Vísir - 14.10.1932, Page 2

/
BMarmHí&OLSEW
Heildsölubipgdip:
APPELSÍNUR —
KARTÖFLUR, ísL — LAUKUR.
ímskeytij
—o—
s
London, 13. okt. >
United Press. - FI5.
Stjörnmálaviðskifti
Breta og' Frakka.
Viðræður um stjórnmáia-
horí'urnar fara nú fram milli
hresku og frakknesku ríkis-
stjórnanna. Er Herriot, forsæt-
isráðherra Frakklands, liér
staddur, fyrir Frakklands hönd.
Fyrirspurn United Press við-
vikjandi umræðunum svaraði
Herriot ó þá leið, að hann hefði
ekkert um þær að segja að svo
stöddu. Viðræðunum lauk kl.
(i,30 e. h.; en þær hefjast á ný i
fvrramálið.
i
Manchester, 13. okt.
United Prcss. - FI5.
Launadeilur enn
í .Lancashire.
Að afstöðnum fundi fulltrúa
eiganda báðmullarverksmiðj-
anna og vefaranna, var fyrir-
hugaðri launalækkun, 170,000
vefara, frestað til 22. okt.
lieifast, 13. okt.
United Press. - FP.
Herlið sent til Belfast.
Alt hefir verið með kyrrum
kjörum í Belfast í dag. — Her-
iið (2. herdeild Iving’s Royal I
Rifles) er á leiðinni frá Eng- :
iandi hingað. Herlið Jxitta á að |
hafa bækistöð sína í Victoria- (
hermannaskálunum, sem eru
skamt frá óeirðasvæðinu.
Helsingförs, 14. okt.
Unitcd Press. - FP.
Lappómenn gera „hungur-
verkfall“.
Ellefu leiðtogar Lappomanna,
sem verið liafa í fangelsi frá
því, er byltingartilraun jteirra
fór út um þúfur, þeirra á með-
ál Kosola og Wallenius hers-
höfðingi, Iiafa tilkynt, að jxir
ætli- að hefja „hungur-verkfall“
frá og með deginum í dag að
telja, í mótmælaskyni gegn j>ví,
hve lengi jxtir eru hafðír í haldi.
Berlín, 14. október.
United Press. - FB.
Viðreisnaráform Papen-
stjórnarinnar.
'141 viðbótar 355 milj. marka
fjárveitingu til verklegra fram-
kvæmda og viðskiftaaukningar,
hefir ríkisstjómin ákveðið við-
hótarf járveitingu í sama augna-
miði, að upphæð 200 miljónir
tnarka, og verður jteirri upphæð
aðallega varið til j>ess að reisa
iveruhús, stofna nýbýli, til vega-
lagitinga o. s. frv.
París i október.
Unitcd Press. - FP.
Hraðskreið herskip.
Frakkneskur tundurspillir,
„Cassard“, fór nýlega 43 mílur
á klst. í reynsluferð, og er af
Frökkum talinn hraðskreið-
asta herskip í heimi. —• ítalir
vilja j>ó ekki viðurkenna jxttta
met. Þeir segja, að tundurspill-
irinn „Cadamosto",. sem hleyi>t
var af stokkunum í Neajæl i
fyrra, hafi farið með '43V2 mílu
hraða á klukkustund í reynslu-
íerð. — „Cassard“ var hleypt
af stokkunum í nóvember í
fyrra og er fullgerður fyrir
skömmu. Skipið er 2.400 smá-
lcstir og er hið fyrsta af sex
lierskipum söinu tegundar, sem
Frakkar eiga í smíðum. Eiga
j>au öll að verða tilbúin á na^sta
ári. —- Vélar „Cassards“ geta
framleitt 75.000 hö.
Bæði Frakkar og ítalir liafa
komist á undan Bretum og
Bandarikjamönnum að j>ví, er
snertir smíði hraðskrciðra tund-
urspilla. 1
Pistlar nr sveit.
—o—
VI.
Fróðum manni og glöggum
hefir talist svo lil, að skuldir
landsmanna við erlenda lánar-
drotna niundu nema fullum 80
miljónum króna. Mér hefir skil-
ist, að ríkissjóður mundi skulda
um helming j>essarar fjárhæð-
ar, eða 40 miljónir.
