Vísir - 20.03.1934, Blaðsíða 2

VISIR
„Þeir, sem hafa vitafl...
og þagað“.
Héðinn Valdimarsson sakfellir
sjálfan sig fyrir yfirliylmingu
með fjársvikum.
í í'rein, sein birtisl í Alþýðu-
blaðinu í gær, undir fyrirsögn-
inni: „Málssvarar svindlar-
anna“, er m. a. eftirfarandi
klausa:
„Þeir, sem fyrst og fremst
eiga sök á svikunum, eru auð-
vitað þeir, sem liafa framið þau,
í öðru lagi þeir, sem iiafa feng-
ið þá til þess, i þriðja lagi þeir,
sem hafa vitað um þau og' þag-
að yfir þeim — í fjórða lagi dag-
ieg yfirstjórn bankanna, banka-
stjórarnir, og síðast en ekki síst
maðurinn, sem á að liafa eftir-
litið með peningastofnunum,
Jakob Möiler.“
Það, sem um er rætt, er ó-
reiðan í bönkunum. Og það er
eftirtektarvert, að greinarhöf-
undur, sem vafalaust er Héð-
.inn Valdimarsson, sleppir úr
upptalningu þeirra sem liann
telur eiga sök á óreiðúnni, ein-
um aðila, sem ekki virðist rétt
að ganga aiveg þegjandi fram
hjá i þessu sambandi. Það eru
bankaráðsmennirnir. Hann á nú
sjálfur sæti í bankaráði Lands-
bankans, og ef til vill er þa'ð
skýringin á jiessari undanfell-
ingu, að hann. vilji lielst lála
„gleyma garminum honmn
Katii.“
En klaúfskur er Héðinn, því
að þrátt fyrir það, þó að liann
þannig reyni að undantaka
sjálfan sig og fríkenna af ailri
sekt, þá hefir hann nú samt
sakfelt sig i þriðja lið upplain-
ingarinnar, því a'ð liann er tví-
mælalaust einn þeirra manna,
sem hafa vitað um „svikin,“
sem Alþýðublaðinu liefir orðið
líðræddást um síðuslu dagana,
þ. e. ávisanir Mjólkurfélagsins.
Alþýðubiaðið hefir staðhæft, að
Mjólkurfélagið hafi gert sig sekt
um fjársvik, með því að gefa
út þessar ávisanir. Héðinn
Vaidimarsson ber siðferðilega
ábyrgð á öllu því, sem Alþýðu
blaðið hefir um þessi mál sagt,
enda er hann vafalaust aðal-
heimildarmaður blaðsins í þeim
efnum.
En Héðinn Vaidimarsson hef-
ir vitað um þessa ávísanaútgáfu
Mjólkurfélagsins i fulla þrjá
mánuði og þagað um það. í
nóvembermánuði s. 1. kom Jiað
i ljós, að g'jaldkerar Landsbank-
ans geyindu i sjóðum sinum um
•10 Jnis. kr. í Jiessum ávísunum.
Um Jietta var gefin skýrsla til
bankastjórnar og bankaráðs.
Og alla tíð siðan hefir Héðni
Valdimarssyni verið kunnugt
mn Jietta, og í fulla þrjá mán-
uði hefir liann steinjiagáð um
það.
Héðinn hefir nú Játið lilað
sitt Jirástagast á þvi siðustu dag-
ana, að Mjólkurfélagið hafi
framið fjársvik með Jiessu. Nú
segir hann í Aljiýðublaðinu i
gær, að Jieir sem liafi vitað um
þetta og Jiagað yfir Jiví, eigi sök
á þessum fjársvikum. Héðinn
Valdimarsson er einn þeirra
manna og er þannig að eigin
dómi samsekur um svikin,
vegna yfirhýlmingar sinnar.
