Vísir - 17.01.1934, Blaðsíða 2

)) IMamaM & Olsem ílM
KARTOFLUR
lítilsháttar óselt.
Sími 1-2-3-4.
Skuldir bæjarsjóðs
og>blekkiogarJ„raQðn flokkanna".
Við siðustu bæjarstjórnar- | En Jónas verður ekki borgar-
kosningar lugu „rauðliðar“ því stjóri. Sjálfstæðisflokkurinn
upp, að þáverandi borgarstjóri vinnur glæsilegan sigur. En
hefði stolið einni miljón króna þeir, sem kjósa lista „rauðu
dr bæjarsjóði. Þeir urðu að eta flokkanna“ gera sitt til þess, að
þetta ofan í sig á eftirminnileg- leiða þá bölvun, sem nefnd hef-
an hátt. Nú ljúga sömu ræksnin ir verið, yfir sjálfa sig, heimili
því, að bæjarsjóður Reykjavík- sín og börn.
ur sé kominn á hausinn! | Hafið það hugfast á laugar-
Skuldir bæjarsjóðs eru þrjár daginn kemur.
og hálf miljón króna. Eignir _________________
bæjarsjóðs eru næstum því
seytján miljónir króna. Ekkert
fyrirtæki í landinu og ekkert m__ m am
hérað á landinu er jafn vel sett fl f VI O I/ tfk lí T f
fjárhagslega og Reykjavíkur- ; • Bmm W •» w ®
bær. Ríkið sjálft er margfalt I __0_
veikara. | London, 16. jan.
Þess ber að gæta, að bæjar-
sjóður skuldar sínum eigin
sjóðum, þ. e. a. s. siálfum sér,
hálfa miljón af nefndri skuld.
Þessi hálfa miljón kemur því
ekki hag bæjarins við. Og bæj-
arsjóður skuldar því raunveru-
lega að eins þrjár miljónir.
Þegar þess er gætt, að lönd og
lóðir bæjarins og barnaskólinn
nýi eru miklu meira virði en
þrjár miljónir, má öllum ljóst
vera, að hagur bæjarsjóðs er
ágætur. Þá á bæjarsjóður um-
fram skuldir hátt á fjórtándu
miljón króna í öðnim eignum.
Menn geta sannfært sig um
þelta af sjálfum bæjarreikn-
ingnum.
„Rauðliðar“ trúa ckki sinum
eigin ósannindum. Þeir játa það
öðru hverju, að bærinn sé vel
stæður fjárhagslega. Ólafur
Friðriksson játaði það t. d. á
bæjarstjómarfundi í fyrrasum-
ar. Þegar rætt var um lán til
atvinnubótavinnunnar, lét hann
svo um mælt, að bærinn ætti
rétt á að fá fimm miljón króna
lán hjá bönkunum út á eignir
sínar.
Þarna sjá menn þeirra eigið
álit á fjármálastjórn bæjarins.
Og þarf þá frekari vitna við?
Það er þvi ekki að undra, að
Jónas frá Hriflu leggi kapn á að
fá völdin í bænum. Hann veit,
að þá gelur hann notað fé bæj-
arbúa sé til pólitísks framdrátt-
ar, eins og hann notaði fé ríkis-
ins á „bitlinga- og beina“-
límabilinu árin 1927—1931.
Hann geklí frá ríkissjóðnum
galtómum, eins og allir vita.
Þegar hann gat ekki lengur
uotað liann i þessu skyni,
hrundu sníkjudýrin utan af
honum. Og nú sér hann, að
hinn eini pólitiski lífsmöguleiki
hans liggur í því, að hann fái
fé bæjarmanna milli handa.
Eignir bæjarsjóðs eru miklar
og mundi hægðarleikur að
stofna mörg embætti og hat'a
jnarga málaliðs-stráka i þjón-
ustu sinni, ef komist yrði i þær
krásír. Og þegar Reykjavík
væri komin á hausinn gæti
'kanftske opnast einliver nv pen-
inga-lind.
United Press. — FB.
Bretar
og verðfesting Bandaríkjadollars.