Nú er j>ess að geta, að ríkis-
sjóður mun ekki þurfa að
standa straum af allri þessari
fjárhæð. En eg minnist þess
ðkki nú i svipinn, að cg hafi
séð glögga grein fyrir J>vi gerða,
hversu miklu sú fjárhæð nemi,
sem ýmisar stofnanir, 1. d.
bankamir, hafi af allan veg og
vanda. En liklega er óhætl að
gera ráð' fyrir, að ríkissjóður
verði að greiða vexti og afborg-
anir af 25—2(5 miljónum króna
að minsta kosti. - Þegar ráðu-
neyti Tr. Þórhallssonar tók við
stjóm landsins, síðast í ágúst
1927, voru skuldxníar, j>au’ er
ríldssjóður hafði „á sinni
könnu“, um 11 miljónir, og hef-
ir því framsóknarliðinu tekist
að auka J>ær um 14—15 mil-
jónir króna, en auk j>ess gleypt
allar „góðæristekjurnar“, sem
námu vist 1(5—48 miljónum
(j>. e. tekjur umfram áætlun
f járlaga).
Slík fjáreyðsla er vafalaust
eins dæmi með siðuðum j>jóð-
um. — Stjómin eyddi tveim
miljónum króna, þar sem fjár-
lög heimiluðu, að eyða mætti
einni. — Þjóðin hlýtur að vera
gædd miklu langlundargeði, ef
hún sættir sig við það, að ekki
koini refsing fyrir slikt alhæfi.
— Okkur, sem spara verðum
hvern eyri og erum jx> í vand-
ræðum, virðist slik fjáreyðsla
svo svívirðileg og j>jóðhættuleg,
að engin refsing væri of l>ung.
En lanÖsdómurinn mun J>annig
saman settur, að hverjum hrot-
legum ráðherra verði þeir laga-
möskvar hlaupvíðir. Þar er
prýðilega séð fyrir afglöpum í
ráðherrasessi, en réttur alj>jóð-
ar fyrir horð borinn.
★ ★ ★ *r
Eg hefi rekið mig á j>að J>rá-
sinnis, að bændum i Jónasar-
deildinni er alveg sama um fjár-
liag ríkisins og skuldabasl. —
Þeir segja, að sig varði ekkert
um allar Jæssar skuldir. Jónas
hafi líka látið á sér skilja, að
þeir verði aldrei látnir borga
neitt. „Helvítin í Reykjavik“
verði látin borga alt saman. —
Reykvikingar eigi að borga.
Bændur að taka á móti fénu,
beinlínis og óbeinlínis. Reykvik-
Kaupið ítalska
N etj agapnid
með íslenska fánanum á merkinu. Hefir verið notað
hér við land í mörg ár. Besta tegund, sem fáanleg er.
Fæst í veiðarfæraverslunum.
V I S I R
ingar eigi í raun og veru ekki
að hafa kosningarrétt. Þar sé
ekkert nema skríll, stór-efnaður
skríll og glæpamenn. Og jæssi
„kvikindi“ eigi ekki að hafa
nokkur réltindi, en skyldunum
skuli á bæjarbúa hrúgað, misk-
unnarlaust og án afláts. — Og
fari Ásgeir að sýna sig í því,
að vilja unna Ileykvikingum
einhverra réttinda, svona á borð
við aðra landsmenn, þá skuli öll
Jónasar-hersingin steypa sér yf-
ir hann, eins og hræfuglar úr
háa lofti. — Ásgeir sé svo sem
vis til ]>ess, að koma með ein-
livern bölvaðan sanngirnis-
grautinn i kjördæma-málinu,
en sá skuli svei mér fá fyrir
ferðiná. „Þá held eg nú að
eg taki „Glámblesa“ og riði
bara hreppinn á enda“, segir
„Rauðkembingur“ og lemur i
]>orðið. ■
★ ★ ★ ★
„Rauðkembingur“ var glað-
ur í bragði daginn J>ann, sem
fréttir bárust hingað um inn-
flutningshöftin síðastliðið haust.
— ,4;ietta er J>að éina rétta, enda
ráðlagði eg stjórninni að fara
j>essa leið, ]>egar eg sat hjá
henni í „hvíta húsinu“ um dag-
inn. — -r— Maður ér nú farinn
að liafa dálítil áhrif á bærri
stöðum, kunningi, og svona hátt
gætir ]>ú líka komist, ef J>ú vær-
ir ekki að druslasl með þessa
„béaða“ sannfæringu. Það var
upplit á Marsibil minni i fyrra
haust, ]>egar eg sagði hcnni, að
mín ráð liefði orðið ofan á. Eg
held að henni bafi j>á loksins
skilist - að minsta kosti í I>ili
— að j>að sé svona heldur eins
og frama vegur, að hafa krækt
í mig fyrir eiginmann."