í þessu sambandi er ekkert
um að villasl. Þetta ávisanamál
Mjólkurfélagsins, sem Alþhl.
liefir gert að umtalsefni siðustu
dagana, er ckkert nýtl mál, sem
nú fyrst hefir vitnast um. Það
er sama málið, sem kunnugt
varð um í s. 1. nóvembermán-
uði. Þessar ávísanir voru greidd-
ar Jiá aðfullu og síðan liefir eng-
in slík ávísun frá Mjólkurfélag-
inu legið í sjóði gjaldkera
Landsbankans. Ef um fjársvik
er að ræða í þesSu sambándi,
Jiá liefir Héðinn Valdimarsson
„vitað um þau og þagað vfir
þeim“ i fulla þrjá mánuði.
Samkvæmt því, sem um þélta
mál hefir verið Skrifað í Alþbl.,
virðist Jiannig ekkert annað
liggja fyrir Héðni, úr Jiví seili
komið er, en að beiðast saka-
málsrannsóknar gegn sjálfum
sér út af öllu saman og láta
taka sig fastan.
En hvenær skvldi hann gera
það?
Símskeyti
—o—
Rómaborg, 19. mars.
United Press. — FB.
Ríkisbúskapur ítala.
Tilkvnt hefir verið að tekju-
hallinn á ríkisbúskapnum liafi
numið Jiremur miljörðum líra
Ji. 28. febr. s. 1. Rikisskuldirnar
námu J>á 102 miljörðum líra.
— Gjaldþrot árið 1933 í Ítalíu
voru 9931. en 12.825 árið 1932.
Haag, 20. mars. Ftí.
Ekkjudrottningin í Hollandi látin.
Emma ekkjudrottning andaðist
k!. 8 f. h. í morgun, sjötiu og fimm
ara gömul. Vi'ÍS banabeö hennar
var Wilhelmina drottning og Júli-
a.na jirinsessa. Einnig Walbeck,
bróðir ekkjudrottningarinnar. —
(ÍJnited Press).
Barceiona, 20. mars. FB.
Verkfall ,til lykta leitt.
Kafmagnsverkfalliö er nú til
lykta leitt, a'Ö }>vi er taliö er. Stóð
yfir langur fundur í gær milli at-
vinnurekenda, fulltrúa verka-
manna og rikissfjórnarinnar. Var
íundurinn haldinn i stjórnarbygg-
ingttnni. Fulltrúar verkamanna,
stm á fundinum voru, búast við,
að verkamannafundur, sem boðaö
hefir verið til, fallist á samkomu-
lagið sem gert var. (United Press).
Sinnaskifti
„kollupilta“.
Þegar uppvist varð um 12-
þúsund króna seðlahvarfið i
Landsbankanum á dögunum,
ruku koliupillar upp til handa
og fóta og’ hnoðuðu saman
dylgjum unt bankastjórana.
Þetia átti alt að vera stjórn
bankans að kenna með ein-
hverjum hætti. Stóð svo nokk
ura daga, að alt af var verið að
narta i framkvæmdarstjórana.
Vísir l>enli kollupiltum }>á á
það, að framsóknarráðherrar
hefði skipað alla núverandi
bankastjóra hér í Reykjavík, og
eins hitt, að framsóknarmenn
og’ jafnaðarmenn væri í meiri
hluta í yfirstjórn beggja bank-
anna, þ. e. í bankaráðunum.
Þá þögnuðu „kollupiltar“.
Þeir höfðu ekki munað eftir
Jjessti í mannskcmda-ákafan-
um!
En nú er svo áð sjá, sem al-
varleg sinnaskifti hafi orðið i
liðinu.
„Kollutíðindi“ hafa nú alveg
snúist i hring, að því er séð
verður, og eru tekin að flytja
hið væmnasta Iof um banka-
stjórana. Og sinnaskiftin eru
svo alger, að nú er J>eim lirósað
á hvert reipi, jafnvel fýrir J>að,
sem Jjeim var áður fundið livað.
mest til foráttu!
Það er annað en gaman fyrir
hankastjórana að verða fyrir
þessum ósköpum. Það er marg-
reynt, að fari „kollupiItar“ að
hæla einhverjum manni, J>á
Jjykii- alniéiihilegu fóiki alveg
sjálfsagt, að hann sé einhver
dæmalaus ódráttur!
En f ramkvæm da rst j óra r
Landsbankans eru svo inælir
menn, að þá mun ekki saka, J>ó
að „kollupiltar“ láti vel að J>eim
nú um sinn.