Bresku ráðherrarnir munu koma
saman á fund í dag til þess aö
ræSa um hver áhrif verðfesting
Bandaríkjadollars muni hafa á
verslun Breta. Einnig munu þeir
ræða um hvaða ráðstafanir beri að
géra til verndar breskúm viðskift-
um, og samvinnu milli Bretlands
og nýlendnanna gegn innflutningi
á vörum frá Bandaríkjurium, sem
boðnar kynnu að verða undir því
verði, sem hægt er að framleiða og
selja samskonar breskar vörur íyr-
ir. Samkvæmt áreiðanlegum
heimildum mun breska stjórnin
ckki hika við, að hækka núgildandi
innflutningstolla, ef hætta stafar
fyrirsjáanlega af innflutningi frá
Bandartkjunum.
Genf, 16. jan.
United Press. — FB.
Saarmálið.
Seinasta mál á dagskrá á fundi
Þjóðabandalagsins í dag er það
málið, sem mesta eftirtekt vekur,
þ. e. hin fyrirhugaða atkvæða-
greiðsla í Saar-héraði. Málið er
sett á dagskrá, svo að Þjóðverjar
geti sent fulltrúa, ef þýska rikis-
stjórnin óskar þess. Massigli, sem
borið hafði fram tillöguna um að
taka málið á dagkrá, kvað það
mjög óheppilegt, að Þjóðverjar
hefði enga fulltrúa viðstadda, er
málið væri til umræðu, og mundi
því skrifstofustjóri bandalagsins
sjá um, að jafnóðum yrði símaöar
nákvæmar fregnir um gang máls-
ins, til þýsku stjórnarinnar.
Berlin, 17. jan.
United Press. — FB.
Þýska ríkisstjórnin lögbannar
verkbönn og verkföll.
Rikisstjórnin liefir gefið út
ný lög þess efnis, að afnema aö
kalla má að fullu öll þau lög,
sem í gildi hafa verið, um
verkalýðsmál og ýms mál, sem
snerta verkamannastéttirnar og
atvinnurekendur. I hinum nýju
lögum cru verkamannafélög og'
félög atvinnurekenda afnumin,
en verkhönn og verkföll lýst
ólögleg.
VlSIR
Er
manninum
alvara?
Stefán Jóh. Stcíánsson, einn
aðalforingi sósíalista og borgar-
stjóraefni, að Jónasi vorum frá-
gengnum, liefir undanfarið ver-
ið að skrifa í Alþýðublaðið, í til-
efni af bæjarstjómarkosningun-
um, sem nú fara í hönd.
Auk í'ádæma ósanninda og
aðdróttana í garð núverandi
meirihluta bæjarstjórnar, sjálf-
stæðismanna, segir St. Jóh. fríi
því, livað liann og lians flokk-
ur, sósíahstarnir, ætli að gera,
ef þeir komist í meiri hluta í
bæjarstjórn. Það er meira en líl-
ið fróðlegt fyrir horgara þessa
bæjar, að hugleiða jx'ssi „lof-
orð“ Stefáns Jóh. Þau sýna
það átakanlega, við hverju má
búast af sósialistum og liversi;
fádæma óvandir þeir eru að
meðulum, {ægar þeir eru að
biðla lil kjósanda. Annað hvort
er blygðunarleysi skrumþurs-
anna alveg taumlausí, eða þá
að þeir eru gersamlega snevdd-
ir allri ábyrgðartilfinningu fyr-
ir velferð bæjarfélagsins.
Stefán Jóliann lofar, |x:gar
hann sé kominn til valda, með-
al annars:
Að byggja góðar ibúðir lianda
öllu verkafólki jxissa bæjar
þegar í stað. íbúðir þessar eiga
að vera stórai* og rúmgóðar,
með öllum nútíma jiægindum,
Gas og rafmagn á að gefa íbú-
unum. Þetta kostar senni-
lega 10—15 miljónir króna, auk
árlegs kostnaðar, sem hlýlur að
verða 1—2 miljónir króna.
Að leggja þegar í stað nýja
vatnsleiðslu frá Gvendarbrunn-
um, scm nægi fyrir bæ mcð alt
að 100 þúsiind ibúum. Auk þess
á að leggja valnspípur um all
land bæjarins, heim i hverja í-
húð, hvar sem cr í öllu hæjar-
landinu. Þetta hlýtur að kosta
nokkrar miljónir króna.
Að virkja Sogið þegar í stað,
og selja öðrum en verkamönn-
um (sem eiga að hai'a rafmagn
ókeypis) fyrir sama sem ekk-
ert. Þarna fara nokkrar miljón-
ir, segjum 6—8, og' auk þess
árlegt stórtap.