Þessu næst trúði „Rauðkemb-
ingur“ mér fyrir því, að von sín
og sumra annara hefði verið sú,
að eitthvað af kaupmönnunum
færi á hausinn, J>egar þeir fengi
ekki að flvtja neinar vörur til
landsins. Og j>eir ætti sumir hús
og svo yrði húsin seld og þau
yrði náttúrlega ódýr. Og j>etla
gæti verið svo haganlegt fyrir
þá, sem ætti að fá ný embætti
fyrir sunnan. — „Eg er orðinn
svo „klókur“ og útundir mig i
seinni tíð“, sagði „Rauðkemb-
ingur“ citl sinn i fyrra vetur,
„að Marsibil mín er alveg grall-
aralaus og steinhissa“.
★ ★ ★ ★
En nú er langt um liðið og
dýrðin öll í brotum. Kaupmenn-
irnir hafa baslas^af einhvern
veginn, hús J>eirra liafa ekki
verið seld, Jónas valdalaus sem
stendur og „Rauðkembingi“
hafa „brugðisl peningar“, aldrei
þessu vant. — Hann er með
daufara móti, skinnið að tarna.
Hann er ekki „upplagður“ núna
til að tala um fjármálin, svo að
við komum okkur saman um
að fresta ]>eim umræðum. —
Hann vonast eftir fregnum að
sunnan, vélrituðum leiðarvisi,
að }>vi er hann hyggur. Þann
leiðarvisi liugsar hann sér að
læra við kertaljós í rúmi sinu,
þegar Marsibil 'cr sofnuð á
kveldin. -—- Eg finn að hann
hálí-kvíðir fyrir lærdóminum.
MíU’sibiI er lika farin að missa
trúna á suðurferðina og em-
bættið og nöldrar um ]>að, að
líklega sé nú „búið að vera“
með alla suðurferð í bráð og
Iengd. I>að sé svo sem eftir öðru
láninu ]>eirra, að Ásgeir beri
fullan sigur af hólmi í viður-
eigninni við Jónas og þá sé úti
um alt.
„Rauðkembingi“ leiðist j>etta
fjas konunnar. —• Hann trúir á
Jonas af einfaldleik lijarta sins
og þvkist alveg viss um, að
maður, sem dinglar i þremur
stjórnmálaflokkum, sé ósigr-
andi. „Sælir eru einfaldir“.
s.
Veðrið í morgun.
Hiti í Reykjavík 1 stig, ísa-
firði 2, Akurcyri 2, Seyðisfirði
4, Vestmannaeyjum 3, Stykkis-
hólmi 3, Blönduósi 1, Raufar-
höfn 0, Hólum i Hornafirði 5,
Grindavík 1, Færeyjum 7, Juli-
anehaab 3, Jan Meven 1, Hjah-
landi 8, Tvnemouth 4 stig, —
Skeyti vantar frá Angmagsalik.
Mestur biti hér í gær 9 stig,
minstur 1 stig. Sólskin 1 gær
8,8 stundir. Yfirlit: Iiáþrýsti-
svæði yfir Islandi og Græn-
landshafi. Lægð suðveslur af
Reykjanesi á hreyfingu austur
eftir. Horfur: Suðvesturland,
Faxaflói: Bjartviðri og logn í
dag, en þvknar sennilega upp
með suðaustanátt í nótt. Breiða-
fjörður: Austan gola. Bjart-
viðri. Vestfirðir, Norðurland:
Norðaustan gola. Léttir til.
Norðausturland, Austfirðir:
Minkandi norðan átt. Léttir lil
með kveldinu. Suðausturland:
Hæg norðan átt. Bjartviðri.
Taugaveiki.
í septembermánuði voru
laugaveikistiifelli á öllu land-
inu 29 talsins, þar af 9 í Hofs-
ós-héraði, 9 í Svarfdælahéraði,
5 i Akureyrarhéraði, 2 í Blöndu-
ósshéraði, 1 í Sauðárkrókshér-
aði, 1 i Keflavíkurhéráði, 1 i
Þingevrarhéraði og 1 í Hóls-
héraði.
Skarlatssótt.