ÍQOOOQ'ÚOOOOOOOOGOOOOOOtKKtOOOOíÍOOOOOOQCÍiOCOmiOOOOaöOOOi
Síldarnætur
seljum við frá
Johan Hansens Sönner,
Fagerhcims Fabriker.
Bergen.
f>eir, sem hafa í hyggju að kaupa síldaraœtur
fyrir næsta sumar, ættu að tala við okkur nú
þegar og fá tilboð. Lægsta verð. Hagkvæmir
§ greiðsluskilmálar.
I Þörðnr Sveiasson & Co.
íooooeooooootioííoooooootjooooooííooooooooííooosioooocoooawt
að Bretar vildu ekki endurnýja
bresk-japanska handalagið var
i rauninni sú, að hugsað var til
náinnar samvinnu við Banda
rikjamenn, J>ótt eigi hafi orðið
eins mikið úr J>eim áformum og
þá var gert ráð fyrir. I rúss-
neska blaðinu Isvestia var þvi
haldið fram, í grein eftir Karl
Radek, að breskir imperialistar
vildi styðja Japana i styrjöld
gegn Rússiun, en J>etta hefir, að
þvi er bresk blöð herma, við
ekkert að styðjast.
Bretar vilja yfirleitt varð-
veita friðinn i heiminum og
ríkisstjórnin er staðráðin i
að fara að vilja breskra kjós-
enda í j>essu. Bretar munu J>ví
leggja áherslu á, að stuðla að
J>ví,að ekkikomi til ófriðar milli
Rússa og Japana. Mætir Bretar
og' sérfróðir i fjármálum og
hernaðarmálum eru þeirrar
skoðunar, að ef til ófriðar kæmi
milli Rússa og Japana myndi
báðar Jjessar Jjjóðir bíða þann
hnekki við, að hvorug, myndi
geta talist stórveldi 11111 áraluga
skeið. Veldi hvorrar Jjjóðarinn-
ar um sig myndi mikil hætta
búin, J>vi að styrjöld þeirra milli
yrði svo kostnaðarsöm, að
hvorug Jjjóðin myndi ná sér aft-
iir fjárhagslega, nema á afar
löngum tíma. Og ef J>essi marg-
umtalaða styrjöld ekki skellui
á i náinni framlíð eru líkurnar
J>ær, að Rússar verði svo öflugir
orðnir hernaðarlega, að hvor-
ug Jjjóðin vinni fullnaðarsig-
ur, þær komi báðar lamaðar
fjárhagslega og á aiman hátt úr
heildarleiknum, án sigurlauna.
En Bretar óltast afleiðingarnar
hvor Jjjóðin sem ynni fullnaðar-
sigui'. Þeir óllast veldi Japana,
ef þéir næði Austur-Siberiu á
greina, að mjög óvist er hvern-
ig fer, Jiegar flotamálin koma
til umræðu að ári, en 193t>
gengur Washingtonsátlmálinn
um J>au mál úr gildi. Japanai*
munu }>á fara fram á jafnrétti
við Breta og Bandaríkjamehn
um vígbúnað á sjó. Hvorug
þessara Jjjóða vill verða við
þeim kröfúm, né heldur leyfa
Jjeim að víggirða evjar J>ær,
sem J>eir fengu umráðarétt yf-
ir upp úr heimsstyrjöldinni, því
að ef Jieir viggirtu þær væri um
aukna hættu að ræða bæði að
J>ví er Nýja Sjáland og Astra-
líu snerti fyrir Breta, og Filips-
eyjar, að }>ví er Bandaríkja-
menn snertir.
í öllum þeim deilumálum,
sem upp liafa komið og kunna
að koma milli Japana, Bússa,
Bandarikjamannna og lvin-
verja, væri J>að hagsihunuin
Breta fyrir hestu, að friðurinn
varðveittist. Og þeir munu gera
alt, sem i }>eirra valdi stendur,
til J>ess að koma i veg fyrir
slyrjöld út af J>eim.