Að láta bæinn gera út 10 tog-
ara. Nú vita allir, að togaraút-
gerð ber sig ekki. Togararnir
kosta líklega með öllum útbún-
aði yfir 4 milj. króna. Reynsla
bæjarútgerðarinnar i Hat'nar-
firði er sú, að þar er árlegt ta]>
á togaranum um hundrað þús-
. und krónur — og er jxj mjög
dugandi ráðsmaður fyrir þvi
fyrirtæki. — Hér mundi tapiíS
sennilega, undir stjórn Sigur-
jóns eða annars enn þá verra
og vitlausara manns, ekki verða
minna en ein miljón króna á
ári og ef til vill miklu meira.
Að byggja þegar í stað bæj-
arspítala fyrir 2- 5 miljónir
króna. Kák væri, scgir liann, að
hyrja með minna, i bæ, sem nú
á j)essu ári mun liafa sjúkra-
j hús fyrir tiltölulega fleiri sjúk-
linga eií flestar horgir erlendis.
Að byggja þegar í stað ráð-
hús handa bænum. Ekki væri
fært að leggja upp með minna
en 1—2 miljónir í það, ef hús-
ið ætti að vera hæmun til sóma
og frambúðar.
Að byggja þegar í stað hús
fyrir alþýðubókasafnið. Nokk-
ur liundruð þúsund mundi það
kosta.
Að veita öLlum atvinnulaus-
um mönnum þegar í stað vinnu,
liátt launaða og svo framvegis
að sjálfsögðu öllum þeim, sem
| við kunna að hætast í þann
lióp, hvaðan af landinu sem þeir
koma. Það þarf ekki að kvarla
um atvinnuleysi á íslandi, þeg-
ar Stefán Jóhann er kominn lil
valda!
Nema, ef svo skyldi reynast,
að fé skorti til allra þessara
framkvæmda þegar í stað.
Hvar ætlar Slefán Jóhann að
laka 30—50 miljónir króna þeg-
ar í stað, þvi að ekkert af þessu
má, að sögn hans, híða degin-
um lengur? Hvar ætlar liann
að taka 10—15 miljónir króna
á ári, en svo stórkostlegt yrði
tapið á ölium þessum rekstri?
Það er nú í rauninnk alveg
ótrúlegt, en þó dagsatt, að öllu
þessu hafa þeir Stefán J. St. og
félagar hans lofað Reykvíking-
Alþýðublaðifi hefir nú tekið up]>
þann sið, sem mjög tí'ökast erlend-
is. einkum meö þeim þjóöum. þar
sem mikiö er kjósenda er standa
á svo lágu meriningarstigi, að þeir
geta ekki skiliö þau rök, sem fram
eru borin i mæltu og rituöu máli.
aö vinna þá til fylgis viö ákveön-
ar stefnur meö birtingu mynda,
sem búnar eru til i blekkingaskyni.
af þvi aö unt kjósendur er aö ræöa,
sent ekki hafa skilyröi, gáfur eða
mentun, til þess að ska]>a sér sjálf •
stæða skoöun á málunt eftir jjeitn
rökum, sem fram koma, og af eig-
in hyggjuviti. Nú veröur eigi ann-
aö séð, en að Alþýðublaöið byggi
íslenska kjósendur standa á ]>essu
menriingarstigi. I’aö birtir m. a.
niynd af mönnum (atvinnulausum
sjómönnum?), sem horfa á botn-
vörpunga korna meö fullfermi aö
iandi. hverti af öðrum. Myndin er
íram komin til þess að sannfæra
]>á menn, sem ekki get;i skapað
sér sjálfstæöa skoöun um neitt, um
])aö. aö ef memi treysti á hin
gullnu loforð jafnaöarmanna, veröi
togaraflotinn aukinn gtfurlega og
allir fái atvinnu. ()g á öðruin staö
i blaðinu er því lofaö, hátíðlega, aö
allir, sem vilja vinna, skuli fá at-
vinnu, ef jafnaöarm. komist til
valda. Það er hægt að lofa. þegar
vitaö er fyrirfram.aöekkikemurtil
])ess. aö þurfi aö efna. Og þaö sýn-
ir fátt betur veikan málstaö þeirra
jafnaðarmanna en þetta, sem hér
er gert aö umtalsefni. Það byggir
vonir sínar um aö Reykvíkingar
ljái þeim fylgi vegna bæjarútgerö-
ar á þvi, aö þeir láti ginnast af
tilhugsuninni um togarana koma
aö landi meö fullfermi og atvinnu
handa öllutn sem vilja vinna, á þvi
að menn sjái ekkert annað en þetta.
