þrjú kvæði eftir Jakob skáld
Thorarensen, hressileg og sér-j
iíennileg að orðalagi og efnismeð-
ferð. Eitt þeirra heitir „Herðu-
breið‘“, annað „Klerkurinn" og
þriðja „Boðflennan".
Þá er grein eftir séra Ragnar
E. Kvaran, er hann nefnir „Flótt-
0nn“. Fjallar greníin um fram-
sókn og íhald í menningarmálum,
og deilir hiöfundur á þá dr. Guð-
mund Finnbogason, Guðm. Frið-
jónsson skáld og Sigurð Nordal
prófessor. Er hún rösklega skrif-
uð og skemtilega, og er ekki ó-
líklegt, að út af henni spininist
umræður um þessi mál. En eftir
því sem pxófessor Nordal segist
í niðurlagi „Bókmentaþátta“ sintna
í síðasta hefti „Vöku“, mun Ragn-
ari Kvaran og honum ekki bera
eins mikið á milli og ætla mætti
af þessari grein Kvarans, en í
henni xtæður hann að Nordal aðal-
lega fyrir greinina um Öræfinga.
Næst er saga eftir Éinar Þor-
kelsson, og heitir hún „Bernsku-
minningar Höllu“. Er það léleg-
asta sagan, sem ég hefi séð eftir
Einar. Fyrst er Iangur inngangur,
sem gefur von um athyglisverba
Viðburðarás, en þráðurinn feliur
niður og Halla er látin segja
nokkrar bernskumininingar.
Næsta grein er ,Samúð, vanúð
og andúð“ eftir Björgu Þorláks-
son.
Reykiegamenn
vilja helzt hinar góðkunnu ensku
reyktóbaks-tegundir:
MSxtoi*e,
©lasgow —------—-
€apstan --—-------
Fást í öllumve zlnnr-m.
Þá er „Alþýðan og bækúrnar“
eftir Jón Sigurðsson frá Yztafelli.
Sú grein er athyglisverð fyrir
margra hluta sakir, en sumt í
henni er leiðinlega kotuingslegt
Grein Jóns er ekki komin öll.
Loks skrifar Steinigr. Arason um
„Frádrátt“. Er gireininni ekki lok-
ið í heftinu, en hún er svar
við grein prófessors Nordals,
er hann nefndi „Samlagm-
ingu'“. Er auðheyrt, að móður er!
í Steingrími, og er hann óspar á
stór högg. Er deilan um „Sam-!
lagningu‘“ og „Frádrátt" sérstak-
lega athyglisverð fyrir það, að
í rauninni stendur húú ekki frá
hendi upphafsmannsins um próf-
unaraðferðina, er gaf tilefni til
hennar, heldur um það, hvort töl-
urnar skuli gilda sem mælikvarði;
hvort andleg verðmæti og gáfur
skulu inaeld með kvarða óg falin
með samlagningarvél.
Að síðustu er ritdómur um
„Helsingja" Stefáns frá Hvítadal
— óg hefir Sigurðiur mei stari
Skúlason skrifað dóminn.
Vonandi er að ,‘,Iðunn“ láti
menningarmálin mikið til sín taka
framvegis. Það mun auka vin>-
sældir hennar og g-era hana ó-
^missandi hverjum mentuðum ís-
lending.
Gudm. Gí,sl\ason Hagglín,
Khöfn, FB., 28. júní.
Nobile sloppinn. Lundborg kom-
inn í kiipuna.
Frá Stokkhólmi er símað: Þá
er sænski flugmaðurinn Lund-
borg. hafði bjargað Nobile, flaug
hann af stað til þess að. reyna að
bjarga fleirum. Þegar Lundborg
lénti aftur á ísnum nálægt Foyn-
eyjunni hjá félögum Nobile,
skemdist flugvélin. Lundborg
kemist þaðan ekki fyrr en hjálp
kemur. Sv.'ar hafa flutt Nobile í
.sfcipið Citta di Milano.
Frakkar íeita Amunasen.
Frá París er símað: Frakkneska
stjÓrnin hefir sent skipið Pour-
quoi pas til þess að leita að A-
mundsen. Dr. Charcot fer með
skipinu.
Egipsk stjórnmái.
Frá Lundúnum er símað: Kon-
ungurinn í Egiptalandi hefir sett
af stjómina. I opinbefri tilkynn-
ingu er sagt að það sé vegna
þess, að stjórnin háfi ekki nægi-
legt þingfylgi. Alment álitið, að
afsetningin sé • þainnig til komin.
r . i
Mikið úml af- j
■ 1 fallegum og
ódírcm
! r— kveosokknm ! — ^ JL ' l
5 ÍMAR 158-195 8
?Ulcaypar wortsp.
Fallegar útitreyjur fyrir börn frá
1.95 Lífstykki seljast mjög ódýrt,
Síór handklæði á 95 aura, góðar
kvenbuxur á 1.85. Koddaver til að
skifta i tvent, 2,85. Sundskýlur og
sundhettur. Kápu- og hattablóm
fallegt úrval og m. m. fl.
nýkomið.
Klöpp.
að blöðin höfðu ásakað Nasha
stjórnarforseta fyrir að hafa lof-
að geðvei'kum prinis, að hann
skyldi fá aftur eignir sínar, sem
stjórnin hafði -lagt halcí' á, gegn
þóknun til Nasha.
\
Dm daginn og veglnn,
Lúðrasveit Reykjavikur
leikur á Austurvelli í kvöld kl.
8V2. Þetta verður leikið: Hóch
Braunsweig (mars), Sænskúr
brúðkaupsmars eftir Södermann,
Tyrkneskur mars eftir Mozart,
Um sumardag eftir Abt (sóló:
Karl O. Runólfsson), Florentiiier-
mars, Post im Walde (sóló: Égg-
erf Jó.bannesson), Nur Fest (mars),
Amina eftir Lincke, Marsch Lor-
raine, Ó, guð vors iands!
Stakkasundið
verðúr þreytt laugardaginn 7.
júlí n. k: út við Örfirisey. Kept
Verður uni hinn fagra stakka-
sundsbikar, er Sjómannafélag
Reykjavíkur gaf, og sá hlýtur,
er fljótástúr er að synda 100 st. í
öllirm sjóklæðum. Handhafi bik-
arsins nú er Pétur Árnason. Um
leib vexður þreytt 300 st. sund
fyrir drengi um bikar, er K. R.
gaf. Handhbfi hans er Magnús
Magnússon frá Kirkjuböli. Einn-
ig verður þreytt 100 st. sund fyrir
konur. Þátttakendur í öll þessi
sund gefi sig fram sem fyrst við
sundskálavörðinn, Vald S\æin-
bjöxnsson. Sérstaklega er þess
vænst,' að sjÓmennirnir fjölmenni
í stakkasundið, því að það er
þeirxa sund. ‘
„Sjálfskaparvíti“.
Emil Jannings er vist frægastur
allra núlifandi leikara. Enda er
trygging fyrir góðu efni og góð-