Snuddið í
jkollupiltum4
Hvernig skyldi standa á J>ví,
að „kollupiltar“ eru nú, að Jwí
er heyrst liefir, sí-snuddandi
kring um slórhýsi Mjólkurfé-
lagslns? Skyldi ]>á nú vera farið
að dreyma um J>að öðrú sinni,
að ákveðinn félagsskapur,
„framfærslustofnimin mikla“,
geti orðið eigandi hússins mjög
hráðlega ?
Spvr sá, sem ekki veit.
Það var á orði haft á síiiuhi
Bretar vilja varöveita
friðlnn.
\riðskiftasamkepni Brela og
Japana hefir á undanförnum
árum sifelt farið harðnandi
viðsvegar um heim, en nú eru
J>eir að semja uln |>essi mál, og
er búist við, að árangurinn af
J>eim samningum verði háðum
Jjjóðúnum til góðs. Það er ekki
nokkurt vafamál, að Bretum er
ani um, að eiga vingotl við Jap-
ana, en J>ar fyrir munu fæstir
hreskir stjórnmálamenn vilja
stofna til nýs bandalags við
Japana, en gamla ensk-japanska
handalaginu var sem kunnugt
er slitið fyrir tólf árum. Þó liafa
heyrst raddir í þessa ált, eink-
anlega í ihaldsblöðum, l. d.
Morning/Post, en yfirleitt munu
breskir sljórnmálamenn mi
frekara vilja Iiafa stjómmála-
lega samvinnu við Bandaríkja-
menn, J>ólt J>á og Breta greini á
um ýms mál. Ástæðan til |>ess.
sitl vald, og yrði öllu ráðandi í
Austur-Asíu. Bretar sjá J>á fyr- !
ir, að Japanar kynni að færa sig
upp á skaftið og ásælast Nýj.i
Sjáland og Ástralíu. Hinsvegar
ótlasl Bretar, ef Rússar vnni.
að kommúnisminn færi sigur-
för um Kína og er svo væri
komið kynni að fara á líka leið
í Indlandi. Þeir viJja J>ví fyrir
hvern mun varðveila friðinn
J>ar eystra. Og í Ivína eiga Bret-
ar mikilla hagsmuna að gæla.
Vöruviðskifti Breta og Kínverja
eru að visu ekki mikil. Árið
1932 nam útflutningur frá
Bretlandi lil Kína £ 7.778.000
og keyptu af J>eim fyrir £
6.202.000. Þeir eiga með öðrum
orðum ekki íneii'i viðskií'ti við
Kínverja en við Spánverja og
Svía. En þeir hafa lagt stórle
i kinversk fyrirtæki og lánað
jjeitn mikið fé. Það, sem Bret-
ar hafa lagl i kinversk fyrir-
tæki og lánað J>eim, nemur eitt
hundrað miljónum sterlings-
punda. Þeir eiga J>ar J>vi miklu
að tapa. Hér kemur loks til
tíma, að ein ástæðan til J>ess, að
íslandsbanki var að velli lagð-
ur, hefði verið sú, að „fram-
færshislóf 111111“ „kollupilta“
þyrfti á liúsi Mjólkurfélagsins
að lialda. Félagið mun hafa haft
mikil skifti við íslandsbanka
og einhverjir vonuðu, að J>að
skuldaði honum stórfé. Þegar
hann væri úr sögunni, mundi
„framfærslustofnunin“ geta
| fengið fasteignir Mjólkurfélags-
ins hér i ba>, sérstaklega stór-
hýsi J>ess við liöfnina, fyrir litið
eða sama sem ekkert verð.
E11 Jjetia mistókst að J>vi
sinni. Mennirnir liöfðu reiknað
skakt. Mjólkuríelagið skuldaði
bankanum sama sem ekkert og
naut fullkomins lánstrausts,
innan lands og utan.
Nú mun sami leikurinn haf-
inn. Og 1111 er vonað, að betur
muni takast, að leggja félagið
að velli. Verður fróðlegt að
fylgjasl með því, sem gerist í
málinu, og sjá hvaða vopnunt
verður lieitt í ofsókninni gegn
]>essu verslunarfyrirtæki. Það