— Þeir halda aö menn liafi ekki
skynsemi til aö sjá, aö ef „plan'*
þeirra jafnaöarmanna væri frani-
kvæmt mundi öllu stefnt í fjár-
hagslegan voöa. sem af leiddi hrun
og er frá liöi alvarlegra atvimiu-
Ie\'si en sögur fara af áöur hér í
Nýkomiö:
Snjóskóflur, 2 staerðir. Hurð-
arskrámar óviðjafnanlegu fyrtr
þunnu hurðirnar. IbenhoH
hurðarhúnamir þjóðkunna.
Hurðarhjarirnar og Skáp*6»
hjarirnar, sem ekki eiga sinn
Iíka, hvorki í verði né gæðum.
Óvalir speglar í baðherbergi,
2 stærðir, fa^ett slípaðir, hálfu
ódýrari en áður hefir þeksL
Öryggistappar, 6 og 10 Am-
per, 40% ódvrari en annarstað-
ar o. m. fl.
Það er ávalt hagnaður að
skifta við
VERSL. B. H. BJARNASON.
um, ef Jx:ir kæntist til valda,
en auk þess mörgu öðru, sem
nefna mætti síðar. Til þess að
sannfæra sig um þetta, þarf
ekki annað en að lesa Alþýðu-
blaðið; —
Hvaða heilvita rnaður getur
nú álitið, að Stefáni Jóh. sé al-
vara? — Ef honum væri það,
mundi hann áreiðanlega ekki
talinn með fullu viti.
En slíkan bullukoll leyfir
flokkur sér, sem kennir sig
við liina gáfuðu og gætnu is-
lensku alþýðu, að hafa cfstan
á lista sínum til bæjarstjórnar!
Hvílík vanvirða!
En vonandi kann alþýðan að
meta það að verðleikum.
bæ. Alþbl. byggir meö öörum orö-
um vonir sínar á því, aö alþýðu-
menn haíi ekki vit til þess að skilja
og viðurkenna ]>au ómótmælan-
legu rök, seni fram hafa komið
til sönnunar því, aö öll bæjarút-
geröarplön jafnaöarmanna byggj-
ast á fjártnálaglópsku eöa óheil-
indum, eða hvorutveggja. En það
er nú ekki alvcg víst, að reykvísk-
ir kjósendur séu eitts aumir og
lítilsigldir og vitlausir, og Alþýðu-
blaöiö heldur ]>á vera, þegar þaö
fer að'gera tilraun, til áhrifa á
skoöanir almennings meö sams-
konar myndum og ætlaðar eru
ólæsum og óskrifandi kjósendum
stórþjóöanna. —- En Alþbl. heíir
einnig nú, komiö óþægilega upp
um ]>aö hversu óttaslegið ]>aö er
af tilhugsuninni um úrslitin á laug-
ardaginn. Þeir Alþýöublaösmenn
eru alveg logandi hræddir tun, að
fylgismenn þeirra trúi fregninni
um ]>aö, að ]>aö sé samciginlcgt
rnakk jafnaðannanna og vinstra-
brots framsóknarmanna, aö gera
Jónas Jónsson frá Hriflu að borg'-
arstjóra, fái þessir flokkar sam-
eiginlegan meirihluta. Alþýöublaö-
iö óttast áhrifin á ltugi kjósenda,
ef þeir tryöi þessu. En hversvegna
skyldi þeir ekki trúa því? Leið-
togar framsóknar og ieiðtogar
socialista hafa leynt og ljóst verið
samherjar alt frá því Tryggvi
Þórhallsson myndaði stjóm sína
með hlutleysisstuðn.ingi jafnaðar-
manna — og raunverulega miklu
iengur, því að samvinnuna má
rekja til þeirra tíma, er þeir Jón-
as Jónsson og Ólafur Friðriksson
fóru að vinna fyrir socialismann
hér á landi. Allir vita, aö þrátt fyr-
ir allar afneitanir jafnaöarmanna,
þá er þetta alt enn sama tóbakiö.
< >g nú mætti þeir menn. sem Alþbl.
er aö leitast viö aö hafa áhrif á
meö myndum sínum, minnast þess.
aö allan þann tima, sem Jónas,
^"tygSri og Einar voru við völd
var haldiö áíram aö eyöa í vit-
leysu og þrátt fyrir stööugt góö-
/