Skarlatssóttartilfelli í septem-
bér síðastl. voru 79 á öllu land-
inu, flest í Siglufj arðár-héraði
eða 52, 13 í Svarfdælahéraði, 7
í Hofsóshéraði, t> i Séyðisfjarð-
arhéraði og 1 á ísafirði.
Háskólafyrirlestrar. ,
E. Brúel flytur síðasta fyrir- {
lestur sinn kl. 6 e. h. í dag í
Kaupþingssalnum. Fjallar fyr-
irlesturinn um J>að, hvort ein-
stökum þjóðum leyfist að leggja
niður vígbúnað.
Áttræður
er i dag Guðni Jónsson, Elli-
heimib'nu.
Frú Sigríður Þorkelsdóttir,
Bjargarstig 7, á sextiu og
fimm ára afmæli í dag.
50 ára
er í dag H. Guðberg, Lauga-
vegi 20.
Hjúskapur.
Síðastliðinn laugardag voru
gefin sanian í hjónaband af
sira Árna Sigurðssyni, ungfrú
Steinunn Halldórsdóttir, frá
Kjalvararstöðum í Reykholtsdal,
og Magnús V. Guðmnndsson,
Kárastig 3.
Þann 8. þ. m. voru gefin sam,-
an i hjónaband af sira Garðari
Þorsteinssyni ungfrú Jórunn
Anna Jónsdóttir frá Öxl og Þor-
bergur Ólafsson, rakari. Heim-
ili þcirra er á Norðurstíg 5.
Genft'ið í dag':
Sterlingspund ........... kr. 22.15
Dollar .................. — 6.44 yí
100 ríkismörk ..........— 153.29
— frakkn. frankar . . —: 25.43
— Uelgur ,........ — 89.56
..— svissn. frankar ... — 124.64
— lírur .............. —■ 33.13
— pesetar ........... — 52.88
— gyllini ............ — 259.51
— tékkósl. kr.........--- 19.23
— sænskar kr..........— 113.96'
— norskar kr........ —ú 11.67*
— danskar kr........ . — U4.83
Lánssjóður stúdenta.
Stjóm sjóðsins biður J>ess gel-
ið að gjaldkeri sjóðsius verði
til viðtals í lesstofu háskólaus a
gjalddaga sjóðsins, laugard. 15.
okt. kl. 1—2 e. h. og eru allir,
scm standa eiga skil á greiðsl-
um til sjóðsins, heðnir að hitta
gjaldkerann j>ar.
Trúlofun.
Nýlega hafa opinberað trú-
lofun sína ungfrú Guðrún Jóns-
dóttir, Njálsgötu 79, og Magnús
Valdemarsson, Baldursgötu 9.
Strandferðaskipin.
Esja var á Norðurfirði í morg-
un, en Súðin við Reykhóla. Er
Súðin væntanleg hingað, sam-
kvæmt áætlun, næstkomandi
mánudag.
Úlflutningur á síldarolíu
nam í sept. 2,215,900 kg.,
verð kr. 354,090, en á tima-
bilinu jan.—sept. 6,659,740 kg.,
verð 1,050,590. Á sama tima i
fyrra 2,818,100, verð kr.
471,440.
Ms. Dronning Alexandrine
kom hingað í morgun að vest-
an og norðan. Fer héðan annað
kveld kl. 8 til útlanda.
Gullverð
ísl. krónu er í dag 57.90.
Fiskimjöl.
Útflutningur á fiskmjöli nam
1 september 726.000 kg., verð
kr. 194.260, en á tímabilinu
jan.—sepf. 3.678.110, vehð kr.
929.560. Á sama tíma í fyrra
3.494.200, verð kr. 1.020.100.
Áheit á Strandarkirkju,
aflient Visi: 5 lcr. frá T. E.,
2 kr. frá D. G„ 5 kr. frá K. O.
Otvarpiö í dag.
10,00 Veðurfregnir.
12.15 Hádegisútvarp.
16,00 Veðurfregnir.
19.30 Veðurfregnir.
19,40 Tilkynningar. Tónleikar.
20,00 KJukkusláttur.
Fréttir.
Iæsin dagskrá næstu
viku.
20.30 Erindi: Söl. (Jón Páls-
son).
21,00 Grammófóntónleikar:
Lög eftir Schubert.
21.15 Uppíestur. (Grétar Felís).
21,35 Symphonia nr. 2, eftir
Brahms.
1